۸)بیداری نجوم فلک گر نه رای تست تیر ابکم و زحل اصم و ضریر باد
رای: تدبیر، اندیشه
تیر: عطارد که او را دبیر فلک خوانند و گویند مربی علما و مشایخ و قضات و ارباب قلم باشد (برهان).
ابکم:‌ (عربی) گنگ، گنگ لاخ و تأنیث آن بکماء و جمع آن بکم باشد. (فرهنگ لغات و تعبیرات)
زحل:‌ (عربی)، فارسی آن کیوان، هفتمین سیاره و نزد منجمان قدیم نحس اکبر بوده، نام یکی از ستارگان (خنّس) است و از دوری و بلندی که نسبت به زمین دارد زحل نام گرفته است و به همین مناسبت در ادبیات عرب، هر چیز بلند را بدان مثال زنند و نیز به همین مناسبت، آن را شیخ النجوم گویند، این اسم غیر منصرف است به دلیل علمیت و عدول، زیرا از زاحل (به معنی دور و بلند) عدول یافته است (لغتنامه) برید فلک، پاسبان فلک،– دیده بان فلک نیز به کار می رود. (فرهنگ لغات و تعبیرات)
اصم: کر و ناشنوا، صفت عربی مشدد، و فارسیان به تخفیف آرند. (لغتنامه)
ضریر: (صفت) نابینا، جمع اضّراء (منتهی الارب)

یعقوب هم بدیده اعمی بود ضریر گر مهر یوسفی به یهودا برافکند(۳)

بین تیر و زحل و نیز نجوم فلک تناسب وجود دارد.
بین ابکم، اصم و ضریر تناسب وجود دارد.
معنی بیت: اگر اندیشه و رای تو بر این قرار گیرد که نجوم آسمان بیدار نباشند، عطارد گنگ و لال و زحل کر و کور باد. (یعنی نجوم آسمان نیز بدون وجود و رأی تو از کار باز بمانند)
۹)هفت اختر و سپهر به حکم تو راضیند ور نیستند هر دو علمشان قصیر باد
هفت اختر:‌ هفت سیاره که عبارتند از: ماه، تیر، ناهید، مهر، بهرام، برجیس، کیوان (فرهنگنامه شعری) نیز قصیده ۴ بیت ۵۹
هفت سپهر:‌ هفت فلک (همان)
قصیر: کوتاه مقابل طویل، دراز (معین)
معنی بیت: هفت سیاره آسمان و خود آسمان به حکم و دستور تو راضی گشته اند و اگر چنین نباشد درفش و پرچم آسمان و سیارات، کوتاه و درهم پیچیده باد.
۱۰)چار امهات نشو به نور تو یافتند ور نیستند خطّ نشینان وصیر باد
چار امهات: کنایه از عناصر چهارگانه آب و باد و خاک و آتش (فرهنگنامه شعری)
خط نشین: کنایه از فرمانبردار و مطیع
وصیر: در فرهنگها پیدا نشد.
مصرع دوم مختل است و معنای صحیحی نمی دهد چنانکه دکتر آبادی نیز معنای درستی از آن حاصل نکرده‌ اند و در پاورقی ذیل این بیت نوشته اند کذا فی اصل یعنی در اصل متن نیز بیت مختل است.
معنی بیت: عناصر چهارگانه مادی (آب و خاک و باد و آتش) همگی به هدایت نور تو نشو و نما یافته اند و اگر اینگونه نباشد و فرمانبردار تو نگردند آن به که نابود گردند.
۱۱)گر اوج چرخ بر لب صحن سرات نیست از نکبت زوال چو بحر قعیر باد
صحن: میان سرای و ساحت آن، عرصه، میدان
نکبت زوال: بدبختی نابودی
بحر قعیر: دریای عمیق
معنی بیت: اگر آسمان در نقطه اوج خود صحن سرای و آستان تو نباشد (یعنی اگر آسمان پایبوس آستان تو نگردد) به نکبت و زوال گرفتار آید و مانند دریای عمیق در نهایت حضیض و حقارت قرار گیرد.
۱۲)گر سطح خاک بر دم لطفت نزد جمال خرم ترین فضاش چو قعر سعیر باد
سعیر: ۱-آتش روشن ۲-زبانه آتش (معین) یکی از درکات دوزخ
قعر سعیر:‌ عمق آتش و جهنم
جمال نمودن: کنایه از روی نشان دان (فرهنگنامه شعری)
معنی بیت: اگر سطح این کره خاکی به واسطه دم لطف و محبت تو جمال خود را ننماید، خرم ترین فضای این جهان خاکی مانند قعر جهنم تنگ و تاریک و عذاب آور باد.
۱۳)کیوان اگر نه خصم ترا می کند اسیر در دلو چاه تا به قیامت اسیر باد
کیوان: قصیده ۱۱ بیت ۴۷
دلو: عربی، آوند آبکش (لغت‌نامه) به ظرفی بیشتر از پوست و گاهی فلزی برای کشیدن آب از چاه (برهان)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از چاه دولت آب کشیدن طمع مدار کان دلوها درید و رسنها زتاب شد (۴)

دلو، برج فلک که وبال آفتاب است (لغت‌نامه). نام صورتی از صور فلکی و آن برج یازدهم است و آن را ساکب الماء نامند، و آن را بر صورت مردی ایستاده توهم کرده اند با دستهای کشیده و به یک دست کوزه‌ای گرفته و نگونسار و آب بر پای خویش می ریزد … به صورت مردی تخیل شده کوزه یا دلوی واژگون بر دست که آب از آن روان است… (همان)
معنی بیت: اگر کیوان که نحس اکبر است دشمن تو را به اسارت نگیرد و گرفتار نکبت نسازد پیوسته در صورت فلکی دلو تا روز قیامت اسیر و گرفتار باد و به نکبت و زوال دچار آید.
۱۴)مریخ گر تنوره خصم تو نشکند جرم حمل نصیب تنور اثیر باد
مریخ: بهرام، از سیارات فلک پنجم، از ستارگان خنس، او را بهرام نیز گویند منحوس و دال بر جنگ است (برهان)
جرم: (بکسر) به معنی جسم است و اکثر اطلاق این بر فلکیات و معدنیات باشد و گاهی بر جوهر عضو حیوان نه بر مجموع جسم حیوان اطلاق شود (لغت نامه) و اطلاق این لفظ بر علویات و سفلیات هر دو آید چون جرم کوه، جرم خاک، جرم خورشید. ترکیبات جرم در دیوان خاقانی فراوان به کار رفته است. (فرهنگ لغات و تعبیرات)
حمل: قصیده ۱۱ بیت ۳۰
اثیر: کره آتش (به عقیده قدما کره اثیر یا آتش زیر فلک ماه جای دارد) (فرهنگنامه شعری)
تنوره شکستن: در هم شکستن صلاح (همان)
در مصرع اول نشکند به جای بشکند صحیح تر است.
بین مریخ و حمل تناسب وجود دارد.
معنی بیت:‌اگر مریخ که سیاره و خدای جنگ است تنوره و کوکبه و سلاح دشمنان تو را در هم نشکند خانه‌اش حمل، در تنور کره آتشین تا ابد گرفتار و سوزان باد.
۱۵)برجیس گر وفای ترا حق گزار نیست در چشم دهر حکم زوالش حقیر باد
برجیس: مشتری، یکی از هفت سیاره در فلک ششم است و او را قاضی فلک گویند. (لغت نامه)
حق گزار: کنایه از عادل و دادگر و نیز شکرگزار
چشم روزگار: اضافه استعاری، روزگار به حاکم تشبیه شده؛ از لوازم حاکم داشتن چشم و نظر
حق کسی گزاردن: پاداش و سزای کسی دادن. آنچه شایسته و در خور کسی باشد، به او دادن (فرهنگنامه شعری)

به نظر پروساک،(۲۰۰۱) مدیریت دانش عبارت است از تلاش برای کشف دارایی های نهفته در ذهن افراد و تبدیل این گنج پنهان به دارایی سازمانی؛ بطوریکه مجموعه وسیعی از افرادی که در تصمیم گیری های شرکت دخیل هستند، به این ثروت دسترسی داشته و از آن استفاده نمایند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مدیریت دانش، استراتژی ارائه دانش موردنیاز و به موقع به افراد در زمان درست می باشد و به افراد کمک می کند تا اطلاعات را به اشتراک بگذارند و عملکرد سازمانی را بهبود بخشند. این مهم، مستلزم تبدیل دانش فردی^[۹] به دانش سازمانی^[۱۰] است. در این صورت یک ارتباط کارا بین (آنها که می دانند) و (آنها که نیاز دارند بدانند) شکل می گیرد(Bierly&Kesslere Christensen,2000:95).
استانکوسکی معتقد است که مدیریت دانش، استفاده موثر از بهترین شیوه های مدیریتی و تکنولوژی اطلاعات می باشد، به طوری که به کارآترین و موثرترین شکل ممکن، باعث دستیابی به اهداف سازمان می شود. مدیریت دانش کلید دستیابی به مزیت رقابتی، توجه بیشتر به مشتریان، بازگشت فزآینده سرمایه، دسترسی سریعتر به بازار، عملکرد بهتر و نوآوری است. مدیریت دانش استفاده از یک نگرش بین رشته ای برای بیان مفاهیم و چالشها در شناسایی، ضبط، تحلیل، ذخیره، تجدید، انتقال و بهره برداری از دانش سازمان است.
داونپورت و پروساک(۱۹۹۸) اعتقاد دارند که مدیریت دانش شامل کلیه فعالیت هایی است که برای در دسترس قرار دادن دانش، به نحوی که دانش درست در اختیار افراد مناسب قرار گیرد، ضروری هستند. هاکت (۲۰۰۰) نیز نظیر هردر^[۱۱] و همکارانش(۲۰۰۳) مدیریت دانش را فرایند ایجاد، خلق، نشر، توزیع و کاربرد دانش می داند. هدف مدیریت دانش مهار و به کارگیری دانش و اطلاعات و ایجاد دسترسی بی کم و کاست آن برای همه کارکنان است. بدین منظور که کارشان را بهتر انجام دهند. از نظر وی مدیریت دانش دارای دو بعد فیزیکی و غیرفیزیکی است (Hackett,2000:26). در تعریفی تقریبا مشابه نیز آمده است: مدیریت دانش سازمانی عبارتست از فرایند ایجاد، تسهیل و تقویت یادگیری سازمانی، میسر کردن زمینه های توزیع، تسهیم و استفاده از دانش سازمانی، تبیین ساختارهای موثر حامل دانش رسمی و غیر رسمی به منظور ذخیره دانش در حافظه سازمانی، استفاده مجدد از دانش سازمانی بازیابی شده و به روز کردن حافظه سازمانی است. (جعفری مقدم، ۱۳۸۱).
۲-۲-۱. تاریخچه مدیریت دانش
فراهانی(۱۳۸۸) معتقد است، بیان دقیق تاریخچه پیدایش مدیریت دانش امکان پذیر نمی باشد در حقیقت، مدیریت دانش از نخستین اعصار زندگی انسان حتی در عصر شکار وجود داشته، به گونهای که بشر به جمع آوری و انتقال اطلاعات و دانش خود درباره مسائل زندگی میپرداخته است. به تدریج با افزایش دانش و تجربیات انسان، بدون روشی نظاممند، این دانش از نسلی به نسل دیگر انتقال یافت. اما در دوره های تاریخی پس از آن، دانش به منظور تأمین نیازهای جوامع، مدیریت گردید.
هانسن^[۱۲](۱۹۹۹) می گوید مدیریت دانش، مطلب جدیدی نیست، می توان گفت که از صدها سال پیش که صاحبان شرکتهای خانوادگی، تجار، کشاورزان، پیشهوران و سایر حرف، مهارت های مورد نیاز را به فرزندان و شاگردان خود انتقال می داده اند، مدیریت دانش نیز وجود داشته است(ابطحی و صلواتی،۱۳۸۵: ۷۷).
لیتراز (۲۰۰۲) اعتقاد دارد، مطالعه و بررسی مدیریت دانش به زمان افلاطون و ارسطو باز می گردد. تحقیقات گوناگون و بحث های پیرامون مدیریت دانش بر موضوع تکنولوژی و انسان متمرکز است. امروزه مدیریت دانش مفهوم خاصی مثل کاربرد تدریجی و راحت را ارائه می دهد که عمدتاً به خاطر عناصر غیر قابل درک دانش و آموزش مورد توجه قرار می گیرد این مطلب بیان کننده این امر است که همان طور جهان از مرحله انتقال دانش به عصر دانش تغییر پیدا می کند همراهی با درک بهتری از همراه داشتن دانش لازم و ضروری است.
اهمیت و جایگاه مدیریت دانش را می توان در تاریخ یونان باستان ردیابی کرد، نخستین نمودهای عینی آن را میتوان در نظریه های مدیریت علمی تیلور^[۱۳](۱۹۱۱)، بارنارد^[۱۴](۱۹۳۸) و سایمون^[۱۵](۱۹۴۵) ملاحظه کرد. اسچامپتر^[۱۶](۱۹۳۴) در تاکید بر فرایند تغییر در اقتصاد، عرضه تولیدات و فرایندهای جدید را منـوط به ترکیـب تـازه ای از دانـش تلقــی می کرد. اتـخاذ این دیـدگاه مستـلزم آن بود که سازمان بـه عنوان یک «خزانه دانش»^[۱۷] تصور شود. پنروس^[۱۸](۱۹۹۵) با بیان این دیدگاه به اهمیت تجربه و دانش انباشته شده در سازمان اشاره داشت. نلسون و وینتر^[۱۹](۱۹۸۲) نیز سازمان را به عنوان یک منبع و خزانه دانش معرفی نموده اند. به عقیده آنان دانش در قالب الگوها یا برنامه های روزمره و قابل پیش بینی ذخیره میگردد(حسین قلی زاده،۱۳۸۳).
در سال ۱۹۸۸ در سوئد اصطلاحات سرمایه دانش و داریی های غیر ملموس توسط سویبی^[۲۰] پیشنهاد شد. وی در سال ۱۹۹۰ کتاب مدیریت دانش یا راه دیدن جهان و سازمان را در سوئد چاپ کرد. در ژاپن در اواسط دهه هشتاد نوناکا – که در سال ۱۹۹۵ شرکت دانش آفرین را نوشت- برای اولین بار اصطلاح مدیریت دانش را به کار برد. در آمریکا نیز اصطلاح مدیریت دانش بطوررسمی در فرهنگ واژگان در سال ۱۹۸۹ ثبت شد. این اصطلاح به منظور بنیانی تکنولوژی برای اداره دانش توسط کنسرسیوم شرکت های آمریکایی پیشنهاد شد. بدین ترتیب اصطلاح مدیریت دانش به عنوان فعالیتی مدیریتی که روی توسعه و کنترل دانش برای تحقق اهداف سازمانی تاکید دارد؛ به کار رفت (عدلی،۱۳۸۴: ۵۱).
مدیریت دانش از اواخر دهه ۱۹۷۰ مطرح شد و در اواسط دهه ۱۹۸۰ به دلیل اهمیت و رونق اقتصادی در این بخش مطرح و به اهمیت آن اضافه گردید. همچنین از این دهه نظام های مبتنی بر هوش مصنوعی نیز به کار گرفته شدند و مفاهیم جدیدی مانند فراهم آوردن دانش مهندسی، دانش نظام های دانش مدار و نظایر آن رواج یافت(دراکر، به نقل از حسن زاده،۱۳۸۶: ۱۴). جدول(۲-۳) گاهشمار مدیریت دانش را بطورخلاصه نشان میدهد.
جدول۲- ۱: گاهشمار مدیریت دانش

دهه

روند پیشرفت مفهوم مدیریت دانش

دهه ۱۹۷۰

مدیریت دانش مطرح شد.

دهه ۱۹۸۰

بر اهمیت مدیریت دانش افزوده شد و انتشارات مربوط به مدیریت دانش سیر صعودی یافت.

اوایل دهه ۱۹۹۰

فعالیت شرکت های آمریکایی، اروپایی و ژاپنی در حوزه مدیریت دانش شدت یافت.

اواسط دهه ۱۹۹۰

شبکه های بین المللی مدیریت دانش پدید آمد.

اواخر دهه ۱۹۹۰

مدیریت دانش در زمره فعالیت های تجاری شرکت های بزرگ درآمد.

هزاره سوم

شرکت های بزرگ اروپایی حدود ۵۵ درصد درآمد خود را به مدیریت دانش اختصاص دادند.

منبع: حسن زاده،۱۳۸۶: ۱۶
مفهوم اصلی مدیریت دانش بدین معناست که تبدیل اطلاعات بطورعادی و بدون زحمت به دانش عملی که در دسترس هر شخص قرار گیرد که بدان نیاز دارد. علاقه در مدیریت دانش در حال افزایش است و پیشرفتهای اخیر در زمینه تکنولوژی اطلاعات ابزاری را فراهم میکند که سازمانها را قادر میسازد تا
راهحلهای مدیریت دانش را بیابد. به هر حال تکنولوژی اطلاعات به خودی خود دانش را به وجود نمیآورد یا ایجاد دانش را تضمین نمیکند.
۲-۲-۲. تعریف مدیریت دانش
پیچیدگی مفهوم دانش و همچنین وجود رویکردهای مختلف در مورد مدیریت دانش باعث شده است تا نگرش واحدی در خصوص مدیریت دانش شکل نگیرد. از نظر سوکنانان^[۲۱](۱۹۹۸) برخی از تعاریف مدیریت دانش به گونه ای است که آن را حتی تا سطح مدیریت داده ها تنزل داده است(به نقل از ابطحی و صلواتی، ۱۳۸۵: ۳۵).
مدیریت دانش به اقداماتی اشاره دارد که بطور سیستماتیک برای یافتن، سازماندهی و قابل دسترس نمودن سرمایه های فکری سازمان و تقویت فرهنگ یادگیری مستمر و تقسیم دانش در سازمان صورت
میگیرد(حسینی خواه، ۱۳۸۵: ۸). از نظر مایر و سوجی یاما^[۲۲](۲۰۰۷) مدیریت دانش یک استراتژی به منظور خلق، دستیابی و پشتیبانی از منبع حیاتی دانش است. سیلو و کوجانسان^[۲۳] (۲۰۰۶) معتقدند مدیریت دانش، فرایند مدیریت سرمایه فکری سازمان است.

بغض میِپیچد در سینهِی سوزانم، آه !
***
پس چرا ما نتوانیم که این سان باشیم؟
به خود آییم و بخواهیم که:
انسان باشیم! ( همان، ج۲: ۸۳۸ )
«اشکی در گذرگاه تاریخ» نیز به خوبی دغدغهِهای شاعر را نسبت به انسان امروز نشان میِدهد و یکی از بارزترین شعرهای انسان گرایانه اوست، ناگفته نماند که شعر حماسی امیر کبیر را نیز نمیِتوان نادیده گرفت.
و… هنوز آب به سرخی زند که در رگ جوی،
هنوز،
هنوز،
هنوز،
به قطره قطرهِی گلگونه، رنگ می گیرد،
از آنچه گرم چکید از رگ امیرکبیر!
نه خون، که عشق به آزادگی، شرف، انسان،
نه خون، که داروی غمِهای مردم ایران!
نه خون، که جوهر سیال دانش و تدبیر (همان: ۷۳۰ )
حسن کیانیان، در مقالهِی”انسان گرایی و انسان والای مشیری” او را چنین وصف میِکند:
شعر مشیری در طول بیش از چهل سال شاعریِاش از شعر عاطفی-احساسی به شعر عاطفی–اجتماعی مبدل شده که این تحول، تحولی خوشایند ومقبول بوده است.شاید هوشیاری او و درک انسانیش از مسایل را بتوان مهمِترین علل این تحول دانست و به گمان من این دگرگونی به همراه صداقت که اصلیِترین ویژگی شخصی اوست، بزرگِترین راز موفقیت ومحبوبیتش را تشکیل میِدهد.در طول این همه سال شاعری، فریدون مشیری موفق به ثبت خصلتِهای انسانی والا در شعرهایش شده است.انسان والایی که بدیهی است تک بعدی نیست انسانی است با این ویژگیِها:
-قدر شناس است:
«اگر در کهکشانی دور
دلی یک لحظه در صد سال
یاد من کند بیِشک
دل من در تمام لحظه های عمر،
یه یادش میِتپد پرشور»
-پیام آور امید است:
در کلاس روزگار
درسِهای گونه گونه هست:
درس مهر!
درس قهر!
درس آشنا شدن
درس با سرشک غم زهم جدا شدن!
در کنار نمرهِهای صفر و نمره های بیست:
یک معلم بزرگ نیز
در تمام لحظه ها تمام عمر
در کلاس هست و در کلاس نیست !
نام اوست: مرگ
و آنچه را که درس میِدهد؛ زندگی است! »
-وطن پرست است:
«… با همرهان بگوی: (سراغ از من باید گرفت
هرجا که ذره ذره خاکسترم گذشت.)
خورشیدها شکفت زهر قطره خون من
هرجا که پارهِهای دل پرپرم گذشت
در پردهِهای دیده من باغ گل دمید
نام وطن چو بر ورق دفترم گذشت»
« …. اینِها مشتی از خروار زیباییِهای انسان والای شعر مشیری است. و اگر این گفته نیچه را به یاد بیاوریم که «آنچه انسان را والا میِِسازد نه شدت احساسِهای والا، که مدت آنهاست» بنابراین چندان بیهوده نگفتهِایم، اگر ادعا کنیم که چه بسا انسان والای شعر مشیری خود اوست!» (دهباشی،۱۳۷۸ :۳۳۵).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۱-۵٫ کشف و شهود
پیمان آزاد در مقاله ای با عنوان «شعر زلال و معجزه عشق» که در یادنامهِی مشیری به چاپ رسیده است در مورد عرفان و جهان بینی مشیری میِنویسد: «شعر مشیری در دنیای خیال، آرزو و احساس سروده میِشود تا در دنیای واقعیتِها شاید شاعر میِخواهد همیشه دنیا را روشن ببیند و در نتیجه دنیای روشنی را خلق میِکند تا خواننده در آنچه هست غرق شود و آنچه که باید باشد، و یا میِتواند باشد ذهن او را تسخیر و تصرف کند.
کلام شاعر شیرین و دلنشین است. ذهن او در لحظه درنگ میِکند و از این جاست که عرفان مشیری عرفانی زمانِمند است. عرفانی بیِزمان نیست! تفاوتی که با شعر سپهری میِدارد در همین جاست. ساده دیدن زندگی ساده دیدن حیات، و از این سادگی” دل باختن به خیالاتی است که رنگ عرفانی شور انگیز را دارا هستند”، از این روست که مشیری در زندگی مزه تلخ ناامیدی را در هر عرصه چشیده، و به اعتبار فلسفهِای که در زندگی دارد، در کارش نومیدی وجود ندارد. شعر مشیری آمیزهِای دارد از عرفان و نوعی خیال پروری ناب که رو به سوی روشنایی و یگانگی و مهر و دوستی میِبرد» (دهباشی، ۱۳۷۸: ۱۷۰ – ۱۶۴)
در اشعار مشیری کمتر با الهام و ایهام که برخاسته از نگاه پیچیدهِی انسان به هستی و عناصر موجود در آن است، روبرو میِشویم و میِتوانیم ساده و بدون تأمل به جهان بنگریم.
در شعر “قطره باران” و “دریا”، که مشیری به تأسی از اندیشهِهای مولوی و حافظ، ساخته و پرداخته است وحدت و کثرت، یعنی دو مقوله ی فلسفی را در کار خود پرورده است.
قطره نماد”فرد”است که پس از سیر و سلوک خود به زمین میِرسد و”همزبانان ظریف و نازنین” خود را در این جا پیدا میِکند ومیل به دریا پیوستن در این “جمع” متجلی میِشود. شاعر خود را مثل این قطره در دنیای انسانیِاش تصور میِکند، قصهِای که او به تماشایش نشسته، حدیث خویشتن است:
در فضا
هم چو من در چاه تنهایی رها

هم اکنون سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین ، اصلی ترین و گسترده ترین نهاد بیمه اجتماعی کشور بیشترین ارتباطات با بدنه جمعیتی کشور را به خود اختصاص داده است و این گستردگی ارتباطات باعث شده است تا سازمان یکی از پر حجم ترین گردش های مالی را داشته باشد ، در عرصه بازار سلامت به عنوان بزرگترین خریدار و دومین تولید کننده درمان مطرح باشد و در بازار سرمایه از جمله بزرگترین فعالان آن به شمار آید . این مبادلات و ارتباطات مستمر سازمان با محیط بیرونی و نقصان شناخت از ماهیت و کارکرد های سازمان توسط شخصیت های حقوقی و حقیقی خارج از سازمان ، و در کنار و به تبع آن وجود مشکل در تطابق درون سازمان با اقتضائات معطوف به محیط و ماهیت و کارکرد های بنیادین سازمان در طول زمان ، سازمان را با چهار مسئله کلان و عمده مواجه نموده است :
ــ کاهش نسبت وابستگی در نتیجه تحولات اقتصادی ـ اجتماعی و فشار های بیرونی
ــ رشد شتابنده تر مصارف نسبت به منابع
ــ نقصان روز آمدی و هماهنگی نظامات سازمانی با یکدیگر
ــ شکل گیری فضایی از اندیشه ها که تلقی ضدتوسعه ای از بیمه های اجتماعی رابه همراه دارد .
با توجه به مجموع مسائل بر شمار شده برنامه استراتژیک سازمان سه هدف کلان و راهبردی زیر را پی میگیرد :
الف ـ سامانه نوین سازمان تأمین اجتماعی
دستیابی به این هدف به منزله رسیدن به سازمانی دانش مدار و متکی بر ارتباطات فرآیندی و نظام مند و تأمین رضایت مخاطبان درون و برونی سازمان است .
ب ـ پایداری صندوق تأمین اجتماعی
دستیابی به این هدف به منزله رسیدن به سازمانی برخوردار از امکانات مالی مناسب و پایدار با اتکای بیشتر بر در آمد های حاصل از ذخایر و اثر بخشی بالاتر هزینه ها است .
ج ـ تغییر پارادایم ( دیدمان ) حاکم بر فضای بیرونی
دستیابی به این هدف متضمن حفظ و پیگیری منافع سازمان در سایه ارتباط دو سویه قوی و روشنگرانه با نهاد های مدنی و حاکمیتی و برخورداری از پشتیبانی مخاطبان خود درتمامی عرصه ها می باشد .
واضح است که پیگیری اهداف مذکور در راستای انجام هر چه بهتر رسالت اجتماعی سازمان در زمینه ارائه خدمات مناسب تر به مخاطبان خود است .
آنچه پیش روست ، مهمترین مؤلفه های سازمانی و فراسازمانی است که در قالب چشم انداز ، بیانیه مأموریت سازمان ، عوامل محیطی ( درونی و بیرونی ) ارائه و در نهایت راهبرد های کلان جهت دستیابی به اهداف ، آورده شده است .
۲-۴۶ بیانیه مأموریت
سازمان تأمین اجتماعی ، گسترده ترین و اصلی ترین نهاد ، در عرصه بیمه های اجتماعی است ، که به صورت یک دستگاه عمومی غیر دولتی و با هویت اجتماعی ـ اقتصادی و متکی بر ساز و کار های بیمه اجتماعی و با استقلال اداری و مالی اداره می شود . این سازمان با به عهده داشتن وظیفه اجرا ، تعمیم و گسترش انواع بیمه های اجتماعی در چارچوب قوانین مربوطه نقشی اساسی در پشتیبانی و صیانت از نیروی کار و بهبود مناسبات اقتصادی ـ اجتماعی در فرایند توسعه کشور و در هماهنگی با نظام تأمین اجتماعی را به عهده دارد . این سازمان با احساس مسئولیت در قبال مخاطبان خود ـ اعم از بیمه شدگان و کارفرمایان ـ تمامی همت خویش را مصروف ایجاد احساس امنیت اقتصادی و اجتماعی در فرایندزندگی کاری و پس از آن ( بازنشستگی ، از کار افتادگی و فوت ) می نماید .
اشتغال مبنای مشارکت و حضور در این سازمان است و توجه به حفظ شأن و کرامت انسانی نیروی کار از اهم باور های ارزشی آن و تلاش جهت حفظ و ارتقای سرمایه انسانی جامعه ، تأمین سلامت و پوشش دادن نیروی کار در مقابل گسست ها ، از مهمترین دلایل ایجابی آن به شمار می رود .
این سازمان برای نیل به اهداف قانونی پیش بینی شده ، خود را همواره مکلف به رعایت اصل صیانت و ارتقای ارزش ذخایر ، که ضمن پایداری آن و توانمندی جهت اجرای تعهدات آنی و آتی محسوب می شود ، می داند . احترام و پاسخگویی به مخاطبان و گسترش تعاملات با مخاطبان در جهت آگاهی رسانی و شناخت از حقوق و تکالیف متقابل از مهمترین رویکرد های سازمان می باشد .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نیروی انسانی آگاه ، مجرب ، دانش مدار ، معتقد و متعهد به آرمان های والای تأمین اجتماعی از مهمترین سرمایه های سازمان محسوب می شود .
سازمان تأمین اجتماعی جهت پشتیبانی از مأموریت های خود متعهد می شود
۱ ـ جهت ارائه خدمات مناسب به مخاطبان از حداکثر توان خود استفاده کند .
۲ ـ جهت اصلاح امور ، شرایط داخلی را به عنوان مهمترین عامل برنامه ریزی دخالت دهد .
۳ ـ دفاع از منافع سازمانی جهت ظرفیت سازی بیشتر برای ارائه مناسب تر خدمات در هر عرصه ای را از وظایف اساسی خود می داند .
۴ ـ پایداری صندوق را به عنوان مهمترین نقطه توجه خود دربرنامه ها در کنار انجام تعهدات اجتماعی مد نظر داشته باشد .
۵ ـ صیانت و ارتقای ارزش ذخایر را به طور جدی پیگیری نماید .
۶ ـ توسعه کیفی سرمایه انسانی و برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی را در دستور کار نخست خوداز لحاظ اصلاحات درونی قرار دهد .
۷ ـ همیشه به عنوان سازمانی پاسخگو و مشتری مدار شناخته شود .
۸ ـ محیط و فضایی برای کارکنان خود فراهم نماید که آنها بتوانند به رشد و توسعه خود بپردازند و به برترین بودن در این زمینه دست یابد .
۹ ـ استفاده از فن آوری های روزرا سرلوحه امور اجرایی خود قرار دهد .
۱۰ ـ از حداکثر توان و دانش سازمانی و فرا سازمانی جهت اصلاح امور استفاده کند .
۱۱ ـ به رشد مالی و حرفه ای سازمان سرعت بخشد .
۱۲ ـ از نظر ثبات و تحقق نتایج برنامه ها به اعتبار و شهرتی در خورد توجه دست یابد .
۱۳ ـ در ارائه خدمات و اصلاح ساز و کار ها « اصل عدالت » را همواره مد نظر داشته باشد .
۲-۴۷ راهبرد های مرتبط با تأمین اجتماعی
۱ ـ بازبینی ، اصلاح و بهبود فرایند نظام تصمیم سازی و تصمیم گیری سازمانی با تأکید بر اصل مشارکت و تمرکز زدایی و تکیه برکارکارشناسی ، دانش سازمانی و خرد جمعی .
۲ ـ توسعه سرمایه انسانی سازمان از طریق برقراری ارتباط نظام مند بین واحد های متولی منابع انسانی ، آموزش هدفمند و ارتقای کیفیت زندگی کاری کارکنان .
۳ ـ اصلاح و ارتقای نظام خدمات رسانی به مخاطبان ، از طریق باز بینی در سطوح کمی و کیفی خدمات رسانی ، چگونگی گستردگی جغرافیایی فعالیت ها و ساز و کار های اجرایی ( دستی و مکانیزه)
۴ ـ باز بینی و اصلاح در نظام های آمار و اطلاعات ، بودجه و مالی با تأکید بر تعامل آنها و با رویکرد ارتقای این نظامها در جهت مهیا کردن مکانیزم مناسب سیاستگذاری و لحاظ اصول نظارت پذیری کنترل.
۵ ـ بهبود مدیریت منابع و مصارف در بخش بیمه ای در جهت افزایش نرخ رشد در آمد دهی بیمه ای از طریق گسترش پوشش و تعمیم و تنوع بخشی پوشش های بیمه ای ، اصلاح ساز و کار های مرتبط و کاهش فرار از پرداخت حق بیمه و کنترل مصارف از طریق اصلاح ساز و کار های مرتبط.
۶ ـ ارتقای کارآیی و اثر بخشی خدمات درمانی و بهبود مدیریت در جهت کاهش نسبت مصارف به منابع آن ، با تأکید بر حفظ و ارتقای کیفیت خدمات ، از طریق اصلاح نظام مدیریتی ( در عرصه کلان و استانی سازمان ) با رویکرد تقویت هم پیوندی بین درمان مستقیم و غیر مستقیم ، و تدوین نظام کنترل عرضه و تقاضا و پیشگیری از مخاطرات اخلاقی و تقاضای القایی.
۷ ـ افزایش سهم منابع حاصل از ذخایر در کل منابع سازمان ، از طریق اصلاح نظام مدیریتی
سرمایه گذاریها و بهبود سبد سرمایه ای و برخورداری از فرصت های پیش رو .
۸ ـ اصلاح مناسبات اجتماعی و فرهنگی سازمان ، با تأکید بر فعالیت های آگاهی رسانی ، دانش افزایی و ارتقای شناخت از ساز و کار های بیمه های اجتماعی ( به خصوص سازمان ) در دو سطح مدنی ( بیمه شدگان ، مستمری بگیران ، …. ) و حاکمیتی .
۲-۴۸ تحلیل عوامل محیطی ( بیرونی )
ضرورت مواجهه منطقی با :
۱ ـ ضعف درکارآمدی نظام سلامت کشور در حوزه های حاکمیتی ، ارائه خدمات ، تأمین مالی و بهره برداری از منابع فیزیکی و انسانی .
۲ ـ توجه ناکافی به الزامات فعالیت صندوق های بیمه اجتماعی .
۳ ـ وجوه گسترده مخاطرات اخلاقی در نظام سلامت .
۴ ـ پایین بودن سطح آگاهی و شناخت ذی نفعان از حقوق متقابل خود و سازمان
۵ ـ عمق کم بازار سرمایه و سهام در قوانین و مقررات مربوط به حوزه بازار پول و سرمایه .
۶ ـ گسترش روز افزون فرار بیمه ای در پی تحولات بازار کار و اجرای سیاست خصوصی سازی
۷ ـ شکل گیری و گسترش اندیشه های معطوف به آزادی اقتصادی محض
۸ ـ تغییر الگوی بیماریها به سمت افزایش سهم بیماری های پر هزینه در کل بیماریها
۹ ـ تغییر ترکیب جمعیتی کشور و افزایش سهم جمعیت سالمند .
امکان و الزام بهره برداری بیشتر از :
۱ ـ تصویب قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماع و تشکیل شدن وزارت رفاه و تأمین اجتماعی
۲ ـ توسعه کمی و کیفی بازار سرمایه .
۳ ـ وجود جمع کثیری از مشاغل غیررسمی و روستایی که تحت هیچ نوع پوشش بیمه ای قرار نگرفته اند .

نیکوتین
مواد افیونی (اپیوئیدها)
فن سیکلیدین (PCP)^[87]
داروهای رخوت زا (سداتیو)، خواب آورها، ضد اضطراب: این داروها بسته به مقدار مصرف ممکن است به جای همدیگر به کار روند و موجب رخوت (اثر آرام بخش) خواب آلودگی (تسهیل به خواب رفتن)، یا از بین رفتن اضطراب (تخفیف اضطراب) میشوند.
داروهای نسخه شده یا بدون نسخه: عبارتند از داروهای ضد درد، مثل اکسی کونتین(یک ماده شبه افیونی)، فرآورده‌های بدون نسخه مثل افدرا (یک داروی محرک که اکنون مصرف آن در ایالت متحده ممنوع شده است).
استروئیدهای آنابولیک-آندروژنیک. تستوسترون وهورمون رشدانسانی(HGH)^[88] (کاپلان وسادوک، ۲۰۱۰، ترجمه ارجمند و همکاران، ۱۳۹۰).
همچنین در تقسیم‌بندی دیگر مواد مخدر به چند گروه اصلی به شرح ذیل تقسیم میشوند:
الف- مواد مخدر افیونی: تخدیر یا احساس آرامش، بی‌دردی و بی‌غمی، تاثیری است که گروهی از مواد روانگردان به نام مواد مخدر افیونی در روح و روان انسان ایجاد می‌کنند. این گروه که تریاک(افیون)، هروئین و کراک معروفترین اعضای آن میباشند، در ایران بیشترین شیوع مصرف را دارند. چون عموم این مواد از گیاه تریاک، که به لاتین اپیوم خوانده میشود، گرفته میشوند، به این خانواده، اپیوئیدها نیز اطلاق میشود. اعضای این گروه علاوه بر آ نکه در پزشکی به عنوان داروهای ضد درد (مثل مورفین، کدئین و ترامادول)، داروهای ضد اسهال و داروهای ضد سرفه کاربرد دارند، بالاترین خاصیت اعتیاد زایی را نیز دارا هستند (آذری، ۱۳۹۲).
ب- مواد محرک: این مواد باعث احساس انرژی و شادی،بزرگ پنداری ،بیش فعالی وبی قراری و بازداری اشتها در فرد مصرف کننده میشوند(بارت^[۸۹] ، ۱۹۹۶). کوکائین و ترکیبات آمفتامینی مانند ((شیشه)) به این گروه تعلق دارند. اعضای این گروه اعتیادزایی جسمی بالایی ندارند، ولی مصرف آنها با اعتیاد روحی و عوارض جسمانی بسیاری همراه است.
ج- مواد خواب‌آور: بعضی از معتادان، قرصهای خوا ب‌آور و آرامش بخش از جمله دیازپام، کلونازپام، لورازپام و فنوباربیتال را خارج از کاربردهای پزشکی آنها مورد سوء مصرف قرار می‌دهند. این مواد، خاصیت اعتیادزایی زیادی دارند، اما عوارض جسمانی کمتری به همراه دارند(آذری، ۱۳۹۲).
د- مواد توهم زا: به این گونه مواد وداروهای،روانپریش زا نیز گفته می شود زیرا علاوبر توهمات ، موجبات قطع تماس فرد با واقعیت وبسط وگسترش وهوشیاری نیز می شوند(کاپلان وسادوک ۲۰۰۰) توهم به معنای دیدن، شنیدن، لمس و یا چشیدن چیزی است که در واقع در دنیای خارج وجود ندارد. برای مثال در توهمات بینایی، فرد تصاویر یا افراد یا اشیایی را میبیند که در واقع وجود ندارند. خاصیت توهم‌زایی، عموما با خاصیت تحریک نیز همراه میباشد. بسیاری از مواد محرک، توانایی توهم‌زایی نیز دارند. برای مثال حشیش، شیشه و اکستاسی (قرصهای اکس) هر کدام به میزانی متفاوت توانایی تحریک و توهم‌زایی دارند. البته بعضی از مواد مانند ال اس دی تقریبا به طور خالص فقط توانایی توهم زایی دارند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ر- مواد متفرقه: الکل، که یکی از مهمترین موادی است که مورد سوء مصرف قرار می‌گیرد، در مقادیر کم، خاصیت تحریک کنندگی و در مقادیر بالاتر، خاصیت آرامش بخش و خواب‌آوری دارد، و در نهایت می‌تواند باعث ایجاد بیهوشی و حتی مرگ شود. در بسیاری از کشورهای غربی، برخی از مواد شیمیایی معمولی مانند لاک، تینر و بنزین نیز به صورت استنشاقی سوء مصرف میشوند. قرص‌های نیروزا و آمپولهای هورمونی (استروئیدهای آنابولیک) که در باشگاه‌های بدنسازی مورد استفاده قرار میگیرند نیز، مثالهایی از مواد مورد سوء مصرف هستند (آذری، ۱۳۹۲).
تعریف هریک از اصطلاحات وابستگی و سوء مصرف مواد به شرح زیر می باشد:
۲-۱-۳ وابستگی^[۹۰]
اعتیاد به مواد مخدر به عنوان یک اختلال روانپزشکی ،با ابعاد زیست شناختی ،روانشناختی ،اجتماعی ومعنوی یکی از مشکلات عصر حاضر است .اعتیادعبارتست از وابستگی به موادی که تکرار مصرف آن با کمیت مشخص ودر زمان های معین از نظر مصرف کننده ضروری بوده ودارای ویژگیهای زیر است
-ایجاد وابستگی جسمانی (فیزولوژیکی)
– ایجاد وابستگی فکری (روانی )
– پیدایش پدیده تحمل دربدن نسبت به موادمصرفی
-به دست آوردن مادهی مورد نیاز به هر شکل وطریق ممکن
-تاثیر مخرب برمصرف کننده ،خانواده واحتماع
کلمه اعتیاد یا واژه ی معتاد ،مفهوم نامناسب وتحقیرآمیزی است که ازنظر علمی وپزشکی نمی تواند مفهوم سوء مصرف مواد را بعنوان یک اختلال مشخص کند. سازمان بهداشت روانی (WHO)^[91]وابستگی را بجای اعتیاددر سال ۱۹۶۴ جایگزین کرد.
وابستگی به مصرف مکرر یک دارو یا ماده شیمیایی، با یا بدون وابستگی جسمی. وابستگی جسمی نشان دهنده‌ی تغییر در حالت فیزیولوژی است که به دلیل مصرف مکرر یک دارو رخ داده و با قطع مصرف دارو منجر به یک سندرم خاص می‌شود.براساس سیستم DSM-IV_TRبرای تشخیص وابستگی به مواد وجود حداقل سه نشانه از ۱۱نشانه مرضی اصلی ضروری می باشد ،نشانه های بالینی اصلی برای تشخیص وابستگی به مواد بشرح زیر می باشد :
۲-۱- ۳-۱ ملاک های تشخیصی DSM_IV_TRبرای وابستگی به مواد
یک الگوی غیر انطباقی مصرف مواد که منجر به تخریب چشمگیر بالینی یا ناراحتی می شود وبا سه مورد از موارد زیر تظاهر می کند که زمانی در یک دوره ۱۲ماهه بروز می کنند:
تحمل که به یکی از دو صورت زیر دیده میشود:
نیاز به افزایش مقدارماده برای رسیدن به مسمومیت یا تاثیر دلخواه
کاهش قابل ملاحضه اثرات ماده با مصرف مداوم مقادیر یکسانی از آن
حالت ترک که به یکی از دو شکل زیر تظاهر می کند:
سندرم ترک مشخص برای آن ماده
همان ماده (یا ماده‌ای مشابه آن) برای رفع یا جلوگیری از علایم ترک مصرف شود.
ماده غالباً به مقادیری بیشتر و برای دوره های طولانی تر از آنچه مورد نیاز است مصرف میشود.
میل دایمی برای کاهش یا کنترل مصرف ماده وجود دارد ویا تلاش های ناموفقی در این زمینه صورت میگیرد.
زمان زیادی در فعالیت های لازم برای بدست آوردن ماده (مثلاً مراجعه به اطباء متعدد یا رانندگی‌های طولانی)، مصرف ماده (مثلاً تدخین پیاپی) یا رهایی از آثار ماده صرف میشود.
فعالیتهای مهم اجتماعی، شغلی، وتفریحی بخاطر مصرف ماده کنار گذاشته می‌شود.
ادامه مصرف علیرغم آگاهی از مشکلات روانشناختی یا جسمانی مستمر یا عود کننده‌ای که احتمالاً از مصرف ماده ناشی شده و یا در نتیجه آن تشدید می‌شوند (مانند ادامه مصرف کوکائین علیرغم وجود افسردگی ناشی از کوکائین، یا ادامه مصرف الکل علیرغم شناخت این موضوع که زخم گوارشی یا ادامه مصرف آن شدت می‌یابد) (کاپلان وسادوک، ۲۰۱۰، ترجمه ارجمند و همکاران، ۱۳۹۰).
والبته باید مشخص شود که :
با وابستگی فیزیولوژیک : شواهد تحمل یا ترک (یعنی یکی از موارد ۱ و ۲ وجود دارد).
بدون وابستگی فیزیولوژیک : فقدان شواهد تحمل یا ترک (یعنی هیچ یک ازموارد ۱ و۲ وجود ندارد) (کاپلان وسادوک، ۲۰۱۰، ترجمه ارجمند و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۱-۴ سوء مصرف مواد
اختلالات مربوط به سوء مصرف مواد شیوع بالایی داشته و عوارض زیادی را ایجاد میکنند. طیف درمانهای دارویی و روان درمانی مربوط به این مشکلات رو به گسترش است. پیچیدگی عوامل زیست شناختی ژنتیک و اجتماعی – محیطی در ایجاد این اختلالات، هر فردی را مستلزم داشتن مهارت‌های ویژه با این بیماران می‌کند.مشکلات مربوط به سوء مصرف مواد باعث ناتوانی‌های چشمگیری در درصد بالایی از مردم میشوند. سوء مصرف مواد غیرقانونی بر زمینه‌های متعدد عملکرد افراد تاثیرگذاشته و تشخیص همزمان^[۹۲] بیماریهای دیگر در ۶۰ تا ۷۵ درصد بیماران مبتلا به اختلال های مربوط به مواد دیده میشود. حدود ۴۰درصد جمعیت آمریکا حداقل یک بار از یک ماده غیرقانونی استفاده کردند و در بیش از ۱۵درصد جمعیت بالای ۱۸ سال، تشخیص این اختلالها دیده میشود. سندرمهای ناشی از مصرف مواد می‌توانند تابلوی کامل بیماریهای روانپزشکی از جمله اختلالات اساسی خلقی، روانپریشی، و اضطرابی را تقلید کنند (کاپلان وسادوک، ۲۰۱۰، ترجمه ارجمند، رضایی و فغانی جدیدی، ۱۳۹۰).سوء مصرف یعنی استفاده معمولاً سر خود، از هر دارو یا ماده گفته می شود که مغایر با الگوهای مورد تایید جامعه یا علم طب باشد.
۲-۱-۴-۱ملاک های تشخیصی برای سوء مصرف مواد به شرح زیر می باشد:
الف) الگوی غیر انطباقی مصرف مواد که موجب ناراحتی یا تخریب قابل ملاحضه بالینی شده و با یک یا چند علامت از علایم زیر که در طول یک دوره ۱۲ ماهه روی می‌دهند تظاهر می کند :
مصرف مکرر مواد که منجر به ناتوانی در برآوردن تعهدات عمده مربوط به نقش فرد در کار، مدرسه یا خانه می‌شود(مانند غیبت‌های مکرر یا عملکرد ضعیف شغلی مربوط به مصرف ماده؛ غیبت تعلیق یا اخراج از مدرسه به دلیل مصرف مواد ؛ مسامحه نسبت به فرزندان وخانه).
مصرف مکرر مواد در موقعیت‌هایی که در آنها مصرف ماده از نظر فیزیکی خطرناک است (مثلاً رانندگی یا کار با ماشین آلات تحت تاثیر مواد).
مشکلات قانونی تکراری مربوط به مواد (مثلاً دستگیری به دلیل رفتارهای نادرست مربوط به مصرف مواد).
مصرف مداوم مواد علیرغم مشکلات مکرر یا عود کننده اجتماعی یا بین فردی که ناشی از تأثیرات ماده بوده یا بر اثر آن تشدید شده‌اند (مانند مشاجره با همسر در مورد نتایج مسمومیت، نزاع فیزیکی)
ب) نشانه‌های فوق هیچگاه واجد ملاک‌های وابستگی به این خانواده از مواد نبودهاند (کاپلان وسادوک، ۲۰۱۰؛ ترجمه ارجمند و همکاران، ۱۳۹۰).
تشخیص سوء مصرف مواد ،از وابستگ به مواد متفاوت است .در سوء مصرف مواد به تعداد کمتری از ملاک های تشخیص نیازمندیم ،امادر تشخیص وابستگی به مواد ،ملا کهای تحمل وعلایم قطع دارو (ترک) برای تشخیص ضروری می باشد. کاپلان وسادوک، ۲۰۱۰؛ ترجمه ارجمند و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۱-۵ قطع مصرف یا ترک مواد
قطع مصرف^[۹۳] یا ترک مواد، یک سندرم مربوط به مواد که پس از قطع یا کاهش مقدار دارو یا ماده ای که بطور مرتب در یک دورهی طولانی مصرف می شده ، روی می دهد . این سندرم متشکل از علایم ونشانه های جسمی توام با تغییرات روانشناختی مثل اشکال در تفکر ،احساس ورفتار می باشد. به آن سندرم پرهیز هم گفته می شود .
۲-۱-۵-۱ ملاک های DSM_IV_TRبرای ترک مواد:
الف)پیدایش یک سندرم مختص ماده ای خاص در نتیجه قطع (یا کاهش) مصرف زیاد وطولانی یک ماده
ب)سندرم مختص به ماده ناراحتی قابل ملاحضه بالینی ایجاد کرده یا موجب تخریب عملکرد اجتماعی ،شغلی یا سایر حوزه های مهم عمکرد می شود .