۳-۴- روش پژوهش
از لحاظ هدف تحقیقات به دو نوع کاربردی و بنیادی و از لحاظ ماهیت و روش به تحقیقات تاریخی، توصیفی، همبستگی یا همخوانی، علی یا(پس از وقوع) و تجربی یا آزمایشی تقسیم میشوند.
تحقیق حاضر از جهت هدف از نوع کاربردی است. این نوع تحقیقات از آن جهت که می‌تواند مورد استفاده سازمان بورس اوراق بهادار، تحلیل‌گران مالی و کارگزاران بورس، مدیران مالی شرکت‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشگران، سازمان حسابرسی قرار گیرد، کاربردی است.
از جهت روش استنتاج: توصیفی – تحلیلی و ازجهت نوع طرح تحقیق، تحقیق حاضر از نوع تحقیقات پس رویدادی است. در این نوع تحقیقات، هدف بررسی روابط موجود بین متغیرها است و داده‌ها از محیطی که به گونه‌ای طبیعی وجود داشته‌اند و یا از وقایع گذشته که بدون دخالت مستقیم محقق رخ داده است، جمع‌ آوری و تجزیه و تحلیل‌ می‌شود.
۳-۵- گردآوری داده‌ها
اطلاعات لازم جهت انجام تحقیقات کاربردی به روش‌های متفاوتی انجام می‌گیرد. از آنجا که داده‌های مورد نیاز به دو بخش تئوریک(داده‌های لازم برای ادبیات و پیشینه تحقیق) و عملی(که داده‌های مربوط به متغیرها هستند) تقسیم می‌شوند، از منابع متفاوتی برای گردآوری آنها استفاده می‌شود. در تحقیق حاضر جهت گردآوری داده‌های تئوریک از منابع کتابخانه‌ای شامل کتاب‌ها و مقالات معتبر علمی چاپ شده درمجلات داخل و خارج از کشور و نیز مقالات موجود در سایتهای علمی معتبر و مختلف استفاده شده است. اطلاعات مربوط به متغیر‌های تحقیق که شامل اطلاعات مندرج در صورت‌های مالی شرکت‌ها و نیز اطلاعات مبادلاتی سهام بورس اوراق بهادار تهران و دیگر اطلاعات، از طریق نرم افزارهای مختلف و سامانه اطلاعاتی بورس اوراق بهادار تهران استخراج شده است و به این ترتیب که اطلاعات حاصل از صورت‌های مالی و از طریق نرم افزارهای تدبیرپرداز، ره‌آورد نوین، سایتridis و نیز اطلاعات مربوط به معاملات از طریق سایت Irbourse.ir و Tsetmc.Com گردآوری شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۶- جامعه آماری
مبنای یک مطالعه آماری را جامعه آماری تشکیل میدهد. جامعه آماری مجموعهای بزرگ از اشیاء که به منظور خاصی مورد مطالعه قرار گرفته و در یک یا چند صفت مشترک میباشند و آماج تحقیق است. نکته قابل ذکر این است که جمعآوری و مطالعه مجموعه جامعی از داده ها مربوط به موضوع تحقیق، در عمل بسیار مشکل و گاهی غیر ممکن است. لذا به دلیل محدودیت زمان، منابع و امکانات و بعضاً عدم دسترسی به اطلاعات کامل، به ناچار بخشی از داده های مزبور را که در مجموعهای به نام نمونه گردآوری میشوند، استفاده میکنیم. جامعه آماری در این پژوهش شامل بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که از سال ۱۳۸۵ در عضویت بورس اوراق بهادار می‌باشند.
۳-۷- نحوهی انتخاب نمونه آماری
جامعه آماری در این تحقیق بانکهای پذیرفته در سازمان بورس اوراق بهادار بین سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ و در صورتی که اطلاعات ۱۳۹۲ در طول دوره تحقیق اعلام شود از اطلاعات این سال نیز استفاده میشود به دلیل محدودیت تعداد نمونه، اطلاعات کلیه بانکهای بورسی در سالهایی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شدهاند به صورت تمام شماری در نظر گرفته میشوند.

در این پژوهش از دو رهیافت برای پاسخگویی به سوالات پژوهش و تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده میشود که در ادامه شرح داده میشوند.
۳-۸- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیهیهها
۳-۸-۱متغیرهای وابسته
۱- نرخ بازده حقوق صاحبان سهام: (ROE )بیانگر کارایی استفاده از حقوق صاحبان سهام عادی است و سود شرکت را در ازای هر یک ریال حقوق صاحبان سهام نشان می دهد .
که در آن NI :سود خالص ،SHE: حقوق صاحبان سهام می باشد
۲- نرخ بازده کل دارایی ها (:(ROA بیانگر کارایی استفاده از دارایی هاست و میزان سود به ازای هر ریال از وجوه سرمایه گذاری شده در شرکت را نشان می دهد.

که در آن NI :سود خالص و: TA کل دارایی ها می باشد
۳- سود هر سهم (EPS): بیانگر سودی است که شرکت در یک دوره مشخص به ازای یک سهم عادی بدست آورده است ، اگر یک شرکت سهامی تعدادی سهام ممتاز داشته باشد سود متعلق به این سهام از رقم “سود پس از کسر مالیات” کسر و سپس سود قابل تخصیص به سهام عادی محاسبه می شود .

که در آن ROE:بازده حقوق صاحبان سهام وBVPS: ارزش دفتری هر سهم است که از تقسیم حقوق صاحبان سهام بر تعداد سهام عادی منتشره بدست می آید.
سود باقیمانده (RI): بیانگر سودی است که پس از کسر بازده مورد انتظار سرمایه گذاری از سود عملیاتی بدست می آید .
RI =OI-(KE×I(A))
که در آنOI: سود عملیاتی،KE:نرخ بازده مورد انتظار وI(A):متوسط سرمایه گذاری می باشد.
نحوه محاسبه سرمایه فکری
الگوی ضریب ارزش افزوده فکری مبتنی بر چند مرحله است. در ابتدا الگو با محاسبه توانایی شرکت در خلق ارزش افزوده VA شروع می‌شود. VA تفاوت بین ارزش خروجی‌ها و ورودی‌های شرکت است که در معادله زیر نشان داده می‌شود:
VA = OUT – IN
استهلاک – هزینه های کالاها و خدمات فروش رفته – کل درآمد حاصل از فروش VA =
خروجی‌ها (OUT) کل درآمدها و عایدات ناشی از فروش کالاها و خدمات در بازار را نشان می‌دهد و شامل تمامی محصولات و خدمات فروش رفته در بازار است. ورودی‌ها (IN) نیز تمام مخارجی که در کسب درآمدها به وجود آمده است را به استثنای هزینه نیروی انسانی شامل می‌شود. توجه به این نکته مهم است که در این الگو، نیروی انسانی به عنوان منبع کلیدی تلقی می‌شود؛ به این صورت که پرداخت دستمزد به عنوان یک سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود و نه یک عامل هزینه. به عبارت دیگر، شرکت در دانش و مهارت کارکنان که از طریق بازار ارزش‌گذاری می‌شود، سرمایه‌گذاری می‌کند. در حقیقت شرکت یا سازمان با پرداخت به نیروی انسانی خود در میزان تلاش، خلاقیت، وفاداری و شایستگی آنان سرمایه‌گذاری می‌کند. بنابراین، یک جنبه کلیدی در الگوی پالیک نقش نیروی کاری به مثابه یک موجود خلق‌کننده ارزش است که در ورودی جای نمی‌گیرد.
دومین مرحله، رابطه بین ارزش افزوده و سرمایه انسانی به‌کار گرفته ‌‌شده است. همان‌طور که عنوان شد، هزینه نیروی انسانی یعنی حقوق و دستمزدی که به کارکنان پرداخت می‌شود و برابر با سرمایه نیروی انسانی است.
هزینه نیروی انسانی HC = VAHU = VA / HC
VAHU نشان می‌دهد که به ازای هر واحد پول دستمزد پرداختی به کارکنان، چه میزان ارزش افزوده ایجاد می‌شود.
اطلاعات بعدی مورد نیاز، سهم سرمایه ساختاری (SC) در ایجاد ارزش در یک دوره است. مطابق نظر ادوینسون، سرمایه ساختاری برابر با ارزش افزوده منهای سرمایه انسانی است. یعنی هنگامی سهم سرمایه ساختاری از ارزش افزوده افزایش می‌یابد که سرمایه انسانی کاهش یابد. سهم کمتر HC در خلق ارزش، موجب افزایش سهم SC می‌شود. این مطلب در تحقیقات تجربی نیز به اثبات رسیده است. در این تحقیقات نشان داده‌‌ شده است که در بخش‌های صنایع سنتی همانند صنایع سنگین و صنایع معدن، VA اندکی بزرگتر از HC و همراه با بخش کوچکی از SC است. در مقابل در صنایع دارویی و امنیتی، محققان متوجه شدند که اوضاع کاملاً متفاوتی حکم فرماست. در این حوزه‌ها HC تنها ۲۵ تا ۴۰ درصد کل ارزش را ایجاد می‌کرد و سهم اصلی متعلق به SC است. در برخی موارد که VA کمتر از سرمایه‌گذاری در HC است، SC محقق نمی‌شود.
مرحله سوم، رابطه بین VA و سرمایه ساختاری به‌کار گرفته‌‌شده است که با توجه به واقعیت نسبت معکوس HC و SC، به گونه‌ای متفاوت محاسبه خواهد شد؛ چرا که اگر SC همانند روش محاسبه کارایی سرمایه انسانی (VA/HC) محاسبه شود، یک نتیجه غیرمنطقی به‌دست خواهیم آورد. به این معنی که رشد کارایی سرمایه ساختاری به معنی افت کارایی سرمایه انسانی خواهد بود که غیر ممکن است؛ چرا که منطقی است که کارایی هر دو سرمایه یعنی HC و SC با هم منجر به افزایش کارایی کل سرمایه فکری شود.
ضریب SCVA سهم SC را در خلق ارزش جدید نشان می‌دهد.
SC = VA – HC
SCVA = SC / VA
در مرحله بعدی، کارایی سرمایه فکری (ICE) از طریق جمع کارایی سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری به‌دست می‌آید.
ICE =VAHU +SCVA
امروزه نقش کارایی سرمایه فکری یا ICE برای کار دانش‌محور و کارگران دانش‌محور، به مثابه نقش بهره‌وری برای کار یدی و کارگران یدی است. VA از طریق سرمایه فیزیکی و مالی و سرمایه فکری ایجاد ‌‌شده است. هدف هر تجارتی نیز واضح است؛ ایجاد ارزش افزوده بیشتر تا حد امکان از طریق میزان معینی سرمایه فیزیکی و مالی و فکری که در اختیار ما قرار دارد. بنابراین، ثمره کسب‌وکار یعنی ارزش افزوده، به منابع آن یعنی سرمایه فیزیکی به‌کار گرفته‌‌شده، سرمایه ساختاری و سرمایه انسانی به منظور کسب کارایی خلق ارزش ایجاد‌‌شده هر منبع وابسته است. پس به منظور کسب نگرشی جامع به کارایی منابع خلق ارزش، لازم است که سرمایه فیزیکی و مالی نیز به حساب آیند؛ چرا که موقعیت تاثیرگذار این منابع در اقتصاد جدید نباید نادیده گرفته شود. در حقیقت، سرمایه فکری قادر به خلق ارزش، منابع تحت مالکیت خود نیست و بدین ترتیب به اطلاعات کارایی سرمایه فیزیکی به‌کار گرفته‌‌شده نیاز است.
پس مرحله بعدی، رابطه ارزش افزوده و سرمایه فیزیکی به‌کار گرفته‌‌شده است.
کل دارایی‌های مشهود شرکت CA = VACA = VA / CA
VACA نشان می‌دهد که به ازای هر واحد سرمایه فیزیکی به‌کار گرفته‌‌شده، چه میزان ارزش جدید به‌وجود آمده است. زمانی که گروهی از شرکت‌ها با هم مقایسه می‌شوند، VACA به عنوان شاخص توانایی شرکت در جهت مهار بهتر سرمایه فیزیکی به شمار می‌رود.
شاخص‌های VACA، VAHU و SCVA شاخص‌های عینی و دقیقی هستند که از اطلاعات ترازنامه‌ای مشتق می‌شوند. از طریق آنها مدیریت قادر خواهد بود که کارایی خلق ارزش منابع کلیدی یعنی سرمایه فکری و سرمایه به‌کار گرفته‌‌شده را تجسم کند.
در مرحله نهایی به منظور سنجش کارایی کلی خلق ارزش، سه شاخص فوق با یکدیگر جمع می‌شوند:
ضریب ارزش افزوده فکری (VAIC) = VAHU + SCVA + VACA
۳-۸-۲- متغیر(های)مستقل
LEV : شاخص اهرمی که از نسبت بدهی به دارایی به دست می آید.
متغیر VAIC ضریب ارزش افزوده سرمایه فکری، HCE بهره وری سرمایه انسانی، SCE بهره وری سرمایه ساختاری و CEE بازده سرمایه به کار گرفته شده است.
۳-۸- مراحل محاسبهی متغیرها جهت آزمون فرضیه ها