قابلیت اطمینان زمان انتظار
دسترسی به صندلی (شاخص مطلوبیت سفر)
به موقع رسیدن اتوبوس
بازده یا راندمان
کیلومتر نفر صندلی خالی
همچنین راهکارهای مورد بحث جهت افزایش بهره­وری به شرح زیر می باشند:
استفاده از سیستم اولویت دهی در تقاطع (TSP)
زمان بندی چراغ های راهنمایی و رانندگی
استفاده از خطوط سریع السیر (توقف محدود)
همانطور که در فصل ۳ توضیح داده شد برای بررسی کارایی هر یک از این روش ها و سنجش تأثیر استفاده از آنها در خط ۱ سامانه اتوبوس های تندروی تهران از روش شبیه سازی رایانه ای استفاده می­ شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در این فصل در بخش اول به ایجاد مدل شبیه سازی با شرایط اولیه سامانه اتوبوس های تندرو پرداخته می­ شود، در بخش دوم به بررسی فرضیه استفاده از سیستم اولویت دهی در تقاطع (TSP)، در بخش سوم به موضوع زمان بندی چراغ های راهنمایی و رانندگی در سامانه اتوبوس های تندرو و در بخش چهارم به استفاده از خطوط سریع السیر (توقف محدود) پرداخته خواهد شد.
۴-۲- مدل اولیه
در این مرحله هدف ایجاد مدلی با قابلیت پیاده سازی فرضیه های مورد بحث در این مطالعه جهت ارزیابی آن ها است.
۴-۲-۱- نوع مدل: با توجه به خردنگر بودن متغیر­های مورد بحث در این مطالعه از مدل میکروسکپی شبیه سازی ترافیک استفاده شده است.
۴-۲-۲- اجزاء و ویژگی های مدل
۴-۲-۲-۱- مسیر حرکت: در این مدل مسیر حرکت به ۲ صورت اختصاصی (۱ خطه بدون قابلیت سبقت در حالت اولیه) و مسیر مشترک با ترافیک خودرو های شخصی در تقاطع ها، میدان ها و پل ها در نظر گرفته شده است (شکل ۱). حداقل، متوسط و حداکثر سرعت مجاز در مقاطع مختلف مسیر به صورت جداگانه در نظر گرفته شده است.
شکل ۴- ۱: مسیر حرکت
۴-۲-۲-۲- تقاطع و میدان ها: در این مدل تقاطع ها به دو صورت چراغ دار و بدون چراغ (شکل ۱-۴) در نظر گرفته شده و در هر یک از تقاطع های چراغ دار می توان زمان بندی جداگانه ای را اعمال کرد. امکان استفاده سیستم های اولویت دهی در تقاطع نیز وجود دارد. همچنین ترافیک ناشی از گردش به چپ و راست و دور زدن، جهت هرچه نزدیکتر شدن مدل به شرایط واقعی لحاظ شده ­اند. (شکل های ۴-۲ و ۴-۳).
شکل ۴-۲ : تقاطع دارای چراغ
شکل ۴-۳: میدان
شکل ۴-۴ : تقاطع بدون چراغ
۴-۲-۲-۳- ایستگاه ها: در این مدل ایستگاه ها در طول های ۱۸ متر با ۳ در، ۳۶ متر با ۶ در و ۵۴ متر با ۹ در جهت پهلوگیری ۱، ۲ یا ۳ اتوبوس به صورت هم زمان درنظر گرفته شده اند. (شکل ۵). توزیع آماری نرخ ورود مسافر به ایستگاه ها و توزیع آماری مقاصد مختلف برای هر ایستگاه به صورت جداگانه از طریق آمار برداری اندازه ­گیری و در مدل لحاظ شده است. زمان پیاده و سوار شدن مسافران در هر ایستگاه به صورت جداگانه مشخص شده است، البته زمان انتظار متناسب با جمعیت مسافران پیاده و سوار شده نمی ­باشد.
شکل ۴- ۵: ایستگاه اتوبوس
۴-۲-۲-۴- اتوبوس ها: اتوبوس های این مدل همگی از نوع اتوبوس های مفصلی به طول ۱۸ متر، دارای ۳ در و ظرفیت ۳۶ نفر در حالت نشسته می­باشند. شاخص سنجش آسایش مسافران باتوجه به جدول ۲-۳ و ظرفیت اتوبوس ها یه شکل زیر در نظر گرفته خواهد شد.
جدول ۴- ۱: استاندارد ظرفیت اتوبوس

رده بندی
کیفیت
نسبت تعداد مسافران به تعداد صندلی­ها
جمعیت

الف

عالی

۰ – ۰٫۷۵

تا ۲۷ نفر

ب

خیلی خوب

۰٫۷۶ – ۱

تا ۳۶ نفر

ج

خوب

Snowden, R. (1999). When paying attention is bad for you. Trends in Cognitive Scinces, 3(5), ۱۷۱-۱۸۴٫
Stavinoha, P.L., & Crook, K. (1995). Response disinhibition in boys with attention deficit disorder with and without hyperactivity. Archives of Clinical Neuropsychology, 10(4), ۳۹۳-۳۹۴٫
Symons, F.J., Davis, M.L., & Thompson, T. (2000). Self-injurious behavior and sleep disturbance in adults with developmental disabilities, Research in Developmental disabilities, 21(2), ۱۱۵-۱۲۳٫
Szymura, B., & Ncka, E. (1998). Visual selective attention and personality: An experimental verification of three models of extra version. Personality and Individual Differences, 24(5), ۷۱۳-۷۲۹٫
US., N. A. O. D. T. (2005). Drama therapy. Accessed 3/May/2010 from http:// www. NADT. org.
Valente , L., & Fontana, D. (1994). Drama therapist and client: An examination of good practice and outcomes. Journal of The Arts in Psychotherapy, 21(1), 3-10.
Van de, L.P., Heskes, T., & Gielen, S. (1997). Task-development learning of attention, Neural Networks, 10(6), ۹۸۱-۹۹۲٫
Vervisch, S., Potgieter, J., & Lagae, L. (2003). Event related potentials during attention tasks in VLBW children with and without attention deficit disorder. Clinical Neurophysiology, 114(10), ۱۸۴۱-۱۸۴۹٫
Waite , L. M. (1993). Drama therapy in small groups with the developmentally disabled. Journal of Social work with Groups, 16(4), 95-108.
Walsh , R. T. (1992). A creative drama prevention progrom for easing early adolescent to school transition. Journal of Primary Prenotion, 13(2), 131-147.
Walsh , R. T., Kosidoy , M., & Swanson , L. (1991). Promoting Social- emotional development through creative drama for students with special needs. Canadian Journal of Community Mental Health, 10(1), 153-166.
Warger , C. L. (1989). Creative drama for autistic adolescents: Expanding leisure and recreational options. Journal of Child and Adolescent Psychotherapy, 1(1), 15-19.
Weber , A. M., & Haen , C. (2005). Clinical application of drama therapy in child and adolecent treatment (۱st ed.). New York: Brunner- Routledge.
Wilson, P., & Maruff, P. (1999). Deficits in the endogenous control of covert visual spatial attention in children with developmental coordination disorder. Human Movement Science, 18(2-3), ۴۲۱-۴۴۲٫
Wood , J., & Lazari , A. (1997). Exceeding the Boundaries. (1st ed.). London: Jessica Kingsley.
Woods, M. (2000).Mental retardation.Accessed 6/June/2011 from http:// encarta.msn. com/ text7615522298/ Mentalretardation. htm1.
پیوست ها
محتوای جلسات نمایش درمانی…………………………………………………………………
آزمون تولوز- پیرون………………………………………………………………………………..
خرده آزمون فراخنای توجه مجموعه شناختی- تشخیصی کی…………………………..
جلسات اول تا سوم: آمادگی و اجرای نمایش عمو صحرا
در این جلسات به معارفه اعضای گروه، توزیع لباس های تهیه شده به اعضای گروه، اجرای نمایش عمو صحرا همراه با دانش آموزان و گفتگو در مورد عملکرد هر فرد در ارتباط با نقشی که به او محول شده، اختصاص یافت.در این مرحله به منظور ایجاد حس اعتماد بین اعضای گروه و تسهیل فرایند برون ریزی از تمرین بدنی و ایفای نقش رسانی همراه با بداهه گویی، آواگری و موسیقی استفاده شد.
جلسه اول:

• • معارفه کودکان به همراه معرفی خود.

• • • اجرای نمایش عمو صحرا همراه با حرکت و پانتومیم. (قصه عمو صحرا داستان یک مرد روستایی است که می خواهد برای درست کردن یک قایق درختی را قطع کند اما حیواناتی که در کنار آن درخت زندگی می کنند، نمی گذارند عمو صحرا این کار را انجام دهد.)

    (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• • گفتگو در مورد احساس ها و افکار خود از نقشی که اجرا کرده اند و خارج شدن از نقش.

جلسه دوم و سوم:

• • آغاز جلسه و صحبت هر یک از کودکان در مورد حوادث، احساس ها و هیجان های خود در فاصله بین دو جلسه.

• • اجرای شخصیت درخت و حیوانات جنگل همراه با تقلید، حرکت و پانتومیم

• • ادامه اجرای نمایش جلسه قبل با بهره گرفتن از قصه عمو صحرا و به کار بردن نقاب

• • گفتگو در مورد احساس ها و افکار خود درباره نقشی که ایفا کرده اند و بیرون آمدن از نقش.

جلسات چهارم و پنجم: تمرکز و اجرای نمایش علی بابا و برادر بدجنس
هنگامی که گروه یا فرد، مستقیماً بر موضوع یا موضوعاتی که روی آن کار می کنند، درگیر می شود، تمرکز پیدا می کند. تمرکز روشی است که شرکت کنندگان در جلسه نمایش درمانی، از طریق آن می توانند موضوعی را کم و بیش کشف کنند و با آن درگیر شوند. در این جلسات اجرای نمایش علی بابا و برادر بدجنس وی با بهره گرفتن از روش قصه گویی و به کار بردن نقاب و گفتگو در مورد نقش هر فرد انجام شد.
در این جلسات کودکان با اجرای قصه علی بابا و برادر بدجنس، توأم با نمایش، کار نمایش با اثاثیه صحنه نمایش، بازی گروهی و اجرای نقش به شیوه مستقیم و غیر مستقیم با ویژگی های جسمانی و روان شناختی خود آشنا می شوند.
جلسه چهارم:

• • آغاز جلسه و صحبت کودکان در مورد حوادث، احساس ها و هیجان های خود در فاصله بین دو جلسه.

• • تمرین تقلید و تصویر سازی ذهنی به منظور شناخت خصوصیات خود و دیگران با بهره گرفتن از قرار گرفتن در نقش شخصیت خوب و شخصیت بد داستان.

• • اجرای نمایش علی بابا و برادر بدجنس اش با بهره گرفتن از روش قصه گویی و به کار بردن نقاب. (قصه علی بابا در مورد دو برادر است که یکی خوب و دیگری بد است و در نهایت یک نهنگ به نجات علی بابا در دریا می شتابد.)

• • گفتگو در مورد احساس ها و افکار خود درباره نقشی که ایفا کرده اند و بیرون آمدن از نقش.

جلسه پنجم:

نام محقق

عنوان تحقیق

شاخص­ های مالی مورد استفاده تحقیق

علیرضا مرتضوی­نیا(۱۳۸۵)

بررسی مقایسه­ ای بازده سهام عادی در پرتفوهای ایجاد شده

نسبت­هایP/E ، PEG، PEKG و PEDKG

قالیباف اصل(۱۳۸۷)

مقایسه بازدهی سهام رشدی با سهام ارزشی در بورس اوراق بهادار تهران

نسبت B/P

مشکی(۱۳۹۰)

کالبد شکافی بازده نقدی و و سرمایه­ای سهام رشدی و ارزشی در بورس اوراق بهادار تهران

نسبت P/B

بهار سبزواری(۱۳۹۱)

مقایسه بازدهی روش­های مختلف انتخاب سهام ارزشی و رشدی بر اساس مدل شش عاملی هاگن در بورس اوراق بهادار تهران

نسبت­های P/B, P/S, ROE, P/E و نرخ رشد دارایی­ ها، نرخ رشد ارزش دفتری و نسبت بازده ارزش دفتری

۲-۸-۲- بخش دوم پیشینه و ادبیات تحقیق
۲-۸-۲-۱- پژوهش­های خارجی
آقای بولچ و همکاران(۱۹۹۴)، از فعالیت مشتریان برای بخش­بندی مراکز تجاری استفاده کردند و ارزش مراکز تجاری را از دیدگاه هر بخش مقایسه نمودند. آن­ها فعالیت­هایی که افراد در حین حضور در مراکز تجاری انجام می­ دهند را به ۱۴ فعالیت ذکر کردند. آن­ها در تحقیقاتشان ۴ بخش از بازدید­کنندگان به نام­های مشتاقان مرکز تجاری، سنت­گرایان، چرندگان و کمینه ساز­ها را یافتندکه هر بخش خصوصیات خاص خودش را دارا بود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بابیک و پلازیبات(۱۹۹۸)، بر مبنای تحلیل چند معیاره اقدام به رتبه ­بندی شرکت­ها نمودند، آن­ها از روش پرومته در رتبه ­بندی نهایی و از روش AHP در تعیین وزن معیار­ها استفاده کردند. هدف آن­ها ارائه روشی بود که هر لحظه بتواند به سوالات مالی یک شرکت پاسخ دهد.
جین، مورتی و فلین(۱۹۹۹)، در اثر تحقیقی خود با عنوان”مروری بر خوشه­بندی داده ­ها”، که در سال ۱۹۹۹ به انجام رسیده، بیان می­ کنند که خوشه­بندی، طبقه ­بندی غیر نظارتی الگوها، شامل مشاهدات، اقلام داده­ای یا بردارهای خصیصه­ای، به گروه­ ها یا خوشه­های منظم است.
شین و سان(۲۰۰۴)، در پژوهشی با عنوان”بخش­بندی مشتریان بازار سهام براساس ارزش بالقوه”، این مشتریان را با بهره گرفتن از سه روش خوشه­بندی K-means، نگاشت خود سامان ده(SOM), K-means فازی در سه گروه بخش­بندی نمودند. نتایج پژوهش آن­ها نشان می­دهد که روش تحلیل خوشه­ای K-means فازی تواناترین روش خوشه­بندی مشتریان بورس است.
جین و لا(۲۰۰۵)، در مقاله خود با عنوان”خوشه­بندی داده ­ها: معمای غیر قابل حل کاربر”به تحلیل وضعیت خوشه ­ها در ارتباط با ابزار­های کاوش خودکار در برنامه گروه­سازی مجموعه­ الگوها می­پردازند. آنان تشریح می­ کنند که با وجود آنکه بیش از ۴۰ سال از پژوهش­های مربوط به این حوزه می­گذرد، هنوز چالش­های زیادی در فرایند خوشه­بندی داده، چه از لحاظ نظری و چه از ابعاد عملی وجود دارد. همچنین آن­ها تلاش کرده ­اند تا چند پیشرفت اخیر در ارتباط با فعالیت خوشه­بندی داده ­ها را توضیح داده و ویژگی­های آن را بیان کنند.
سونگ(۲۰۰۵)، نیز در پژوهشی که با عنوان”الگوریتم خوشه­بندی اطلاعات با­اهمیت” به انجام رسانده است; بر موضوع خوشه­بندی اطلاعات با­اهمیت بر مبنای بهینه­سازی کمینه­سازی و بیشینه­سازی اطلاعات متقابل، تمرکز داشته است. از مزایای اصلی این روش خوشه­بندی آن است که یک روش غیرپارامتری است، و الگوریتم ساده خوشه­بندی داده ­ها را براساس فاصله اقلیدسی مربع خطاها تشکیل می­دهد.
همچنین، باسالتو و همکاران(۲۰۰۵)، در پژوهشی با عنوان”خوشه­بندی شرکت­های پذیرفته شده در بورس از طریق هماهنگ­سازی نقشه آشوب” از این روش برای خوشه­بندی شرکت­های فهرست شده در شاخص داوجنزDJ)) استفاده کردند.
دوهرتی و همکاران(۲۰۰۵)، نیز در پژوهشی با عنوان”خوشه­بندی سلسله مراتبی یاد­گیرنده در بازار سهام” از الگوریتم خوشه­بندی سلسله مراتبی TreeGNG برای بخش­بندی بازارهای مالی در بازه زمانی ده ساله استفاده کردند.
در پژوهش انجام یافته توسط برو و رید(۲۰۰۵)، درباره خوشه­بندی سلسله مراتبی اطلاعات، مشخص شد که ابزار­های تحلیل و تجسم­سازی اطلاعات از منابع ناهمگن متعدد، با تکیه بر بهبود و پیشرفت روش­های آماری بهره گرفته است.
آنتونی و دژاردن(۲۰۰۶)، در مقاله­ای که درباره مشکلات مطرح در خوشه­بندی رابطه­ای داده ­ها، ارائه داده­اند بیان می­ کنند که وظیفه خوشه­بندی داده ­ها، شناسایی الگوها در مجموعه ­ای از داده ­ها­ست. بیشتر الگوریتم­ها، داده ­های غیر رابطه­ای را به عنوان ورودی در نظر گرفته و گاهی نیز قادر به یافتن الگوهای معنی­داری نیستند. بسیاری از مجموعه­ داده ­ها، می­توانند علاوه بر داشتن نشانه­ های موضوعی مستقل، شامل اطلاعات رابطه­ای نیز باشند. آنان همچنین اظهار می­دارند: در جایی که الگوریتم­های غیر رابطه­ای شکست می­خورند، خوشه­بندی رابطه­ای داده ­ها می تواند به یافتن الگوهای معنی-دار کمک کند.
ونگ(۲۰۰۸)، عملکرد مالی خطوط هواپیمایی تایوان را با روش تاپسیس فازی ارزیابی نمود. وی پس از استخراج نسبت­های مالی از صورت­های مالی، آن­ها را در چندین خوشه با بهره گرفتن از تحلیل روابط خاکستری دسته­بندی کرد، سپس از هر خوشه شاخصی را به عنوان معیار تصمیم ­گیری انتخاب نموده، روش تصمیم ­گیری چند معیاره فازی را برای ارزیابی عملکرد مالی و رتبه ­بندی شرکت­ها به کار گرفت.
ناندا و همکاران(۲۰۱۰)، در پژوهشی با عنوان”خوشه­بندی داده ­های بازار سهام هند جهت مدیریت پرتفوی” همچون شین و سان(۲۰۰۴)، از سه روش خوشه­بندی K-means، نگاشت خود سامان ده(SOM) و K-means فازی برای بخش­بندی سهام استفاده کردند. نتایج پژوهش­های آن­ها نشان می­دهد که خوشه­بندی سهام، باعث کمینه­سازی ریسک با ایجاد تنوع در پرتفوی می­گردد، لیکن در این پژوهش، روش خوشه­بندی K-means نسبت به سایر روش­ها کاراتر است.
بابیک و پلازیبات(۲۰۱۰)، از روش PROMETHEE در رتبه ­بندی نهایی شرکت­ها و از روش AHP در تعیین وزن معیارها (شاخص­ های کارایی) استفاده کردند.
۲-۸-۲-۲ پژوهش­های داخلی
مهدی دلبری(۱۳۸۰)، در پژوهش خود با عنوان”بررسی معیار­های موثر بر انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران بر­اساس مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی” به مطالعه معیار­های موثر بر انتخاب سهام در بورس پرداخته است. معیار­های موثر بکار گرفته شده در این مقاله در دو دسته آورده شده است. دسته اول با عنوان تجزیه و تحلیل اساسی شامل معیار­های: نسبت قیمت به درآمد، درآمد هر سهم، سود تقسیمی هر سهم، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام، نسبت قیمت به فروش، نسبت بدهی به سرمایه، نرخ بازده دارایی­ ها، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، مقدار سرمایه ­گذاری بازار و دسته دوم با عنوان تجزیه و تحلیل فنی که شامل معیار­های روند قیمت سهام، روند سود سهام، روند سود تقسیمی، حجم معادلات، جهت کلی بازار، میانگین متحرک می­باشد. او در مقاله خود ابتدا معیار­های موثر بر انتخاب سهام را شناسایی نموده و سپس با بهره گرفتن از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی به وزن­دهی شاخص ­ها پرداخته است.

لرستان از هزاره ی دوم پیش از میلاد در پرورش اسب و به کارگیری آن جایگاه ممتازی داشته است و هزاره اول پیش از میلاد پر کارترین دوران فلز کاری در لرستان بوده است. انواع مصنوعات فلزی مرتبط با اسب از جمله دهنه، زین، افسار، لگام و حلقه لگام که افسار از میان آن می گذشته و به بدنه ارابه ها وصل می شده است و…. ، بسیاری از مفرغینه های لرستان با نقش حیوانات مزین و یا به شکل حیوانات از جمله اسب ساخته شده اند .
از هزاره ی اول پ.م ریتون سفالینی به شکل اسب از ناحیه شوش بدست آمده است. بر این ظرف سفالین نخودی رنگ نیز نقوشی از پرندگان، گرازهای در حال دویدن، پرندگان و گیاهان ترسیم شد است.
یکی از نقوش پر کار و مجلل «اسب» بر پیرامون جامی از طلا، مکشوفه از حفریات «مارلیک» در دو ردیف تکرار شده است .( عرب گلپایگانی،۱۳۷۶: ۶۲۴ )
قطعه ای عاج از غرب ایران منطقه زیویه به دست آمده است که متعلق به دوره ی هشتم پ.م بوده و بر روی آن صحنه شکار گاو وحشی از روی ارابه دیده می شود.
در سراسر دوره هخامنشی اهمیت خاص حیوان اسب وجود داشته است این امر در بررسی کتیبه ی بر جا مانده از پادشاهان این سلسله آشکار می گردد.از این دوران ظرف – ریتون نقره ای به شکل اسب ساخته شده که از ورق طلا نیز یافت شده است.
همراهی اسب و سوار ترکیب بندی نقوش صخرهای با تصاویر اسب ها و سواران در دوران پارتها دیده شده است و خصوصاً در حجاری های دوران ساسانی بر این مضمون بسیار تاکید شده است.
از این موارد می توان به صحنه ی ایوان طاق بستان –ردیف پایین – اشاره کرد که برخی آن را «خسرو پرویز » سوار بر «شبدیز» دانسته اند و در قسمت بررسی دوره ساسانی ذکر آن آمده است. به تعدادی از نقش برجسته های ساسانی با نقش مایه اعطای قدرت شاه و ایزد اعطا کننده قدرت سوار بر اسب ترسیم شده اند و همچنین بر صحنه شکار شاهی در دیواره جانبی طاق بستان می توان شاه را سوار بر اسب مشاهده نمود. نمود دیگر شکار شاهی را بر تعدادی از معروف ترین کارهای فلز کاری ساسانی می بینیم.
۶-۳-۴ شتر
«در متون اوستایی به ویژه تبت ها، چندین بار از شتر نام برده شده است. این حیوان در اوستا «اوشتره» (Ustra) یعنی شتر نر نامیده شده است.» (عبدالهی ، ۱۳۸۱: ۴۸۹)
در لغت نامه دهخدا ذیل واژه ی شتر آمده است:حیوانی است اهلی که در ممالک گرم کم آب بهترین حیوان حمل و نقل است.
«در بندهیش آمده که شتر دو سر ده (گونه) است: کوهی و چرا ارزنده. زیرا یکی را به کوه شاید داشتن و یکی را به دشت باشد که یک کوهانه و دو کوهانه گویند. در میان چرا ارزندگان شتر مهمترین است.» (قلی زاده، ۱۳۸۷ : ۲۸۸)
نکته بارز دیگر درباره شتر در اساطیر ایرانی این است که : چهارمین کالبد ایزد بهرام، شتر سرمست است که پا بر زمین می کوبد. (آموزگار، ۱۳۸۳: ۷۴) در عجایب المخلوقات آمده است: «شتر حیوانی است مبارک، پر منافع، اندک خوراک، قانع، متواضع، و با قوت.» (طوسی، ۱۳۸۵: ۵۴۹) «شوالیه» نیز همین توضیحات را درباره ی شتر آورده است.
به طور کلی باید گفت که شتر در قاره ی آسیا اهمیت زیادی دارد زیرا با وجود بیابان های بسیار طولانی، شتر بهترین مرکب در این بیابان ها است. از طرفی گوشت و پوست و شیر این حیوان نیز استفاده می شود. شتر به خصوص در میان اعراب حیوانی مفید و سودمند محسوب می شود.
۶-۳-۵ گاو نر
گاو نر با آب، باران، آسمان و صاعقه و… که همه نمادهای باروری و زندگی بخشی هستند مرتبط است. بر اساس برخی نظریه ها ورزا نماد قوای جنسی است، نمادی از تسلط بر قوای جنسی و داشتن قدرت باطنی است. قابل توجه است که در آثار عرفای ایران نیز تسلط بر گاو، نشانگر مهر نفس اماره است.(آموزگار، ۱۳۸۳: ۷۰ ) در ایران نیز گاو مظهر حیات جانوری و نماد برکت بخشی بر زمین است. در سر ستون های تخت جمشید که خود نماد برکت هستند، نقش سرگاو مشاهده می شود.
در لغت نامه دهخدا ذیل واژه ی گاو نر آمده است: حیوانی است که جهت کار کشت از مادر جدا کنند او را.
گاو همچنین نماد ماه است و در آثار باستانی شاخ های او شبیه هلال ماه تصویر شده است، «این شبیه انگاری بسیار قدیمی بود [علاوه بر ایران] در مصر، هند و بابل نیز گواهی شده است؛ با این همه ورزا به میترا، خدای خورشیدی اختصاص دارد که نماد خدای مرگ و زندگی دوباره است، اما همچنان وجه قمری مرگ را نگاه می دارد ».(شوالیه، ۱۳۸۵: ۶۸۲)
کشاورزان و روستاییان گاو را برای برکت بخشی به محصول، مزرعه و زندگی خود قربانی می کردند و معتقد بودند که اگر آیین قربانی انجام نشود برکت از مزرعه آنها می رود بنابر این گاو نماد قربانی و قدرت باروری است که ارزش او با قربانی شدنش بیشتر می شد. «آزادگی او نشانه باروری است و خویشتنداری و عفت، که بدون آن باروری با همین نظم و در همین سطح امکان وجود ندارد، باعث اعتلای حیات اوست و همین امر موجب باروری اش از نوع دیگر است، باروری از نوع معنوی آن.» (همان،۶۹۰)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۶-۳-۶ سگ
سگ نگهبان مراقب، نماد وفاداری و همراه پیام آور خدایان بیشمار در هنر بسیاری از تمدنها است. یک جفت سگ به صورت شیر، نگهبان مدخل معابر در آیینهای گوناگون (هال،۵۲و۵۳)
در لغت نامه دهخدا ذیل واژه ی سگ آمده است: حیوانی گوشتخوار از پستانداران گوشتخوار که اغلب اهلی می شود و دارای انواع بسیار است. شامه ی آن بسیار قوی است.
اولین کاربرد اسطوره ای سگ در سراسر جهان که گواهی شده است، وظیفه راهنمایی ارواح است، یعنی سگ بلد انسان در شب مرگ است، پس از اینکه همراه انسان در روز زندگی او بوده است. (شوالیه،گربران، ۱۳۸۲: ۳۲۸و ۶۰۲)
مطابق منابع پارسی : سگ سفید با چشمان زرد یا سگ سفید با چهار چشم تفسیر ناپذیر است. احتمالاً چون کنار بستر مرگ قرار می گیرد هادی ارواح به جهان مردگان است. و مراسم تدفین را همراهی می کنند.(کوپر،۱۳۷۹: ۲۰۴)
مطابق آیین میترا : از آنجایی که هادی ارواح به جهان مردگان است، هنگام ذبح گاو نر در کنار مار و عقرب تصویر می شود.(همان،۲۰۴و ۲۰۵) . این مورد- کشتن گاو – غالبا به معنی آفرینش تعبیر شده است. نیروهای خیر (که به صورت سگ) مجسم شده اندو نیروهای شر (که به صورت مار و کژدم ) مجسم گشته اند بر سر به دست آوردن زندگی محقق می گردد).(هیلنز، ۱۲۶)
در ایران باستان اهمیت سگ تا آنجاست که در وندیدا درباره حقوق سگ و برابری آن با حقوق انسان سخن به میان آمده است: در وندیدا باب پنجم ، فرد گرد بیست و نه می گوید: «حقوق سگ با حقوق انسان برابر است»، و در بعضی موارد بیشتر به این دلیل که چون ایرانیان در آن زمان بیشتر پیشه زراعت و گله بانی داشتند بنابراین سگ بزرگترین حافظ منابع آنها بود، البته سگ های اهلی مورد اهمیت بوده و متأسفانه آداب و مراسمی که برای مرده انسان وجود داشته برای سگ نیز همانطور رعایت می شده است.(عرب گلپایگانی،۱۳۷۶: ۲۱۶)
با وجود اهمیت حیوان سگ درایران باستان، در آثار بدست آمده از آن دوران به با نقش این حیوان یا پیکره آن روبرو می شویم. در این مورد می توان به مواردی مانند «نقش سگ در نقوش مدیترانه ای در هنگام کشتن گاو » و «مجسمه سگ از دوران هخامنشی» اشاره کرد.
۶-۳-۷ خرگوش
خرگوش از حیواناتی است که در اغلب سرزمین ها ، دارای جنبه نمادین مشترکی است، خرگوش دارای دو جنبه متضاد است گاه نماد هوش و خرد وگاه نماد خواب و غفلت است.
در لغت نامه دهخدا ذیل واژه ی خرگوش آمده است: جانوریست معروف، حیوانی وحشی که گوش های دراز دارد.
در متون اوستا واژه ی خرگوش ذکر نشده است اما کلمه ی خرگوش در متون پهلوی به صورت (Xaragos) ثبت شده است و در کتاب بندهیش، خرگوش در دسته «فراخ رفتاران» ذکر شده است. (عبدالهی، ۱۳۸۱، ۳۳۳) در اساطیر و داستان های ایرانی خرگوش حضور چندان فعالی ندارد. در ادبیات فارسی، شاعران به ندرت در ادبیات خود به خرگوش اشاره کرده اند. در اشعار شاعران برای بیان مثل، و در تشبیه و استعاره از خرگوش نامی به میان نمی آید و به ویژگی های خرگوش – خواب و غفلت، ناتوانی ، دو جنسی بودن، شهوت و پذیرش خرگوش به عنوان نماد ماه در ایران است ؛ «بر اساس سفال های بدست آمده ، بز کوهی و گوزن و بعدها خرگوش از حیوانات متعلق به ماه هستند.» (صمدی، ۱۳۶۷: ۲۱) همچنین به روی مهر های ساسانی و نقش پارچه ها نیز خرگوش با گوش های شبیه هلال ماه دیده می شود.(همان، ۲۴) بنابراین خرگوش به عنوان یک حیوان قمری در ایران پذیرفته شده و سابقه داشته است.
چنان که بیان شد، نقش خرگوش و ماه بر روی پارچه های دوران ساسانی وجود داشته، اما جالب توجه است که نقش ماه «ماه با خرگوش، یکی از دوازده زینت، بر روی جامه های امپراطوری چین [نیز هست].» (شوالیه ، ۱۳۸۰: ۲۱۸)
«خرگوش، تمام اساطیر، باورها و افسانه ها ی محلی را پر کرده است. خرگوش ها حتی درتضاد هایشان شبیه به هم هستند. همان طوری که صورت های قمری شبیه به هم هستند. خرگوش و ماه به خدا بانوی پیر زمین – مادر وابسته اند و به نماد گرایی آب بارور کننده و زاینده، به گیاهان ، به تجدد دایمی زندگی با تمام اشکالش بستگی دارند.» (شوالیه، ۱۳۷۹، ج. ۲: ۸۴)
بنابراین خرگوش در بسیاری از اساطیر با ماه و به تبع آن با آب و حاصلخیزی در ارتباط است؛ همان گونه که آب و ماه مظهر تولد، حیات، رستاخیز و روشنی هستند . خرگوش نیز به عنوان قمری نماد تولد دوباره، رستاخیز، جوانی و نورانیت؛ به طور کلی همه حیواناتی که با ماه در ارتباطند و نماد و مظهر ماه هستند با آب، باروری و حیات نیز پیوند دارند. زیرا ماه را عامل زندگی و رویش و رشد و نمو جانوران و گیاهان می دانند.
خرگوش از حیواناتی است که ارتباط او با ماه جهانی است و «تداعی گر ایزد جانوران ماه و مادران زمین [که با آب و باروری مرتبطند] است.» (هال ۱۳۸۰: ۱۲۷) زیرا در بسیاری از ادیان، باروری و حیات را به صورت موجودی مادینه تصویر می کردند و اغلب بانویی را تصویر می کردند که با ماه به عنوان مظهر حیات و زندگی مرتبط بود. بنابراین برخی از حیواناتی ک با ماه ارتباط دارند با باروری نیز مرتبطند و اغلب تداعی گر زن در نقش مادر هستند. در اساطیر آفریقایی، اروپایی، اسکاندیناویایی، چینی، سرخپوستی، مسیحی و… خرگوش با ماه و آب و باروری مرتبط است . (کوپر، ۱۳۷۹: ۱۲۸-۱۲۷)
«در کامبوج عقیده دارند که جفت گیری و توالد و تناسل خرگوش موجب فرو ریزش باران حاصلخیز کننده است. در ضمن این باران از ماه می آید.» (شوالیه، ۱۳۸۵، ۸۷ ) در اساطیر مصر آمده است که اُزیریس (خدای برکت و حیات)، به صورت خرگوش در می آید ؛ قطعه قطعه و به آب انداخته می شود تا دوباره دوره به دوره زنده شود. (همان: ۸۶ )
خرگوش از حیوانات متعلق به ماه است و با حیات مجدد نیز مرتبط است زیرا رویش و نمود حیات گیاهان و جانوران از ماه است و ماه با حیات مجدد نیز مرتبط است (اُزیریس نیز خدای مرتبط با گیاه و حاصلخیزی بوده است)؛ حیات و رویش و در کنار آن مرگ، پیوسته وجود دارد و طبیعت هر ساله تجدید حیات می کند، بنابراین مرگ و حیات مجدد اُزیریس، و ارتباط او با خرگوش به عنوان حیوان متعلق به ماه، زنجیره نمادین معنا داری را ترسیم می کند. «تحوت» (thoth)، خدای ماه در مصر نیز نشان خرگوش دارد. در چین نیز علامت ماه الهه ای به نام «چانگ-او» (chang-o) خرگوش است. چینیان معتقدند که خرگوش ماده با نگاه کردن به ماه حامله می شود. ( هال ؛ ۱۳۸۰ : ۴۶)
در برخی اساطیر چین و ژاپن «آمده است که خرگوش سفید در ماه زندگی می کرد و یک اکسیر جاودانگی را در هاونی می کوبید.» (همان ، ۴۶)
گویی در این اسطوره به ارتباط ماه و گیاه یا نوشابه ی زندگی بخش توجه شده است.
۶-۳-۸ پرنده
پرنده نماد گسترده ی روح به ویژه در هنگامی که پس از مرگ به آسمان صعود می کند. بسیاری از اقوام باستانی، پرندگان بزرگتر را با خورشید – خدایان و آسمان همراه می دانستند، پرندگان نیز از ویژگیهای هوا هستند که آن را تجسم بخشیده اند. و یکی از «چهار عنصر»زمین و هوا، آتش و آب به شمار می روند. ( هال ،۱۳۸۰: ۳۹ )
در متون ایران باستان به جایگاه ویژه پرندگان به عنوان واسطه آسمان و انسان اشاره شده است و پرواز او از آسمان، گسترش بالهایش بر فراز آدمیان را نمادی از قدرت و رحمت برای انسانها دانسته اند در واقع رحمت خداوندی بر سر آدمیان می گستراند جنبه حمایتگری و نظارت بر آدمیان را در نقوش به دست آمده می توان دید.
پرنده مامن فرّ کیانی
پرنده یکی از مامن های فرّ کیانی بوده است : «جمشید فرّ کیانی داشت و به یاری آن بر دیوها پیروز شد و در شهر یاری او هیچ بدی نبود،… لیکن چون راستی و حق را رها کرد «فّر در کالبد مرغی از او جدا شد » و پادشاهی از او گرفته شده». ( مقدم، ۱۶)
برابر زامیاد یشت هنگامی که خورشید به گفتار نادرست و دروغ پرداخت فرّ به پیکر مرغی و ارغن از وی گسست، نخستین بار به مهر پیوست، مهر شکوه و بزرگی یافت و جم به پستی و درماندگی گرایید . دومین بار به فریدون آبتین پیوست و سومین بار این فرّ را گرشاسب دلیر برگرفت.(بختور تاش، ۱۳۸۴: ۹۳)
«فرّ کیانی و فرّ ایرانی در اوستا ؛ همواره به صورت مرغی به نام «ورغن»(Vareqana)نموده شده،ورغن یک نوع مرغ شکاری از جنس شاهین است.» ( صفی زاده ، ۱۳۸۲: ۸)

شکل (۳-۱۵) – دیاگرام مربوط به اثر هیدروژن بر روی قابلیت تولید محصول ۴۵
شکل (۳-۱۶) – دیاگرام مربوط به اثر هیدروژن بر روی سرعت جریان مذاب ۴۵
شکل (۳-۱۷) – دیاگرام مربوط به اثر هیدروژن بر روی دانسیته ۴۶
شکل (۳-۱۸) – دیاگرام مربوط به اثر هیدروژن بر روی دانسیته توده‌ای ۴۶
شکل (۳-۱۹) – دیاگرام مربوط به اثر هیدروژن بر روی اندازه متوسط ذرات ۴۷
شکل (۳-۲۰) – هیستوگرام مربوط به توزیع اندازه ذرات در بررسی اثر هیدروژن ۴۷
فهرست جداول
جدول (۳-۱) – داده‌های مربوط به بررسی اثر TnOA در پلیمریزاسیون اتیلن با کاتالیست بر پایه کروم ۳۴
جدول (۳-۲) – درصد توزیع اندازه ذرات در بررسی اثر TnOA 34
جدول (۳-۳) – داده‌های مربوط به خواص فیزیکی محصولات در پلیمریزاسیون اتیلن در حضور کومونومر ۱- هگزن ۳۹
جدول (۳-۴) – درصد توزیع اندازه ذرات در پلیمریزاسیون اتیلن در حضور کومونومر ۱- هگزن ۴۰
جدول (۳-۵) – پلیمریزاسیون اتیلن با غلظت متفاوت هیدروژن و داده‌های حاصل از آنالیز پلیمرهای حاصل ۴۴
جدول (۳-۶) – درصد توزیع اندازه ذرات در پلیمریزاسیون اتیلن با غلظت متفاوت هیدروژن ۴۴
جدول (۳-۷) – داده‌های مربوط به خواص فیزیکی محصولات در کوپلیمریزاسیون اتیلن با ۱- هگزن در حضور هیدروژن ۴۸
جدول (۳-۸) – درصد توزیع اندازه ذرات در کوپلیمریزاسیون اتیلن با ۱- هگزن در حضور هیدروژن ۴۸
جدول (۳-۹) – داده‌های مربوط به خواص فیزیکی محصولات در بررسی اثر جایگزینی حلال ۴۹
جدول (۳-۹) – درصد توزیع اندازه ذرات در بررسی اثر جایگزینی حلال ۴۹
پیشگفتار:
پلی‌اتیلن خطی، متداول‌ترین نوع پلاستیک، حدود بیش از نیم قرن پیش بطور تصادفی در کمپانی فیلیپس پترولیوم تولید شد و مشخص گردید که اکسید کروم نشانده شده بر روی سیلیکا قابلیت پلیمریزاسیون α- اولفین‌ها را دارا می‌باشد. سیستم کاتالیستی مشابه در حالت اصلاح شده، امروزه توسط کمپانی‌های متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بطوریکه مقادیر بسیار زیادی از پلی‌اتیلن با دانسیته بالا و همچنین برخی از پلیمرهای با دانسیته پایین توسط این سیستم تولید می‌گردند. امروزه نسل جدید این کاتالیزورها فعالیت بسیار بالایی داشته و محصولات پلیمری حاصل از آن‌ ها جهت مصارف مدرن صنعتی با کاربردهای ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
علیرغم بیش از نیم قرن بررسی‌های جهانی و انتشار بیش از ۷۰۰ مقاله، همچنان بحث‌های زیادی حول محور این کاتالیست‌ها وجود دارد. یکی از مشکلاتی که قدمت زیادی در زمینه توسعه این کاتالیست‌ها دارد، حالت‌های اکسیداسیون متعدد فلز کروم و تعداد کم سایت‌های فعال بر روی این نوع کاتالیست‌ها می‌باشد، که موجب شده است موانعی بر سر راه توسعه هرچه بیشتر این کاتالیزورها وجود داشته باشد.
نوشته حاضر، با نگاهی صنعتی و بر پایه تجربیات تجاری دانشمندان کمپانی فیلیپس پترولیوم که مدت زمانی بالغ بر ۶۰ سال را در داشتن امتیاز این کاتالیزورها پیشرو می‌باشند، نگارش شده است.
۱-۱- پلی‌اتیلن تجاری
۱-۱-۱- تاریخچه پلی‌اتیلن
LDPE اولین نوع پلی‌اتیلن تولید شده به شکل تجاری بود که توسط شرکتImperial Chemical Industries (ICI) در سال ۱۹۳۸ تولید و به بازار عرضه شد [۳-۱]. اساس این فرایند بر محور پلیمریزاسیون رادیکال آزاد و تحت فشار بالا بود و محصول تولیدی شامل گستره وسیعی از زنجیرهای پلیمری با شاخه‌های جانبی کوتاه و بلند بود. سرعت شاخه‌دار شدن در این فرایند در حدی است که حتی شاخه‌های جانبی نیز خود دارای شاخه می‌شوند، ساختاری که گاهی از آن با عنوان “توپ کرکی” یاد می‌شود. ساختار مزبور مانع از آن می‌شود که مولکول پلیمر با مولکول کناری خود در هم پیچیده شود، که این مسئله بطور محسوسی بر رفتار ماده هنگام قالب‌گیری تأثیر می‌گذارد.
فرآیندهای صنعتی تولید HDPE و LLDPE در اوایل دهه ۱۹۵۰ و در نتیجه کشف سه نوع کاتالیست بصورت کاملاً مستقل، در سه مکان مختلف و با سه نوع متفاوت از فلزات واسطه توسعه یافت [۱۰-۲]. مقایسه روشی که این محققان و کمپانی‌های مربوطه در پیش گرفته‌اند بسیار جالب است، که توسط J. P. Hogan بصورت خلاصه ارائه شده است [۴و۲]. مشابه بسیاری از اکتشافات بزرگ، هر سه این کشف‌ها هم به نوعی تصادفی بود.
کاتالیزور فیلیپس، که شامل ترکیب Cr/silica و یا Cr/silica-alumina است، در نیمه دوم سال ۱۹۵۱ توسط J. Paul Hogan و Robert L. Banks در لابراتوار تحقیقاتی شرکت فیلیپس در بارتلزویل اوکلاهما کشف شد [۸] و اولین گزارشات بصورت Patent در ۲۷ ژانویه ۱۹۵۳ منتشر گردید. در آن زمان، Hogan و Banks سعی داشتند پروپیلن را دیمریزه کنند، که بطور غیر منتظره‌ای محصولی پلیمری بدست آوردند. کشف مزبور سپس به پلی‌اتیلن تعمیم داده شد و پلیمرهایی با دانسیته حدود g/mL 97/0-95/0 حاصل گردید، که نشانگر تولید پلی‌اتیلن خطی بود. شرکت فیلیپس بلافاصله فرایند صنعتی تولید کاتالیست را توسعه داد، که در کمتر از ۴ سال پس از کشف کاتالیست موفق به ارائه امتیاز گردید. امتیاز فیلیپس شامل طراحی سایت، تولید پلی‌اتیلن به میزان lb. 1000 جهت توسعه بازار مصرف، کمک به راه‌اندازی سایت و همچنین تبادل اطلاعات مربوطه بصورت کامل بود.
دو سال بعد، یعنی در اکتبر ۱۹۵۳، کشف اتفاقی دیگری توسط Karl Ziegler و همکارانش در موسسه تحقیقاتی ماکس پلانک در مولهایم آلمان رخ داد [۱۰]. کاتالیزور تولید شده توسط Ziegler شامل تیتانیم کلراید ترکیب شده با آلکیل آلومینیم بود. اولین گزارشات سریعاً بصورت Patent در ۱۷ اکتبر ۱۹۵۳ منتشر گردید که در آن پلیمری با دانسیته حدود g/mL 94/0 گزارش شد. Ziegler این کشف را در کمتر از یک سال به ثبت رساند، که در آن تنها متد آزمایشگاهی را ارائه نمود و خریداران این امتیاز موظف بودند بطور مستقل آن را توسعه دهند. شرکت Hoechst از اولین خریداران این امتیاز بود. یکی از اولین مشکلاتی که وجود داشت و بطور مشخص در این امتیاز به آن اشاره نشده بود، چگونگی کنترل جرم مولکولی پلیمر بود [۲].
سیستم کاتالیستی سوم در نیمه دوم سال ۱۹۵۰ توسط Alex Zletz در موسسه Standard Oil در ایندیانا کشف گردید [۱۲و۱۱]. این کاتالیزور شامل مولیبدنیم کاهش یافته بر روی آلومینا بود. اولین Patentها در ۲۸ آوریل ۱۹۵۱ منتشر گردید که در آن پلیمری با دانسیته حدود g/mL 96/0 گزارش شده بود. این کشف با روشی متفاوت با آنچه در مورد اکتشافات قبلی بیان شد انجام گرفت. جدا از اهمیت آن، موسسه مربوطه مشاوری را استخدام نمود تا جهت بهبود پلی‌اتیلن خطی تولید شده تلاش کند، که رایزن مربوطه ارزیابی دلسرد کننده‌ای را ارائه نمود. ارزیابی او منجر به تعویق راه‌اندازی سایت‌های تجاری گردید، و این امر تا زمانی ادامه یافت که سیستم‌های فیلیپس و زیگلر سایت‌های خود را راه‌اندازی کرده و در مسیر پیشرفت در زمینه تولید تجاری بودند [۱۶-۱۳و۴]. در سال ۱۹۶۱، اولین سایت با تکنولوژی پلی‌اتیلن Standard Oil ایندیانا در ژاپن راه‌اندازی گردید، اما متأسفانه این کشف تأثیر بسیار کمی در توسعه صنعت پلی‌اتیلن خطی داشت و در مدت زمان کمی این فرایند از بین رفت.
این مسئله، اصل بسیار مهمی را که امروزه نیز در صنعت پلی‌اتیلن صادق است، بیان می‌دارد. همواره یک مزیت بسیار بزرگ در این که در بازار مصرف باید اولین بود، وجود دارد؛ زیرا همواره اولین محصول خصوصیات فرآیندی را معرفی می‌کند که محصولات متعاقب آن (به بیان دیگر محصولات بهبود یافته) با آن مواجه هستند.
پس از کشف کاتالیست در موسسه فیلیپس، بلافاصله بررسی‌ها به منظور راه‌اندازی سایت‌های پایلوت آغاز گردید. در سال ۱۹۵۴، اطلاعات کافی جهت راه‌اندازی یک فرایند Continuous در اشل تجاری در دست بود. ابتدا یک سایت با تولید روزانه ۱۰۰۰ پوند ساخته شد و در اوایل سال ۱۹۵۵ به بهره‌برداری رسید. در همان سال، راه‌اندازی سایت صنعتی با تولید ۷۵ میلیون پوند HDPE در سال به همراه سایت دیگری با ظرفیت تولید سالانه ۱۸۰ میلیون پوند اتیلن تصویب گردید. با توجه به اینکه هیچ تولید کننده‌ای نمی‌توانست بطور کامل پاسخگوی پتانسیل بازار مصرف این کشف باشد، لذا هیئت مدیره شرکت فیلیپس تصمیم گرفت اکتشاف خود را بصورت امتیاز درآورد. گرچه تا آن زمان هیچ سایت تجاری راه‌اندازی نشده و هیچگونه بازار مصرفی وجود نداشت، با این حال ۹ شرکت از ۷ کشور به سرعت قرارداد خرید امتیاز را در بین سال‌های ۱۹۵۵ و ۱۹۵۶ امضا کردند [۱۷و۲]. این شرکت‌ها عبارت بودند از: Union Carbide (ایالات متحده)، Allied (ایالات متحده)، British Petroleum (بریتانیا)، Soltex-Celanese (ایالات متحده)، Rhone Poulenc (فرانسه)، Solvay (ایتالیا)، Eletroteno (برزیل)، BASF (آلمان) و Showa Denko (ژاپن). برای هریک از این شرکت‌ها اطلاعات تکنیکی، طراحی سایت و همچنین نمونه‌های پلیمری حاصل از یک سایت توسعه یافته در اوکلاهما به منظور ارزیابی بازار در اختیار قرار گرفت.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در سال ۱۹۵۶، اولین سایت فیلیپس به بهره‌برداری رسید. کمی پس از آن، سایت‌های امتیاز دار ساخته شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفتند. هموپلیمرهایی با اندیس ذوب کمتر از ۱، اولین گریدهایی از HDPE بودند که توسط فرایند فیلیپس معرفی گردیدند. فروش محصول (که از آن با نام Marlex یاد می‌شد)، در سال‌های اول به دلیل تازگی آن در بازار خرید به کندی انجام می‌گرفت، اما پس از سال ۱۹۵۸، کاربردهای فراوانی برای HDPE حاصل از سیستم فیلیپس به وجود آمد.
در سال ۱۹۵۸، کوپلیمرهای اتیلن – بوتن به بازار معرفی گردیده و پس از آن به سرعت سایر گریدهای کوپلیمر مزبور توسعه یافتند [۱۸]. در چهار سال اول، فرایند غالب برای تولید پلیمر، فرایند محلول (SF)^[1] بود، که در آن محصول پلیمری به محض تولید، در حلال سیکلوهگزان حل می‌شد [۱۹]. در این فرایند، اتیلن و ۱- بوتن در دمای C°۱۷۵-۱۲۵ و تحت فشار MPa 5/3-9/2 (psi 500-400) به سیستم اعمال می‌گردید. کاتالیزورهای اولیه چندان فعال نبودند، بطوریکه محصولی بیش از چند صد کیلوگرم به ازای یک کیلوگرم کاتالیست تولید نمی‌شد. به همین دلیل، باقیمانده کاتالیست در سال‌های اول بوسیله فیلتراسیون و پس از آن توسط سانتریفیوژ از محصول جداسازی می‌شد.
در اوایل دهه ۱۹۵۰، اکتشافات آزمایشگاهی در شرکت فیلیپس منجر به معرفی فرایند دیگری گردید که بهره بالاتری داشت. بجای انحلال محصول پلیمری، محصول مورد نظر بصورت ذرات غیر محلول در یک حلال هیدروکربنی غوطه‌ور می‌شد. در اوایل سال ۱۹۶۱، این فرایند دوغابی یا ذره‌ای (PF)^[2] بصورت تجاری در سایت هوستون فیلیپس به بهره‌برداری رسید [۲۱و۲۰] و به سرعت امتیاز آن توسط شرکت‌های تحت امتیاز فیلیپس خریداری شد. بعنوان حلال یا بستر پلیمریزاسیون، پارافینی با نقطه جوش پایین و شرایط پلیمریزاسیون در دمای C°۱۱۰-۷۰ و فشار MPa 2/4 (psi 600) پیشنهاد گردید. ابتدا n- پنتان استفاده شد، سپس ایزوپنتان و در نهایت ایزوبوتان جایگزین شد. بهبود فعالیت کاتالیست تا جایی پیش رفت که نیازی به جداسازی کاتالیست از محصول وجود نداشت و بعنوان ناخالصی بسیار ناچیز در محصول بدست آمده باقی می‌ماند. قابلیت تولید محصول^[۳] در حد چندین هزار کیلوگرم به ازای یک کیلوگرم کاتالیست کاملاً طبیعی بود.
در سال ۱۹۶۸، کوپلیمرهای جدیدی معرفی گردیدند که در آنها بجای ۱- بوتن از ۱- هگزن استفاده شده بود. این امر باعث بهبود خواص فیزیکی پلیمرهای تولید شده با کاتالیزورهای Cr/silica گردید. فرایند جدیدی جهت تولید LLDPE در سال ۱۹۶۹ توسط شرکت فیلیپس معرفی شد [۲۳و۲۲] و پلیمرهایی با دانسیته برابر با g/mL 925/0 توسط فرایند اصلاح شده دوغابی بوسیله کاتالیزورهای کروم تولید گردید.
در دهه ۱۹۷۰، موسسه Union Carbide تکنولوژی بستر سیال فاز گازی را معرفی کرد، که در آن LLDPE به آسانی با بهره گرفتن از کاتالیزور زیگلر – ناتا تولید می‌شد. در اواخر دهه ۱۹۸۰، پیشرفت‌های بوجود آمده در شرکت فیلیپس این امکان را فراهم کرد که کاتالیزورهای بر پایه کروم نیز HDPE و LLDPE را در همان شرایط و با همان سهولت تولید نمایند [۲۷-۲۴]. امروزه راکتورهای پیشرفته قابلیت تولیدی بالغ بر ۵۰۰ میلیون کیلوگرم پلی‌اتیلن در سال را دارا می‌باشند.
گرچه کاتالیزورهای فیلیپس عمدتاً جهت تولید پلی‌اتیلن مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما به خوبی قابلیت پلیمریزاسیون سایر اولفین‌ها (نظیر پروپیلن) را نیز دارا می‌باشند. همانطور که پیشتر اشاره شد، Hogan و Banks این کاتالیست را هنگام کار با پروپیلن کشف کرده بودند. اگرچه برخلاف کاتالیزورهای زیگلر – ناتا کاتالیزورهای فیلیپس محصولاتی با جهت‌گیری‌های خاص فضایی تولید نمی‌کنند، اما تولید پلی‌پروپیلن کریستالی توسط این کاتالیزورها در سال ۱۹۸۳ گزارش شده است [۲۸].
در ادامه، پس از ارائه توضیحاتی در رابطه با ساختار پلی‌اتیلن و انواع آن از دیدگاه تجاری، به مقایسه کاتالیزورهای فیلیپس با سایر کاتالیزورهای متداول در پلیمریزاسیون اتیلن و همچنین مطالعه ساختار و مکانیسم کاتالیزورهای بر پایه کروم پرداخته شده است.
۱-۱-۲- پلی‌اتیلن از دیدگاه اقتصادی
کاتالیزور فیلیپس از ابتدا (ولی نه بطور انحصاری) جهت تولید پلی‌اتیلن استفاده شده است. پلی‌اتیلن در ظاهر ساده‌ترین پلیمر است که از واحدهای تکرار شونده متیلنی تشکیل شده است، ولی با این‌حال، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان پلی‌اتیلن آن را “ساده ولی پر قابلیت” می‌خوانند. صدها گرید مختلف از پلی‌اتیلن وجود دارد که برای مصارف مختلف توسط تولیدکنندگان متعددی به بازار عرضه می‌گردد. این گریدهای مختلف در جرم مولکولی، توزیع جرم مولکولی، نوع و تعداد شاخه‌ها، توزیع شاخه‌ها در مقایسه با توزیع جرم مولکولی و همچنین آرایش مولکولی تفاوت دارند.
از نظر آرایش مولکولی، سه فرم تجاری عمده برای پلی‌اتیلن وجود دارد:
۱) پلی‌اتیلن با دانسیته پایین (LDPE)^[4]؛
۲) پلی‌اتیلن با دانسیته بالا (HDPE)^[5]؛
۳) پلی‌اتیلن خطی با دانسیته پایین (LLDPE)^[6].
این سه نوع آرایش مولکولی، منجر به ایجاد گستره وسیعی از خصوصیات فیزیکی و خواص قالب‌گیری می‌گردد. این مواد عمدتاً در درجه و نوع شاخه‌دار بودن تفاوت دارند. ساختار آرایش‌های یاد شده در شکل (۱-۱) نشان داده شده است.
شکل (۱-۱) – ساختار آرایش‌های مولکولی مختلف پلی‌اتیلن
پلی‌اتیلن یک ماده نیمه کریستالی است که در آن فرم‌های کریستالی و آمورف بهم متصل شده‌اند. شاخه‌دار شدن، کریستالینیته را کاهش داده و موجب می‌شود پلیمر به حالت آمورف سوق پیدا کند. این حالت به آسانی با اندازه‌گیری دانسیته قابل شناسایی است، زیرا فاز کریستالی دانسیته‌ای در حدود g/mL 1 دارد، در حالی‌که دانسیته فاز آمورف g/mL 87/0 می‌باشد. بنابراین دانسیته اندازه‌گیری شده، معیاری از درجه شاخه‌دار شدن خواهد بود.
پلی‌اتیلن پرمصرف‌ترین نوع پلاستیک در دنیا بوده و در میان سه نوع پلی‌اتیلن ذکر شده، HDPE بیشترین بازار مصرف را به خود اختصاص داده است. کاتالیزور فیلیپس در اصل جهت تولید HDPE مورد استفاده قرار می‌گیرد، هرچند مقادیری از LLDPE نیز توسط کاتالیزورهای کروم تولید می‌گردد. کاتالیزورهای فیلیپس، عهده‌دار تولید حدود %۵۰-۴۰ کل HDPE دنیا می‌باشند. بیشترین استفاده HDPE در صنایع قالب‌گیری جهت تولید بطری‌ها، تانک‌های سوخت و سایر ظروف می‌باشد. امروزه کاتالیزورهای فیلیپس بطور انحصاری جهت تولید این رزین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. سایر مصارف HDPE شامل تولید لوله‌ها، فیلم‌ها، صفحات مختلف و غیره می‌باشد. در میان سه نوع پلی‌اتیلن یاد شده، HDPE بیشترین کاربرد را داشته و کاتالیزور فیلیپس بیشترین امکان را در تولید این ماده در گریدهای مختلف دارا می‌باشد.