۱۵

فناوری های مربوط به کشاورزی و بیوتکنولوژی

۱۶

فناوری های مربوط به انرژی

۱۷

فناوری های ا رتباطی و اطلاعاتی

۱۸

فناوری های حمل و نقل

۱۹

فناوری های صنایع و کارخانجات

۲۰

فناوری های عمرانی

این ابعاد و استاندارد سواد فناورانه به دلایل زیر دارای اهمیت هستند:
سواد فناورانه افراد را برای توسعه دانش و توانمندی در کار و عمل قادر می سازد.

استاندارد سواد فناورانه الزامات مورد نیاز برای سواد فناورانه برای همه دانش آموزان از مهد کودک تا دبیرستان را ایجاد می کند.
استاندارد سواد فناورانه انتظارات برتری علمی برای همه دانش آموزان فراهم می کند.
دموکراسی به این بستگی دارد که همه شهروندان در فرایند تصمیم گیری مشارکت دارند؛ بیشتر تصمیمات شامل مسائل فناورانه است، به طوری که شهروندان نیازمندند باسواد فناورانه باشند.
جمعیت باسواد فناورانه به ملت ها برای حفظ و تداوم پیشرفت اقتصادی کمک می کنند(انجمن بین المللی آموزش فناوری، ۲۰۰۴).
۲-۴جایگاه سواد فناورانه در برنامه درسی متوسطه
یکی از مسائل اساسی که در برنامه درسی سواد فناورانه مد نظر است تناسب فعالیت های آموزشی با استانداردهای سواد فناورانه است(انجمن بین المللی آموزش فناوری،۲۰۰۷).
در برنامه درسی سطح متوسطه برای دانش آموزان مجموعه ای از فعالیت های آموزشی برای درک دقیق فناوری در نظر گرفته شده است. به آن دانش آموزانی که هنگام ورود به متوسطه آگاهی قبلی در فناوری ندارند مفاهیم کلی فناوری ارائه می شود. بطور کلی در برنامه درسی سطح متوسطه تجربیات کلاس- آزمایشگاه در نظر گرفته شده و البته مدارس باید به یادگیری دانش آموزان در مورد مفاهیم اساسی فناوری کمک کنند. «مبانی فناوری» به عنوان سنگ بنای در برنامه درسی فناورانه در مقطع متوسطه در نظر گرفته شده است(انجمن بین المللی آموزش فناوری، ۲۰۰۴).
مهارتهای فناورانه اهمیت بسیاری برای پیشرفت تعلیم و تربیت و کار روزانه دارند. در برنامه درسی فناورانه برای دانش آموزان فرصت های برای کاربرد فناوری جهت افزایش یادگیری و تسهیل فرایند یادگیری و تدریس در همه زمینه در نظر گرفته شده است(گروه علوم و آموزش^[۵۳]، ۲۰۰۸).
انجمن بین المللی آموزش فناوری و شرکت کالوپ مطالعه فناوری و سواد فناورانه را به عنوان بخشی از برنامه درسی مدارس مد نظر دارد(رز و داگر، ۲۰۰۲).
ارتقا سواد فناورانه، مهارت های تصمیم گیری، حل مسئله، تفکر انتقادی در برنامه درسی فناورانه دارای اهمیت بسیار هستند و همچنین در برنامه درسی فناورانه مهارت درک مفهومی، دانش رویه ای، حل مسئله دانش آموزان در نظر گرفته شده است و همچنین ماهیت و تأثیرات فناوری را از لحاظ انسانی، اخلاقی و اجتماعی در نظر گرفته است( گروه فناوری آموزشی^[۵۴]، ۲۰۱۰).
در بسیاری کشورها، هسته برنامه درسی فناورانه، فرایند طراحی است. مطابق نظر انجمن بین المللی آموزش فناوری، فرایند طراحی، درک اثرات و کنترل کیفیت، حل مشکلات فناورانه طراحی، اجرای پروژه های مبتنی بر یادگیری می باشد(کورش، ماروش و فرانک^[۵۵]، ۲۰۰۹).
برنامه درسی فناورانه در مقطع متوسطه درک دانش آموزان از فرآیندهای فناورانه را ارتقا می دهد و به مهارت ها، ارزش ها، دانش و نگرش دنش آموزان اهمیت می دهد(لوکی و رید^[۵۶]، ۲۰۱۲).
اهداف برنامه درسی سواد فناورانه ایجاد قابلیتهاى حل مسئله، پرورش تفکر انتقادى نسبت به مسائل فناورى و درک اثرات و نتایج فناورانه، توجه دادن افراد به منافع جمعى فناورى به جاى منفعت گرایى فردى، درک روابط میان فرد، جامعه، محیط و فناورى وسنجش اثرات فناورى بر آنها، ایجاد سواد فناورى و درک مفاهیم مهم فناورانه که در مسائل متداول فناورانه وجود دارد، استفاده ایمن از فرایندهاى فناورانه براى شغل، بهداشت، و تفریحات، تشخیص راه حل هاى فناورانه و اندازه گیرى و پیش بینى اثرات اجراى این راه حل ها، کسب نگرش و تفکر سیستمى در برخورد با مجموعه ها و پدید ه هاى فناورى، رشد و توسعه مهارت هاى عملى کار با کامپیوتر می باشد(انجمن بین المللی آموزش فناوری٬ ۱۹۹۶).
هامل^[۵۷] و ماروو^[۵۸](۲۰۰۷) از صاحب نظران سواد فناورانه اعتقاد دارند که باید یک برنامه درسی ملی برای سواد فناورانه داشت. این برنامه درسی دانش آموزان امروزه را برای چالش های که در قرن بیست و یکم پیش روی آن هاست آماده می کند و می تواند موجب اجتناب از تناقض های موجود فعلی در آموزش و پرورش شود. و برنامه درسی ملی سواد فناورانه باعث اجرای متداول استاندارد سواد فناورانه می شود این برنامه درسی باید برای دانش آموزان متوسطه فراگیر باشد و باید شامل رشته های آموزش فناوری خاص بعلاوه رشته های آموزشی که می تواند در داخل حوزه های برنامه های درسی متنوع ادغام می شود. بعلاوه، برنامه درسی ملی باید در آموزش های تربیت معلم باید گنجانده شود و مربیان آینده را تربیت کند و آن ها مدل های اجرای متنوع را قبول کند و همچنین برنامه درسی ملی باید نیازهای برای ساخت برنامه های جدید تهیه کند و دائما برنامه های فعلی را بهبود دهد.
معلمان در برنامه درسی سواد فناورانه خواستار تجدید نظر در برنامه درسی مطابق کشفیات جدید علمی هستند و همچنین تدریس خود را براساس نظریه های موجود بازسازی می کنند. برای مثال، معلمان در برنامه درسی در موضوعات جدید یا حتی رشته های جدید تدریس، فناوری را به عنوان بخشی از برنامه درسی یا رشته جداگانه ای در نظر گرفته اند(کورش و همکاران، ۲۰۰۹). در برخی از کشورها نظیر؛ استرالیا، انگلیس، فرانسه، هلند، سوئد، آمریکا «آموزش فناوری» در برنامه درسی آنها از جایگاه ویژه ای برخوردار است که در ادامه به بررسی اهداف و ویژگی های آنها پرداخته می شود.
۲-۴-۱ مقایسه برنامه درسی آموزش فناوری در شش کشور
۱) برنامه درسی آموزش فناوری در استرالیا. در استرالیا، فناوری یکی از هشت حوزه ی مورد مطالعه در مدارس است. فناوری شامل چهار حوزه طراحی، ساخت و ارزیابی اطلاعات، مواد و سیستم‌هاست. این رشته ها با هم مرتبط هستند و مبنایی برای نظارت، بازنگری و اصلاح برنامه های درسی هستند. منطق برنامه آموزشی فناوری در کشور استرالیا این است که مردم به طور روزمره با فناوری مواجه هستند و بنابراین باید آن ها در مورد آن یاد بگیرند. هدف کلی آموزش فناوری در کشور استرالیا این است که قادر به پاسخگویی به نیازهای اقتصادی و اجتماعی باشند و به دانش آموزان اجازه دهد در زمینه شغل و کار و دیگر جنبه های زندگی انعطاف پذیر و سازگار باشند و همچنین مهارت‌های زیر را در دانش آموزان توسعه دهد:
مهارتهای تجزیه و تحلیل و حل مشکلات
مهارتهای پردازش اطلاعات و محاسبات
درک نقش علم و فناوری در جامعه، همراه با توسعه مهارت های علمی و فناوری
درک و توجه به توسعه تعادل در محیط زیست
قابلیت برای قضاوت در موضوعات اخلاقی و عدالت اجتماعی
در استرالیا فناوری به عنوان یکی از هشت ماده درسی شامل؛ هنر، انگلیسی، سلامت و تربیت بدنی، زبان بومی، ریاضیات، علوم، جامعه و محیط زیست، فناوری است که در تئوری و عمل غالبا با سایر دروس تلفیق شده است. در واقع آموزش فناوری یک مطالعه میان رشته ای است و شامل توسعه و کاربرد اصول و ایده های رشته های یادگیری دیگر مانند علوم کاربردی و مهندسی در کسب و کار، تجارت و زندگی واقعی است. برنامه های فناوری با رشته های دیگر ترکیب یافته و ادغام شده است . برنامه فناوری در مدارس ابتدایی برای دانش آموزان پایه ای برای یادگیری بیشتر است و در مدارس متوسطه شامل رشته های مختلف مانند کشاورزی، محاسبات و فناوری اطلاعات، اقتصاد، رسانه ها، هنر صنعتی، هنر دستی، طراحی و فناوری است (شورای آموزش استرالیا٬^[۵۹] ۱۹۹۴).
۲) برنامه درسی آموزش فناوری در انگلستان. برنامه درسی ملی در انگلستان در سال ۲۰۰۰ مورد تجدید نظر قرار گرفت و به تدریج در طی یک دوره سه ساله به قانون تبدیل شد. تحصیلات اجباری به چهار مرحله تقسیم شد. مرحله اول( پایه های۱-۲ و سن ۵-۷)، مرحله دو(پایه های ۳-۶ و سن ۸-۱۱) که شامل دروس انگلیسی، ریاضیات، علوم، طراحی و فناوری، فناوری اطلاعات و ارتباطات، تاریخ، جغرافیا، هنر و طراحی، موسیقی و تربیت بدنی، مرحله سوم( پایه های ۷-۹ و سن ۱۱-۱۴) و مرحله چهار( پایه های ۱۰-۱۱ و سن ۱۴-۱۶) و دروس شهروندی و زبان مدرن به دروس دیگر در این مراحل اضافه می شود.
به طور کلی منطق برنامه درسی آموزش فناوری آمادگی دانش آموزان برای مشارکت در سازندگی دنیای متغیر فناورانه است. از طریق آموزش فناوری دانش آموزان به طور خلاقانه کیفیت زندگی خود را بهبود می بخشند. آنها به صورت فردی و تیمی مشکلات را خلاقانه حل می کنند. آنها محصول ها و سیستم ها را طراحی می کنند و همچنین می سازند. بنابراین شاگردان موارد زیر را یاد می گیرند:
پیشرفت، برنامه ریزی و برقراری ارتباط
ارزیابی فرایندها و محصول ها
درک و دانستن مواد و ابزارها
فناوری به عنوان یکی از موضوعات اصلی در مدارس دختران و پسران مورد مطالعه قرار می گیرد. اخذ رشته فناوری در مدارس انگلستان موجب می شود مدرک آموزش عمومی بعد از اتمام آموزش اجباری به افراد داده شود. آموزش فناوری با هنر، ریاضیات و علوم ادغام شده است(قابلیت ها و تخصص برنامه درسی^[۶۰]٬ ۲۰۰۰)