۷-از جمله شروط تحقق رضاع، روییدن گوشت و محکم شدن استخوان به سبب شیر است که در تشخیص آن میتوان به اهل خبره مراجعه کرد. اکثر فقهاء بنا بر اقوی تعدد و عدالت را در خبره شرط دانستهاند،^[۳۸۷] زیرا قول اهل خبره را از آن جهت که بیّنه (شهادت) است حجت میدانند.
۸-تخمین مقدار میوهی نخل و انگور جهت پرداخت زکات ممکن است توسط «خبرهی عادل» یا خود مالک صورت گیرد.^[۳۸۸]
۹-یکی از راه های اثبات اجتهاد یا اعلمیت مجتهد، شهادت دو عادل از اهل خبره است که شرط اعتبار شهادت اهل خبره، عدم تعارض آن با شهادت (دو عادل دیگر) به خلاف آن است. و با تعارض، شهادت کسانی که خبرویت بیشتری دارند پذیرفته میشود.
البته فقهاء اثبات اجتهاد یا اعلمیت را با شهادت عدل واحد بعید نمیدانند.^[۳۸۹]
۱۰-فقهاء در مقوّم (کارشناس تعیین قیمت) عدالت را شرط دانستهاند.^[۳۹۰] البته در صورتی که مقوم از قیمت متعارفی که نزد اهل بلد معلوم و معین است یا قیمت متعارفی که نزد اهل فن برای این مبیع معین و یا برای مبیعی که در صفات مقصود، مثل اوست خبر دهد؛ مانند کسی که خبر میدهد که این نوع گندم و مانند آن در بازار به فلان قیمت خرید و فروش میشود.^[۳۹۱]

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

هر چند گفته شده فقهاء بر عدالت و تعدد مقوّم اتفاق نظر دارند،^[۳۹۲] اما برخی معتقدند « کفایت میکند مقوّم واحد باشد، به شرط امین و مورد اعتماد بودن، اگر چه احتیاط مستحب آنست که به دو مقوّم عادل مراجعه کند، مخصوصاً در جایی که گمان غبن و نزاع میرود».^[۳۹۳]

۳ـ۴ موارد عدم اشتراط عدالت:

در برخی از موارد فقهاء تنها وثاقت را در خبره کافی دانسته و عدالت را شرط نمیدانند:
۱- «در اعتبار گفتهی اهل خبره(ای که برای تشخیص حوامل (شتران حامله)، جهت پرداخت دیه به ایشان مراجعه میشود) عدالت شرط نیست. همین که مورد وثوق باشند کافی است».^[۳۹۴]
۲- فقهاء در قاسمی که با تراضی دو طرف تعیین میشود، عدالت را شرط نمیدانند.^[۳۹۵]
۳ـ فقهاء در اشتراط عدالت در «لغوی» کارشناس لغت اختلاف نظر دارند. برخی شرایط شاهد (عدالت و تعدد) را شرط دانسته و بعضی تنها حصول اطمینان از قول لغوی را کافی میدانند.

۳-۵ جواز عمل به قول خبرهی فاسق:

در برخی از موارد فقهاء رجوع به خبرهی عادل را جایز میدانند؛ یعنی منعی برای رجوع به
خبرهی فاسق وجود ندارد.
۱-در تشخیص قبله«جایز است به عدل عارف (خبره) به ادله قبله مراجعه کرد».^[۳۹۶]
برخی از فقهاء عمل به قول فاسق و کافر را مشروط به تعذّر و حاصل شدن ظن از قول ایشان، جایز دانستهاند.^[۳۹۷]
جواز مراجعه به فاسق به این دلیل است که «گاهی از اخبار فاسق یا کافری که در معرفت (وعلمش) خبرهی دقیقی است (علم یا اطمینان) حاصل میشود که از قول عادلی که معرفتش قلیل است حاصل نمیشود».^[۳۹۸] بنابراین « … چنانچه از قول فاسق (یا کافر) به خلاف قول عادل، ظن حاصل شود از جهت اینکه اهل خبره است، به آن عمل میشود».^[۳۹۹]
صاحب جواهر دراینباره میفرماید: «عدم اطمینان به اسلام ایشان علاوه بر عدالتشان مانع از حصول ظن نیست. همانطور که مانع از حصول ظن در غیر از این مورد (در لغت و صرف و نحو وطب و غیر اینها از مواردی که رجوع به خبره ضرورت دارد)، نیست».^[۴۰۰]
۲ـ در تشخیص ضرر داشتن آب برای وضو « قول عارف فاسق … به خاطر حاصل شدن ظن به ضرر، کفایت میکند».^[۴۰۱]

۴ـ عدم اتهام:

عدهای از فقهاء که معتقدند در برخی از موارد اظهار نظر خبره از باب شهادت است، عدم اتهام را (علاوه بر تعدد و عدالت) شرط میدانند.
اتهام یعنی «متهم کردن دیگری،^[۴۰۲] نسبت فعل مکروه به ذاتی»^[۴۰۳]و عدم اتهام به این معناست که گمان نشود اظهار نظر خبره در جهت جلب منفعت شخصی و یا دفع ضرر از خود صورت گرفته است. البته مقصود از تهمتی که باعث عدم پذیرش شهادت (یا قول اهل خبره) میشود، تهمت شرعی است، نه عرفی^[۴۰۴] ؛ یعنی باید به موارد و نمونههایی که در روایات آمده است اکتفاء کرد. بر خلاف نظر عرف که اظهار نظر خبره و یا شهادت شاهد برای همسر و دوست را جلب منفعت شخصی میدانند و در شرع از آن منعی نشده است.^[۴۰۵]
از جمله مواردی که فقهاء عدم اتهام را در آن شرط میدانند، «مقوّم» است.شهید اول در مقوم عدم اتهام را علاوه بر ذکوریت، عدالت و معرفت به قیمت شرط دانسته^[۴۰۶] و محقق ثانی نیز نظر او را تأیید کرده است؛ زیراشخص مقوم شاهد است، پس نباید مورد اتهام باشد. ^[۴۰۷]صاحب جواهر هم در مقوّم، عدم اتهام را شرط میداند.^[۴۰۸]

۵ـ وثاقت:

۵ـ۱ تعریف:

در برخی از موارد وثاقت به عنوان یکی از شرایط اهل خبره (کارشناس)، بیان شده است:
ثقه در لغت به معنای «(طرف اطمینان، امین) و موثوق به معنای (مورد اطمینان و معتمد)»^[۴۰۹] است. و وثاقت نیز «محکم بودن، استوار بودن ، موثق بودن و طرف وثوق مردم بودن»^[۴۱۰]معنا شده است. اما گاه وثاقت در معنای عدالت به کار رفته است.
شیخ طوسی دربیان صفات قاسم (کارشناس تقسیم اموال) میگوید: «(قاسم ) باید عدل باشد و عدل یعنی بالغ حر ثقه».^[۴۱۱]

۵ـ۲ موارد اشتراط وثاقت:

از جمله مواردی که در خبره (کارشناس) شرط وثاقت شده، به شرح ذیل میباشد:

1. 1. برخی از فقهاء در «مقوّم» (کارشناس تعیین قیمت) تنها «وثاقت» را شرط میدانند، ^[۴۱۲] چه برای تعیین نسبت صحیح و معیب در ارش خیار عیب که گفته شده « معتبر است در مقوم وثاقت»^[۴۱۳] و چه برای تقویم ابنیه و اشجار و نخیل و اشیاء ثابت در زمین که باید به «افراد مورد اعتمادی که خبره هستند»^[۴۱۴] مراجعه شود.

امام خمینی در بیان صفات مقوم میفرمایند: «… شرایط بیّنه و اوصاف معتبر در آن، در مقوّم معتبر نیست؛ بلکه تنها وثوق به عدم کذب عمد کفایت میکند».^[۴۱۵]

1. 1. در تشخیص مثلی و قیمی در هنگام شک به «ثقات اهل خبره » باید مراجعه کرد.^[۴۱۶]

1. 1. قاسم منصوب امام باید ثقه^[۴۱۷] باشد.

1. 1. تحقق رضاع (روییدن گوشت و محکم شدن استخوان به سبب شیر) به قول اهل خبرهی ثقه و مورد اطمینان ثابت میشود.^[۴۱۸]

۵- یکی از راه های ثبوت اجتهاد و اعلمیت برای مجتهد «خبر اهل خبرهی ثقه»^[۴۱۹] است. و«بعید نیست ثبوت اجتهاد و اعلمیت به شهادت فرد واحد از اهل خبره اگر ثقه باشد و از قولش اطمینان حاصل شود»؛^[۴۲۰] یعنی حتی در صورتی که خبرهی ثقه، واحد باشد قولش پذیرفته میشود واین به معنای اهمیت و کفایت وثاقت است. هر چند برخی در ثبوت اجتهاد برای مجتهد، شهادت ثقهی امین خبره را کافی نمیدانند.^[۴۲۱]
علاوه بر اجتهاد و اعلمیت، ثبوت عدالت مرجع تقلید نیز با «شهادت ثقهی اهل خبره اگر چه واحد باشد»^[۴۲۲] امکان پذیر است.
۶- قول خبرهی ثقه در تشخیص امراض مورد پذیرش فقهاست. به طور مثال «برای تشخیص مرض جذام و برص عبد (که موجب خیار عیب و فسخ بیع عبد میشود)، به هنگام اشتباه، به اهل خبرهی ثقه از پزشکان رجوع میشود».^[۴۲۳] و یا «افطار برای مریض، تنها به موجب قول طبیب ماهر ثقه بعد از معاینه و تأکید او بر اینکه شخص، مریض است و روزه برای او ضرر دارد، جایز است».^[۴۲۴]
۷- درمان با مسکر با توجه به قول «پزشکان حاذق یا اهل خبرهی ثقه»^[۴۲۵]جایز است.
۸- در ثبوت مسکربودن مشروب «اخبار اهل خبرهی موثوق (مورد اطمینان) کفایت میکند».^[۴۲۶]
۹- « درمان با دارویی که از بعضی جهات ضرر دارد، چنانچه نفعش بیشتر باشد یا اطباء حاذق یا ثقه (مورد اعتماد) و اهل خبره بعد از تشخیص مرض تجویز کنند».^[۴۲۷] جایز است.
۱۰- یکی از راه های ثبوت داخل شدن وقت «اذان مؤذن ثقهی عارف (خبره)»^[۴۲۸]است. برخی از فقهاء تصریح کردهاند که اعتماد بر اذان ثقه از باب رجوع به اهل خبره است. اما مجرد شنیدن اذان اگر چه مؤذّن ثقه باشد، خالی از اشکال نیست. ^[۴۲۹]
۱۱ـ برای تشخیص حوامل برای پرداخت دیه باید به اهل خبره مراجعه کرد و «در اعتبار قول اهل خبره عدالت شرط نیست، همینکه مورد وثوق باشند کافی است».^[۴۳۰]
۱۲ـ در مورد مترجم اطرش (کسی که نمیشنود) و اخرس (کسی که تکلم نمیکند) در نزد قاضی، گفته شده «شاید مترجم ثقه اگر چه واحد غیرعادل باشد، کفایت کند».^[۴۳۱]
۱۳- در مواردی که مشتری احتیاط نکرده و مغبون شده، خیار غبن ندارد، «برای اینکه تفریط از جهت اوست از حیث اینکه با جستجو از ثقات اهل خبره احتیاط نکرده است»،^[۴۳۲] یعنی برای آگاهی از قیمت باید به خبرهی ثقه مراجعه کرد.

۳-۴-۱-۱۰ -۳ -۲ مزایای استفاده از شاخص محکم متن
این شاخص برای غنی سازی صفحاتی معرفی شد که توصیف متنی خوبی را ندارد و یا متعلق به مرز وب به‌دستآمده توسط عنکبوت ها است. در شکل ۳-۱۰ ، مقادیر مختلف از P @ N ، برای پرس‌و‌جوی “یاهو” و بدون استفاده از شاخص محکم متن گزارش شده‌است. یک پدیده زیبای رایج برای بسیاری از پرس‌و‌جوها مشاهده می‌شود( افزایش متون -محکمP @ N برای مقادیر پایین تر از N)[34].

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل۳-۱۰. P @ N با بهره گرفتن از شاخص محکم[۲۱]
۳-۴-۱-۱۰ -۳ -۳ مزایای استفاده از موتورهای چندگانه
موتورهای چندگانه، پوشش بهتر از وب را به دلیل هم پوشانی کمتر از موتورهای جستجوی کنونی ارائه می‌دهد. معمولا این مورد به عنوان یک محدودیت دیده می‌شود، نه یک منبع که دلیل ان مشکل در ترکیب لیست های متعدد رتبه‌بندی شده ان است. شکل۳-۱۱، گزارش یک دیدگاه متفاوت در مورد این موضوع است. استفاده از نتایج پرس‌و‌جوی آمده از بسیاری از موتورهای جستجو، یک سلسله مراتب پوشه با برچسب دقیق تر و معنی دار را ایجاد می کند. این امر به کاربر در استفاده از اشکال مختلف از شخصی‌سازی ارائه شده توسط اسنکت بهتر کمک می کند[۱۵,۱۳].

شکل ۳-۱۱. تعداد سطوح پوشه بالا[۲۱]
۳-۴-۱-۱۰ -۳ -۴ مزایای استفاده از جملات فاصله دار به عنوان برچسب‌های پوشه
از آنجا که برخی از نرم افزارها از جملات به هم پیوسته به عنوان برچسب پوشه استفاده می نمایند، سعی به بررسی تاثیر جملات فاصله دار اسنکت در معنی دار بودن برچسب‌های انتخاب شده، شده‌است. توزیع شکاف ها برای این جفت کلمات مربوطه در کدهای آماده از مجموعه داده‌های خود مورد مطالعه قرارگرفته‌است. شکل۳-۱۲ گزارش توزیع، در مقیاس لگاریتمی، برای چهار جفت کلمه مربوط برای پرس‌و‌جوی “اجاره اتومبیل” با شکاف های متن مختلف است. با توجه به این مشاهدات تجربی، اسنکت ، حداکثرچهار شکاف را برای تولید جملات فاصله دار اتخاذ می کند[۲۱].
دقت برچسب روی مجموعه داده‌ها، برای همه ۷۷ پرس‌و‌جوی تشکیل دهنده مجموعه داده‌ها، دقت متوسط ​​را روی برچسب‌های پوشه سطح بالا از P @ 3 = 91٪، P @ 5 =٪ ۸۳، P @ 7 = 78٪ و P @ 10 = 79٪، به‌دست‌آورده است که در شکل۳-۱۳ نشان داده شده‌است[۲۱].
تعداد برچسب‌های سطح بالا اسنکت تنها برای تولید برچسب‌های سطح بالا معنی دار و صرفه نظر کردن از آن‌هایی که در زیر یک رتبه ثابت هستند تنظیم شده‌است. بنابراین همه پرس‌و‌جوها، ده برچسب سطح بالا (و از این رو ده پوشه سطح بالا) را تولید نمی‌کنند. در شکل ۳-۱۴ ، تعداد دقیق برچسب‌های سطح بالای تولید شده (پوشه‌ها) برای همه ۷۷ پرس‌و‌جو از مجموعه داده‌های خود گزارش شده‌است. تمام پرس‌و‌جوها، حداقل سه و بسیاری از آن‌ ها تا ده برچسب سطح بالا را تولید می نمایند[۲۱].

شکل ۳-۱۲. توزیع-ورود جفت کلمات مرتبط [۲۱]

شکل ۳-۱۳. P @ N در مجموعه داده [۲۱]

شکل۳-۱۴. تعداد پرس‌و‌جوهای تولیدکنندهN برچسب سطح بالا در مجموعه داده‌ها(TopLabels @ N)[21]
در شکل۳-۱۵،P @ Nsnippets را برای نتایج شخصی شده در مقابل شخصی نشده در پرس‌و‌جو “divx” مقایسه شده‌است.
۳-۴-۱-۱۰ -۳ -۵ تعداد کدهای آماده وب موجود در پوشه‌ها
وزن یک پوشه، تعداد کدهای آماده در آن است. یک سلسله مراتب در صورتی با وزن متعادل تعریف می‌شود که گره ها در یک سطح دارای وزن های قابل مقایسه باشند.توزیع وزن ها برای پوشه‌های سطح بالای تولید شده برای “داده کاوی” پرس‌و‌جو گزارش شده‌است. برای محدودیت‌های فضایی، تنها “نرم افزار” پوشه بالا گسترش داده شده‌است.سلسله مراتب اسنکت متعادل است، و این پدیده در بسیاری از پرس‌و‌جوها از مجموعه داده‌های ما رخ می‌دهد. یک تعادل خوب برای شخصی‌سازی بسیار مهم است زیرا سلسله مراتب پوشه را به همان اندازه با جزئیات تمام مفاهیم پشت پرس‌و‌جو اجرا می کند[۲۱].

شکل ۳-۱۵. P @ N روی کدهای آماده برای “divx’’ [۲۱]
۳-۴-۲ مدل سازی کاربر
کارهای انجام شده برای مدل سازی کاربر به صورت زیر است:
۳-۴-۲-۱مدل سازی صریح کاربر
در رویکرد اول اطلاعات شخصی کاربر به صورت صریح از او پرسیده می‌شود و بر اساس پاسخ هایی که کاربر به سیستم اعلام می‌کند پروفایل شخصی او ساخته می‌شود[۶].

• • از یک کلاسترینگ سلسله مراتبی استفاده می کند که اسنکت نامیده می شود که نتایج حاصل از۱۶ موتور جستجوی کالا در پوشه‌های بر چسب زده سلسله مراتبی مرتب می شوند. حالت سلسله مراتبی دید کاملی از نتایج مرتب شده موتورهای جستجو ارائه می دهد.که کاربران با این حالت سلسه مراتبی به نیازهای جستجوی خودشان هدایت می شوند.ابتدا کاربر یک پرس وجو را به اسنکت می فرستد و اسنکت نیز پس از خوشه‌بندی سلسله مراتبی نتایج جستجو و برچسب گذاری خوشه ها با جملات با طول متغیر، یک سلسله مراتب برچسب گذاری شده را به کاربر ارائه می دهد. کاربر نیزگروه هایی را که برچسب آن‌ ها بیشترین تناسب با اطلاعاتی مورد نیازش را دارد انتخاب می کند .سپس اسنکت با فیلترکردن نتایج جستجوی متعلق به سایرخوشه ها، نتایج جستجوی شخصی سازی شده را به کاربر ارائه می دهد.( این روش در دیدگاهی دیگر برای مرحله شناخت کاربر می‌باشد)[۲۱].

• • از یک پایگاه دانش استفاده شده که از رفتار کاربران به‌دست آمده است سیستم رفتار کاربران را مانیتور می کند سپس کاربر خودش حیطه علایقش را معین می کند و بر این اساس مدل علایق کاربر به‌دستمی آید. در این سیستم ابتدا با کمک فایل Result.htm که نتایج حاصل از موتور جستجو رالیست می‌کند صفحات لیست می‌شود سپس کاربر صفحاتی را که مورد علاقه اش است انتخاب می‌کند که به آن Hit می گویند و صفحاتی که انتخاب نمی‌کند Miss گفته می‌شود و سپس در یک Rerank صفحات Hit .و صفحاتی که بیشتر مشابه این صفحات هستند لیست می شوند.به این صورت سعی می‌شود نتایج نزدیک به علاقه و نیاز کاربر باشد.همانطور که دیده می‌شود در این روش نیز کاربر دخالت صریح دارد[۶].

• • روند کار به این صورت است که ابتدا همه صفحات بازیابی شده در کلاس بد قرار می‌گیرند. پس ازاینکه کاربر بر روی یکی از نتایج موجود در لیست بردا^[۷۲]کلیک نمود، با این فرض که صفحه کلیک شده موردعلاقه کاربر می باشد، آن را به کلاس خوب منتقل می کند و با بهره گرفتن از طبقه بندی کننده Naive Bayesian یک نمره به هر صفحه در لیست بردا اختصاص می‌دهد. سپس لیست بر اساس نمرات اختصاص یافته رتبه بندی شده و به کاربر ارائه می شود تا کاربر صفحه دیگری را به عنوان صفحه مورد علاقه انتخاب نماید و مراحل قبلی مجددا تکرار می شود. Excalibur سمت سرور کار می کند و پروفایل کاربر را به صورت یک کوکی روی سیستم او ذخیره می کند .در این سیستم نیز چون کاربر باید درحین جستجو هر بار صفحات مورد علاقه خود را انتخاب نماید و سیستم چندین بار با توجه به علاقه کاربر Rerank می‌شود حالت ضمنی وجود ندارد[۶].

کاربران معمولا به انتشار علایقشان در اینترنت بد بین هستند و همچنین این کار برایشان وقت گیر و هزینه بر است و ممکن است که در بیان علایقشان دچار اشتباه شوند یا به خاطر عدم اعتمادی که به فضای وب دارند اطلاعات صحیحی را به سیستم ندهند, مجموع این دلایل باعث می‌شود که جمع آوری پروفایل کاربر به صورت اتومات نتایج بهتری را به‌دست‌آورد[۶].
۳-۴-۲-۲ مدل سازی ضمنی کاربر
در رویکرد دوم سعی شده که دخالت کاربر به حداقل برسد و پروفایل او به صورت ضمنی از روی تعاملاتی که سیستم با کاربر دارد مثل مرورهای کاربر،پرس وجوهای گذشته او،ایمیل هایی که مشاهده کرده و…شناخته می شود[۲,۵۶].

• • در اینجا سعی شده که کمترین دخالت کاربر وجود داشته باشد. پروفایل کاربران بر اساس سابقه جستجویشان در موتور جستجوساخته می‌شود.منابع مختلف پروفایل، پرس‌و‌جو ها و نتایج جستجو ها است.این پروفایل با کلاس بندی اطلاعات در محتویات پروژه دایرکتوری ساخته می شود و سپس برای دوباره مرتب‌کردن نتایج جستجو استفاده می شود از بازخورد های کاربر استفاده می شود تا ترتیب نتایج گوگل با ترتیب جدید مقایسه شود وتا حدی نتایج بهبود یابد. پایه این کار بر ساختن پروفایل کاربر از تعاملات کاربر با یک موتور جستجوی خاص است.در این کار از Google wrapper استفاده شده‌است یعنی یک لفافه حول موتور جستجوی گوگل برای ثبت کردن پرس وجو ها و نتایج جستجوها وکلیک ها بر پایه هر کاربر قرار می گیرد.ایراد این کار این است که اولا فقط یک موتور جستجوی خاص را بررسی می‌کند و ثانیا سمت سرور است و به غیر از جستجوهای کاربر از وب گردی ها ورفتار کلی او در وب اطلاعاتی در دسترس نیست[۶,۵۶].

• • به منظور دستیابی به بازخورد ضمنی، نصب یکسری نوارابزار و افزونه بر روی مرورگر یا در سیستم کاربر ,وجود دارد به عنوان مثال می توان به Seruku Toolbar و Surf Saver اشاره کرد که اطلاعات صفحات مشاهده شده کاربر و URL آن‌ ها را در مخزنی نگهداری می‌کنند[۶].

• • Furl نمونه دیگری از این روش است که صفحات و عناوین مورد علاقه کاربر را ذخیره می‌کند.[۶]

• • سایت آمازون از تکنیکی به نام a9 استفاده می‌کند که بر اساس کوکی ها سلایق کاربر را شناسایی می‌کند[۶].

• • همچنین در موتور جستجوی Ujiko.com ، کاربران از طریق کوکی های ثبت ساده قابل شناسایی هستند[۶].

• • روش دیگر استفاده از تاریخچه جستجو در میان سرورهای پراکسی یا فعالیت های دسکتاب با نصب Bot در سیستم کاربر است که مشکل کوکی در ثبت اطلاعات یک سایت خاص را مورد بررسی قرار داده و با این روش می‌تواند تمام فعالیت های وب را ثبت نماید. در این روش برای مسئله امنیت اطلاعات کاربران، برای هر فرد شماره منحصر به فردی در کوکی ذخیره می‌شود که از دسترس همگان خارج است. تمام این اطلاعات به صورت جداگانه ذخیره می‌شود و از فایل هویت کاربران و پرس وجوی وارد شده مستقل است و تنها از طریق آن شماره، این دو فایل نگاشت می‌شود. همچنین از روی پروفایل کاربر می توان به بخشی از سلایق او دست یافت مانند موتور جستجوی ترجیح داده شده، نوع اسناد دریافتی و علاقه‌مندی های خاص کاربر مثلا در یک ورزش یا رشته خاص تحصیلی. در واقع می توان از پرس وجویی که کاربر وارد می‌کند به عنوان یکی از موضوعات مورد علاقه او نام برد که در بسیاری از تکنیک ها از این شیوه استفاده می‌شود[۶].

در سالهای اخیر روش غیرمستقیم یا بازخورد ضمنی تحت عنوان کلیک از گذر داده بیان می‌شود که دارای هزینه پایین تر ولی نویزدار است. در واقع،در این روش اطلاعات مهمی که در لاگهای موتور جستجو در حین عمل جستجوی کاربر و مشاهده صفحات مختلف ثبت می‌شود، مورد استفاده قرارمی‌گیرد. این اطلاعات شامل نحوه کلیک کاربر بر روی لیست نتایج ارائه شده، مدت زمان توقف در یک صفحه، متن پرس وجوی کاربر و بسیاری ازاطلاعات مفید دیگر است. فرض بر این است که کاربر در صورتی روی لینکی کلیک می‌کند که دارای اطلاعات مرتبط با پرس وجوی او باشد، در واقع کسی به صورت تصادفی کلیک نمی‌کند. همچنین می توان از ترکیب دو روش فوق یعنی بازخورد مستقیم و ضمنی در رتبه‌بندی استفاده نمود که در این صورت نیز نتایج قابل قبولی بدست می آید. در واقع می توان با بهره گرفتن از اطلاعات کلیک کاربران، ضریب اطمینان‌ها در موتور جستجو را محاسبه نمود[۲].
تاکنون مطالعات وسیعی در بررسی تاثیر رفتار کاربر در فرایند جستجو صورت گرفته و الگوریتم های مختلفی مطرح شده‌است .

• • Captain nemo: یک ابرجستجوگر با فضای جستجوی سلسله مراتبی شخصی شده برای مدل سازی است[۵۲].

۳-۴-۲-۲-۱ Caption Nemo

۳) نوسانات سرمایه شرکت در بین شرکت‌های نمونه به مرتبه اقلاً ۴۸/۲۲- و حداکثر برابر ۵۶/۹ بوده است. مقدار متوسط آن در بین شرکت‌ها ۰۷۷/۰- با انحراف معیار ۵۳/۱ مرتبه بوده است.
۴) کارایی بازار سهام شرکت در بین شرکت‌های نمونه اقلاً ۰۶/۷- و حداکثر برابر ۱۸/۳ بوده است. مقدار متوسط آن در بین شرکت‌ها ۷۱۵/۰ با انحراف معیار ۴۷/۱ بوده است.
۵) کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت، در شرکت‌های نمونه اقلاً ۹۹/۸- و حداکثر برابر ۳۹/۱۱ بوده است. مقدار متوسط آن در بین شرکت‌ها ۱۱/۱ با انحراف معیار ۲۷/۲ بوده است.
۶) اندازه شرکت در شرکت‌های نمونه به‌طور نسبی اقلاً ۱۰/۱۰ و حداکثر برابر ۸۲/۱۸ بوده است. مقدار متوسط آن در بین شرکت‌ها ۶۹/۱۳ با انحراف معیار ۴۵/۱ بوده است.
۷) اهرم مالی در شرکت‌های نمونه به‌طور نسبی اقلاً ۰۲/۰ و حداکثر برابر ۱۶/۱ بوده است. مقدار متوسط آن در بین شرکت‌ها ۶۰۴/۰ با انحراف معیار ۱۸۲/۰ بوده است.
تحلیل پیش‌فرض‌ها
در این تحقیق به‌تبع تحقیقات مشابه یا مرتبط، جهت تعیین ارتباط بین متغیرها از روش رگرسیون خطی مرکب ترکیبی یا داده‌های تابلویی استفاده شده است. بر همین اساس پیش از به‌کارگیری روش رگرسیونی، پیش‌فرض‌های استفاده از این روش مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. این پیش‌فرض‌ها مشتمل بر نرمال بودن توزیع متغیرهای تابعی و مستقل، نرمال بودن توزیع باقی‌مانده‌های مدل برآوردی، ثبات واریانس‌ها، استقلال خطی متغیرهای مستقل، بزرگی یا به سمت یک میل کردن ضریب تعیین برآوردی و پیش‌فرض‌های استفاده از داده‌های تابلویی می‌باشد. در این بخش از شرح یافته‌های تحقیق به نتایج ارزیابی این پیش‌فرض‌ها اشاره شده است.
الف) نرمال بودن توزیع متغیرها:
آماره‌های توصیفی جدول شماره ۴-۴ مشتمل بر ضرایب چولگی و کشیدگی است که در حالت توصیفی می‌تواند معیاری برای تشخیص نرمال بودن یا نبودن توزیع متغیرها باشد. ضریب چولگی بیانگر تقارن توزیع و ضریب کشیدگی نیز نشان دهند بلندای توزیع است که در مقایسه با توزیع نرمال سنجیده می‌شود. در صورت نرمال بودن توزیع باید این ضرایب به سمت صفر میل نماید:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول (۴-۴): ضرایب چولگی و کشیدگی استاندارد

ردیف
شرح
متغیر
ضریب چولگی
ضریب کشیدگی

۱

Y

ریسک شرکت

۹/۳۶

۱۷/۹۶

۲

X₁

عملکرد شرکت

۳/۸۳۱

۲۶/۲۶

۳

X₂

نوسانات سرمایه شرکت

-۴/۷۷۵

۹/۶۹۸

۴

X₃

کارایی بازار سهام شرکت

/۳۲۷

/۳۱۱

۵

X₄

کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت

• اشاره به ویژگی‏های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی دولت. سیاست اقتصادی دولت اقتصادی مختلط است که اشتراکاتی با غرب و شرق دارد، اما اصول آن ربطی به غرب و شرق ندارد.

• • بیان عملکرد دولت. در بخشی از متن، سخنران، به تشریح اقدامات انجام گرفته در حوزه‏های مختلف از قبیل انرژی، پتروشیمی، گاز، شیلات، و در مناطق روستایی فراهم‏سازی آب و برق، ومصالح ساختمانی، و وام برای طبقات محروم، بیمه درمانی، و در خصوص مسایل اجتماعی، بیمه‏های اجتماعی در سال‏های گذشته می‏پردازد.

  ( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• مقابله با محرومیت. سخنران معتقد است که راه اصلی و درست رفع فقر عمومی و محرومیت، تولید، راه اندازی کارخانجات، و اشتغال‏زایی است.

• حمایت از مصرف‏ کنندگان. سخنران معتقد است که راه اصلی حمایت از مصرف‏ کنندگان، افزایش تولید و اشباع بازار از کالاها است.

درراستای تبیین این متن، باید بیان کرد که انتقاداتی که نسبت به جهت‏گیری‏های اقتصادی و فرهنگی گفتمان سازندگی مطرح گردید، تاثیرخود را بر متن گذاشته است، شاهد این مدعا، تلاشی است که سخنرانمی‏کند تا با ترسیم شرایط پس از جنگ، جهت‏گیری دولت را به سمت گفتمان سازندگی و توسعه اقتصادی، توجیه کند تا مخاطبین اقناع گردند، مطلب دیگر توجه به محرومیت و فقرزدایی،و طرح بیمه‏های اجتماعی است، که دلیل تاثیرپذیری متن از شرایط و فضای انتقادی آن برهه زمانی است. اگر چه راه اصلی فقرزدایی را تولید عنوان می‏کند.
متن سوم سخنرانی هاشمی (۱۳مرداد ۱۳۷۲)
در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۷۲ مراسم تحلیف و ایراد سوگند نامه هاشمی رفسنجانی که برای دومین بار به سمت رئیس جمهور انتخاب شد، در حضور مسئولین عالی کشور و در صحن علنی مجلس بر گزار شد. انتخابات ششم دوره ریاست جمهوری در حالی با پیروزی هاشمی به پایان رسید، که رای بالای احمد توکلی، اصلی‏ترین رقیب منتقد هاشمی نیز تعجب ناظران سیاسی را برانگیخته بود. در این مراسم ناطق نوری رئیس مجلس بخش قابل توجهی از بیانات خود را به تمجید از شخصیت هاشمی اختصاص داد. وی یکی از موفقیت‏های هاشمی را انجام سیاست تعدیل، تک نرخی شدن ارزکه به عنوانشکست دشمنان داخلی وخارجی ارزیابی کرد.این متن^[۱۵۰] در این فضا بیان شد.
توصیف، تفسیر و تبیین متن
جدول (۴-۱۳) تحلیل گفتمان متن سوم سخنرانی هاشمی (مرداد ۱۳۷۱)

واژگان کانونی
سوبسید غیر عادلانه، عدالت اجتماعی، هزینه نسل آینده، اعتلای کشور، بیت‏المال، بازسازی، زندگی شخصی، سوخت مصرفی

واژگان سلبی
ضد عدالت، فساد، غیر عادلانه، نارسازگاری با عدالت اجتماعی، بلعیدن منابع نسل آینده، تهمت

قطب‏بندی‏ها
عدالت در مقابل ضد عدالت عدالت، بازسازی در مقابل ویرانی، سوبسید عادلانه در مقابل سوبسید غیر عادلانه، بلعیدن منابع نسل آینده در مقابل مراقبت از منابع نسل آینده

مفاهیم
عدالت، اعتلا، منابع، نسل آینده

جان کلام متن
باید سوبسید‏های ناعادلانه حذف شود تاراه برای اعتلای کشور و مراقبت از منابع نسل آینده هموار گردد

پیش‏فرض‏های سخنران در این متن
اعتلای کشور امری دشوار است و ممکن است مردم در میان جوسازی‏های سیاسی قادر به تشخیص صحیح نباشند
ظاهر عدالت می‏تواند باطن ضد عدالت داشته باشد
پرداخت سوبسید‏هادر کشور ضد عادلانه است
عدالت آن است که با پرداخت هزینه واقعی، قیمت‏هاواقعی شود
زندگی شخصی سخنران اشاره دارد که وی استفاده شخصی از انقلاب نکرده است
محیط آرام بیشتر از محیط ماجراجویانه برای گسترش اسلام و انقلاب تناسب دارد

مطابق جدول ۴-۱۳، بررسی واژگان کانونی متن نشان می‏دهد که واژه عدالت با ۱۶ بار تکرار در زمره واژگان پرتکرار است. تکرار این واژه، بیان گر جهت‏گیری جدید در گفتمان سازندگی است. در تفسیر عدالت اجتماعی باید گفت که عدالت از دیدگاه سخنران با استفاده درست از سوبسید‏هاارتباط دارد، و واقعی شدن قیمت‏هامصداق عدالت است.
اپیزودهای معنایی این متن به شرح زیر است:

(Young et al. 1982):
(4)
اين تعريف، بيان مي‌کند که اگر يک ائتلاف، غيرتهي باشد، تابع مشخصه آن بزرگتر يا مساوي صفر، و اگر تهي باشد صفر است. تابع مشخصه يک ائتلاف، نشانگر ارزش آن ائتلاف يا به عبارت ديگر سود يا پيامد ائتلاف است. براي هر دو ائتلاف معمولي جدا از هم و ، يك بازي، supper-additive ناميده مي‌شود اگر:
(5)
و ائتلاف‌هاي معمولي، محدب^[31] ناميده مي‌شوند اگر:
(6)
يک راه‌حل براي يک بازي همکارانه معمولي^[32] يک بردار است که شرايط زير را ارضا مي‌کند:
(7)
که در آن، پرداخت تخصيص‌يافته به بازيگر و تابع مشخصه (ارزش) ائتلاف کلي مي‌باشند. بردار يک imputation براي بازي ناميده مي‌شود. روش‌هاي مختلفي براي بدست‌آوردن imputationهاي يک بازي وجود دارد که از ميان آن‌ ها بازي‌هاي بر پايه هسته^[33] و ارزش شاپلي از اهميت بيشتري برخوردارند.
3-3-3-1 هسته^[34]
هسته بيان مي‌کند که (Young et al. 1982):

• • پرداخت تخصيص‌يافته به هر بازيگر نبايد از آن مقدار که بازيگر به تنهايي و بدون شرکت در هيچ ائتلافي کسب مي‌کند، کمتر باشد. اين ويژگي، عقلانيت فردي^[35] ناميده مي‌شود.

• • پرداخت تخصيص‌يافته به هر گروه از بازيگران در نتيجه شرکت آن‌ ها در ائتلاف کل^[36] نبايد از آن مقدار که آن‌ ها بدون شرکت در ائتلاف کل بدست مي‌آورند، کمتر باشد. اين ويژگي، عقلانيت جمعي^[37] ناميده مي‌شود. لازم به تذکر است که عقلانيت جمعي شامل عقلانيت فردي نيز مي‌شود.

• • مجموع پرداخت‌هاي تخصيص‌يافته به بازيگران، بايد برابر با سود کلي توليد‌شده در ائتلاف کل باشد.

مجموعه محدب زير، هسته را در يک بازي ارائه مي‌دهد که شامل تمام imputation هاي بازي مي‌باشد:
(8)
شرايطي وجود دارند که در آنها هسته وجود ندارد، در اين شرايط، راه‌حل ممکن، سست‌کردن^[38] نامعادله‌هاي تعريف‌کننده هسته است. اين روش، گسترش هسته ناميده مي‌شود. از بازيهاي مشارکتي که بر پايه هسته مي‌باشند مي‌توان به روش­هايNucleolus ، Weak Nucleolusو Proportional Nucleolus اشاره نمود.
در این پایان نامه برای بازتوزیع سود ناشی از بازی همکارانه در هر ائتلاف از بازی همکارانه Fuzzy Variable Least Core استفاده شده است. توضیحات آن در فصل ساختار مدل آمده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

3-4- تحلیل سناریوها
عدم‌قطعيت در پارامترهاي يك مدل رياضي ممكن است مدل‌كننده را با مشكلات عديده‌اي مواجه كند. بيشتر رويكردها در ادبيات برنامه‌ريزي غيرقطعي، بار سنگيني از داده‌ها و محاسبات را بر كاربر تحميل مي‌كنند. علاوه بر اين، اين مدل‌ها به سختي قابل فهم هستند. يك رويكرد عمومي براي حل مدل‌هاي غيرقطعي اين است كه سناريوهاي مختلفي را براي ضرايب تصادفي آن مدل در نظر گرفته و اقدام به حل آن كنند. دمبو(1990) روشي ساده را براي حل مدل‌هاي غيرقطعي، بر پايه يك شيوه ويژه براي تركيب پاسخ‌هاي هر كدام از سناريوها در جهت رسيدن به يك سياست ممكن و مفيد ارائه كرد. نگرش مطرح‌ شده به لحاظ محاسباتي، ساده و قابل فهم است و به علت عموميت آن نيز، مي‌تواند براي مسائل چند‌هدفه، قيود غيرقطعي پيچيده و حتي در مواردي غير از مورد بهينه‌‌سازي نيز به كارگرفته شود.
3-4-1- تعريف سناريو و سناريو‌سازي
يکي از روش‌هاي اصلي براي مدل‌سازي عدم قطعيت‌ها، سناريوسازي است وتفكر دربارة آينده اغلب با توسعة سناريوها صورت مي‌گيرد. يكي از بهترين تعاريفي كه از سناريو مي‌توان ارائه داد اين است که سناريوها، سلسله‌اي از حوادث فرضي مي‌باشند كه با ملاحظات مربوط به زنجيرة علّی و موضوعات تصميم‌گيري در مورد آينده بيان مي‌شوند. در حقيقت نمونه اولیه‌^[39] تصاوير گوناگوني از آينده هستند كه براساس يك طرح فكري اوليه يا مدل كامپيوتري فراهم مي‌شوند. منابع اوليه اين طرح فكري يا مدل‌ها، اطلاعات مربوط به زمان گذشته‌، حال و آينده مي‌باشند.
علاوه برآن، سناريوها اين امكان را فراهم مي‌كنند كه با ايجاد چهارچوب مناسب، ملاحظات كليدي و فرضيات و شكاف‌هاي برنامه‌ريزي، ناهمگوني‌ها و موارد اختلاف به شكل سيستماتيك مورد توجه قرار گيرند. سيستماتيك‌ بودن اين روش امكاني را فراهم مي‌كند تا به شكلي مناسب با دارا بودن ديدگاه‌هاي مختلف در گذشته و آينده، مسائل به چالش كشيده شوند. نهايتاً با توسعه سناريو، ابزار بسيار قوي براي آناليز سياست‌گزاري‌هاي مختلف فراهم مي‌شود. مطالعات نشان مي‌دهد كه توسعه سناريو امكاناتي را فراهم مي‌كند تا سياست‌گزاران محتاط و محافظه‌كار به درك مناسبي از اوضاع جاري و گذشته رسيده و ارزيابي دقيقي از نتايج حاصل از سياست‌گزاري‌ها در آينده داشته باشند. سناريوهايي كه براساس شرح حال گسترده‌تري استوار بوده و مولفه‌هاي كمي وسيع‌تري را در بر مي‌گيرند، توانايي آن را دارند که مسائل کليدي بيشتري را در نظر بگيرند.
آنچه مسلم است هدف از توسعه سناريوها، تفكر در مورد پيچيدگي‌ها و عدم‌قطعيت‌هاست كه ممكن است به حقيقت منطبق نباشند ولي باعث تسهيل فرايندهاي تصميم‌گيري گردند. روش‌هاي مختلفي براي توسعه سناريو به كار گرفته شده و از آنجا که اغلب سناريوها براساس نظام‌هاي اطلاعاتي رسمي توسعه پيدا مي‌كنند فاقد تنوع و همه‌جانبه‌نگري و ديدگاه‌هاي متفاوت هستند. از طرفي سناريوها با اين پيش‌زمينه توسعه پيدا كرده‌اند كه آنچه در آينده به وقوع خواهد پيوست، ادامه حوادث گذشته خواهد بود. كه اين مطلب مانع از پيش‌بيني‌كردن حوادث جدّی مهم خواهد شد. علاوه بر اين، بسياري از سناريوها فقط براساس استانداردهاي فيزيکي و اقتصادي مشخص ارائه مي­شوند، در حاليكه بسياري از مسائل اجتماعي و زيست‌محيطي طرح‌ها را كمتر مورد توجه قرار مي‌دهند. لذا براي تعريف سناريوها مي‌بايست از افراد مختلف با دانش‌ها و تجارب و ديدگاه‌هاي متفاوت استفاده نمود. سناريوها به صورت يكپارچه بايد شاخص‌هاي فيزيکي، اقتصادي، زيست‌محيطي، اجتماعي و نهادي را لحاظ کنند و در برگيرنده حالات مختلف از آينده (كه شامل حوادث غيرمترقبه نيز مي‌شوند) باشند (نیکو، 1390).
3-4-2- روش های سناریوسازی
سناريوها بدون هيچ محدوديتي، به كمك آمار و احتمالات، تئوري مجموعه‌هاي فازي، نظرات و عقايد تصميم‌گيرنده‌ها و هر روش ديگري كه با آن بتوان تصويري از آينده مجسم كرد، قابل ساخت هستند. در صورتي كه سناريوها مستقل از يكديگر در نظر گرفته شوند، رخداد يك سناريو تأثيري بر رخداد سناريوي ديگر ندارد، هر چند كه در حالت كلي‌تر اندركنش و تقابل آن‌ ها را نيز مي‌توان در نظر گرفت. روش­های معمول سناریوسازی عبارتند از روش سناریوهای موازی، روش درخت سناريوها، روش دمبو^[40] و روش ISM^[41] (نیکو، 1390).
در اینجا جهت سناریوسازی از شاخص بارش استاندارد استفاده شده است. به وسیله این شاخص که در انتهای این بخش توضیح داده می­ شود سناریوهای خشکسالی، ترسالی و نرمال ساخته شده ­اند.
بهينه‌سازي سناريوها هم به ارزاني قابل اجرا و هم به سادگي قابل فهم است. روش بهينه‌سازي سناريوها متفاوت از روش‌هاي سنتي حل مسائل غيرقطعي است. در واقع اين روش، يك چهارچوب براي مدل‌سازي است و نه يك تجويز براي محاسبه جواب. ضمن اينكه در آن انعطاف‌پذيري بيشتري نيز در دست مدل‌كننده براي مدل‌سازي در مدل ردياب وجود دارد كه معمولاً از يك مسأله به مسأله ديگر مي‌تواند تغيير كند.
3-4-3- ساختار عمومي مدل بهينه‌سازي با بهره گرفتن از سناريوها
در يك مدل برنامه‌ريزي براي حل مسأله بهينه‌سازي كه در آن برخي از پارامترها غيرقطعي هستند، جهت در نظر گرفتن عدم‌قطعيت پارامترها، روش تحليل سناريوها را ميتوان به صورت زير به‌كار برد (Dembo, 1991):
همان‌طور كه مي‌دانيم تمام مسائل بهينه‌سازي خطي در حالت كلي به اين صورت مدل مي‌شوند:
(9)
که در آن تابع هدف، قيود غيرقطعي و قيود قطعي مسأله بهينه‌‌سازي هستند. همچنين، يعني پارامترهاي تابع هدف نيز مي‌تواند غيرقطعي باشد . براي حل مدل بالا به اين شكل عمل مي‌شود كه براي هر سناريو، يا و يا خاص آن سناريو را در نظر گرفته و مسأله را به صورت زيرمسأله‌هاي بزرگ‌شده زير مدل مي‌كنيم:
(10)
جواب‌هاي بدست آمده از مسأله بالا، يعني و ، براي سناريوي بهينه هستند( معرف تعداد سناريوهاست)، اما در واقعيت و براي مسأله واقعي الزاماً بهينه نيستند. اگر بهينه را و بهينه را بناميم آنگاه اگر قرار باشد بهينه شود و در عين حال هم به طور متوسط تمام سناريوها را بهينه كند، رويكردي مناسب براي اعمال اين مقصود، استفاده از روش حداقل‌سازي انحراف از مربعات^[42] مي‌باشد. يعني مي‌توان در مرحله دوم، مي‌توان با بهره گرفتن از مدل بهينه‌سازي زير به مقصود بالا رسيد:
(11)
که در معادله بالا، احتمال وقوع سناريوي است. براي توجيه مدل دوم، مي‌توان گفت كه اگر جواب بهينه، يعني در توابع و قرار بگيرد الزاماً با مقادير و برابر نمي‌گردد و به ميزاني از و انحراف خواهند داشت. در اصل، جواب بهينه نسبت به سناريوهاي مختلف يك انحراف به‌صورت و همين‌طور ايجاد خواهد كرد. هدف از تدوين مدل بهينه‌سازي دوم كه مدل ردياب^[43] نام دارد، كم‌كردن مربعات و است. به اين صورت كه بهينه‌اي را پيدا مي‌کند تا در عين حال كه شرط اصلي و قطعي ( ) را ارضا مي‌کند به طور نسبي، تمام قيود غيرقطعي ديگر را نيز به نوعي مد نظر قرار مي‌دهد (رابطه 12).
(12)
در نهايت، اگر بخواهيم اين روش را خلاصه كنيم به ترتيب زير عمل مي‌كنيم:
ابتدا مسأله اصلي براي هر سناريو، به صورت زيرمسأله‌هاي ارائه‌شده در معادله 10، حل‌شده و يعني مقدار بهينه سناريوي به دست مي‌آيد. در مرحله بعد، با بهره گرفتن از مدل ردياب، مقادير و كه به‌ترتيب، مقادير نهايي متغيرهاي تصميم و تابع هدف با در نظر گرفتن تمام سناريوهاي محتمل قابل رخداد هستند، مشخص مي‌گردند. بدين ترتيب، با بهره گرفتن از اين مدل و با مد نظر قرار دادن اصول روش بهينه‌سازي سناريوها، كه مهمترين آنها رسيدن به يك سياست بهينه و قطعي قابل اجرا در برنامه‌ريزي با در نظر گرفتن عدم قطعيت‌هاي سيستم است، جواب بهينه براي تعيين سياست بهره‌برداري حاصل مي‌شود. همان‌طوري كه قبلاً هم گفته شد از مزاياي اين روش، حل مسائل غيرخطي و همين‌طور مسائل بهينه‌سازي با چندين تابع هدف است. در مورد مسائل غيرخطي كاربرد روش تحليل سناريوها به شكل زير است:
(13)
در معادله بالا، ، و به‌ترتيب، توابع غيرخطي مربوط به تابع هدف، محدوديت‌هاي غير قطعي و در نهايت محدوديت‌هاي قطعي مسئله بهينه‌سازي مي‌باشند. و به ترتيب،‌ مقدار تابع هدف و متغير‌هاي تصميم مسئله مي‌باشند. ، و پارامترهاي غيرقطعي مدل هستند. همچنين و پارامترهاي قطعي مدل مي‌باشند. در نهايت، و نيز به ترتيب قيود غيرقطعي و قطعي مدل بهينه‌سازي مي‌باشند. به منظور حل مدل بالا با ديدگاه بهينه‌سازي سناريوها، در ابتدا با توجه به سناريوهاي متفاوتي كه براي پارامترهاي غيرقطعي مدل مي‌توان در نظر گرفت، زيرمسأله‌هاي زير را كه همگي به صورت قطعي در‌آمده‌اند، بهينه مي‌شوند:
(14)
همانطور كه در مدل‌هاي خطي نيز ذكر گرديد، به مسائل بالا كه هر كدام براي يك سناريو حل مي‌شوند، زيرمسأله گفته مي‌شود و به مسأله‌اي كه انحراف‌ها را حداقل مي‌کند نيز مدل ردياب مي‌گويند. در مورد توابع غيرخطي، مدل ردياب به صورت زير نوشته مي‌شود:
(15)
به كمك مدل ردياب بالا، مقادير و كه جواب بهينه با كمترين هزينه به ازاي احتمال رخداد سناريوهاي مختلف در طول دوره برنامه‌ريزي است، بدست مي‌آيند.
در حالت کلي‌تر و در مورد مسائلي با چند تابع هدف^[44] نيز مدل بهينه‌سازي را مي‌توان به شكل زير تعريف كرد:
(16)
که در معادله بالا، معرف تعداد توابع هدف مي‌باشد. پس از بهينه‌كردن مسأله براي تمام ها، بدست مي‌آيد و در نهايت شبيه آنچه در موارد قبلي آمد، با بهره گرفتن از مدل ردياب زير، جواب بهينه با لحاظ تأثير عدم قطعيت‌ها در تصميم‌گيري، تعيين مي‌شود:
(17)
روش در پيش گرفته شده در اين تحقيق براي برخورد با مساله عدم‌‌قطعيت، ويرايشي منحصربفرد از تئوري «تحليل سناريوها» مي‌باشد. با توجه به آنکه زیر مسأله­ها دارای قیود نامساوی هستند، در مدل ردیاب از یک متغییر جانبی جهت در نظر گرفتن پارامتری که دارای عدم‌قطعیت می­باشد استفاده شده است و با توجه به ساختار مدل چند قید جهت تعیین این متغیر کمکی درنظر گرفته شده است. در تابع هدف مدل ردیاب نیز تغییراتی با توجه به اهداف مدل اصلی اعمال شده است. نحوه به کارگیری این روند در فصل بعدی آمده است.