۳ـ تجزیه و تحلیل اسناد و مدارک قضائی.
۴ـ مصاحبه با قضاوت دادسرا و دادگاه.
در این تحقیق تعدادی از پرونده های کیفری که جنبه رسانه‏ای پیدا کرده‏اند مانند پرونده قتل میدان کاج سعادت آباد تهران ،‌ متهم معروف به خفاش شب ، متهم معروف به عقرب سیاه و مفاسد اقتصادی در حوزه های جغرافیایی استان تهران و خراسان رضوی انتخاب شده اند و برای مقایسه ی تاثیرگذاری رسانه ای شدن جرم بر رسیدگی کیفری و تعیین مجازات ۲۵ پرونده با موضوعات مشابه با این پرونده ها انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۹) مشکلات تحقیق :

یکی از مسایل زمان بر در انجام این تحقیق جمع آوری اطلاعات میدانی بود که با توجه به نداشتن سابقه کار میدانی متناسب با موضوع در داخل کشور، زمان زیادی را به خود اختصاص داد. بر قراری ارتباط و هماهنگی بین نهادهای زیر مجموعه قوه ی قضاییه به منظور مطالعه پرونده های دادگاه کیفری استان نزدیک، به سه ماه زمان برد . در حالی که پس از معرفی به شعبه دادگاه کیفری استان برای مطالعه پرونده ها به مخالفت رییس شعبه مواجه شده و فقط اجازه مطالعه پرونده های قتل بدون حضور در جلسات رسیدگی و صرفا با مطالعه پرونده ها در دفتر شعبه داده شد. به همین دلیل مراحل اداری دوباره گذرانده و تقاضای مطالعه پرونده های اجرای احکام با موضوع قتل و تجاوز به عنف داده شد و اطلاعات میدانی کافی برای تحقیق در این زمینه جمع آوری شد. با توجه به موجود نبودن منابع نظری کافی در داخل کشور و به زبان پارسی ، نیاز به ترجمه منابع لاتین بود که این امر نیز زمان قابل توجهی از تحقیق را به خود اختصاص داد. یکی دیگر از مشکلات تحقیق عدم توانایی در دسترسی به پرونده هایی بود که جنبه رسانه ای پیدا کرده اند و اطلاعات در خصوص این پرونده ها از منابع خبری و نشست های سخنگوی قوه قضاییه و قضات دادگاه ها جمع آوری شد . ضمن اینکه متقاعد کردن قضات دادگاه و دادسرا برای مصاحبه و تو جیه مبانی نظری تحقیق با توجه به محدودیت زمانی این قضات زمان قابل توجهی از تحقیق را به خود اختصاص داد.

۱۰) ساختار تحقیق:

این تحقیق به سه بخش تقسیم شده است . بخش اول به دو فصل تقسیم شده که در فصل اول ابتدا با توجه به استفاده از اصطلاحاتی که یافته علم جامعه شناسی و نیز جامعه شناسی جنایی در این تحقیق به بیان چهارچوب مفهومی این اصطلاحات اختصاص داده شده است تا ضمن مشخص شدن دامنه تحقیق درک مطلب برای خواننده نیز آسان تر گردد. سپس در این فصل به ویژگی های بازنمایی رسانه ای جرم پرداخته شده و تلاش شده تا در دو گفتار ابتدا معیار های گزینش اخبار جنایی و ارزش خبری وقایع مجرمانه در پنج بند بیان شود و سپس در گفتار دوم در سه بند ضمن تحلیل محتوای اخبار جنایی ، اصول و نکاتی را در تهیه متن قابل قبول برای مخاطبان مورد نظر خبرنگاران قرار دارد که موجب تمایز محتوای اخبار جنایی با واقعیت شده بیان گردد . در فصل دوم به بیان پیامد های بازنمایی رسانه ای جرم پرداخته شده است . مهمترین پیامدهای بازنمایی رسانه ای جرم در پنج مبحث بیان گردیده و در مبحث نخست ، ترس از جرم به عنوان اولین و مشهود ترین نتیجه بازنمایی رسانه ای جرم بیان شده است .در این مبحث عوامل موثر در افزایش ترس از جرم ناشی از رسانه ای شدن جرم در دو گفتار بیان شده است. در مبحث دوم افزایش نرخ جرایم تحت تاثیر بازنمایی رسانه ای جرم به دو صورت آموزش شیوه های ارتکاب جرم و از بین بردن قبح اجتماعی اعمال مجرمانه در دو گفتار بیان شده است. مبحث سوم به بررسی تاثیر بازنمایی رسانه ای جرم بر سطحی نگری در اجتماع اختصاص داده شده و عوامل موثر در ترویج آن در جامعه مورد بررسی قرار گرفته است.در مبحث چهارم سیاسی شدن بازنمایی رسانه ای جرم و تاثیر رسانه ها در این امر مورد بررسی قرار گرفته است. در مبحث پنجم عوام گرایی کیفری به عنوان مهمترین پیامد بازنمایی رسانه ای جرم و تاثیر بازنمایی رسانه ای در این امر مورد تحلیل قرار گرفته است.

بخش دوم به بررسی تاثیر رسانه ای شدن جرم بر رعایت موازین دادرسی عادلانه در رسیدگی کیفری پرداخته شده است. این بخش به سه فصل تقسیم شده و در فصل اول به بیان تاثیر رسانه ای شدن جرم بر استقلال دادگاه و مرحله تحقیقات در چهار مبحث اختصاص یافته است. در مبحث نخست تاثیر رسانه ای شدن جرم بر استقلال دادگاه و قاضی رسیدگی کننده در دو گفتار مورد بررسی قرار گرفته و در مبحث دوم بی طرفی دادگاه در دو گفتار مورد بررسی قرار گرفته است. مبحث سوم به تاثیر رسانه ای شدن جرم بر تحقیقات دادسرا و نتایج آن پرداخته شده و در مبحث چهارم در غالب دو گفتار تاثیر رسانه ای شدن جرم بر شهادت شهود مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم تاثیر رسانه ای شدن جرم بر رعایت حقوق دفاعی متهم در غالب سه مبحث بررسی شده است. مبحث نخست مربوط است به نقض اصل برائت که در گفتار اول به انتشار مشخصات متهم و در گفتار دوم به انتشار تصاویر متهم در رسانه ها به عنوان مصادیق نقض اصل برائت پرداخته شده است. در مبحث دوم به تسریع دادرسی در نتیجه رسانه ای شدن جرایم و آثار آن بر حقوق دفاعی در غالب دو گفتار پرداخته شده است. در مبحث سوم به بیان مصادیق حریم خصوصی در رسیدگی کیفری و موارد نقض آن در جرایم رسانه ای شده در سه گفتار پرداخته شده است.

در بخش سوم تاثیر رسانه ای شدن جرم بر انتخاب قرار های تامین کیفری و تعیین مجازات در دو فصل پرداخته شده است. در فصل اول موارد تاثیر رسانه ای شدن جرم در فراهم شدن زمینه صدور قرار های شدیدتر تامین کیفری در دو مبحث مورد بررسی واقع شده است . در فصل دوم تاثیر رسانه ای شدن جرم در سه گفتار بر میزان مجازات و انتخاب نوع مجازات و نحوه اجرای مجازات ها در دستگاه قضایی مورد تحلیل و بررسی واقع شده است.در نهایت ضمن بیان نتایج تحقیق به ارائه پیشنهادهایی برای به حداقل رسانیدن پیامدهای منفی رسانه ای شدن جرم بر دستگاه عدالت کیفری پرداخته شده است.

بخش اول
بازنمایی رسانه ای جرم
‌چهارچوب مفهومی ، ویژگی ها و پیامد ها
رسانه های خبری از بدو پیدایش همواره این ادعا را داشته اند که بیشترین اهمیت را برای علاقه مخاطبان خود در نظر دارند . به همین جهت اخبار و برنامه های جاری رسانه ها دارای تنوع زیادی است و سعی می کنند تا تمام نیازهای افراد جامعه را برآورده کنند . در همین راستا برنامه های خبری در دستور کار رسانه ها قرار گرفته است تا مردم را از آنچه در جامعه اتفاق می افتد با خبر کنند. رخدادهای مربوط به پدیده های مجرمانه از جمله مهمترین وقایعی هستند که در جامعه اتفاق می افتد . اخبار جنایی به دلیل اینکه همزمان علاوه بر نقش خبر رسانی رسانه با توجه به جذابیت ذاتی پدیده های مجرمانه موجب جذب مخاطب بیشتر برای مدیران رسانه ها می شود نسبت به سایر وقایع دارای اهمیت ویژه ای برای رسانه ها می باشد.
آنچه قابل توجه است خصوصیت های بازنمایی رسانه ای رخدادها در رسانه های خبری است. اتفاقاتی که در جامعه رخ می دهند تنها مواد اولیه خبرنگاران برای تهیه ی گزارش های خبری است . در واقع هنر خبرنگاری در این است که از داده های اولیه بتواند محصول نهایی با کیفیت تری تهیه کند. این محصول نهایی همان است که به عنوان گزارش خبری در رسانه ها بازتاب داده می شود. در این میان و در فرایند تبدیل داده های اولیه به گزارش های خبری عوامل متعددی بر شکل گیری محصول نهایی تاثیر گذار است . از جمله مهمتریت این عوامل جذابیت داشتن واقعه و نیز همسو بودن آن با ایدئولوژی حاکم بر رسانه است . این عوامل موجب می شوند از میان تعداد زیادی از رخدادهای روزانه فقط وقایعی که دارای این شرایط هستند انتخاب گشته و در دستور کار رسانه ها قرار گیرند .
وقایع مجرمانه نیز از این اصل مستثنا نیستند . انتخاب اخبار جنایی بر اساس این معیار ها موجب شده که روند بازنمایی اخبار جنایی کاملا گزینشی بوده و فقط رخدادهایی که دارای ارزش خبری بالایی هستند برای بازنمایی انتخاب شوند.خبر نگاران به جذابیت ذاتی پدیده های مجرمانه کفایت نکرده و با بهره گرفتن از روش هایی مانند انتخاب صفت های دلهره آور برای پرونده های خشونت آمیز بر میزان ارزش خبری آن می افزایند. عناوینی مانند (( خفاش شب )) ، ((عقرب سیاه)) ، ((شیاطین باغ وحشت)) ، ((شیاطین باغ متروکه )) و ((خفاش جنایتکار)) در همین راستا در دهه های اخیز مورد استفاده ی خبرنگاران قرار گرفته است.
محدودیت های رسانه ها فقط منحصر به انتخاب وقایع مجرمانه نیست بلکه در جریان بازنمایی این وقایع نیز رعایت برخی نکات موجب تفاوت بیشتر رخداد اولیه با محصول نهایی می گردند. توجه به سطح اطلاعات مخاطبین و زمان اندک آنان برای مطالعه ی اخبار از اساسی ترین محدودیت های رسانه ها در بازنمایی وقایع مجرمانه می باشد . بر همین اساس است که ساده نویسی و روان نویسی در جهت فهم بیشتر مخاطب ، در تدوین گزارش ها مورد توجه خبرنگاران قرار می گیرد. مهمترین مانع در روند بازتاب پدیده های مجرمانه پیچیدگی های فنی و علمی این امور است که بازتاب آن با متنی ساده و عوام پسندانه نه تنها کاری مشکل بلکه گاهی اوقات نیز غیر ممکن است. از طرفی نیز فهم محتوای علمی گزارش ها زمان زیادی را برای مطالعه نیاز دارد که با فرصت اندک مخاطبان در پرداختن به رسانه ها سازگار نیست. در نتیجه محتوای اخبار جنایی دارای دو ویژگی برجسته ی خلاصه بودن و سادگی بیش از اندازه است. با وجود ایراداتی که بر بازنمایی رسانه ای جرایم در رسانه ها مطرح است ، مهمترین منبع دریافت اطلاعات مربوط به پدیده های مجرمانه در میان مردم رسانه ها هستند. این فرایند موجب شکل گیری افکار عمومی در خصوص جرم و مجازات منطبق با الگوهای ارائه شده در رسانه ها می گردد .
انتخاب صفت های دلهره آور و ترسناک در اخبار موجب می شود که مردم جامعه متهم را به دید موجود غیر انسانی بنگرند و شدیدترین واکنش ها را علیه آن تقاضا کنند. رسانه های خبری نیز در راستای نزدیکتر نشان دادن خود به مردم این دیدگاه ها را به عنوان افکار عمومی بازتاب داده و مسئولان عدالت کیفری را در اتخاذ تدابیر همسو با این خواسته ها تحت فشار قرار می دهند. اهمیت سیاسی پیدا کردن افکار عمومی موجب شده تا مقامات عدالت کیفری از این تمایلات پیروی کرده و سیاست هایی را در پیش بگیرند که با انتظارات مردم همخوانی بیشتری دارد و رضایت بیشتری را از عملکرد آن ها در بین مردم موجب می گردد. خصیصه ی بارز این اقدامات تبعیت از خواسته ها و تمایلات مردم ، تاکید بر واکنش های سخت گیرانه و مقطعی ، و پاسخ دادن به احساسات عمومی است و همین دلیل نیز به آن عوامگرایی کیفری گفته می شود. مقامات عدالت کیفری بسته به اینکه در چه مرحله از سیاست جنایی باشند میزان متفاوتی عوامگرایی را از خود نشان می دهند.
در این بخش ابتدا در فصل اول به بیان چهار چوب مفهومی و ویژگی های بازنمایی رسانه ای جرم پرداخته می شود تا معانی اصطلاحات تخصصی و نیز دامنه ی تحقیق به وضوح روشن گردد و عواملی که موثر در شکل گیری نهایی اخبار بررسی شود و در فصل دوم مهمترین پیامد های بازنمایی رسانه ای جرم و تاثیر پذیری دستگاه عدالت کیفری از آن توضیح داده می شود.

فصل اول : چهارچوب مفهومی،ویژگی های رسانه ای شدن جرم

در این تحقیق با توجه به استفاده از مباحث علوم جامعه شناسی اصطلاحاتی مورد استفاده قرار گرفته است که با توجه به بار معنای تخصصی آن ها برای درک بهتر ناگزیر از بیان مفاهیم و چهارچوب آن هستیم. بازنمایی در معنای اصطلاحی از مفهوم لغوی و رایج خود تفکیک شده و تنها بازتاب واقعیت نیست بلکه فرایندی است که اخبار رسانه ای در آن تولید می شود. در این فرایند عوامل متعددی در شکل گیری محصول نهایی موثر هستند و به آن چهره ای متفاوت از رخداد اولیه می دهند.
بازنمایی رسانه ای جرم پیامد های زیادی در جامعه دارد . از جمله این پیامدها احساس ناامنی در جامعه است که پیرو وقوع جرم به وجود می آید و بر این فرض مبتنی است که در افراد جامعه با مشاهده ی بزه دیده شدن یکی از افراد جامعه این ترس و هراس به وجود می آید که شاید قربانی بعدی آن جرم آنان باشند . این احساس ناامنی ترس از جرم نامیده می شود و منجر به شکل گیری نوعی توافق عمومی و مشترک بین مردم در خصوص جرم ارتکابی می شود که توسط بازنمایی رسانه ای جرم سامان داده می شود. این توافق عمومی همان افکار عمومی در خصوص جرایم رسانه ای شده است . افکار عمومی به شدت تحت تاثیر بازنمایی رسانه ای قرار دارد و رسانه ها نیز با برجسته و با اهمیت نشان دادن آن موجب می شوند که مقامات عدالت کیفری نیز نسبت به آن واکنش نشان داده و با آن هماهنگ گردند. این هماهنگی در غالب اتخاذ تدابیر همسو با افکار عمومی و عوام پسندانه نمود پیدا می کند که به آن عوامگرایی کیفری گفته می شود .
بازتاب اخبار جنایی در رسانه ها تحت تاثیر عوامل متعدد خصوصیاتی متمایز از سایر اخبار پیدا کرده است. این ویژگی ها در جهت انطباق و همسو شدن رسانه ها با تحولات جامعه است . رسانه ها به منظور رقابت با سایر رسانه ها در جذب مخاطب تلاش می کنند اخبار و وقایعی را بازتاب دهند که دارای ارزش خبری بالایی بوده و برای مخاطبان خود جذابیت داشته باشد تا آن ها را از انتخاب رسانه ی خود ترغیب کنند به این منظور حتی خبرنگاران در گزارش های خود به جذابیت ذاتی وقایع انتخاب شده اکتفا نکرده و با بهره گرفتن از روش های مختلف سعی در افزایش جذابیت و ارزش خبری گزارش های خود دارند . ظرفیت و توانایی رسانه ها نیز در بازنمایی وقایع محدود است و فقط بخشی از این وقایع را می توانند بازتاب دهند.این امر موجب شده که رخدادهای خاصی به صورت گزینشی انتخاب شوند و بازتاب رسانه ای جرایم از واقعیت های جامعه فاصله بگیرد .
محتوای اخبار رسانه ای جرایم نیز متمایز از سایر اخبار است . جرایم جنسی و جرایم خشونت آمیز به به دلیل درجه بالای خطر و ارزش خبری در اولویت رسانه ها قرار می گیرند که نتیجه این امر اختصاص سهم بیشتری به این جرایم در رسانه ها نسبت به میزان آمار واقعی این جرایم در جامعه است. بزرگنمایی جرایم خشونت آمیز در رسانه ها اولین نتیجه توجه به جرایم خشونت امیز است . در این فصل تلاش بر این است که چهارچوب مفهومی و دقیق اصطلاحات تحقیق تشریح گردد و سپس معیارهای گزینش اخبار جنایی و محتوای این اخبار مورد بررسی قرار گیرد.
مبحث نخست : چهارچوب مفهومی :
یکی از اصطلاحات پر کاربرد تحقیق ، رسانه است. رسانه ها در ابتدا دارای کارکرد ساده ی انتقال پیام و عموما به شیوه ی بازتاب اخبار بودند. رسانه ها با مرور زمان و در بطن جامعه و همسو با تحولات جامعه متحول شدند. محتوای این رسانه ها به سمت تنوع و در پیش گرفتن کارکرد های آموزشی ، علمی ، سرگرمی دگرگون شد . از طرفی رسانه ها با بهره گرفتن از تکنولوژی جدید امکانات بهتری را با فرصت کمتر در اختیار مخاطبان خود قرار می دادند. در تحقیق حاضر رسانه طیف وسیعی از وسایل ارتباطی مانند روزنامه ، مجله ، کتاب ها ، رادیو ، تلویزیون ، اینترنت را شامل می شود.
رسانه های خبری اخبار مربوط به برخی از جرایم را به شدت پیگیری می کنند و تمام مراحل آن را از هنگام وقوع تا اجرای حکم و مجازات مجرم با تمام جزییات مورد پوشش قرار می دهند . پرونده ی قتل میدان کاج سعادت آباد تهران و روح الله داداشی نمونه بارز این پرونده ها هستند . پرداختن رسانه ها به اخبار مربوط به این جرایم رسانه ای شدن جرم نام دارد.
انتخاب پرونده های جنایی که جنبه رسانه ای پیدا می کنند بستگی به میزان مطابقت آن پرونده با معیار ها و شرایطی دارد که مورد توجه مدیران رسانه ها است و در نهایت منجر به استقبال بیشتر مخاطبان از خبر آن واقعه می شود. تاکید بر این معیار ها باعث شده تا وقایع از حیث میزان انطباق با آن ها بررسی شوند و هرچه پرونده مورد نظر با این معیار ها هماهنگی بیشتری داشته باشد ارزش خبری آن بالاتر است و احتمال انتخاب آن در سبد خبری افزایش پیدا می کند.

گفتار اول: سیر تحول رسانه :

رسانه ها در ابتدا به شکلی ساده انتشار می یافتند و در پوشش مجلات یا روزنامه های کم تیراژ به انتقال اخبار اقدام می نمودند. در این دوره رسانه ها دارای محتوایی ساده و غیر پیچیده بودند اما به مرور زمان و همراه با متنوع شدن اشکال ظاهری آن ها محتوای رسانه ها نیز به سمت پیچیده شدن حرکت کردند در پوشش اطلاعات خبری ، عقاید و نظرات سیاسی و ایدئولوژیک و … انتشار یافتند.
توسعه شهر نشینی و تحول ساختارهای اجتماعی زمینه اصلی تغییر در محتوای رسانه ها می باشد. این امر موجب کاسته شدن از ارتباط متقابل و مستقیم مردم با جامعه و کسب اخبار و اطلاعات از منبع مستقیم گشت و مردم برای آگاهی از رخدادهای جامعه به رسانه های گروهی تکیه کرده و این وابستگی به مرور زمان بیشتر گشته است. بنابراین مثل گذشته اطلاعات مردم از طریق اعضای خانواده و همسایگان به دست نمی آمد و به تدریج از طریق منابع خلاصه تر و جزئی تر مثل رسانه ها تامین می شد.^[۱۰]این امر موجب گشت که رسانه ها همزمان با افراد بیشتری در ارتباط باشند. با افزایش تعداد مخاطبان رسانه های جمعی شکل گرفتند که تمایز اصلی آن ها با رسانه ها ی گذشته گسترش تعداد مخاطبان آن ها و حوزه های جغرافیایی وسیعتر تاثیر گذاری بر مردم بود و رسانه های جمعی در سطحی گسترده به انتشار اطلاعات ، اخبار ، عقاید و نظرات پرداختند ^[۱۱].
با توجه به نیاز مردم در کسب اطلاعات در خصوص وضعیت جامعه این رسانه ها در مناطق شهری به سرعت افزایش یافتند و به زودی حجم وسیعی از انواع رسانه های نوشتاری ، دیداری و شنیداری وارد جامعه شدند و با اشکال مختلف از قبل روزنامه ، مجله ، کتاب ، رادیو ، تلویزیون ، اینترنت به بازتاب وقایع رخ داده در جامعه پرداختند.اعضای جامعه نیز با توجه به افزایش ساعات کاری و کاهش فرصت های فراغت با مرور زمان به رسانه های خبری برای کسب اطلاعات وابسته تر شدند .با تحولات بیشتر در جوامع شهری مخاطبان رسانه ها نیز افزایش پیدا کردند و ارتباط غیر مستقیمی از طریق مطبوعات پرتیراژ و مخصوصا وسایل ارتباطی نوین نظیر رادیو و تلویزیون بین گروه های وسیع انسانی ایجاد گشت که به آن ارتباط توده ای می گویند.^[۱۲].
در مقابل رسانه های گروهی نیز به مرور زمان دستخوش تغییراتی شده اند و از تحولات جامعه تاثیر پذیرفته اند. یکی از اساسی ترین تحولاتی که بر رسانه ها تاثیرگذار بوده گسترش و رشد خصوصی سازی بوده است. به این ترتیب با تحول ساختار اقتصادی، اجتماعی و حکومت اقتصاد بازار آزاد بر جوامع شهری ساختار رسانه ها نیز متحول گشت و مطبوعات نیز به سمت صنعتی شدن حرکت کردند. صنعتی شدن مطبوعات که در حدود سال های دهه ی ۱۸۵۰ رخ داد و اولین نتیجه آن هم این بود که به تدریج هزینه انتشار روزنامه را بالا برد.^[۱۳] حتی رسانه هایی که برای کسب سود فعالیت نمی کنند یعنی فرستنده های دولتی و رسانه هایی که موسسات غیر انتفاعی آن ها را اداره می کنند تحت تاثیر اصول حاکم بر اقتصاد بازار آزاد قرار دارند و این اصول بر فعالیت آن ها تاثیر می گذارد^[۱۴].
همزمان با این تغییرات رسانه ها مجبور شدند که جلب منابع در آمدی را در اولویت اهداف خود قرار دهند. رسانه ها نیز که با بالا رفتن هزینه های انتشار و اداره کردن خبرگزاری ها نیاز به تامین منابع مالی داشتند باید در میان شرکت های بزرگ تجاری جایگاهی کسب می کردند.^[۱۵]کسب چنین جایگاهی موجب می گشت که تامین منابع مالی رسانه ها تا حدودی تضمین گردد.در طرف مقابل نیز وجود برخی ویژگی ها مثل ساده تر شدن امکان دسترسی به مشتریان ، دسترسی انبوه به مشتریان ،‌ کم هزینه تر شدن دسترسی به مشتریان^[۱۶] و … موجب جلب توجه شرکت های بزرگ تجاری در استفاده از ظرفیت رسانه ها برای تبلیغات شد.
افزایش کمی و کیفی رسانه ها موجب گردید که صاحبان بنگاه های تجاری قدرت انتخاب در بین تعداد زیادی از رسانه ها را برای پخش آگهی تبلیغاتی داشته باشند. در نتیجه رسانه ها باید توجه این مراکز را به توانایی های خود جلب می کردند تا شانس انتخاب شدن آنها توسط بنگاه ها بیشتر شود، در واقع رقابت برای جذب آگهی بین رسانه ها باعث شده که بازاری موسوم به بازار آگهی شکل بگیرد^[۱۷]
یکی از مهمترین معیارهایی که توسط بنگاه های تجاری در انتخاب رسانه برای پخش آگهی مورد توجه است ، میزان مخاطب رسانه ها ست. داشتن مخاطب بیشتر بزرگترین مزیت در جذب آگهی محسوب می شود چراکه با پخش آگهی در رسانه های پر مخاطب دسترسی به مشتریان بیشتری فراهم می شود.بنابراین جلب مخاطب بیشتر در اولویت کاری رسانه ها قرار گرفت. رسانه ها نیز در جهت جلب مخاطب تغییراتی را در برنامه های خود به وجود آوردند، که مهمترین آن تغییر در محتوای برنامه ها بود . به تدریج علاوه بر کارکرد انعکاس اخبار و وقایع با توجه به ارتباط وسیع و مداوم مردم با رسانه ها ، این رسانه ها کارکرد های متنوعی از قبیل خبری ، آموزشی، راهنمایی و رهبری و تفریحی و تبلیغی^[۱۸] را به منظور افزایش کیفیت برنامه های خود در پیش گرفتند.
تغییر دیگری که در جهت افزایش تعداد مخاطبان و رضایت آن ها انجام شد تغییراتی بود که به دنبال پیشرفت علوم مختلف در نوع و قابلیت های رسانه ها به وجود آمد و به تدریج علاوه بر رسانه های نوشتاری مثل روزنامه یا مجله ها انواع رسانه های دیداری و شنیداری وارد عرصه رقابت رسانه ای شدند.با این تغیرات و ورود رسانه های جدید سرعت انتقال اطلاعات افزایش پیدا کرد و این امر به یکی از مزیت ها در جذب مخاطب تبدیل شد.
گفتار دوم : بازنمایی رسانه ای:
رسانه های خبری با بازتاب اخبار مربوط به وقایع اتفاق افتاده در جامعه تصویری از این رخدادها را برای مخاطبان خود تداعی می کنند. این عمل در اصطلاح بازنمایی رسانه ای^[۱۹]گفته می شود . در این فرایند گزارشگران از رخدادهای جامعه به عنوان مواد اولیه برای اخبار خود استفاده می کنند. محصول نهایی این فرایند به صورت گزارش های خبری برای مخاطبان عرضه می شود . آنچه در این خصوص قابل توجه است این است که محصول نهایی که برای مخاطبان بازتاب داده می شود ، با رخداد اصلی مبنای این خبر ممکن است متفاوت باشد. این روند منجر به بازنمایی متفاوت با واقعیت در رسانه ها می شود . این امر می تواند نتیجه عوامل متعددی باشد که در نهایت بر محصول نهایی رسانه ها تاثیر می گذارند.
یکی از این دلایل لزوم جذابیت گزارش های خبری به منظور جلب مخاطب برای رسانه ها در رقابت با سایر خبرگزاری ها ست . انتخاب واژه ها توسط خبرنگاران تاثیر زیادی بر جذابیت گزارش دارد و خبرهایی که مورد تاثیر قرار می گیرند ، خبرهایی که با حروف درشت نوشته می شود و انتخاب واژه توسط مخبرین و سخن مفسرین و نوع انتخاب عنوان ها و تیترهای اصلی و فرعی همه بر اساس معیارهایی است که مخاطب را تحت تاثیر قرار می دهد^[۲۰].
در واقع دبیران و سردبیران مطبوعات و تهیه کنندگان برنامه های خبری و تفسیری رادیو و تلویزیون با بهره گرفتن از روش هایی مثل انتخاب عنوان جذاب برای خبر و یا چاپ خبر در نخستین برگ روزنامه یا نخستین خبر و تفسیر و نحوه پوشش آنها در جهت افزایش جذابیت خبر خواسته یا ناخواسته موجب تفاوت خبر یا حادثه اتفاق افتاده می شوند . به همین دلیل است که برخی از جامعه شناسان معتقدند که گزارشگری خبری علاوه بر اینکه بازنمایی(بازتاب واقعیت) است شامل باز- نمایی(تولید واقعیت) نیز می باشد^[۲۱].
عامل دیگری که بر نتیجه نهایی تاثیر گذار است ارتباط سیاست با رسانه ها ست . در واقع سیاست بازنمایی متاثر از روابط قدرت و متقابلا تاثیر گذار بر آن است .^[۲۲]رسانه های دارای منش و ایدئولوژی خاص در بازنمایی اخبار جنایی شیوه ی خاصی را پیگیری می کنند . در این رسانه ها نوع بازنمایی بسته به این که جرم ارتکابی توسط افراد وابسته و هم مرام با خود آن ها ارتکاب یافته باشد یا توسط افراد وابسته به گروه ها ی مخالف متفاوت است. در حالت اول بازنمایی رسانه ای آن جرم طوری است که تلاش می شود مرام و نگرش فرد مورد اشاره قرار نگیرد و در گزارش های آن جرم مرتکب به عنوان عنصر نامطلوب معرفی می گردد تا نگرش وی در امان باشد اما در حالت دوم ارتکاب جرم نتیجه ی نقص مرام و نگرش فرد دانسته می شود و نقایص فردی شخص نیز به نگرش او نسبت داده می شود.
این عوامل موجب می گردند که واقعیتی متفاوت با رخداد نخستین توسط رسانه ها بازتاب داده شوند . به همین جهت برخی معتقدند که بازنمایی در رسانه ها همچون فیلم، تلویزیون ، عکاسی، روزنامه نگاری، واقعیت را می سازد و بازنمایی فراتر از بازتاب واقعیت ها ست و جهان بینی ها و ایدئولوژی ها را معمولی و عادی جلوه می دهد.^[۲۳]

گفتار سوم:رسانه ای شدن جرم:

تامین جذابیت محتوای رسانه ها یکی از مهمترین دغدغه ی مدیران رسانه های خبری می باشد. در این راستا مدیران رسانه ها برنامه های متنوعی را در غالب برنامه ها و اخبار پیش بینی کرده اند. این برنامه ها طیف وسیعی از موضوعات مختلف از قبیل سرگرمی ، ورزش و … را شامل می شود. یکی از جذاب ترین جنبه های زندگی اجتماعی نیز مسائل مربوط به جرم و جنایت است. در نتیجه پخش جرائم از رسانه ها نه تنها جذابیت آن ها را تامین می کند بلکه زمانی که شبکه ها ی زیادی در حال پخش خبر هستند شبکه ای مخاطب بیشتری را جذب می کند که محتوی مجرمانه دارد^[۲۴].
با این توصیف وجود محتوی مجرمانه علاوه بر تامین جذابیت در رقابت با سایر رسانه ها نیز موثر است، چیزی که با توجه به گسترش روز افزون تعداد و نوع رسانه ها بسیار قابل توجه می باشد. آنچه در این میان دارای اهمیت است این است که مسایل جنایی نیز مانند سایر حوزه های خبری از روند بازنمایی رسانه ای تاثیر می پذیرد و اصول مورد نظر در انتخاب سایر اخبار مثل داشتن ارزش خبری و جذابیت عمومی بر انتخاب اخبار جنایی نیز حاکم است. این امر موجب شده که رسانه ها بر روی جرایم خاصی که دارای ارزش خبری بالاتری هستند تمرکز نمایند. این جرایم اغلب شامل جرایم خشونت آمیز است. در روند بازنمایی این جرایم نیز بر جنبه هایی از واقعه که دارای عینیت بیشتری هستند تاکید می شود. دلیل این امر ملموس بودن خطر آن برای مخاطبین و اقبال عمومی بیشتر این گونه اخبار است.
در این تحقیق منظور از رسانه ای شدن جرم تمرکز رسانه های خبری بر روی پدیده ی جنایی و بازتاب گسترده ی اخبار مربوط به وقوع و رسیدگی کیفری آن است.در این وضعیت رسانه های خبری سعی دارند، تمامی اخبار مربوط به این واقعه را بازتاب دهند و به دلیل توجه مردم معمولا با استقبال بالایی همراه است. به عنوان نمونه می توان به اخبار مربوط به واقعه منتهی به قتل در میدان کاج سعادت آباد تهران ، فساد بزرگ مالی که چند بانک دولتی و شرکت خصوصی در آن مداخله داشتند، قتل روح الله داداشی قوی ترین مرد ایران و حادثه تجاوز جمعی در خمینی شهر اصفهان در گذشته نزدیک اشاره کرد.

گفتار چهارم : ارزش خبری:

یکی از اصلی ترین کارکرد رسانه ها کارکرد خبری آن ها است. بر این اساس رسانه های خبری خود را موظف می دانند که وقایعی را که در جامعه اتفاق می افتد به اطلاع شهروندان برسانند. روزانه تعداد بسیار زیادی از وقایع در جامعه رخ می دهد که پوشش تمامی این وقایع توسط رسانه ها امکان پذیر نمی باشد . پیشرفت تکنولوژی اطلاعات که انتقال سریعتر اخبار را امکان پذیر می کند نیز موجب شده که رسانه ها قدرت انتخاب بیشتری در خصوص وقایع اتفاق افتاده داشته باشند. در نتیجه از حداقل فرصت موجود باید استفاده کنند و خبری را بازتاب دهند که بیشترین خواسته های آن ها را برآورده کند.
با افزایش کمی رسانه ها در جوامع، لزوم توجه به سلیقه ی مخاطبان باعث شد که برنامه های رسانه ها تنوع بیشتری در پاسخ به نیازهای مخاطبان داشته باشد.در نتیجه مدت تخصیص داده شده به اخبار و به تبع آن اخبار جنایی به مرور کمتر شد. با توجه به تعداد زیاد و میزان وقوع جرائم در جامعه و محدود بودن ظرفیت رسانه ها در بازتاب این حوادث، این وقایع باید پالایش شده و از میان تعدادی اندک که معیارها و اصول حاکم بر فضای رسانه ای سازگار است پوشش خبری داده شود. اینکه کدام یک از خبرها انتخاب و کدام یک طرد شود از جمله وظایفی است که توسط اعضاء واحدهای خبری رسانه های جمعی شامل گزارشگران، دبیران و سردبیران و مترجمان که اصطلاحا آن ها را دروازه بانان می نامند انجام می گیرد^[۲۵].
از طرفی نیز تا قبل از تحول در ساختار اقتصادی و افزایش رسانه های خبری، مسئولین این رسانه ها هیچ گونه الزامی در جذب مخاطب نداشتند اما با وقوع این تحولات جذب مخاطب در اولویت رسانه ها قرار گرفت و در جهت تحقق این هدف محتوی اخبار منعکس شده نیز دگرگون شد . در نتیجه اخباری در دستور پخش قرار می گیرند که جذاب باشند و موجب افزایش مخاطب رسانه گردند. در نتیجه اینکه کدام یک از وقایع اتفاق افتاده شانس بیشتری برای انتخاب در سبد خبری رسانه ها را دارند ، منوط به میزان مطابقت آن حادثه با معیار ها و اصول مورد توجه مدیران رسانه ها دارد. معیار های متنوعی در انتخاب اخبار تاثیر دارند که در نهایت وجود آن ها شانس انتخاب شدن واقعه را برای بازنمایی بیشتر می کند. هرچه اتفاق رخ داده مطابقت بیشتری با معیار های خبرنگاران داشته باشد دارای ارزش خبری^[۲۶] بیشتری است و احتمال انتخاب آن به عنوان گزارش خبری بیشتر می شود.

گفتار پنجم :ترس از جرم:

وقوع جرم در جوامع آثار مخرب زیادی به دنبال دراد . یکی از این آثار زیانبار ایجاد احساس ناامنی در جوامع است . پس از وقوع جرم در یک منطقه احساس ناامنی ناشی از آن ممکن است تا مدت ها باقی باشد و اهالی منطقه از اینکه مورد آن جرم یا جرایم مشابه واقع شوند هراس داشته باشند. به این احساس ناامنی ناشی از پدیده ی مجرمانه ترس از جرم گفته می شود . از نظر علمی نیز ترس از وقوع جرم به اندازه ی خود آن ، یعنی خطر های آماری حاصل از وقوع جرم اهمیت دارد.^[۲۷]دلیل این اهمیت نیز تاثیر ترس از جرم بر متغییر های اجتماعی مثل میزان همبستگی اعضای جامعه است.