نشاندن لایه­ی رسانا می ­تواند قبل از باز کردن حفره­ها و از طرف باز آن­ها انجام گیرد، که برای حفظ استحکام لایه­ی شکننده­ی آلومینا در طول مابقی فرایندها این کار مناسب­تر می­باشد. در صورتی­که لایه­ی رسانا بعد از باز کردن ته حفره­ها بر روی نمونه نشانده شود، حفظ لایه­ی بسیار نازک و شکننده­ی آلومینا در طول انحلال لایه­ی سدی و باز کردن حفره­ها کار بسیار حساسی می­باشد.

بعد از انجام مراحل پیش نیاز، نمونه بر روی راکتور نسب و درون الکترولیت مطلوب تحت ولتاژ مستقیم یا dc قرار می­گیرد. با اعمال ولتاژ، انباشت از کف حفره­ها آغاز خواهد گردید و به مرور تا سطح ادامه می­یابد.
چوی و همکارانش روشی را گزارش کردند که در آن نیازی به انحلال لایه­ی آلومینیوم وجود ندارد، بلکه در آن نازک­سازی به گونه ­ای انجام می­گیرد که لایه­ی سدی در انتها به ضخامتی که متناسب با پتانسیل آندایز نهایی v1 است، خواهد رسید، که در این حالت لایه­ی سدی برای انجام الکتروانباشت DC به قدر کافی نازک می­باشد. اما فرایند نازک­سازی زمان­بر بوده و باید به طور دقیق کنترل شود، تا وجود لایه­ی سدی با نازک­سازی یکنواخت را تضمین کند. با این روش بعنوان مثال الکتروانباشت نانوسیم­های نقره با طول µm30 گزارش شده است .
۵-۴-۲-۲- انباشت با ولتاژ تناوبی
در این روش برخلاف روش قبل نیازی به انحلال آلومینیوم باقیمانده­ی نمونه نیست، اما همچنان عملیات پیش نیاز لازم می­باشد. این عملیات شامل نازک­سازی لا­یه­ی سدی و گاهی گشادسازی حفره­ها است که در فصل قبل توضیح داده شد. با نازک­سازی لایه­ی سدی ضخامت این لایه به آستانه­ای که در آن پدیده ­های کوانتمی امکان وقوع دارند، خواهد رسید. در این صورت انتقال الکترون و برقراری جریان از طریق تونل­زنی الکترونی صورت گرفته و امکان برقراری جریان یونی به درون حفره از طریق اتصال ولتاژ به نمونه را فراهم می­سازد؛ بطوری­که با اعمال ولتاژ منفی به پشت نمونه که کاتد ما می­باشد، الکترون از لایه­ی آلومینیوم پشت نمونه حرکت کرده و با عبور از سد پتانسیلی کوچک لایه­ی سدی نازک شده­ (با ضخامتی در حدود چند نانومتر متناسب با ولتاژ نهایی در نازک­سازی)، به درون حفره رسیده و باعث نهشت یون­های فلزی درون محلول می­گردد. با این کار دیگر نیازی به باز کردن حفره­ها برای اعمال ولتاژ نیست. اما در این حالت جریان مستقیم نمی­تواند باعث برقراری جریان الکترونی و یونی درون حفره­ها گردد. لذا از جریان تناوبی با موج­هایی که فرکانس و دامنه­ آن برای مواد مختلف از طریق آزمون و خطا تعیین می­گردد، استفاده می­ شود. لایه­ی سدی مانند یک خازن عمل می­ کند که در یک نیم­دوره حالت شارژ و در نیم­دوره­ دیگر مانند حالت دشارژ عمل می­ کند. این شباهت بدلیل کمبود یون­های Al³⁺ در مرز اکسید-الکترولیت و کمبود یون­های O^2- در مرز اکسید-آلومینیوم است که باعث شده این دو ناحیه به ترتیب مانند نیم­رسانای نوع n و نوع p و در کل مانند پیوند n-p عمل کند. در این صورت در یک نیم­دوره انباشت صورت گرفته و در نیم دوره­ بعد جریان به حدود صفر می­رسد که در نتیجه­ آن امکان تبدیل مجدد فلز به یون و بازگشت به محلول وجود نخواهد داشت. در حین انجام انباشت واکنش­های زیر در کاتد و آند که شامل نمونه و یک لایه­ی رسانا مانند گرافیت است، برقرار می­باشد.
واکنش آند:

(۵-۱)
واکنش در کاتد:
(۵-۲)

به این صورت در نیم­دوره­ مطلوب یون­های فلزی با گرفتن الکترون از ته حفره رسوب می­ کنند. H₂ نیز که در نیم­دوره­ انباشت به مقدار کمی بر اتم­های فلزی می­نشیند، در نیم­دوره­ بعد به مقدار زیادی بدرون محلول باز پس زده می­ شود.
انباشت تناوبی فلزاتی نظیر [۱۵۶] Fe، [۱۵۷] Ni، [۱۵۸] Co، [۱۵۹] Cd وAu [160] و تعدادی دیگر گزارش شده ­اند.
۵-۴-۲-۳- انباشت با ولتاژ پالسی
در این روش همانند روش انباشت مستقیم نیازی به باز کردن حفره­ها نداریم، بلکه همانند روش تناوبی نیاز به نازک­سازی لایه­ی سدی داریم. در واقع اعمال ولتاژ تناوبی حالتی از ولتاژ پالسی می­باشد که پالس­ها بدون زمان احیا به دنبال هم آمده­اند. پس حالت پالسی، اعمال ولتاژ بصورت پالس­های منقطع می­باشد، که میان این پالس­ها زمان احیا یا تاخیر قرار می­گیرد.
وجود این زمان که در آن ولتاژ و جریان صفر می­باشد، تاثیر به سزایی در بهتر پرکردن حفره­ها نسبت به حالت قبل دارد. گفتیم در حالت تناوبی انباشت در یک نیم­دوره صورت می­گیرد، که در نتیجه­ آن تعداد یون­های محلول موجود درون حفره کاهش می­یابد. در نیم­دوره­ غیرانباشتی زمان برای افزایش یون­های الکترولیت موجود درون حفره کافی نیست، لذا وجود یک زمان اضافی که در آن محلول الکترولیت کمی جابجا شده و یون­های بیشتری بدرون حفره­ها وارد شوند مناسب می­باشد. روش پالسی این زمان اضافه را در اختیار الکترولیت قرار می­دهد که برای افزایش مقدار یون درون حفره بسیار مناسب بوده و ساختاری یکنواخت­تر از فلز انباشتی حاصل می­گردد. در نتیجه پرشدگی حفره نیز بیشتر و منظم­تر می­باشد. ضمن آن ­که این زمان اضافی موجب خنک شدن نمونه و جلوگیری از تخریب قالب و نانوسیم بر اثر گرمای واکنش می­گردد، گرچه زمان کل انباشت را افزایش می­دهد.
شکل پالس نیز می ­تواند به صورت سینوسی، مربع، مثلث و غیره باشد. ضمن این­که هم در این روش و هم در روش قبلی، نیم­سیکل بالا و پایین می­توانند متقارن نبوده و دامنه­ متفاوتی داشته باشند. در شکل (۵-۳) دو نوع پالس مربعی و سینوسی متقارن برای انجام الکتروانباشت ارائه شده است.
شکل (۵-۳) نمایش دو نوع پالس مربعی و سینوسی برای الکتروانباشت شیمیایی
۵-۴-۳- شرایط تاثیر گزار بر الکتروانباشت
قالب­های تهیه شده PAA^[67] که توسط اسید سولفوریک یا اکسالیک آندایز شده ­اند، نتایج متفاوتی را در انباشت تناوبی بدست می­ دهند .
از تصاویر تهیه شده از نمونه­های مختلف توسط بعضی گروه­ ها بوضوح دیده شده است که قالب­های آلومینای رشد یافته در حمام اکسالیک اسید آرایه­ی یکنواخت­تری از حفره­ها را نشان می­ دهند ، که چون سیم­ها متناسب با حفره­ها هستند، در نتیجه نانوسیم­های یکنواخت­تری بدست خواهد آمد.
اصولاً بعد از انباشت، به منظور انحلال پوسته­ی قالب آلومینا، قالب بعنوان مثال در محلول فسفریک ۸% وزنی فرو برده می­ شود .
فرکانس سیگنال مهم­ترین اثر را روی پر کردن حفره­ها دارد. با افزایش فرکانس، میزان واکنش افزایش یافته و هسته اندازه­ بزرگ­تری خواهد یافت، ضمن آن که انتخاب مناسب فرکانس احتمال هم­زمانی هسته­زایی اولیه در همه حفره­ها و در نتیجه پرشدگی و به سطح رسیدن هم­زمان را افزایش می­دهد . همچنین ولتاژ نهایی آندایز در طول تشکیل آلومینا و بطور متعاقب ضخامت لایه­ی سدی برای پرشدگی ماکزیمم حفره­ها باید مناسب باشد.
غلظت و دمای الکترولیت نیز نقش مهمی بازی می­ کنند. اهمیت دما بعلت نقش آن در تحرک و قدرت نفوذ در حفره­ها می­باشد. معمولاً اسید بوریک در الکترولیت برای جلوگیری از ایجاد هیدروکسید در محلول و پایداری ساختار استفاده می­گردد . مقدار اسیدیته می ­تواند چندان تاثیر گذار باشد که تاثیر بعضی خواص مانند فرکانس و شکل موج را کم­رنگ کند .
۵-۴-۴- الکتروانباشت آرایه­های نانوسیم چندلایه
سنتز الکتروانباشت تنها منحصر به تولید آرایه­های نانوسیم­های تک­لایه نیست، اما محدودیت زیادی در کارآمدی پرکنندگی چند لایه­ی حفره­ها وجود دارد.
برای انباشت مواد مختلف ممکن است لازم باشد تا پتانسیل کاربردی را در هر حالت تغییر داد. فلزات نجیب­تر در غلظت­های رقیق­تر نسبت به فلزات کمتر نجیب بدست می­آیند.
در الکتروانباشت پالسی در حالتی که انباشت هم­زمان دو فلز را داریم، این ایراد وجود دارد که وقتی یک فلز کم­تر نجیب درون حمامی که فلز نجیب­تر نیز حضور دارد انباشت می­ شود، اصولاً فلز نجیب­تر انباشت می­گردد. همچنین در حالت انباشت غیر هم­زمان دو فلز، بعد از انباشت یک فلز کمتر نجیب، نرخ رشد کم فلز نجیب­تر معمولاً سبب انحلال هم­زمان لایه­ی فلزی کمتر نجیب می­ شود.
بر اساس تجربه فهمیده شده است که با افزایش اختلاف بین اعداد اتمی دو فلز انباشتی(انباشت غیر هم­زمان)، رویهم نشینی دو فلز بهتر انجام می­پذیرد.
تولید چنین نانوسیم­های چندلایه هم می ­تواند با تعویض الکترولیت و شرایط ولتاژ و فرکانس انجام پذیرد، طوری که هر الکترولیت تنها حاوی یک نوع فلز باشد و هم در یک الکترولیت مخلوطی از دو نوع فلز و در شرایط ولتاژ و فرکانس مناسب قرار گرفته باشد.
۵-۴-۵- الکتروانباشت نانوسیم­های نیمه­هادی­
همان­طور که گفتیم الکتروانباشت اصولاً برای فلزات انجام می­گیرد، اما تهیه­ نانوسیم مواد نیمه­هادی نیز می ­تواند با انباشت الکتروشیمیایی صورت گیرد. این کار اصولاً می ­تواند با انباشت-اکسایش قالب و یا انباشت-سولفوردهی قالب جهت تبدیل شدن نانوسیم­ها به حالت نیمه­هادی و یا انباشت هم­زمان دو فلز که ترکیبشان یک نیمه­هادی مرکب تولید می­ کند، و یا از روش­های دیگر انجام گیرد.
برای تهیه­ اکسید فلزات که اکثراً نیم­رسانا هستند، می­توان یا هم­زمان با الکتروانباشت، آن ­را اکسید کرد و یا بعد از تهیه­ نانوسیم فلزی، آن­را در کوره قرار داد. برای اکسایش هم­زمان با انباشت، بعنوان مثال نانوسیم ZnO با انباشت مستقیم در دمای حدود c70⁰ سنتز می­گردد . برای اکسایش متعاقب نمونه نیز بعنوان مثال نانوسیم Zn در دمای اتاق انباشت شده و سپس در کوره قرار می­گیرد تا از طریق نفوذ اکسیژن­ موجود در آلومینا به داخل نانوسیم (بخاطر دمای بالا) به نانوسیم ZnO تبدیل گردد .
برای حالت انباشت- سولفوردهی نیز می­توان سولفوردهی را هم­زمان با انباشت و یا بعد از آن انجام داد. برای حالت سولفوریزه کردن همزمان با انباشت بعنوان مثال برای تهیه­ نانوسیم ZnS از الکترولیتی شامل ZnCl₂ و DMSO (دی متیل سولفاید) در دمای c80⁰ استفاده
می­گردد .
برای حالت سولفوردهی بعد از انباشت، بعنوان مثال برای نانوسیم­های Cu و Cd که با انباشت پالسی بدست آمده­اند، سولفوردهی متعاقب در کوره­ی لوله­ی کوارتز در c500⁰ در جو Ar/H₂S(5%) انجام گرفته و نانوسیم­های Cu_XS و CdS حاصل می­گردد . در شکل
(۵-۴) مراحل تهیه­ این نوع نانوسیم­ها بصورت شماتیک نشان داده شده است:

شکل (۵-۴) نمایی از مراحل تهیه­ نانوسیم­های سولفیدی با بهره گرفتن از قالب آلومینای آندیک متخلخل و روش انباشت الکتروشیمیایی متناوب
برای حالت سوم یعنی نیمه­هادی­های مرکب نیز می­توان به تولید نانوسیم­های مرکب گروه II-VI مانند CdS، CdSe و CdTe که از الکترولیت حاوی هر دو فلز تهیه­ می­ شود، اشاره کرد .
در فصل بعدی بطور تجربی به تهیه­ تعدادی از نانوسیم­های مختلف با روش انباشت الکتروشیمیایی پرداخته و تشکیل آن­ها را با ابزار شناسایی نانو بررسی خواهیم کرد.
فصل ششم
روش کار
۶-۱- تهیه­ نمونه­ها بعنوان قالب
بخش عمده­ی کار ما در آزمایشگاه لایه­نشانی بخش فیزیک دانشگاه شیراز را آندایز نمونه­های آلومینیوم با خلوص بالا (حدوداً ۹۹۹/۹۹%) تشکیل می­دهد. این کار همین­طور که در فصل دوم نیز عنوان گردید، شامل مراحل پیش از آندایز، انجام آندایز و مراحل پس از آندایز جهت آزمایشات بعدی از جمله انباشت الکتروشیمیایی می­باشد، که در زیر به گزارش خلاصه­ای از روند انجام گرفته برای تهیه­ قالب­های مورد نیاز در آزمایشگاه و کارهای انجام گرفته بر روی آن­ها می­پردازیم.
۶-۱-۱- مراحل پیش آندایز
این بخش شامل تهیه­ نمونه­ مناسب، تمیز کزدن ، بازپخت و الکتروپالیش آن می­باشد که به توضیح آن­ها می­پردازیم.
۶-۱-۱-۱- انتخاب نمونه­ اولیه
برای این­کار قطعات بزرگ آلومینیوم با خلوص بالا با ضخامت­های مختلف ۲۵/۰، ۵/۰و mm1را با برش­های مناسب و قطعه قطعه کردن و سپس پانچ کردن آن­ها توسط دستگاه نشان داده شده در شکل (۶-۱) بصورت قرص­هایی با قطر cm2/1 در می­­­­آوریم.
بعد از برش از آن­جا که نمونه­ها دارای کمی قوس گردیده­اند، تحت فشاری کم آن­ها را مسطح کرده و دور آن­ها را سمباده می­کشیم.

یعنی: خداوند شما را از زمین پدید آورد و آبادی آن را به شما واگذاشت.
از این آیه استفاده می‏شود که محافظت، عمران و آباد کردن محیط زیست از وظایف انسان است و هر عملی که با آبادانی محیط زیست منافات داشته باشد، ممنوع است.
نکته ظریفی که در این آیه وجود دارد آن است که قرآن نمی‏گوید، خداوند زمین را آباد کرد و در اختیار شما گذاشت؛ بلکه می‏فرماید: عمران و آبادانی زمین را به شما واگذار کرد. پس انسان مسؤولیت عمران و آبادانی زمین را بر عهده دارد^[۵۳] و مفهوم آیه این است که تخریب محیط زیست و نابودی آن، مخالف عمران و آبادانی است، پس باید از آن پرهیز نمود.
قرآن کریم بارها بر رفتارهای سازنده و اصلاح‏گرانه تأکید کرده ـ که‌ به‌طور قطع، یکی از رفتارهای اصلاح‏گرانه در زمین حفظ و حراست از طبیعت و محیط زیست است ـ و در مقابل، از رفتارهای فسادانگیز نهی کرده است. در قرآن کریم در بسیاری موارد، واژه «صلاح» در مقابل «فساد» آمده است. خداوند در قرآن کریم می‏فرمایند:
«وَ لا تُفْسِدُوا فِی الارْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها…»^[۵۴]
یعنی: و در زمین پس از اصلاح آن فساد نکنید.
بدون شک، تخریب، نابودی و آلوده‏سازی محیط زیست یکی از مصادیق مهم رفتارهای فسادانگیز در زمین است. همانگونه که در آیه بالا هم آمده است، در بسیاری از آیات قرآن، واژه «فساد» همراه با «فی الارض» آمده است که این فساد در زمین، شامل فساد در طبیعت و محیط زیست نیز خواهد بود. به همین جهت، قرآن کریم با بیان عناصر محیط زیست و طبیعت، تخریب و نابودی آن‌ها را مصداق بارز فساد می‏داند و خطاب به پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله می‏فرمایند:
«وَ إِذا تَوَلّی سَعی فِی الارْضِ لِیُفْسِدَ فِیها وَ یُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللّهُ لا یُحِبُّ الْفَسادَ»^[۵۵]
یعنی: هنگامی که روی بر می‏گردانند (و از نزد تو خارج می‏شوند) در راه فساد در زمین، کوشش می‏کنند و زراعتها و چهارپایان را نابود می‏سازند، (با این‌که می‏دانند) خدا فساد را دوست نمی‏دارد.
بند اول: اهتمام اسلام به فضای سبز
اهتمام اسلام به فضای سبز، به ویژه خوشه یا شاخه مثمر، کاملاً از مطاوی رهنمودهای رهبران الهی در متون دینی مشهود است؛ به طوری که گاهی کاشتن درخت، در ردیف بهترین و مقدس ترین کارهای خیر قرار می گیرد؛ چنانکه از رسول اکرم مأثور است: « سبعٌ یجری للعبد اجرهنّ و هو فی قبره بعد موته: من علّم علماً أو أجری نهراً أو حفر بئراً أو غرس نخلاً أو بنی مسجداً أو ورث مصحفاً أو ترک ولداً یستغفر له بعد موته».^[۵۶]
همچنین از امیرمؤمنان، علی بن ابی طالب (علیه السلام) نقل شده است: از بریدن درخت تر و سبز پرهیز شود، مگر برای ضرورت^[۵۷]. چنانکه از امام رضا (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام) در این باره حدیثهای سودمندی نقل شده است و حفظ آن را برای مناطق کویری و کم درخت و بیابان، نافع تر معرفی کردند و قطع درخت را با تبدیل و تعویض، بدون مانع اعلام فرمودند.^[۵۸]

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از حضرت امام جعفر صادق ( علیه السلام) مأثور است: « لا یطیب السکنی الّا بثلاث، الهواء الطیّب و الماء الغزیر العذب، و الأرض الخواره»^[۵۹]؛ زندگی بدون احراز سه عامل حیاتی گوارا نیست: هوای پاک و تمیز، آب فراوان و گوارا، زمین حاصل خیز و قابل کشت و زرع. خداوند تمام عناصر محوری مورد نیاز زندگی بشر را تامین فرمود و بهره برداری از آنها را جزو حقوق بشر قرار داد و جامعه را به صیانت آنها از آفت، انقراض، کمبودی و مانند آن مکلف کرده است.
اگر فرد یا جامعه، دولت یا ملت در شناخت این عناصر اصلی فتور ورزد، در تحصیل با نگهداری آنها قصور کند، وظیفه دینی خود را انجام نداده است؛ یعنی لازم است درباره اصل هوا، کیفیت بهره برداری از این امانت الهی و چیزهایی که آن را آلوده و بیمار می کند و چیزهایی که در پالایش و درمان آن موثر است و نحوه پالایش آن، کارشناسی دقیق شده و اجرا شود.
همچنین لازم است درباره اصل آب گوارا، کیفیت انتفاع از این ذخیره خدایی و اشیایی که آن را آلوده و مریض می کند و اموری که در تطهیر و تنظیف آن موثر است و نحوه تصفیه آن ابتکار فنی معمول شود. نیز لازم است درباره اصلی زمین حاصل خیز، کیفیت استفاده از این سفره گسترده الهی و اموری که آن را ویران و بیمار می کند و چیزهایی که در احیا، تسطیح، کویرزدایی و صیانت از رانش، تاثیر بسزایی دارد، ماهرانه ارزیابی و اقدام شود؛ تا به دستور اسلام امتثال شده باشد.
بند دوم : توصیه اسلام به رعایت حقوق حیوانات
هر گونه فایده ای که از فضای سبز بهره انسان، حیوان دونده، خزنده، رونده، پرنده و مانند آن باشد، مورد ترغیب دین مقدس اسلام است؛ زیرا رهبران الهی به هر موجود زنده بی آزار که زیان او به چیزی یا کسی نمی رسد، احسان می نمودند و چنین کاری را هم به دیگران توصیه می فرمودند؛ چنانکه حضرت مسیح ( علیه السلام) هنگام عبور از کرانه دریا مقداری از غذای شخصی خود را به دریا انداخت. برخی از حواریان گفتند: یا روح الله، چرا چنین کردی؟ فرمود: برای حیوانات دریا، تا از آن تغذیه کنند و ثواب این کار نزد خداوند بزرگ است.^[۶۰]
امام محمد باقر (علیه السلام) فرمود: خنک کردن جگر گرم و تشنه، واجب است و هر کس جگر تشنه حیوان و یا غیر آن را سیراب نماید، خداوند او را در روزی که هیچ سایه ای غیر از ظلّ معنوی خدا نیست، در سایه خود پناه می دهد.^[۶۱]
پیام قرآن کریم که عصاره متون مقدس آسمانی است، چنین است: « إنّ الملوک إذا دخلوا قریه أفسدوها و جعلوا أعزه اهلها أذلّهً»^[۶۲] . سلاطین ستم، حکمرانان قلدر، دولت مردان جور و طغیان، هنگام ورود به منطقه دیگران و زمان اقتدار بر آن و وقت نفوذ در آن، به تباهی آن اقدام می کنند. اگر در گذشته تاریخ، برای افساد و تخریب، دخول شخصی و ورود فیزیکی لازم بود، هم اکنون با سرعت سرسام آور صنعت، کنترل از دور برای افساد کافی است. اینان که رسالت اصلی آنها غمخواری توده محروم است، سفارت خویش را چون ددان، خونخواری می دانند:
هر که را رنجه داشتن دین است تن او نیست تن که تنّین است^[۶۳]
بند سوم: وظیفه حکومت اسلامی نسبت به تامین سلامت محیط زیست
نظام اسلامی وظیفه رسمی والی را چنین ترسیم نموده است: « أیّما إمریء ولی من أمر المسلمین شیئاً لم یحطهم بما یحوط نفسه لم یر رائحه الجنّه»^[۶۴] هر کس سمتی را در دولت اسلامی به عهده بگیرد و مسئول بخشی از بخشهای حکومت دینی گردد، موظف است هر آنچه را که برای حفظ حیات، سلامت، حیثیت اجتماعی و مانند آن، نسبت به خود به کار می برد، برای توده مردم نیز تامین کند. اگر خود از بهداشت و محیط سالم برخوردار است، موظف است آن را برای تمام شهروندان فراهم نماید.از اینجا معلوم می شود که اگر دولت یا ملّتی عمداً به فضای سبز و سالم و نشاط آور نیندیشند و از آلایش آن پرهیز نکنند و منطقه زرّین خداداد طبیعت را آلوده نمایند یا در قبال آلوده کردن صاحبان کارگاه های سودجو، مهر بی مهری بر لب زنند و خاموش شوند، مشمول قهر خدای قاهر شده، قعر دوزخ جایگاه آنان خواهد بود. البته چنان قهری، چنین قعری را به دنبال دارد، لذا رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: « ثلاث ملعونٌ من فعلهنّ؛ المتغوّط فی ظلّ النّزال، و المانع الماء المنتاب و سادّ الطریق المسلوک»^[۶۵]؛ سه گروه اند که در اثر سه کار ناروا مورد لعنت خداوند سبحان هستند:
کسی که مکان عمومی، سایه بانها، پارکها، محل نزول مسافران و … را آلوده کند.
کسی که آب نوبه ای را به غصب ببرد؛ یعنی رعایت نوبت حقوق شهروندان نکند.
کسی که سدّ معبر کند و مانع عبور عابران شود.
رفتار رهبران الهی همتای گفتار آنان، برای ترغیب دولت و ملت به رعایت اصول زیست محیطی انجام می شد، لذا حضرت امام سجاد (علیه السلام) اگر کلوخی را در معبر می دیدند، از مرکب پیاده می شدند و آن را از راه، دور می کردند که مزاحم رهگذر نشود.^[۶۶]
حضرت مسیح (علیه السلام) از کنار گوری می گذشت و صاحب آن قبر را معذّب دید. سال بعد، هنگام عبور از کنار آن گور، صاحب آن را در غذاب ندید. پرسید: خدایا! عامل رفع عذاب او چه بود؟ فرمود: فرزند او بزرگ شد و راهی را اصلاح کرد و یتیمی را پناه داد، لذا از گناه او صرف نظر شد.^[۶۷]
مبحث دوم : تاریخچه ی قانون گذاری تهدید علیه بهداشت عمومی در حقوق ایران
یکی از مهمترین وظایفی که بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نهاده شده «تأمین بهداشت عمومی‌و ارتقای سطح آن از طریق اجرای برنامه های بهداشتی مخصوصاً در زمینه بهداشت محیط، مبارزه با بیماری ها، بهداشت خانواده و مدارس، آموزش بهداشت عمومی، بهداشت کار و شاغلین» می‌باشد. در همین رابطه ماده ۲ «آیین نامه بهداشت محیط» مصوب ۲۴/۴/۱۳۷۱ که در اجرای همین بند از وظایف وزارت مزبور به تصویب هیأت وزیرات رسیده مقرر می‌دارد: « هر اقدامی‌که تهدیدی برای بهداشت عمومی‌شناخته شود ممنوع می‌باشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است پس از تشخیص هر مورد از مواردی که در حیطه وظایف وزارت می‌باشد،‌ رأساً اقدام قانونی معمول و درسایر موارد موضوع را به مراجع ذیربط جهت انجام اقدامهای قانونی فوری اعلام نماید. متخلفان از مقررات بهداشت عمومی‌تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت».همچنین در دیگر مواد این آئین نامه نیز به منظور حفظ بهداشت عمومی‌مقرراتی در مورد آلوده کردن آب آشامیدنی، آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی، آلودگی هوای استنشاقی و سایر موارد موثر بر انسان و موارد مشابه وضع شده است.به موجب ماده ۷ همین آئین نامه « وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است مراکز بهداشتی، درمانی، آموزشی، و تربیتی، اماکن عمومی‌و مراکز تهیه، توزیع، نگهداری و فروش مواد خوردنی،‌ آشامیدنی و بهداشتی را از نظر ضوابط و مقررات بهداشت محیطی کنترل و با متخلفان از دستورالعملها و توصیه‌های بهداشتی وزارت، برابر مقررات قانونی مربوط (قانون تعزیرات) رفتار نماید». همچنین به موجب ماده ۱۲ همین آئین نامه«وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از طریق شبکه های بهداشتی، درمانی و خانه های بهداشت در روستاها ضمن آموزش گسترده با بسیج مردم و جلب همکاری بین بخشی در زمینه مسایل بهداشت محیطی از قبیل جمع آوری، حمل و نقل بهداشتی زباله،‌ دفع بهداشتی مدفوع و کودحیوانی، بهسازی معابر و جداسازی محل نگهداری دام و پرندگان از محل سکونت، نظارت و پیگیری لازم را معمول داشته،‌ همچنین در جهت بهسازی منابع و کنترل کیفی آب آشامیدنی، جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب ها، کنترل اماکن عمومی‌و مراکز تهیه، توزیع و نگهداری و فروش مواد غذایی اقدام نماید.».در ۱۱/۴/۱۳۳۴ قانون شهرداری به تصویب رسید. در ماده ۵۵ آن به مسائل زیست محیطی شهری توجه شده و شهرداری را ناظر بر اجرای آن نموده است.
قانون مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی مصوب مرداد ۱۳۴۶ در ماده ۱۲ استفاده از مواد غیرمجاز و سمی در مواد خوردنی، آشامیدنی، بهداشتی و آرایشی را ممنوع اعلام نموده و مختلف به مجازات پیش‌بینی شده می‌رساند. قانون آب و نحوه ملی شدن آن در ۲۷/۴/۱۳۴۷ آب را بعنوان یکی از عناصر مهم زیست محیطی مورد توجه قرار می‌دهد. به موجب ماده ۶۰ این قانون هر کسی عمداً آب رودخانه و انهار عمومی و جویبارها و مخازن و منابع و قنوات و چاه‌ها را با اضافه کردن مواد خارجی آلوده کند مجرم بوده و به مجازات پیش‌بینی شده می‌رسد آئین‌نامه جلوگیری از آلودگی آب در ۳۰/۸/۱۳۵۰ و سپس در ۲۴/۹/۱۳۶۳ و ۱۸/۲/۱۳۷۳ به تصویب هیأت وزیران می‌رسد، در همین رابطه باید به قانون حفاظت دریا و رودخانه‌های مرزی از آلودگی با مواد نفتی مصوب ۱۴/۱۱/۱۳۵۴، قانون لایحه قانونی راجع به عضویت ایران در کنوانسیون منطقه‌ای کویت برای همکاری درباره حمایت و توسعه محیط زیست دریائی و نواحی ساحلی مصوب ۲۱/۹/۱۳۵۸، قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۶/۱۲/۱۳۶۱، قانون اجازه الحاق به پروتکل راجع به آلودگی دریائی ناشی از اکتشاف و استخراج از فلات قاره مصوب ۲/۷/۱۳۷۰، قانون پروتکل راجع به حمایت محیط زیست دریائی در برابر منابع آلودگی مستقر در خشکی مصوب ۹/۱۲/۱۳۷۱، قانون مناطق دریائی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان مصوب ۳۱/۱/۱۳۷۱ مجلس، آئین‌نامه بهداشت محیط مصوب ۲۴/۴/۱۳۷۱ هیأت وزیران اشاره نمود. مسئله آلودگی‌های شیمیائی و زباله، نیز مورد توجه قرار گرفته است. در این مورد می‌توان به قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون جلوگیری از آلودگی دریائی ناشی از دفع مواد زاید و دیگر مواد مصوب ۲۵/۶/۱۳۷۵ مجلس شورای اسلامی ایران اشاره نمود. مسئله آلودگی هوا نیز مورد توجه قانونگذاران ایران قرار گرفته و در قوانین متعدد مقررات حقوقی مربوطه تدوین گردیده است. آئین‌نامه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب ۲۹/۴/۱۳۵۴ کمیسیونهای مجلس، آئین‌نامه تعزیرات حکومتی در شهرداریهای کشور در خصوص شهروندان و کارکنان مصوب ۲۵/۳/۱۳۶۷ و ماده واحده قانون تشدید مجازات موتور سیکلت سواران متخلف مصوب ۱۲/۴/۱۳۵۶ و قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب ۳/۲/۱۳۷۴ از مهمترین قوانین وضع شده در این موضوع می‌باشند. در دو نحوه جلوگیری از آلودگی هوا ایجاد هر گونه آلودگی صوتی بیش از حد مجاز ممنوع بوده و مرتکب مورد تعقیب قرار می‌گیرد.^[۶۸]
ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی‌(تعزیرات) که در سال ۱۳۷۵ به تصویب رسید صریحاً اقداماتی را که موجب لطمه به بهداشت محیط است را جرم شناخته و مجازاتی برای آن تعیین کرده است. ماده مزبور می‌گوید: «هر اقدامی‌که تهدید علیه بهداشت عمومی‌شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیربهداشتی فضولات انسانی و دامی‌و مواد زائد،‌ ریختن مواد مسموم کننده در رودخانه ها، زباله در خیابانها و کشتار غیر مجاز دام،‌ استفاده غیرمجاز فاضلاب خام یا پس آب تصفیه خانه های فاضلاب برای کشاورزی ممنوع می‌باشد و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد».
اقدام علیه بهداشت عمومی‌از جمله جرایمی‌است که سلامتی جامعه را در معرض تهدید قرار می‌دهد. عنصر مادی این جرم، اقدام علیه بهداشت عمومی‌و آلوده کردن محیط زیست است که به راه های مذکور در این ماده و راه های مشابه محقق می‌شود.
تبصره ۲ همین ماده آلودگی محیط زیست را تعریف کرده است.« منظور از آلودگی محیط زیست عبارتست از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیک آن را به طوری که به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار یا ابنیه مضر باشد، تغییر دهد.»
همچنین از تبصره یک همین ماده که می‌گوید «تشخیص اینکه اقدام مزبور تهدید علیه بهداشت عمومی‌و آلودگی محیط زیست شناخته می‌شود و نیز غیرمجاز بودن کشتار دام و دفع فضولات دامی‌و همچنین اعلام جرم مذکور حسب مورد برعهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان دامپزشکی خواهد بود». و نیز با عنایت به متن ماده مورد بحث می‌توان استباط کرد که راه های مذکور در ماده، جنبه‌ تمثیلی دارد، بنابراین اگر اقدامات دیگری نیز صورت گیرد که به تشخیص مراجع مذکور در تبصره یک (۱- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۲- سازمان حفاظت محیط زیست ۳- سازمان دامپزشکی) تهدید علیه بهداشت عمومی‌شناخته شود، مشمول مجازات این ماده خواهد بود. نکته مهمی‌که نباید از یاد برد این است که ملاک اصلی استناد به این ماده آن است که اقدام مذکور در ماده هم اگر تهدید علیه بهداشت عمومی‌شناخته نشود، مشمول ماده نخواهد بود. به عنوان مثال، ریختن زباله در خیابانها از جمله اقدامات مذکور در این ماده است. ریختن زباله یک عنوان عام است و از یک شیء کوچک مانند چوب کبریت تا ریختن خروارها زباله را شامل می‌شود. روشن است که هر گونه ریختن زباله در خیابان را نمی‌توان از مصادیق این ماده دانست زیرا مصادیق این ماده چنانکه در صدر آن اشاره شده است شامل اقداماتی است که تهدید علیه بهداشت عمومی‌شناخته شود.
بخش دوم:بررسی ماده۶۸۸ق.م.ا
در ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی عبارت « از قبیل» نشان دهنده این می باشد که مصادیق مذکور در این ماده تمثیلی است و شامل اعمالی نظیر ریختن زباله در بیابان، آلودگی صوتی، آلودگی جنگل ها، کوه ها، مراتع، یخچال ها و تمامی منابع طبیعی می باشد. لذا سعی کردیم در این جا به بررسی مصادیق دیگری از آلودگی بهداشت محیط زیست بپردازیم. تبصره یک این ماده بیان می دارد: تشکیل اینکه اقدام مزبور تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست شناخته می شود و نیز غیر مجاز بودن کشتار دام و دفع فضولات دامی و همچنین اعلام جرم مذکور حسب مورد بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان حفاظت و محیط زیست و سازمان دامپزشکی خواهد بود.
از ظاهر ماده این استنباط می شود که اعلام جرم و تشخیص جرم بودن آن، بر عهده این چند نهاد است، اما با توجه به عدم ذکر ماده ۶۸۸ در ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی جدید به عنوان جرم قابل گذشت، این جرم می تواند توسط سایر افراد نیز مورد شکایت قرار گیرد و حتی مراجع قضایی بدون وجود شکایت نیز قادر به تعقیب مرتکب جرم می باشند. این بدین معنی است که اگر فرد یا افرادی جرایم تهدید علیه محیط زیست را گزارش نمایند، دادگاه ملزم به رسیدگی می باشد. زیرا این جرم جنبه عمومی دارد و برای حفظ منافع عمومی باید اهمیت ویژه ای برای این مقوله قائل شد.
فصل اول :عناصر تشکیل دهنده جرم
در این فصل عناصر تشکیل دهنده جرم تهدید علیه بهداشت عمومی مورد بررسی قرار می گیرد.
اولین عنصر جرم بودن یک عمل آن است که از طرف قانونگذار به عنوان جرم، پیش بینی شده و مجازات مشخصی برای آن مقرر شده باشد. ریشه این عنصر را باید در اصل «قانونی بودن جرائم و مجازات ها» جستجو کرد و براساس این اصل هیچ عملی جرم تلقی نمی‌شود مگر آن که آن عمل به موجب قانونی از قبل تدوین شده، جرم شناخته شده باشد. بنابراین طبیعی است که نمی‌توان اعمال مقدم بر وجود قانون را مجرمانه تلقی کرد.^[۶۹]
تا زمانی که افکار باطنی افراد و مقاصد مجرمانه آنان از مرحله تفکر و اندیشه خارج نگردیده و جنبه خارجی و مادی به خود نگرفته نمی‌توان گفت که جرمی‌واقع شده است . بنابراین برای تحقق یک جرم لازم است افکار و اندیشه های مجرمانه شخصی از حالت فکر و تصمیم خارج گردیده به مرحله ‌عمل درآید. تظاهر خارجی و مادی اندیشه بزهکارانه را می‌توان به رفتار مجرمانه تعبیر کرد که این رفتار انواع گوناگون دارد. رفتار مجرمانه ‌غالباً به شکل مثبت (فعل) و یا منفی (ترک) می‌باشد. در اینجا به بررسی مختصر این دو نوع رفتار مجرمانه با ذکر نمونه‌هایی از جرایم تهدید علیه بهداشت عمومی می‌پردازیم.
۱- رفتار مجرمانه مثبت (فعل):
رفتار مجرمانه غالباً به صورت مثبت (فعل) مورد نهی قانونگذار قرار گرفته و مجازاتی برای آن مقرر شده است در این موارد عنصر مادی عبارت است از اقدام به امری که مقنن منع کرده است بنابراین عنصر مادی یک فعل مثبت می‌باشد. این فعل مثبت غالباً با فعالیت فیزیکی بزهکار مانند رفتار، گفتار، نوشته ها و مانند آن همراه است
عنصر مادی برخی از جرایم به صورت نگهداری یا داشتن یک حالت می‌باشد. غالب نویسندگان حقوق جزا این قسم از جرایم را نیز داخل در جرایم فعل دانسته و گفته اند: رفتار مجرمانه مثبت (جرم فعل) لزوماً همراه با یک فعالیت فیزیکی نیست مثلاً در مواردی که عمل مثبت به صورت داشتن یک حالت یا نگهداری یک شیء است هر چند یک فعالیت فیزیکی از مرتکب بروز نکرده اما با توجه به این که مرتکب دست به کاری زده است که مورد نهی قانگذار بوده لذا جرم تحقق یافته است. ^[۷۰]
برخی از نویسندگان نیز نگهداری و داشتن حالت را در کنار فعل و ترک فعل ذکر کرده و آن را خارج از جرم فعل دانسته اند.^[۷۱] به نظر می‌رسد اختلاف نظر فوق تنها جنبه علمی‌و کلاسیک دارد و فاقد فایده عملی است چرا که نگهداری و داشتن در برخی از جرایم به عنوان عنصر مادی جرم پذیرفته شده و تردیدی در آن وجود ندارد و مشخص کردن جایگاه آن در میان عناصر مادی فایده عملی ندارد .
۲- رفتار مجرمانه منفی (ترک فعل)
قصد مجرمانه در اصطلاح حقوق جزا عبارت است از میل و خواستن قطعی و منجز به انجام عملی و یا ترک عملی که قانون آن را نهی کرده است و خطای جزایی عبارت است از رفتاری مبتنی بر بی احتیاطی، بی مبالاتی،‌ غفلت و سهل انگاری که نتیجه آن،‌ اعمال مجازات برای مرتکب آن است.^[۷۲] با توجه به تعریف «قصد» می‌توان جرایم عمدی را از جرایم غیرعمدی تفکیک کرد. جرایم عمدی جرایمی‌هستند که مجرم با قصد منجز مجرمانه یعنی با میل و اراده ‌خود مرتکب عملی می‌شود که قانون آن را نهی کرده یا فعلی را ترک می‌کند که به موجب قانون انجام آن عمل لازم دانسته شده است.^[۷۳]
به عبارت دیگر جرایم عمدی جرایمی‌هستند که مرتکب با قصد و اراده ، فعل مجرمانه را انجام می‌دهد و نتایج عمل خود را هم خواستار می‌شود.^[۷۴] در مقابل، جرایم غیرعمدی جرایمی‌هستند که در آنها قصد مجرمانه به شکلی که یاد شد وجود ندارد و غالباً یک خطای جزایی به عنوان عنصر معنوی جرم وجود دارد. به بیان دیگر در جرایم غیرعمدی هر چند مرتکب، اراده انجام عمل دارد ولی نتیجه حاصله از آن را نمی‌خواهد و گاهی حتی این نتیجه را پیش بینی نمی‌کند.
حقوقدانان ، مصادیق متعددی برای خطای جزایی برشمرده اند که از جمله می‌توان بی‌احتیاطی،‌ بی‌مبادلاتی، غفلت، سهل انگاری و عدم رعایت مقررات و نظامات دولتی را نام برد
مبحث اول : عنصر قانونی
منظور از عنصر قانونی جرم، شناختن یک عمل به عنوان یکی از جرایم در قانون جزا می‌‌باشد.^[۷۵]

همچنین بردونی در بسیاری از قصائد خود با دولت‌مردان عصر خویش به مبارزه برخاسته و در این راه به جوایزی نیز دست یافته است و درآمد آن را صرف انتشار اشعار و افکار خود برای عامه مردم با نازل‌ترین بها می‌نمود تاآنکه فریاد آزادی خواهانه‌اش دیوارهای مستحکم عزلت و تاریکی را در‌هم شکست و طنین صدایش به گوشهای مردم کوچه و بازار در سراسر یمن و تا دیگر سرزمین‌های عربی هم کشیده شد.^[۱۰۲] و مخالفت خود را بر علیه حکومت مستبدانه با بینشی انقلابی اعلان کرد.^[۱۰۳]

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

«بردونی» از مخالفان سرسخت حکومت امام یحیی حمید‌الدین بوده است. قرار گرفتن او دربطن ریز و درشت حوادث سیاسی و اجتماعی عصرش موجب گردید تا بسیاری از آن وقایع را بتوان به خوبی در اشعارش مشاهده نمود و اضطراب و وحشت وی که برخاسته از خفقان حاکم بر فضای نابسامان جامعه‌اش بود به وضوح در سروده‌هایش احساس کرد. هنگامی که زندان‌های ظالمانه امام یحیی حمیدالدین همه بزرگان یمن را مهمان خود کرده بود و سرهای عالمان، شاعران و ادیبان در حجه، صنعاء و تعز هدف شمشیرهای حکومت مستبدانه وی گشته بودند. «بردونی» را نیز از این سیاست خشونت آمیز وی مستثنی نکرد و شاعر دو سال از زندگی‌اش را در زندان‌های سیاسی سپری نمود^[۱۰۴]. او برعلیه ظلم و ستم موجود در عصرش شورید.^[۱۰۵] و واقعیت‌‌های سیاسی یمن در نظرش اینگونه است<< زشت است اگر ندانی چه در کشور اتفاق افتاده است و از آن زشت‌تر آنکه از جریانات با خبر شوی و بدانی چه رخ داده است! ای صنعاء! آیا تو آن استعمارگری که در پس پرده پنهان گشته را می‌شناسی؟‌ همان هجوم‌ آورندگان که دیده نمی‌شوند در حالی که شمشیرهاشان روی سینه‌ام قرار گرفته است. با خود تنباکویی که در جای سیگاری است آورد‌ه‌اندورنگ آن آدم را شیفته می‌کند .( استعمارگران از راه‌های گوناگون فرهنگ و آداب و رسوم خود را وارد کشور می‌کنند). چهره‌ام در مقابل صورتشان قرار دارد در حالی که پشتم در زیر سم اسبانشان است جنگجویان امروز همچون بیماری طاعون مسری‌اند و پنهانی. یمنی‌هایی که در تبعید به سر می‌برند و تبعید شدگانی که در یمن مقیم‌اند و مردم جنوب یمن (یمن جنوبی) در صنعاء و مردم شمال یمن در عدن سیر می‌کنند».

فظیعٌ جهلُ ما یجری
و هلم تدرینَ یا صنعا
غُزاهٌ لا أُشاهِدُهمُ
فقد یأتونَ تبغاً فی
و فی قنِّینهِ الویسکی
و فوقَ وجوههِم وجهی
غُزاهُ الیومِ کالطَّاعونِ
یمانیُّونَ فی المَنفی
جنوبیُّونَ فی (صنعا)

و افظعُ مِنه أنْ تَدری
مَنِ المستعمرُ السِّرِّی
و سیفُ الغزوفی صدری
سجائرَ لونُها یُغری
و فی قاروره العِطرِ
و تحتَ خیولهِمْ ظهری
یخفی و هو یستشری
و مَنفیّونَ فی الیَمنِ
شمالیونَ فی (عَدَنِ)^[۱۰۶]

۲-۶-۱٫ سمت‌های سیاسی «بردونی»
۱- وکیل و قاضی دادگستری
۲- رئیس کنگره متون در رادیو صنعاء و پس از آن مدیر برنامه‌های رادیویی تا سال ۱۹۸۰ م.
۳- فعالیت در زمینه فراهم نمودن غنی‌ترین برنامه‌های رادیویی- فرهنگی، در رادیو صنعاء اشتغال در مجله «مجله الفکر و الأدب» به صورت هفتگی، از سال ۱۹۶۴ م تا زمان وفاتش.
۴- ناظر و سرپرست فرهنگی مجله «الجیش» از سال ۱۹۶۹م تا سال ۱۹۷۵م .
۵- او یک گفتگوی فرهنگی در روزنامه بیست و شش سپتامبر، تحت عنوان «قضایا الفکر و الأدب» و گفتگوی هفتگی دیگری در روزنامه «الثوره» به نام «شئون ثقافیه».
۶- از جمله کسانی بوده است که برای اتحاد میان ادباء و نویسندگان یمن تلاش کرده و به عنوان رئیس اتحادیه در اولین کنگره انتخاب شده است.
۷- استاد زبان و ادبیات عربی بوده است.
۸- وی همچنین مصاحبه‌های زیادی با روزنامه‌ها و مجلات داخل کشور و شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی عربی و جهانی داشته است.
۲-۷٫ منزلت ادبی «عبد الله بردونی»
منزلت ادبی و شهرت گسترده «بردونی» در عصرش، در تجدید شعر و اسالیب جدید آن است. ابداع اشکال ادبی در شعر او به گونه‌ای است که بر دیگر ادباء و شعرای عصرش پیشی گرفته و در عصری که رکود ادبی و اجتماعی و سیاسی حاکم بود توانست با دلائل و برهان قوی از افکار قدیم رهایی یابد و بر علیه آن قیام کند. او از نظام‌های سیاسی- اجتماعی موجود انتقاد نموداز احساسات امت حمایت می‌کرد و منادی مبارزه با فقر، جهل و رعایت حقوق هموطنان بود؛ به شیوه کلاسیک شعر سروده و سبکش متین و قوی و دنباله‌رو قدما است. همچنین جزء معدود شاعران عربی است که به نیازهای هموطنان توجه از خود نشان داد و مطابق اراده آنان حرکت نمود. شعرش بیانگر دادخواهی او از استبداد است.
«بردونی» از شاعران نام‌آور یمنی است و در ادبیات معاصر یمن از مقام شایسته‌ای برخوردار است. او با خلق آثار ادبی متعددی که به نظم و نثر پدید آورد، توانست در این عرصه نام‌آور شود. امتیاز ویژه اشعار این شاعر وطنی به شاخصه‌هایی چون بهره‌مندی از اسلوب حوار و موسیقی اوزان استوار است و همین امر سبب برتری وی در میان شاعران بزرگ دیگر مکتب کلاسیک گشته و به اشعارش شأنی بزرگ بخشیده است. اشعار این شاعر برجسته از کمال برخوردار و دارای لطف فراوان است و در آثار فراوانی که خلق کرده می‌توان رایحه وطن را به وضوح استشمام کرد^[۱۰۷]. در سروده‌هایش، جزئیات حوادث گوناگون ملی ـ میهنی نیز به تصویر کشیده می‌شود و به تفصیل آن را بیان می‌کند.
استاد یوسف شهاری، رئیس اتحادیه نویسندگان یمن، در مورد «بردونی» گفته است: ««بردونی» از جایگاه والایی در قلب میلیون‌ها یمنی برخوردار است و قدمت این جایگاه، به نیم قرن تلاش و زحمت و فنا شدن در راه مردم و وطن و قضایای آن بر می‌گردد. انگیزه‌ای که او را حرکت می‌داد این بود تا روشنفکران ملتش را به سوی آزادی و جایگاه‌های والا رهبری کند».
۲-۸٫ بردونی در سخن ادباء و ناقدان
دکتر ولید مشوح صاحب کتاب «الصوره الشعریه عند البردونی» در مورد شعر «بردونی» گفته است: «بردونی شاعری نوگرا در میان شاعران مکتب کلاسیک به شمار می‌آید. او از سبک شعری مخصوص به خود برخوردار بود. تلاش او در این راستا برای کسب شهرت نبود، بلکه او از ورای شعر خود هدف دیگری را دنبال می‌کرد جان و کلام شعر او در این اهداف خلاصه می‌شود: آزادی‌خواهی، محافظت، قانون‌گرایی و وطن‌دوستی. و از چارچوب قصیده به شکل عمودی خارج نگشت و در روند شعری خود در پی اثبات آن بود که تجدید در شعر کلاسیکی را رواج دهد و آن را در تنگنا و قید و بند چارچوب خاصی قرار ندهد».^[۱۰۸]
خانم غاده احمد در مورد او چنین گفته: «بردونی پس از هفتاد سال زندگی توأم با سکوت وفات نمود. در طول این زمان شعر کلاسیک عربی را زیبا ساخت و آن را با عشق و انقلاب و امید آراست. «بردونی» فقط شاعر نبود؛ بلکه یک چهره بارز از چهره‌های فرهنگی در یمن بوده که یمن را دوست داشت و زیباترین قصائد خود را به سرزمینش هدیه کرد و مردمش را به عظمت و شکوه و بزرگی و انقلاب دعوت نمود^[۱۰۹]».
دکتر محمد احمد القضاه «بردونی» را اینگونه وصف کرده: «سعی بردونی بر آن بود که در تصاویر شعری ابداع و نوع آوری کند؛ ولی او نتوانست در وزن و قافیه از عمود شعر خارج شود. قسمت اعظم اشعارش بر اساس اوزان خلیلی آمده است؛ اگر چه تمایل داشته که دراشعار خود از اوزان کوتاه و مجزوء استفاده کند. او توانست بین ابیات قصیده عمودی‌اش از طریق هماهنگی و تناسب ساختار لغوی و موسیقی ارتباط عضوی برقرار کند و از اسلوب قصه در بیان اشعارش استفاده کرده است. همچنین وی شاعری نوگرا در محتوا و ساختار اشعار بوده است».^[۱۱۰]
شاعر و ناقد فواز حجو دراین زمینه در مورد وی گفته است: «بردونی دارای صدا و رنگ مخصوص به خود است اشعارش با موسیقی و اوزانی که طرفدارانش آنها را می شناسند متمایز می‌شود. همچنین طبقات صدایی مخصوص به خود دارد او به هیچ مدرسه ادبی تعلق نداشت، بلکه صاحب ایده‌ها و طرح‌های مخصوص به خود بود و با روح زمانه و حداثت در دو زمینه شکل و رؤیا متوحد شده بود^[۱۱۱].»
۲-۹٫ آثار و تألیفات
شهرت «بردونی» به شعر به ویژه اشعار وطنی و مخالفت‌‌هایش علیه استعمار و استبداد است. آثار منثور زیادی دارد که برخی از آنها چاپ شده‌اند و برخی دیگر به صورت خطی باقی مانده‌اند. در همه آثار منثورش به مشکلات عمومی جامعه توجه کرده است که این ویژگی، نمایانگر تفکر عمیق و وسعت بینش او است.
الف) آثار شعری «بردونی»
او دوازده مجموعه شعری دارد
۱- من أرض بلقیس، قاهره، ۱۹۶۱م
۲- فی طریق الفجر، بیروت، ۱۹۶۶م
۳- مدینه الغد، بیروت، ۱۹۷۰م

جدول ۴-۴– الگوهای اندازه‌گیری نیکویی برازش

df

p

NFI

CFI

GFI

RMSEA

الگوی اول

۲۰۴/۱۰۳۵

۱۷۱

۰۵۴/۶

۰۰۰/۰

۰۰۰/۰

۰۰۰/۰

۶۴۰/۰

۱۲۸/۰

الگوی دوم

۸۱۵/۱۵۵

۱۳۵

۱۵۴/۱

۱۰۶/۰

۸۴۹/۰

۹۷۶/۰

۹۵۰/۰

۰۲۲/۰

نتایج مشاهده شده در جدول ۴-۴ حاکی از آن است که در الگوی دوم مربع خی نسبی یعنی نسبت مربع خی به درجه آزادی(۱۵۴/۱) بین ۱ و ۲ است که حاکی از یک وضعیت قابل قبول برای الگوی دوم است. مقادیر بالاتر از ۹۰/۰ شاخص‌هایی مانند ” شاخص برازندگی تطبیقی” (CFI) و” شاخص خوبی برازندگی” (GFI) و مقدار کمتر از ۱/۰ شاخص عمومی ریشه دوم میانگین مربعات باقی مانده (RMSEA ) نیز حاکی از برازندگی نسبتا خوب الگوی دوم است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۴ نمودار مسیر الگوی دوم برای مقیاس سرشت
نمودار بالا مسیر الگوی دوم را نشان می دهد. پس از تعیین مدل های اندازه گیری(پرسش های مربوط به هر عامل که در مستطیل نمایش داده می شود) متغیر مکنون سرشت که بر پایه خرده مقیاس های سرشت با بیضی نمایش داده می شود در مدل تاییدی بررسی شده. ﭘﻴﻜﺎنﻫﺎی ﻳﻜﺴﻮﻳﻪ از ﺑﻴﻀﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻪﻫﺎ روی ﻛﺪام ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ارزشﻫﺎی ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه روی ﭘﻴﻜـﺎنﻫـﺎ، آن ﻣﻴـﺰان از وارﻳﺎﻧﺲ عاملﻫﺎ را ﻛﻪ از ﺳـﻮی مقیاس ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻮﺿـﻴﺢ اﺳﺖ، ﻧﺸﺎن ﻣـﻲدﻫـﺪ. ﭘﻴﻜـﺎنﻫـﺎی ﻛﻮﭼـﻚ وارﻳـﺎﻧﺲ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه(ﺧﻄﺎ) را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪی ﻋﺎﻣـﻞﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻤﻲﺷﻮد وپیکان های دوسویه همبستگی بین خطا ها را نمایش می دهند
۴-۲-۴ تحلیل عاملی تاییدی مقیاس منش
با بهره گرفتن از روش “تحلیل عاملی تاییدی” این مقیاس با این فرضیه‌ها که آیا ” مقیاس منش ” در یک الگو با چهار عامل ناهمبسته بهتر با داده‌ها برازش دارد یا در الگوی دیگر شامل چهار عامل همبسته با یک الگو عامل مرتبه بالاتر مورد آزمون فرضیه قرار گرفت. برای قبول روایی یک الگو و در نتیجه روایی نشانگرها و یا متغیرهای آن سازه(در این مورد گویه‌ها) لازم است نشان دهیم که بین متغیرها هماهنگی و همسویی وجود دارد.جهت آزمون فرضیه چهار عاملی “ نسخه فارسی مقیاس منش در شهرشیراز ” روش تحلیل عامل تاییدی و روش “برآورددرست نمایی بیشینه” به منظور برازندگی داده‌ها با الگوی مورد استفاده قرار گرفت و دو الگو آزمایش شد. الگوی اول با چهار عامل ناهمبسته و الگوی دوم چهار عامل با یک عامل مرتبه بالاتر(منش)، هر عامل به عنوان یک متغیر نهفته و هر گویه به عنوان یک نشانگر در نظر گرفته شده است. نتایج نشان داد که الگوی دوم با داده ها برازندگی مناسبتری را دارا می‌باشد. محاسبه شده در الگوی اول (۰۰۰/۰= ,p153= ,df 908/858 =²x) معنادار می‌باشد و در در الگوی دوم (۰۹۰/۰= ,p127= ,df 835/148 =²x) معنادار نمی‌باشد. معنادار حاکی از عدم برازش الگو برای جامعه است.
علاوه بر شاخص خوبی برازندگی که به منظور تعیین مناسب بودن برازش الگو با داده‌ها به کار می‌رود باید “شاخص برازندگی بهنجار نشده” (NNFI)، “شاخص برازندگی بهنجارشده” (NFI)، “شاخص برازندگی تطبیقی” (CFI) نیز محاسبه شوند. اگر شاخص‌های مذکور برابر یا بیشتر از ۹/۰ باشد، الگو با داده‌ها برازندگی مناسب دارد. “شاخص برازندگی بهنجارشده” تحت تاثیر حجم نمونه قرار می‌گیرد و گاهی اوقات مقدار آن کمتر از ۹/۰ می‌شود برای اطمینان بیشتر “شاخص خوبی برازندگی ” (GFI) محاسبه می‌شود که بر اساس پارامتر جامعه می‌باشد و تحت تاثیر حجم نمونه قرار نمی‌گیرد.
این شاخص‌ها در الگوی اول ۰۰۰/۰ = ,CFI 000/0 = ,NFI 43/0 = ,NNFI 697/0 = GFI و در الگوی دوم ۹۳/۰ = ,CFI 87/0 = ,NFI 753/0 = ,NNFI 952/0 = GFI برآورد گردید که همگی حاکی از برازندگی مناسب الگو با داده‌ها در الگوی دوم می‌باشد.
میزان خطا در دو الگو محاسبه گردید که نتایج نشان داد که میزان خطای میانگین مجذورات در الگوی اول ۱۲۲/۰= RMSEA و در الگوی دوم ۰۲۴/۰= RMSEA می‌باشد. جدول زیر الگوهای اندازه‌گیری نیکویی برازندگی را در الگوها نشان می‌دهد.

۱۰۰٫۰

۱۰۰٫۰

۴-۳-۳-۲ اطلاعات تخصصی و تکمیلی مسئولین محلی
مسئولین و دست اندرکاران محلی در پاسخ به سوال ” به نظر شما احداث اکوکمپ در روستای افراچال تا چه اندازه می تواند در پایداری معیشت جامعه محلی موثر باشد ؟”، اظهار داشتند که ۳۸٫۲ درصد خیلی زیاد، ۵۰ درصد زیاد و ۱۱٫۸ درصد متوسط جواب آنها بوده است، همچنین برای سوال ” برای احداث اکوکمپ مشورت با مردم و جامعه محلی چه اندازه در موفقیت این طرح موثر می باشد ؟”، ۴۷٫۱ درصد خیلی زیاد، ۲۹٫۴ درصد زیاد و ۲۳٫۵ درصد متوسط پاسخ داده اند. مسئولین و دست اندرکاران محلی روستای افراچال در پاسخ به سوال “یک بازدید برنامه ریزی شده و مبتنی بر اصول بوم گردی تا چه اندازه می تواند در شادابی گردشگران ورودی به روستای افراچال موثر باشد ؟”، ۳۲٫۴ درصد خیلی زیاد، ۵۵٫۹ درصد زیاد و ۱۱٫۸ درصد متوسط جواب دادند. آنها در پاسخ به سوال “تا چه اندازه از جغرافیای منطقه آگاهی دارید ؟”، بیان کردند که ۲۰٫۶ درصد خیلی زیاد، ۵۸٫۸ درصد زیاد و ۲۰٫۶ درصد متوسط آگاهی اشته اند. در پاسخ به سوال “تا چه اندازه از مزایای احداث اکوکمپ آگاهی دارید ؟”، ۲۹٫۴ درصد خیلی زیاد، ۴۴٫۱ درصد زیاد و ۲۶٫۵ درصد متوسط آگاهی داشته اند. همچنین در مورد “آگاهی از اصول احداث اکوکمپ”، اظهار داشتند که ۲۳٫۵ درصد خیلی زیاد، ۴۷٫۱ درصد زیاد و ۲۹٫۴ درصد متوسط از اصول ساخت اکوکمپ آگاهی داشته اند، خاطرنشان می شود که در پاسخ به سوال “در حال حاضر میزان تبلیغات برای جذب اکوتوریست به روستای افراچال را تا چه اندازه رضایت بخش می دانید ؟”، بیان کردند که ۲۶٫۵ درصد خیلی زیاد، ۲۹٫۴ درصد زیاد و ۴۴٫۱ درصد متوسط میزان تبلیغات را رضایت بخش دانسته اند. مسئولین و دست اندرکاران محلی روستای افراچال در پاسخ به سوال، “قابلیت‌های روستای افراچال برای احداث اکوکمپ را تا چه میزان ارزیابی می کنید ؟”، بیان کردند که ۱۷٫۶ درصد خیلی زیاد، ۶۱٫۸ درصد زیاد و ۲۰٫۶ درصد متوسط ارزیابی کرده اند. در مقابل سوال “قابلیت‌های روستای افراچال برای انتخاب به عنوان روستای هدف و جذب اکوتوریست در طی برنامه ۵ سال آینده در صورت احداث اکوکمپ تا چه اندازه ارزیابی می کنید ؟”، مسئولین و دست اندرکاران محلی اظهار داشتند که ۱۷٫۶ درصد خیلی زیاد، ۶۴٫۷ درصد زیاد و ۱۷٫۶ درصد متوسط ارزیابی کرده اند. آنها در پاسخ به سوال “میزان مشارکت جامعه محلی برای احداث اکوکمپ در روستای افراچال را تا چه اندازه ارزیابی می کنید ؟”، بیان نمودند که ۲۹٫۴ درصد خیلی زیاد، ۳۸٫۲ درصد زیاد و ۳۲٫۴ درصد متوسط ارزیابی نموده اند. آنها برای سوال “میزان مشارکت مسئولین محلی برای احداث اکوکمپ در روستای افراچال را تا چه اندازه ارزیابی می کنید ؟”، بیان کردند که ۸٫۸ درصد خیلی زیاد، ۲۳٫۵ درصد زیاد، ۴۴٫۱ درصد متوسط، ۸٫۸ درصد کم و ۱۴٫۷ درصد خیلی کم ارزیابی داشته اند. در پاسخ به سوال “میزان مشارکت گردشگران برای استقبال از احداث و اقامت در اکوکمپ در روستای افراچال را تا چه اندازه ارزیابی می کنید ؟”، مسئولین و دست اندرکاران محلی اشاره کردند که ۱۷٫۶ درصد خیلی زیاد، ۳۵٫۳ درصد زیاد، ۳۲٫۴ درصد متوسط، ۸٫۸ درصد کم و ۵٫۹ درصد خیلی کم ارزیابی نموده اند. آنها در پاسخ به سوال “میزان مشارکت مسئولین بالاتر در احداث اکوکمپ در روستای افراچال را تا چه اندازه ارزیابی می کنید ؟”، ۱۱٫۸ درصد زیاد، ۴۱٫۲ درصد متوسط، ۱۷٫۶ درصد کم و ۲۹٫۴ درصد خیلی کم رضایت داشته اند. و در پاسخ به سوال “در صورت احداث اکوکمپ در روستای افراچال میزان موفقیت این طرح را تا چه اندازه ارزیابی می کنید ؟”، بیان نمودند که ۱۷٫۶ درصد خیلی زیاد، ۴۱٫۲ درصد زیاد، ۲۹٫۴ درصد متوسط و ۱۱٫۸ درصد کم جواب داده اند. از دید مسئولین و دست اندرکاران محلی این روستا، “بیشترین گردشگرانی که به این روستا مسافرت می کنند”، فصل بهار ۷۰٫۶ درصد، فصل تابستان ۲۰٫۶ درصد و فصل پائیز ۸٫۸ درصد بوده است.

جدول ۴- ۲۶: ماتریس اولیه قیمت گذاری هر شب اقامت در اکوکمپ توسط مسئولین محلی، ماخذ : محاسبات محقق

قیمت گذاری هر شب اقامت در اکوکمپ

درصد

۲۰۰۰۰

۵٫۹

۳۰۰۰۰

۱۷٫۶

۴۰۰۰۰

۱۷٫۶

۵۰۰۰۰

۸٫۸

۶۰۰۰۰

۲۶٫۵

۷۰۰۰۰

۲۳٫۵

جدول ۴- ۲۷: ماتریس نرمالایز قیمت گذاری هر شب اقامت در اکوکمپ توسط مسئولین محلی، ماخذ : محاسبات محقق

قیمت گذاری هر شب اقامت در اکوکمپ

درصد

۶۰۰۰۰

۲۶٫۵