• جنس: آدلر و برنر ۱۹۹۲؛ Kinnaird و هال۱۹۹۴؛ Aitchison 1997، ۱۹۹۹؛ Aitchison و همکاران. ۲۰۰۰
• جدید مطالعات فرهنگی ‘: Aitchison 1999 Aitchison و همکاران است. ۲۰۰۰؛ کراوچ ۱۹۹۹b
•postcolonialism: C. M. Hall و تاکر ۲۰۰۴

منبع: (رضویان، ۱۳۹۰، ۷)

۲-۴–جاذبه های گردشگری

هنگامی که به آثار و پدیده های مختلف به دید گردشگری نگریسته می شود، بسیاری از آنها در زمره جاذبه‎های گردشگری دسته بندی می شوند. به عبارتی دیگر ویژگیهای جذاب یک کشور یا یک منطقه اساس توسعه جهانگردی را فراهم می کند. بطور معمول جاذبه هایی باید جستجو شوند که میراث و ویژگیهای منحصر به فرد و متمایز فرهنگی و طبیعی یک ناحیه را منعکس کنند و برای تقویت این ویژگی ها به درستی توسعه یابند. (ضرغام، ۱۳۹٠، ۱۶۳) .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بدون شک برخورداری از منابع و جاذبه های موجود، در پیدایش و توسعه گردشگری، نقش اساسی را ایفا می‎کنند. بکارگیری منابع، مستلزم نگاهی همه جانبه و علمی به این مقوله می باشد. مقاصد گردشگری نیازمند مدیریت و برنامه ریزی هستند، چرا که با توجه به منابع محدود، خواسته ها برای بهره مندی از آنها از طرف ساکنین و گردشگران بسیار زیاد است. در صورتی که برنامه ریزی و مدیریت خردمندانه ای در بهره مندی از منابع و جاذبه های گردشگری وجود نداشته باشد، زمینه های بهره مندی از این منافع کاهش می یابد و در برخی موارد موجب اتلاف منابع می شود.
ویژگی های جذاب و تفاوت های یک کشور یا یک منطقه، می تواند مبنای توسعه جهانگردی را فراهم نماید. غالبا این جاذبه ها هستند که جذابیت و تفاوت ها را خلق می کنند. به همین دلیل است که جاذبه ها را به عنوان ضروری ترین عامل شکل گیری محصول جهانگردی می شناسند. گردشگری بدون وجود جاذبه های اساسی معتبر امکان توسعه ندارد. جاذبه ها و فعالیت های گردشگری بسیار متنوع اند و عمدتا ویژگی های ذاتی، فرهنگی و طبیعی منحصر بفرد و مجزای یک ناحیه را منعکس می کنند. بدین وسیله توان خود را برای پاسخگویی به نیازهای گردشگران افزایش می دهند. به همین دلیل عینیت در شناسایی، ارزیابی، توسعه و مدیریت جاذبه ها امری اجتناب نا پذیر به شمار می رود. این امر هم برای مبدا گردشگر فرست و هم مقصد گردشگر پذیر دارای اهمیت است.
جاذبه های گردشگری یکی از مهمترین دلایل مسافرت مردم به یک مقصد خاص می باشند. آنها به عنوان عامل کشش یا جذب با توجه به ویژگی های خاص و جذابیت هایی که دارند، می توانند گردشگران را از نقاط و سرزمین های دور به سمت خود جذب کنند. هر قدر جاذبه های گردشگری متنوع و منحصر به فرد و جذاب تر باشند از قدرت کشش بالاتری برخوردار خواهند بود و در نتیجه حوزه نفوذ وسیع تری خواهند داشت.
جاذبه ها مکان توسعه یافته ای هستند که به منظور ارضائ علائق و فعالیت های بازدید کنندگان و فراهم نمودن امکانات تفریحی برای آنان برنامه ریزی و مدیریت شده اند. اگر یک مقصد، منابع جذاب و فراوانی داشته باشد، نمی توان به آن جاذبه اطلاق نمود مگر اینکه برای ارائه خدمات به بازدید کنندگان آماده شده باشد. در تعریفی دیگر آمده است: عوامل، پدیده ها، فعالیت ها و تجاربی هستند که رغبت سفر از محل دائمی زندگی و بازدید از آنها را در افراد به وجود می آورند و معمولا از امکانات و تسهیلات اقامتی و پذیرایی مناسب برخوردارند.

۲-۴-۱-مدیریت جاذبه ها

همان گونه که از تعریف مدیریت می توان استنباط نمود، مدیریت به عنوان یک موضوع (جاذبه ها) روندی است که در آن منابع انسانی و مادی در راستای تحقق اهداف تعیین شده، سازماندهی، هدایت، هماهنگی و کنترل می شوند.

۲-۴-۲-نظام سلسله مراتبی جاذبه ها

مقاصد یا جاذبه های گردشگری متناسب با قابلیت ها، کارکرد ها و دامنه بردی که دارند از جایگاه و مرتبه متفاوتی در نظام گردشگری منطقه برخوردارند. طبقه بندی مقاصد یا جاذبه ها بر حسب اهمیت آنها در نظام گردشگری یک منطقه را سلسله مراتب مقاصد یا جاذبه های گردشگری می گویند.

۲-۴-۳-شناخت جاذبه های گردشگری

جاذبه های یک مقصد، مهمترین عامل بخش عرضه گردشگری هستند این در حالی است که بنگاه های ارائه دهنده خدمات گردشگری یک عامل تسهیل کننده بوده و علت اصلی مسافرت به شمار نمی روند. بدون وجود جاذبه ها احتیاجی به این خدمات نیست، مگر اینکه بتوان از آنها برای رفع نیاز جامعه محلی استفاده نمود. همان طور که اسواربروک می گوید جاذبه ها در قلب صنعت و مقاصد گردشگری قرار دارند. آنها انگیزه هایی هستند که باعث می شوند مردم به مکان خاصی سفر کنند. ریچارد این نکته را بیان می کند که جاذبه ها به عنوان عامل جذب کننده گردشگران هستند و زمینه فعالیت آنها را فراهم می کنند. از دیدگاه گان جاذبه ها دارای دو کارکرد اصلی می باشند: ۱- موجب ترغیب افراد برای انجام مسافرت می شوند ۲- موجب رضایت مندی بازدید کننده می گردند، چرا که آنها هسته اصلی مسافرت ها را تشکیل می دهند. جاذبه ها در مقاصد به شکل گیری محصول گردشگری کمک می نمایند.

۲-۴-۴-گونه شناسی جاذبه های گردشگری

الف) نگرش فیال
به استناد نوشته های فیال و دیگران، کلی ترین طبقه بندی که از جاذبه های گردشگری صورت گرفته است تقسیم بندی آنها به دو گونه جاذبه های طبیعی و انسان ساخت می باشد. اما تقسیم بندی مذکور، دیدگاهی محدود و تک بعدی به این بخش می باشد.
ب) طبقه بندی اینسکیپ
اینسکیپ جاذبه ها را در سه گروه اصلی تقسیم بندی کرده است.
_ جاذبه های طبیعی
آب و آب و هوا: آب و هوای گرم، آفتابی و خشک برای گردشگران مناطق سردسیر نوعی جاذبه محسوب می شود، به ویژه موقعی که این نوع از آب و هوا با سایر جاذبه ها مثل سواحل، نواحی مرجانی و نواحی کوهستانی که فرصت هایی را برای تفریح فراهم می آورند، همراه باشد. آب و هوای سرد و برفی نیز برای بعضی از فعالیت های گردشگری نظیر اسکی و سورتمه سواری یک الزام اساسی می باشد. اساسا دمای تقریبی بین ۲۵-۲۰ درجه سانتی گراد بهترین شرایط دمایی برای گردشگران است که به آن اقلیم آسایش می گویند.
چشم اندازهای زیبا: چشم انداز های زیبای طبیعی یک منطقه می تواند یک عامل ترغیب کننده برای بازدید گردشگران از آن مکان باشد. از مزارع چای سرسبز چای و شالیزار ها می توان به عنوان نمونه ای از این چشم اندازهای زیبا یاد کرد.
سواحل و نواحی دریایی: سواحل و نواحی دریایی می توانند فرصت هایی را برای تفریحاتی نظیر آبتنی، شنا، قایقرانی، ماج سواری، غواصی و ماهی گیری و سایر تفریحات آبی فراهم آورند.
پوشش گیاهی و حیات وحش: پوشش گیاهی و حیات وحش یکی از عوامل جذب کننده گردشگران به حساب می آیند. این موضوع را بیشتر می توان در آفریقا و آسیای جنوبی مشاهده نمود. باغ وحش ها و آکواریوم ها، باغ های گیاه شناسی که در مناطقی مثل سان دیاگو، کالیفرنیا، سریلانکا، و دیگر نقاط وجود دارد، بازدید کنندگان فراوانی را به خود جذب می نمایند.
ویژگی های خاص زیست محیطی: ویژگی های خاص زیست محیطی شامل کوه های بلند، اشکال غیر معمول زمین، کوه های آتشفشانی و چشمه های آب گرم، جاذبه های بسیار مهمی برای اکثر گردشگرها محسوب می شوند.
پارک ها و نواحی حفاظت شده: نواحی طبیعی مهم مانند پارک های ملی یا محلی، مناطق حفاظت شده و مراکز حیات وحش از جمله جاذبه های طبیعی به حساب میآیند که باید مورد بررسی و توجه قرار گیرند.
گردشگری سلامتی: گردشگری سلامتی قرابت زیادی با محیط طبیعی دارد. در این نوع، افراد به چشمه های آب معدنی و آب گرم می روند و یا برای تناسب اندام و کاهش وزن، ترک اعتیاد و الکل به چنین محل هایی مسافرت می کنند.
ب) جاذبه های فرهنگی:
۱-سایت های باستانی، تاریخی و فرهنگی: مکان های فرهنگی، تاریخی، باستانی شامل آثار ملی و فرهنگی، ابنیه تاریخی، مناطق، شهر ها و ساختمان های مذهبی از جمله مکان هایی هستند که موجب جذب گردشگر می‎شوند.
۲-الگوهای متمایز فرهنگی: الگوهای فرهنگی، سنت ها و شیوه زندگی مردم بومی که با گردشگران متفاوت است برای بسیاری از آنها جالب به نظر می رسند. این الگوها ی فرهنگی شامل آداب و رسوم، لباس، تشریفات، سبک های زندگی و اعتقادات و اعمال مذهبی می شود.
۳- هنر ها و صنایع دستی: هنر هایی از قبیل رقص، موسیقی، تئاتر، نقاشی و مجسمه سازی از جمله جاذبه هایی است که می تواند جدابیت زیادی برای گردشگران ایجاد نماید. صنایع دستی یک ناحیه نیز می تواند یک جاذبه جالب برای گردشگر ها محسوب شود و از طرف دیگر بعنوان یک منبع درآمد برای هنرمندان محلی به حساب آید.
۴- فعالیت های اقتصادی جالب: یک نوع جالب از جاذبه های فرهنگی، مشهده، توصیف و گاهی وقات نمایش فعالیت های جالب اقتصادی می باشد.
۵-نواحی شهری جالب: نواحی شهری با سبک های متنوع معماری، ساختمان ها و بخش های تاریخی، مراکز شهری، فروشگاه ها، رستوران ها، پارک ها موجب جذب تعداد زیادی از گردشگران می شود. در برخی از شهرها سالن های بزرگ اپرا و سالن های بزرگ بازی، کنسرت و رقص جاذبه اصلی آنها به شمار می رود.
۶- موزه ها و سایر تسهیلات فرهنگی: موزه ها بسته به ویژگی های فرهنگی و طبیعی یک ناحیه دارای انواع متفاوتی می باشند: باستان شناسی، تاریخی، معماری، مردم شناسی، تاریخ طبیعی، هنرها و صنایع دستی و علوم، فن آوری و صنعت.
۷-جشنواره های فرهنگی: انواع گوناگونی از جشن های فرهنگی که مربوط به سنت های محلی و فرهنگی هستند. جاذبه ای مهم برای گردشگران می باشند. از مشهورترین نوع آنها می توان به جشن های مذهبی، جشن‎های موسیقی، جشن های هفتگی و جشن های هنری سالیانه اشاره نمود.
۸-میهمان نوازی ساکنین محلی: دوستی و میهمان نوازی ساکنان محلی برای بسیاری از گردشگران بعنوان یک جاذبه اصلی مطرح می باشد.
ج) جاذبه های ویژه
۱-پارک های موضوعی، پارک های سرگرمی و سیرک ها: پارک های موضوعی، پارک هایی هستند که به موضوع خاصی گرایش دارند مانند پارک های تاریخی.
۲-خرید: فروشگاه های معروف بسیاری از گردشگران را به خود جدب می نمایند. مغازه های لباس فروشی، طلافروشی، سوغات، هنر ها و صنایع دستی و فروشگاه های معاف از عوارض گمرکی با عرضه مشروبات، توتون، جواهرات، عطر و اقلام الکترونیکی از این جمله بشمار می روند.
۳-اجلاسیه ها، نشست ها و کنگره ها: نشست ها و اجلاسیه های داخلی و بین المللی امروزه در اکثر کشورها موجب جذب گردشگران، اقامت شبانه آنان، بازدید از مناطق دیگر و حتی خرید از محل می شوند.
۴-رویداد های ویژه: رویداد های ویژه مانند مسابقات ورزشی و نمایشگاه ها می توانند در دوره های زمانی کوتاه جاذبه ای اصلی برای گردشگران محسوب شوند.
۵-سرگرمی ها: سرگرمی ها طیف وسیعی را در بر می گیرند. کلوپ های شبانه، سالن های رقص و برخی رستوران های خاص در مناطق گردشگری به ارائه خدمات و تسهیلات سرگرم کننده ای می پردازد که در نوع خود جالب توجه هستند و گاهی در این مکان ها به اجرای هنر های سنتی و معاصر پرداخته می شود.