ساندوه،وان اومر، ابدلوحید، اسمائیل، هارون (۲۰۰۷)

۱ـرضایت ۲ـتصویر برند

دیک و باسو (۱۹۹۷)

۱ـکیفیت درک شده ۲ـرضایت احساسی و اجتماعی ۳ـعادت

لوئیس و لامبرت (۲۰۱۰)

۱ـشخصیت ۲ـوابستگی ۳ـتعهد ۴ـاعتماد به برند ۵ـارزش ویژه برند

اکینچی و وایات (۲۰۱۱)

۱ـقابلیت‌های فیزیکی ۲ـهویت ۳ـسبک زندگی ۴ـرضایت

دیک و باسو (۱۹۹۷)

۱ـرضایت ۲ـشخصیت و تصویر از خود ۳ـکیفیت ارتباطات با برند مشتری

ملا و بیسچوف (۲۰۱۲)

۱ـارزش درک شده ۲ـتعهد ۳ـدرگیر شدن ۴ـهزینه تعییر برند ۵ـاعتماد به برند ۶ـرضایت ۷ـفرهنگ ۸ـکارایی برند ۹ـارتباطات ۱۰ـاثرات برند ۱۱ـتکرار خرید

بطور کلی، مشتری وفادار به برند را می‌توان به اینصورت تعریف نمود: هر مشتری که خرید قبلی و بعدی آن یکسان بوده باشد. یعنی یا توصیه کننده خرید دیگران به خرید از همان برند باشد و یا خودش برای خرید بیشتر تلاش نماید. بطورکلی چهار متغیر (اعتماد به برند، تعهد، ارتباطات و اداره تعارض) در وفاداری مشتریان تاثیر گذار است:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اعتماد: تمایل شدید به برقراری و حفظ مبادلات و معاملات با سازمان همراه با اطمینان خاطر.
تعهد: میل شدید و فراوان در نگهداری و حفظ ارتباطی ارزشمند.
ارتباطات: حفظ تماس با مشتریان ارزشمند، فراهم کردن اطلاعات بموقع و با ارزش در خدمات و سرویسهای خدماتی.
اداره تعارض: توانایی یک عرضه کننده در جلوگیری از مغایرتهای احتمالی(برطرف نمودن مغایرت صورت حسابها و اظهارنام‌ه را قبل از اینکه مشتریان دچار مشکل شوند).زمانیکه این کار به خوبی صورت گیرد منجر به افزایش وفاداری مشتریان خواهد شد.
همچنین برندها به محصولات تولیدی ارزش و شخصیت می‌دهند. در ایران نقش واسطه‌ها ودلال‌ها پر رنگ تر از سایر کشورهاست. به طول مثال هنگامی که اقدام به خرید جنسی از فروشگاه می‌کنید، گفتار فروشنده و تبلیغی که او می‌کند، بر میزان خرید اثر گذاراست. این موضوع باید در ارزش گذاری برند در بازار داخلی مورد توجه قرار گیرد. موردی که در مدل‌های ارائه شده در میان سال‌های ۱۹۸۷ و ۲۰۰۷ میلادی کمتر به چشم می‌خورد. مدل‌های ارائه شده توسط کشورهای شرق آسیا نظیر چین، کره جنوبی، ژاپن و هند نیز به موضوع واسطه‌ها بیشتر پرداخته‌اند.
برندها در تمام صنایع قابل تعریف هستند. در تعریف جدیدی که کافر^[۵۸] فرانسوی از برند ارائه نموده، آمده که، “مجموعه‌ای از تصورات ذهنی مشتریان و توزیع کنندگان در طول زمان ایجاد برند نامی‌نماید”. در تعاریف قبلی برند سخنی از توزیع کنندگان و واسطه‌ها نیامده بود ولی امروزه دیده می‌شود که واسطه‌ها و خرده فروشان نیز در ارزش یابی برند اهمیت می‌یابند. اگر بخواهیم ارزیابی دقیقی از ارزش برند داشته باشیم، باید از ۳ دیدگاه مشتریان و توزیع کنندگان (اعم از خرده فروشان و عمده فروشان )و در نهایت کارکنان سازمان، مورد بررسی قرار دهیم. رتبه بررسی کارکنان سازمان در دو سه سال اخیر مطرح شده‌است چرا که نقطه نظرات پرسنل یک مجموعه به ویژه در شرکت‌های خدماتی اهمیت فوق العاده‌ای دارد. در شرکت‌های خدماتی، کارکنان، واسطه ارائه خدمات از تولید کننده یا سازمان به مشتریان هستند. بنابراین دیدگاه آنها نسبت به کیفیت و مرغوبیت خدمات ارائه شده، قابل توجه‌است. باید بررسی شود که آیا کارمندی که می‌خواهد خدمتی به مشتری ارائه نماید، خود برند سازمان را پذیرفته‌است؟!
۲ـ۳ـ اعتماد به برند
فوکویاما (۱۹۹۵) اعتماد به برند را این‌گونه تعریف می‌کند: انتظاری که از درون یک اجتماع منظم، صادق و با رفتارهای همکارانه بر پایه‌ی هنجارهای معمولاً اشتراکی، در بخشی از اعضای اجتماع برمی‌خیزد. وی عقیده دارد انقلاب صنعتی، نقش به سزائی در اهمیت اعتماد به برند برای شناخت و فهم رفتارهای تجاری همچون بازاریابی داشته‌است. براساس یک تعریف دقیق‌تر، اعتماد به نام تجاری یعنی تمایل مشتری به اطمینان کردن به توانایی‌ها و قابلیت‌های نام تجاری در انجام وظایف تعیین شده (کلر، ۱۹۹۸). بازاریاب‌ها غالباً به اعتماد به برند مبتنی بر تعریف متمرکزتر علاقه‌مندند: اعتماد به برند به عنوان تمایل به تکیه کردن بر شریک ارتباطی که معتمد (مَحرم) دانسته می‌شود، تعریف می‌گردد. این مؤلفان فرض می‌کنند که اعتماد به برند مقدم بر تعهد است. در هرصورت جایی که اعتماد به برند بایستی در یک مدل نسبتاً جامع از وفاداری مشتری قرارگیرد، همچنان حل‌نشده باقی‌مانده‌است. برخی اندیشمندان برای یافتن اعتماد به برند کل از روشی همچون TQM بحث می‌کنند. در نتیجه آن‌ها اعتماد به برند را به مثابه میانجی (حد واسط) میان رضایت و وفاداری درنظر می‌گیرند. آکر اعتماد به برند را مقدمه‌ی رضایت می‌داند که تابع وفاداری است و با مدل وفاداری نام تجاری آکر حمایت می‌شود. دِرویتر و همکاران (۲۰۰۱) عقیده دارند در خدمات،اعتماد به برند و نگرش‌ها نقش مهمی جهت ایجاد مزیت رقابتی بازی می‌کنند (دیویس^[۵۹] و همکاران، ۲۰۰۷).
۲ـ۳ـ۱ـ مدل اعتماد مشتریان
جانسون و گریسون (۲۰۰۰) اعتماد را از دیدگاه شناختی و عاطفی تعریف می­ کنند. اعتماد شناختی حاصل تفکر و تجزیه­وتحلیل مصرف ­کننده است. از این رو، این نوع اعتماد بر مبنای دانش و منعکس­کننده‌ی اعتماد به­نفس مصرف ­کننده و یا تمایل او به حصول اطمینان از کارآیی و قابلیت­اطمینان یک محصول است. از سوی دیگر، اعتماد عاطفی بر مبنای احساس خاطر جمعی از یک محصول خاص و استحکام رابطه بین مصرف ­کننده و محصول است. مدل ارائه شده‌ی آنها در شکل زیر آمده است:
عاطفی
شناختی
شکل۲ـ۱: مدل اعتماد مشتریان (منبع: جانسون و گریسون، ۲۰۰۰)
۲ـ۴ـ ارزش ویژه برند
برخلاف توجهی که به مفهوم ارزش ویژه برند وجود دارد، اصطلاح ارزش به سختی معنای راه‌گشایی برای بازاریاب‌ها به ارائه می‌دهد (اولیور، ۱۹۹۹). کرونین و همکاران (۱۹۹۷) معتقدند اختلاف کمی بین مفهوم ارزش در ادبیات بازاریابی به عنوان (فداکاری و کیفیت خدمات) ارزش وجود دارد. چنین مفهوم سازی‌ای به تمرکز بر آنچه که نسبتاً به صورت دریافتنی‌ها در مقابل ازدست‌دادنی‌ها در مبادلات بازاریابی درک می‌شود، ختم می‌گردد. اولیور (۱۹۹۹) مدعی است ارزش یک مفهوم یگانه از رضایت و کیفیت است و متغیرهای خروجی همچون وفاداری که قضاوت‌های مصرفیِ مصرف‌کننده را در طول زمان می‌سازد، دربر می‌گیرد. او مدلی ارائه نموده‌است که رضایت و ارزش را به مثابه مفاهیمی پیش پس از مصرف تصویر می‌کند،. همچنین بیان می‌کند چنین مفهوم‌سازی‌ای با مفهوم‌سازی سنتی از ارزش در ادبیات بازاریابی ناسازگاری ندارد. ارزش به صورت سنتی به صورت تابعی از شکل‌گیری قضاوت‌های وفادارانه، مدل‌سازی می‌شود (اولیور، ۱۹۹۹).
ارزش ویژه برند (برند) مجموعه‌ای از دارایی های برند است و به نام نمادهای برند، نسبت داده می شود. به همان میزان که برای مصرف کنندگان ارزش ایجاد می کند، می تواند برای شرکت نیز ایجاد ارزش نماید.در واقع منابع ۴ گانه ایجاد ارزش برای برند عبارتند از : ۱ـ وفاداری به برند ۲ـ آگاهی از نام برند ۳ـکیفیت ادراک شده برند ۴ـ تصویر ذهنی برند علاوه بر کیفیت ادراک شده. چگونگی ایجاد ارزش از طریق ارزش ویژه برند در شکل زیر آمده‌است:
ارزش ویژه برند
ایجاد ارزش برای شرکت از طریق عوامل زیر :
-اثر بخشی و کارایی برنام‌ه های بازاریابی
-وفاداری به برند
-توسعه برند ها
-افزایش قدرت تجاری

مزایای کارکردی
مزایای تجربی
وفاداری به برند
آگاهی از برند
تداعی برند
کیفیت ادراک شده
عاطفی
شناختی
رضایت از عملکرد
رضایت از برخورد
رضایت از خدمات
نگرشی
رفتاری
شکل۱ـ۶: مدل عملیاتی تحقیق (منبع: ساخته‌ی محقق)
۱ـ۷ـ فرضیات تحقیق
فرضیه اول: بین ارزش ویژه برند و ایجاد تصویر ذهنی برند مشتریان بانک پارسیان رابطه‌ی معناداری وجود دارد.
فرضیه دوم: بین ارزش ویژه برند و رضایت مشتریان بانک پارسیان رابطه‌ی معناداری وجود دارد.
فرضیه سوم: بین ارزش ویژه برند و اعتماد به برند مشتریان بانک پارسیان رابطه‌ی معناداری وجود دارد.
فرضیه چهارم: بین رضایت و وفاداری مشتریان بانک پارسیان رابطه‌ی معناداری وجود دارد.
فرضیه پنجم: بین اعتماد به برند و وفاداری مشتریان بانک پارسیان رابطه‌ی معناداری وجود دارد.
فرضیه ششم: بین تصویر ذهنی برند و وفاداری مشتریان بانک پارسیان رابطه‌ی معناداری وجود دارد.
فرضیه هفتم: بین تصویر ذهنی برند و رضایت مشتریان بانک پارسیان رابطه‌ی معناداری وجود دارد.
۱ـ۸ـ متغیرهای تحقیق
متغیر مستقل: ارزش ویژه‌ی برند
متغیرهای میانجی: تصویر ذهنی از برند، رضایت مشتریان، اعتماد به برند
متغیر وابسته: وفاداری مشتریان
۱ـ۹ـ قلمرو تحقیق
قلمرو موضوعی: این تحقیق در حوزه‌ی علم بازاریابی اجرا شده است.
قلمرو مکانی: حوزه‌ی مکانی این تحقیق شعب بانک پارسیان در شهر تهران بوده است.
قلمرو زمانی: این تحقیق در نیمه‌ی نخست سال ۱۳۹۴ اجرا شده است.
۱ـ۱۰ـ تعاریف واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی
وفاداری به نام تجاری: وفاداری به نام تجاری به معنی تکرار خرید است که دلیل این رفتار، فرآیندهای روانی می‌باشد. به عبارت دیگر، تکرار خرید صرفاً یک واکنش اختیار نیست، بلکه نتیجه‌ی عوامل روانی، احساسی و هنجاری می‌باشد (مِلر و همکارانش، ۲۰۰۶: ۴۴۵).
رضایتمندی مشتری‌: در رابطه با مفهوم رضایتمندی مشتری تعاریف مختلفی از سوی نظریه پردازان بازاریابی ارائه شده است. فلیپ کاتلر رضایتمندی مشتری را به عنوان درجه‌ای که عملکرد واقعی یک شرکت انتظارات مشتری را برآورده کند، تعریف می‌کند. به نظر کاتلر اگر عملکرد شرکت انتظارات مشتری را برآورده کند مشتری احساس رضایت و در غیر این صورت احساس نارضایتی می‌کند (دیو اندری و دلخواه، ۱۳۸۴).
اعتماد مشتریان: پذیرش و تأیید و یا ابزاری که منجر به کاهش پیچیدگی می‌گردد (مارش‌^[۱۵]، ۱۹۹۴). در تعریف دیگری، اعتماد به عنوان یک نگرش، همانند انتظارات و یا اطمینان فرد است که مستقیماً در راستای یک موضوع خاص می‌باشد (چن، ۲۰۰۷).
ارزش ویژه‌ی برند: مجموعه‌ای از دارایی‌ها و بدهی‌های مربوط به نام و نشان تجاری، که از ارزشی که توسط محصول یا خدمات شرکت ارائه می‌شود، جمع یا کسر می‌گردد (آکر، ۱۹۹۱).
تصویر ذهنی برند: تصویری از برند که در اذهان مشتریان شکل گرفته و باعث تمایل و یا عدم تمایل آنان به خرید یا عدم خرید آنان به محصول یا خدمتی خاص می‌شود (کاتلر، ۱۳۸۵).
فصل دوم: ادبیات و پیشینه‌ تحقیق
۲ـ۱ـ مقدمه
در بسیاری از کشورها امروزه نام‌های تجاری در زمره اصلی ترین سرمایه‌های سازمانی به شمار می‌آید و به‌همین جهت مدیریت نام‌های تجاری یکی از جایگاههای مدیریتی در ساختار سازمان های امروزی بوده و تحت حمایت مدیریت ارشد است. برندهای قدرتمند، برندهایی هستند که سعی در ارائه هر چه دقیق تر مطلوبیت‌های فعلی و آینده مشتری دارند. آنها بهترین هستند چون ادراک مشتریان آنها را بهترین میداند. در مقابل به علت عدم شناخت و تجربه مشتریان از برندهای ضعیف و یا در شرایط نامساعدتر، تجربه تلخ مشتریان از ایشان مخاطرات وسیعتری در بازار دارند. بازاریابی در سیر تکاملی خود در مرحله‌ای قرار دارد که بازاریابان تنها در اندیشه یافتن مشتریان جدید نیستند، بلکه امروزه هدف از بازاریابی، مدیریت تقاضا از طریق رشد دادن و سوق دادن مشتریان تا حد بلوغ در نردبان وفاداری به سازمانها است. (رابینز، ۱۳۷۸)
۲ـ۲ـ وفاداری مشتری
امروزه وفاداری مشتری به عنوان یک عامل بارز در موفقیت کسب و کار یک شرکت شناخته شده‌است (عسکرپور، ۱۳۸۶) اوج وفاداری اصطلاحی است که قدما آن را “اعتماد بدون دلیل “یا عملی که عواقب آن مشخص نیست می‌نامند. محققین دریافتند که ۵ در صد افزایش در حفظ مشتریان، ۲۵ تا ۱۲۵ درصد سود شرکت را افزایش می‌دهد. لذا امروزه بازاریابان در جستجوی اطلاعاتی هستند که به گونه‌ای مشتریانشان را وفادار سازند (همان منبع).
تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند رضایتمندی کلید نهایی موفقیت و سود آوری نیست. تحقیقاتی که ریچهلد و ساسر^[۱۶] (۱۹۹۰) انجام داده‌اند نشان داده‌است که مشکل رضایتمندی مشتریان آنست که ۶۵ تا ۸۵ در صد از کسانی که بیان کرده‌اند راضی یا خیلی راضی اند به دلایلی دیگربرای خرید مجدد محصولات مراجعه نکرده‌اند و ۴۰ درصد از این افراد از محصولات سایر رقباء نیز استفاده می‌کرده‌اند.وفاداری به یک تعهد قوی برای خرید یک محصول یا یک خدمت برتر در آینده اطلاق می‌شود به طوریکه همان مارک یا محصول علی رغم تاثیرات و تلاش های بازاریابی بالقوه رقباء خریداری گردد (کارولین^[۱۷]، ۲۰۰۲). سازمان‌ها ملزم هستند تا فراتر از ارضای نیازهای مشتریان انتظارات آنها را نیز تامین کرده کانون توجه خود را از ارضای صرف مشتری به ایجاد وفاداری و اعتماد به برند از طریق ایجاد ارتباطی بلند مدت، دو جانبه و سودآور برای هر دو طرف معطوف کنند.(الهی و حیدری، ۱۳۸۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

صاحبنظران دانش بازاریابی مزایای زیادی را برای وفاداری برشمرده‌اند که برخی از بارز ترین آنها عبارتند از:

• • کاهش هزینه های جذب مشتریان جدید

• • کاهش حساسیت مشتریان به تغییرات و قیمت‌ها

• • منافع حاصل از ارزش طول عمر مشتری (حاصل از فروش رو به بالا و تقاطعی)^۱

• • عملکرد مثبت از طریق افزایش قدرت پیش بینی

• • افزایش موانع برای ورود رقبای جدید) عسگرپور، ۱۳۸۶)

شبکه اجتماعی مجازی (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌هایی است که کاربران با عضویت در آن‌ها می‌توانند با ساختن پروفایل شخصی خود با افراد دیگر در ارتباط باشند و اطلاعات، تصاویر، فیلم‌ها، نرم‌افزارها و… را در حوزه علاقمندی خود به اشتراک بگذارند.
شبکه اجتماعی علمی و پژوهشی (تعریف نظری): در حوزه آموزش، شبکه‌های اجتماعی امکان برقراری ارتباط دو طرفه بین دانشجویان، فارغ التحصیلان، اساتید، معلمان و مدیران در داخل و خارج از موسسه فعلی خود را با اهداف علمی و پژوهشی فراهم می‌کنند (میلز، ۲۰۱۱).
شبکه اجتماعی علمی و پژوهشی (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از شبکه‌های اجتماعی علمی و پژوهشی وب‌سایت‌هایی است که محققین، دانشجویان، اساتید و دیگر افراد علاقمند به پژوهش با عضویت در آن‌ها از امکانات این قبیل سایت‌ها مانند به اشتراک‌گذاری نتایج تحقیقات خود، مطلع شدن از فعالیت‌های علمی دیگر افراد در زمینه پژوهش خود و تبادل اطلاعات استفاده می‌کنند.
فناوری وب.۲ (تعریف نظری): فناوری وب.۲ به تکنولوژی‌هایی گفته می‌شود که کاربر محور، قابل تغییر، مشارکتی، تعاملی و بر اساس به اشتراک‌گذاری دانش در ساخت محتوای وب هستند (گو و ویدن وولف،۲۰۱۱).
فناوری وب.۲ (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر وب.۲ به معنای یک پلت‌فرم^[۴] است که به موجب آن محتوا و برنامه‌های کاربردی توسط افراد خاص تولید و منتشر نمی‌شوند، بلکه به طور مداوم توسط همه کاربران و به طور مشارکتی اصلاح می‌شوند.
رسانه‌ی اجتماعی (تعریف نظری): رسانه‌های اجتماعی گروهی از برنامه‌های کاربردی مبتنی بر اینترنت هستند که با اتکا به بنیان‌های فناورانه وب.۲ امکان ایجاد و تبادل محتوای تولید شده به وسیله کاربران را می‌دهند (کاپلان و هانلین، ۲۰۱۰).
رسانه‌اجتماعی (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از رسانه‌های اجتماعی دسته‌ای از انواع رسانه‌هاست که شامل بلاگ‌ها، ویکی‌ها، پادکست‌ها^[۵]، انجمن‌های گفتگو، اجتماعات محتوایی و میکروبلاگ‌ها^[۶] می‌باشد که امکان برقراری ارتباط بین اعضای خود را با اهداف متفاوت فراهم می‌کنند.
عملکرد (تعریف نظری): به نحوه انجام وظایف و مسئولیت‌های محول شده که در بر گیرنده فرایند و نتیجه امور است اطلاق می‌شود (عزتی،۱۳۹۱).
عملکرد (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از عملکرد، انجام وظایف و مسئولیت‌های آموزشی و پژوهشی محول شده به اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها است.
فصل دوم
ادبیات تحقیق
بخش اول:
شبکه های اجتماعی علمی و پژوهشی مجازی
مقدمه
شبکه‌های اجتماعی، به مجموعه ای از افراد که به صورت گروهی با یکدیگر در ارتباطند و مواردی مانند اطلاعات، نیازمندی‌ها، فعالیت‌ها و افکار خود را به اشتراک می‌گذارند، گفته می‌شود. شبکه‌های اجتماعی را می‌توان به دودسته شبکه‌های مجازی و شبکه‌های غیرمجازی تقسیم کرد. شبکه‌های غیرمجازی در واقع شبکه‌هایی هستند که توسط مجموعه ‌ای از افراد و گروه‌های به هم پیوسته، در محیط اجتماعی عمل می‌کنند. شبکه اجتماعی مجازی یا شبکه اجتماعی اینترنتی، وب‌سایت یا مجموعه‌ای از وب‌سایت‌هایی است که به کاربران امکان می‌دهد، علاقه‌مندی‌ها، افکار، و فعالیت‌های خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند؛ به عبارت دیگر، شبکه‌های اجتماعی سایت‌هایی هستند که با بهره گرفتن از یک موتور جستجوگر و افزودن امکاناتی مانند چت، پیام‌رسانی الکترونیک، انتقال تصویر و صدا و …، امکان ارتباط بیشتر کاربران را در قالب شبکه‌ای از روابط فردی و گروهی فراهم می‌آورند (شاوردی، ۱۳۹۲).
امروزه شبکه‌های اجتماعی مجازی سکاندار اقیانوس پرتلاطم اینترنت‌اند. شبکه‌هایی که مبتنی بر فناوری “وب.۲” فعالیت داشته و با اجتماع‌گرایی مجازی نقش اساسی‌ در معادلات رسانه‌ای جهان بازی می‌کنند. این وب‌سایت‌ها علاوه بر قابلیت شبکه‌سازی مجازی، امکان استفاده از فرصت‌های مختلف در فضای اینترنت را اعم از جست‌وجو، خواندن و به اشتراک‌گذاری اخبار، آپلود عکس و فیلم، نوشتن یادداشت‌ها و عضویت در گروه‌های مختلف، فراهم کرده و این امر باعث اقبال کاربران اینترنتی به شبکه‌های اجتماعی شده‌است. فضای مجازی بسته به ساخت‌های اجتماعی شکل می‌یابد و رشد فناوری، همگرایی رسانه‌ای و مسائل مربوط به آن، در شرایط اجتماعی گوناگون بروندادهای متفاوتی داشته‌است (رحمان‌زاده، ۱۳۸۹).
اینترنت و فناوری وب.۲^[۷]
همچنان که الگوهای ارتباطی به طور روزافزونی از مرزهای ملی فراتر می‌رود، آمار اتصال به اینترنت وکاربران آن به طور تصاعدی در حال رشد است. انتشار پرشتاب اینترنت، ماهواره و فناوری‌های دیجیتالی، ارتباط همزمان میان بخش‌های وسیعی از جهان را ممکن ساخته‌است. درنتیجه بسیاری از کنترل‌های ملی اطلاعات بی‌اثر شده‌اند. امروزه نقش رسانه‌ها و میزان نفوذ آن‌ها در ساخت سیاسی جوامع بر کسی پوشیده نیست. نقش عمده رسانه‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی باعث شده که اهمیت رسانه‌ها تا این حد مورد توجه قرار گیرد (رحمان‌زاده، ۱۳۸۹).
همان‌طور که اعضای جامعه روز‌به‌روز بیشتر به یکدیگر نزدیک می‌شوند، جهان در حال تبدیل شدن به دهکده جهانی است که مک لوهان^[۸](۱۹۶۲) آن را ترسیم کرد. در مفهوم دهکده جهانی، جهان به عنوان یک دهکده کوچک دیده می‌شود که ساکنان آن از طریق ابزارهای الکترونیک به یکدیگر متصل شده و ارتباط برقرار می‌کنند (رکتام و فرپو،۲۰۱۱). در ابتدا “وب.۱^[۹]” دنیای اطلاعات را در فواصل زمانی سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ متحول ساخت و با ایجاد دسترسی همگانی به اطلاعات مختلف بدون هیچگونه محدودیت، انقلابی شگرف در زمینه دسترسی به اطلاعات و پیشرفت علم ایجاد کرد (رحمان‌زاده، ۱۳۸۹). پست الکترونیک^[۱۰]، پروتکل انتقال فایل و اتاق‌های گفتگو^[۱۱] از جمله فناوری‌های وب.۱ بودند (اولریچ و همکاران،۲۰۰۸). در سال ۲۰۰۴، یک دهه بعد از آن‌که شبکه جهانی اینترنت یک واسطه شناخته شده و قابل دسترس برای عموم مردم بود، تعریف اینترنت به طور کامل تغییر کرد. مشارکت کامل کاربر با به وجود آمدن مفهوم وب.۲ ایجاد شده و تعریف ارتباطات برخط^[۱۲]، اگر چه به وسیله یک تغییر بنیادی در پیشرفت حوزه فناوری آورده نشده بود، تغییر پیدا کرد. همچنین اگر وب در دهه ۱۹۹۰ بیشتر یک واسطه انتشاری بود، در دهه ۲۰۰۰ به یک واسطه ارتباطی تبدیل شد (منوویچ، ۲۰۰۹).

اصطلاح وب.۲ معانی متفاوتی را در بر می‌گیرد که شامل تأکید زیاد بر محتوای ایجاد شده توسط کاربر، به اشتراک‌گذاری داده، تلاش مشترک با بکارگیری نرم‌افزارهای اجتماعی متفاوت، راه‌های جدید تعامل با نرم‌افزارهای بر پایه وب و استفاده از فضای وب به عنوان پایگاهی^[۱۳] برای ساخت، هدف‌گذاری و استفاده از محتوا می‌باشد (اندرسون، ۲۰۰۷). وب.۲ و وب‌سایت‌های دوسویه و شبکه‌های اجتماعی مجازی دنیای ارتباطات را چنان دگرگون ساخته‌اند که کاربران این بار ضمن دریافت پیام، خود شخصاً به خوراک‌دهی سایت‌ها و وبلاگ‌ها می‌پردازند. در مجموع این ارتباطات دو طرفه در وب.۲ سبب ایجاد شبکه‌های اجتماعی در تمام زمینه‌های زندگی بشر شده و به نوعی تمام روابط اجتماعی جامعه بشری را تحت تأثیر خود قرار داده‌است (رحمانزاده، ۱۳۸۹). هنگامی که وب.۲ پایه و اساس ایدئولوژی و فناوری را نشان می‌دهد، محتوای تولید شده توسط کاربر را می‌توان به عنوان مجموع تمام راه‌هایی که مردم برای استفاده از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، دید (کاپلان و هائنلین،۲۰۱۰).
طبق گفته سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه^[۱۴] در سال ۲۰۰۷، محتوای تولید شده توسط کاربر باید سه ویژگی اولیه داشته‌باشد تا این عنوان را به خود بگیرد: اول، یا در یک وب‌سایت با دسترسی عمومی و یا یک شبکه اجتماعی که برای گروه منتخبی از مردم قابل دسترسی است، قرار داده شود؛ دوم، باید مقدار مشخصی تلاش خلاقانه در آن دیده شود؛ و سوم، باید خارج از روال و شیوه‌های حرفه‌ای مرسوم ایجاد شده باشد.
با در نظر گرفتن موارد فوق، پست الکترونیک، فضاهای گفتگو، مطالب کپی شده در سایت‌ها و وبلاگ‌ها و تمام محتواهایی که با هدف بازار تبلیغاتی ایجاد شده‌اند از این دسته‌بندی حذف می‌شوند (کاپلان و هائنلین،۲۰۱۰).
به طور کلی، وب.۲ یک پایگاه داده است که هرچه مردم بیشتر با آن در تعامل باشند، محتوای آن غنی‌تر می‌شود و از نرم‌افزارهایی تشکیل شده که هرچه بیشتر استفاده شوند باهوش‌تر می‌شوند، بازاریابی آنها به وسیله تجربه و تعریف‌های کاربران آن‌هاست و این نرم‌افزارها برای شکل دادن یک پایگاه محاسباتی وسیع‌تر با یکدیگر در ارتباط و تعاملند (موسر، ۲۰۰۶). به هر حال، به هر دلیلی که مردم از این خدمات در زندگی خود استفاده می‌کنند، وب.۲ و فناوری‌های شبکه‌های اجتماعی، نشانگر نیروی غیرقابل انکاری هستند که قدرت ارتباط انسان‌ها را تقویت می‌کند و روابط اجتماعی با دیگران را به شکل‌های مختلف تشویق می‌کند. این فناوری توجه زیادی در زمینه‌های مختلف به خود جلب کرده‌است. اگرچه اجزای این فناوری هنوز در بسیاری از حوزه‌ها جوان است، واضح است روند فراگیر شدن آن تا جایی که نیاز مردم به اجتماعی شدن و برقراری ارتباط وجود دارد، ادامه خواهد یافت (راکتام و فرپو، ۲۰۱۱).
رسانه‌های اجتماعی^[۱۵]
رسانه‌‌های اجتماعی یکی از مهمترین بخش‌های وب.۲ می‌باشد که در دنیای همیشه در حال تغییر ما، به یک بخش اجتناب ناپذیر هم در بُعد شخصی و هم حرفه‌ای تبدیل شده‌اند (ملو، ۲۰۱۱).
رسانه‌های اجتماعی نرم افزارهایی هستند که بین اعضا تعامل ایجاد و آن را سازماندهی می‌کنند. توانایی رسانه‌‌اجتماعی در ایجاد همکاری، آن را از فناوری‌های دیگر متمایز می‌کند (مینوچا و پتر، ۲۰۱۲).
عقیلی و جعفری(۱۳۹۲) رسانه‌های اجتماعی را گروهی از انواع جدید رسانه‌های برخط تعریف می‌کنند که همه یا تعدادی از ویژگی‌های زیر را دارند:
۱- امکان مشارکت: رسانه‌های اجتماعی ارسال بازخورد از سوی مخاطب را تسهیل کرده و آن‌ها را تشویق می‌کنند.
۲- باز بودن: اغلب رسانه‌های اجتماعی برای مشارکت اعضا و دریافت بازخور باز هستند. امکان رای دادن، درج نظر^[۱۶] و به اشتراک‌گذاری اطلاعات در آن‌ها وجود دارد و به ندرت مانعی برای تولید و دسترسی به محتوا در این رسانه‌ها وجود دارد.
۳- ارتباط دو سویه: در رسانه‌های سنتی ارتباط یک طرفه بود اما در رسانه‌های اجتماعی فضایی برای گفتگوی دوطرفه وجود دارد.
۴- شکل‌گیری اجتماعات برخط: این اجتماعات می‌توانند حول علایق مشترکی مانند عکاسی، تیم ورزشی، برنامه تلویزیونی یا تحقیقات علمی شکل گرفته‌باشد.
۵- توانایی برقراری ارتباط: اغلب شبکه‌های اجتماعی در حال گسترش و برقراری پیوند با دیگر سایت‌ها و منابع هستند.
از این دیدگاه رسانه‌های اجتماعی را می‌توان به هفت گروه شامل شبکه‌های اجتماعی^[۱۷]، وبلاگ‌ها^[۱۸]، ویکی‌ها^[۱۹]، پادکست‌ها^[۲۰]، اتاق‌های گفتگو، اجتماعات محتوایی^[۲۱] و میکرو‌‌وبلاگ‌ها^[۲۲] تقسیم کرد. علاوه بر این برخی منابع دنیاهای مجازی^[۲۳] را نیز گونه‌ای از رسانه‌های اجتماعی می‌دانند که در سال‌های آینده گسترش بیشتری خواهند داشت.
شبکه‌های اجتماعی برخط نرم‌افزارهایی هستند که به کاربران خود امکان اتصال از طریق ساخت پروفایل‌های^[۲۴] شخصی، دعوت دوستان و همکاران و فرستادن پیام به یکدیگر را می‌دهند (کاپلان و هائنلین، ۲۰۱۰). وبلاگ‌ها روزنامه‌های برخطی هستند که با محتوای جدید کاربران به‌روز می‌شوند. وبلاگ‌ها می‌توانند در انواع مختلفی از قبیل خاطرات شخصی و شرح زندگی نویسنده تا تمام اطلاعات مربوط به یک موضوع خاص در یک مکان خاص ظاهر شوند. ویکی‌ها سایت‌هایی هستند که به کاربران اجازه اضافه کردن و ویرایش محتوا می‌دهند و محتوای تولیدشده در آن‌ها حاصل مشارکت اعضاست. پادکست‌ها فایل‌های صوتی تصویری هستند که با قابلیت مشترک‌شدن در اینترنت قرار داده شده‌اند. فروم‌ها که از دوران پیش از تولد مفهوم رسانه‌های اجتماعی فعالیت می‌کردند فضایی برای گفتگو در موضوعات مختلف محسوب می‌شوند. اجتماعات محتوایی امکان مدیریت و به اشتراک‌گذاری نوع خاصی از محتوا از قبیل عکس، فایل‌های ویدئویی، متن یا لینک را فراهم می‌کنند. میکروبلاگ‌ها که تلفیقی از شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌های کوچک هستند با محتواهای کوتاه کاربران به روز می‌شوند (ساعی و نظری مقدم،۱۳۹۲).
دنیاهای اجتماعی مجازی به کاربران خود اجازه می‌دهند تا یک زندگی مجازی مانند زندگی حقیقی داشته باشند و به شکل‌های مختلف در فضاهای سه‌بعدی ظاهر شوند. در این جوامع قوانین خاصی برای تعاملات افراد وضع نشده‌است و همین باعث شده افراد رفتاری بسیار شبیه به رفتار خود در دنیای واقعی از خود نشان دهند. مهمترین مثال دنیاهای اجتماعی مجازی برنامه زندگی دوم^[۲۵] است که توسط یک کمپانی در سان‌فرانسیسکو ایجاد شده‌است. علاوه بر این، در این برنامه امکان ایجاد محتوا (مانند طراحی لوازم مجازی و…) و فروش آن به دیگران در ازای پول مجازی امکان‌پذیر است. این دنیاهای مجازی موقعیت‌های بسیار مناسب تبلیغاتی، بازاریابی، ارتباطی، تحقیقاتی و … برای شرکت‌ها ایجاد می‌کنند (کاپلان و هائنلین، ۲۰۱۰).
در شکل ۲-۱ فناوری‌های اصلی که با رسانه‌اجتماعی ارتباط ‌دارند نشان داده‌شده‌است.
شکل ۲-۱- فناوری‌های مرتبط با رسانه‌های اجتماعی (منبع: فریرا، ۲۰۰۹)
یکی از رایج‌ترین مزایای رسانه‌های اجتماعی توانایی آن‌ها در تسهیل‌سازی همکاری و ارتباطات میان همکاران، بالاخص به طور بین‌المللی است (کولینز و هاید، ۲۰۱۰). در جریان تحقیقات جاری قرارگرفتن نیز یکی دیگر از مزایای رایج مرتبط با بکارگیری رسانه‌های اجتماعی است (گروزد، استیو و ویلک، ۲۰۱۲). این کار نه‌تنها آن‌ها را نسبت به مسائل و تحقیقات زمینه کاری خود مطلع می‌کند، بلکه آشنایی آن‌ها با محققان هم‌رشته خود را بیشتر می‌کند. همچنین رسانه‌های اجتماعی فضایی برای گفتگوهای غیررسمی ایجاد می‌کند، روابط بین‌فردی را بهبود می‌بخشد و نیز روابط جدیدی براساس علایق مشابه و حوزه تحقیقی ایجاد می کند (گروزد، ولمن و تاختیو،۲۰۱۱). یکی دیگر از مزایای ذکر شده برای رسانه‌های اجتماعی توانایی آن‌ها در آسان‌سازی انتشار اطلاعات است. به عنوان مثال، بلاگ‌ها به وسیله بسیاری از محققین به منظور انتشار اطلاعات تخصصی خود یا اطلاعات عمومی استفاده می‌شوند (بوک ووا و همکاران،۲۰۱۰).
اگرچه استفاده از رسانه‌های اجتماعی در مجامع علمی مزایای زیادی دارد، محدودیت‌ها و نگرانی‌هایی هم در این زمینه به وجود آمده‌است. یکی از مهمترین موانع استفاده از رسانه‌های اجتماعی در تحقیقات، کمبود زمان برای آن است. همچنین مشکلات حق تکثیر^[۲۶] نیز به عنوان یکی از نگرانی‌های اصلی برای محققان وجود دارد (رولندز و همکاران، ۲۰۱۱).
اگرچه فناوری‌های برخط در حال کسب محبوبیت و اهمیت بیشتری هستند، این روند همیشه به مؤسسات و سازمان‌ها انتقال پیدا نمی‌کند. به عنوان مثال بسیاری از دانشگاه‌ها در حال حاضر از نرم‌افزارها و سیستم‌های ارتباطی استفاده می‌کنند که در مؤسسات و ارگان‌ها قابل استفاده نیست و کمبود ابزارهای خلاقانه برای تسهیل جستجو وجود دارد. به همین دلیل دانشگاهیان و کارکنان تحقیقاتی ممکن است از استفاده از رسانه‌های اجتماعی جدید که ممکن است به کارشان کمک کند منصرف شوند. بسیاری از محققان ادعا کرده‌اند که انتشار برخط همانند حضور در مجامع برخط به وسیله مؤسسه محلی‌شان حمایت نمی‌شود. در بعضی نمونه‌ها، اقدامات شدیدی مانند اخراج فرد توسط مؤسسه برای جلوگیری از استفاده کارکنانشان از رسانه‌های اجتماعی صورت گرفته‌است. این نمونه‌ها عقبگرد زیادی در بکارگیری رسانه‌های اجتماعی توسط محققین ایجاد می‌کنند (کولینز و هاید، ۲۰۱۰).
نتایج تحقیقات تا به امروز نشان می‌دهد با وجود محدودیت در بکارگیری رسانه‌های اجتماعی، محققین در حال استفاده از طیف وسیعی از این رسانه‌ها در زندگی حرفه‌ای خود هستند.
شبکه های اجتماعی مجازی
یکی از شیوه‌های برقراری ارتباط بین افراد که خود دچار تحول عمیقی شده‌است ارتباط از طریق شبکه‌های اجتماعی است. شبکه‌های اجتماعی تار و پود روابط اجتماعی هستند که فرد را به دیگران و سایر گروه‌ها ارتباط می‌دهند. اصطلاح شبکه‌های اجتماعی نخستین بار توسط بارنز^[۲۷] در سال ١٩۵۴ مطرح گردید و از آن زمان به بعد به سرعت به شیوه کلیدی در تحقیقات و مطالعات جامعه‌شناسی مدرن، روانشناسی اجتماعی، مطالعات سازمانی، مدیریت و غیره بدل گشت (زراتی، ۲۰۰۹).
اولین شبکه اجتماعی برخط سایت سیکس دیگریز^[۲۸] در سال ۱۹۹۷ معرفی شد و به کاربران خود اجازه ساخت پروفایل، تهیه لیست دوستان و جستجو بین لیست‌های دوستان را می‌داد. هرکدام از این امکانات که توسط این سایت ادغام شده‌ ‌بود، در گذشته به شکل‌های دیگری وجود داشت. اگرچه این شبکه اجتماعی میلیون‌ها کاربر جذب کرد، نتوانست به یک تجارت پایدار برسد و در سال ۲۰۰۰ منحل شد (بوید و الیسون،۲۰۰۷).
لیوژورنال^[۲۹] و رایز^[۳۰] از جمله اولین شبکه‌های اجتماعی با اهداف حرفه‌ای بودند. انفجار تجارت در وب‌سایت‌های اجتماعی در سال ۲۰۰۲ باعث به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی مانند فرندستر^[۳۱]، اورکات^[۳۲]، لینکداین^[۳۳] شد که خود باعث رشد قارچ‌گونه وب‌سایت‌های شبکه‌های اجتماعی در اینترنت شد. در این سال‌ها شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌های حاشیه‌ای در دنیای مجازی محسوب می‌شدند و هنوز وب‌سایت‌های کلاسیک “وب.۱” در اینترنت حرف اول را می‌زدند. با ورود فناوری وب.۲ تغییرات زیادی در این عرصه به وجود آمد. با فراگیر شدن این فناوری؛ کم‌کم غول‌های شبکه‌های اجتماعی مانند اورکات، مای اسپیس^[۳۴] و فیس‌بوک^[۳۵] در سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ شروع به فعالیت کردند (عقیلی و جعفری، ۱۳۹۲).
امروزه شبکه‌های اجتماعی مجازی به یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی بین مردم تبدیل شده‌اند. این سایت‌ها به این دلیل “اجتماعی” نام‌گذاری شده‌اند که به دوستان و همکاران امکان برقراری ارتباط داده و پیوند بین اعضا را در فضای اینترنت محکم‌تر می‌کنند (زیدیه، ۲۰۱۲).
شبکه‌های اجتماعی مجازی را به عنوان خدمات مبتنی بر وبی^[۳۶] تعریف می‌کنند که به اشخاص اجازه می‌دهند یک پروفایل همگانی یا نیمه‌همگانی درون یک سیستم محدود بسازند؛ فهرستی از دیگر کاربرانی که با آن‌ها وابستگی مشترک دارند ایجاد کنند و فهرست پیوندهای اعضا را همراه با مواردی که توسط سایرین در نظام ایجاد شده‌اند مشاهده و مرور کنند (بوید و الیسون، ۲۰۰۷). طبق تعریف لنهارت و مدن^[۳۷](۲۰۰۷) شبکه اجتماعی مجازی فضایی برخط است که کاربر می‌تواند با ساخت پروفایل و یک شبکه شخصی به دیگر کاربران متصل شود.

تسهیل به اشتراک‌گذاری دانش از طریق فضای مجازی ویااتاق های فکر برای متقاضیان.

تصویب قوانین و مقرراتی در خصوص اعمال والزام شرکت بازرگانان وافرادمتقاضی تجارت در دوره‌های تخصصی مربوطه و همچنین کارفرمایان جهت ارائه تسهیلات لازم برای شرکت هرچه بهتروبیشترفعالان در آن بخش دوره‌های آموزشی جهت افزایش هرچه بیشتر تولیدات صادرات محوروصادرات کالاوخدمات.
توجه به تغییرنیازهاوشناسایی آنهاازطریق گروه‌های ارزیابی که هم وظیفه کنترل رابرعهده دارند وهم توسعه و به‌روزرسانی را.
افزایش کارایی و اثربخشی فرایندهای آموزشی بایستی یک از اهداف مهم سازمان‌ها، شرکت‌ها، مؤسسات و غیره باشد.
درک کامل و شفاف ازعملکردوتاًثیردوره های آموزشی بر توسعه صادرات
اطلاعات حاصل از دوره‌های آموزشی معنی دارو قابل‌استفاده برای متقاضیان باشد.
فراهم نمودن هرچه بیشتر امکانات زیربنایی توسط دولت و نهادهای آموزشی
تاًمین امکانات لازم جهت دسترسی آسان و ارزان به آخرین اطلاعات موردنیاز بازرگانان توسط مراکز ذیصلاح.
اخذ تجربه‌های شرکت‌های مشابه در به‌کارگیری دوره‌های آموزشی به‌منظور کاهش هزینه هاوافزایش کیفیت نظام اطلاعات آموزشی.
مباحث بازاریابی با توجه به محصولات منطقه‌ای ازیک‌طرف و ویژگی‌های تقاضاهای کشورهای طرف تجارت از طرف دیگر عنوان شود.
تشکیل اتحادیه‌ها و تشکل‌های صادراتی در سطح استان که خود محرک خوبی برای صاحب‌نظران ارائه کارگاه‌ها است.
تقویت بانک‌های اطلاعاتی استان جهت در دسترس قرار دادن اطلاعات به‌روز
تشکیل کارگاه‌های آموزشی مرتبط به علوم نوین ازجمله اینترنت و تجارت الکترونیک.
۲-۴-۵ پیشنهادهایی جهت تحقیقات درآینده
بررسی وتحقیق در مورد مشکلات برگزار کنندگان دوره های مورد تحقیق مذکور
تحقیق و بررسی در مورد فعالیت سایر واحدهای تجاری بصورت ویژه از جمله تولید کنندگان و ارائه راهکارهای عملی در مورد تولیدات صادرات محور
انجام تحقیقات مشابه در سایر استانهاوارائه راهکارهایی درخصوص هرچه بهترشدن برگزاری دوره ها
بررسی و نیاز سنجی درخصوص دوره های کاربردی مرتبط باصادرات
بررسی در مورد قوانین و مقررات تجارت خارجی و پیشنهاد درراستای اصلاح قوانین مانع توسعه صادرات
بررسی و تحقیق درمورد نقش بانکهای عامل در توسعه صادرات
۵- ۵ مقایسه تحقیق با نتایج تحقیقات پیشین
همانطورکه ملاحظه شد در این تحقیق به بررسی یکی از مهم‌ترین عوامل تاًیرگذاربرتوسعه صادرات یعنی «آموزش» آن‌هم دریک استان (چهارمحال و بختیاری) پرداخته شد؛ که خودمی تواند به‌عنوان آزمونه‌ای برای سایر استان هاباشد. از تجربیات برگزارکنندگان دوره‌های مذکور استفاده و قدمی درراستای توسعه صادرات غیرنفتی استان خودودرنهایت کشور بردارند.
تحقیقات پیشین همانطورکه در فصل یک این تحقیق بیان شد (ر.ک.ص ۱۵۵) اکثراً به موضوع آموزش ویاتوسعه صادرات به‌صورت کلی پرداخته بودندومطالعه ای در خصوص نتیجه عملی از برگزاری دوره‌های آموزشی مرتبط با صادرات و نقش آن در توسعه صادرات نداشتند.

۶-۵ محدودیت‌های تحقیق

۱-کوتاه بودن دوره زمانی موردمطالعه
۲-آمار و اطلاعات دقیقی در خصوص میزان صادرات بازرگانان استان با توجه به مکاتبات و ملاقات متعدد با عوامل ذی‌ربط در دسترس نبوده است. (بازرگانانی که صادرات خودرااز سایر گمرکات، غیر از گمرک استان چهارمحال و بختیاری، انجام می دهند)
ضمایم و پیوست ها:
جدول ۱ مشخصات پرسشنامه

مشخصات پرسشنامه

نام پرسشنامه

بررسی تاًثیرآموزش تجار، بازرگانان و تولیدکنندگان بر توسعه صادرات (موردمطالعه استان چهارمحال و بختیاری)

نوع پرسشنامه

استاندارد محقق ساخته *

طراح

بهنام کیانی هرچگانی

تعداد سؤالات

• مدل‌سازی فرایند و تعیین رابطه ورودی‌ها و خروجی‌های فرایند.

• غیرحساس‌نمودن مشخصه‌ های کیفی نسبت به عواملی که امکان کنترل آنها وجود ندارد.

• تعیین محدوده مجاز عوامل کنترل فرایند، به‌نحوی که مشخصه‌ های کیفی موردنظر همیشه درمحدوده مجاز تعریف شده قرار بگیرند.

با توجه به موارد ذکر شده در بالا، دستاوردهای کلی تکنیک طراحی آزمایش را می‌توان در مباحث زیر خلاصه کرد:

• بهبود کیفیت

• کاهش ضایعات

• کاهش بازرسی

• کاهش زمان تولید

• بهبود عملکرد فرایند

• افزایش بهره‌وری

• کاهش هزینه

مجهز شدن به این ابزار کاملاً امکان‌پذیر بوده و با توجه به میزان بالای ضایعات در صنایع مختلف، بکارگیری آن کاملاً توجیه‌پذیر و همراه با سودآوری قابل توجه خواهد بود ]۵۰[.
سایر اهداف طراحی آزمایش را می‌توان در قالب کاهش تعداد آزمایش‌ها و در نتیجه کاهش زمان و هزینه‌ آزمایش‌ها، تعیین متغیرهایی که بیشترین تأثیر را در مشخصه‌ های خروجی فرایند دارند، حذف فاکتورهای غیرضروری، محاسبه درصد اهمیت هر متغیر، تعیین میزان خطا و تعیین شرایط بهینه خلاصه کرد ]۵۰[.
۳-۳- مراحل استفاده از تکنیک طراحی آزمایش‎ها
مراحل مختلف استفاده از تکنیک طراحی آزمایش‎ها را می‎توان به شرح ذیل برشمرد]۵۱[:

• طراحی آزمایش (انتخاب پارامترهای مورد بررسی و سطوح تغییرات آنها و تعیین آرایه یا چهارچوب انجام آزمایش‎ها)

• انجام آزمایش‎ها (جهت کاهش خطاهای احتمالی، انتخاب تصادفی شماره آزمایش حائز اهمیت می‎باشد.)

• تحلیل نتایج

۳-۴- انواع روش‌های طراحی آزمایش
برخی از روش‌های طراحی آزمایش عبارتند از ]۴۹-۵۰ [:
روش فاکتوریل کامل^[۴۳]، روش فاکتوریل جزئی^[۴۴] و روش تاگوچی^[۴۵]
که در بخش بعد، روش تاگوچی به اختصار توضیح داده می‌شود:
۳-۴-۱- طراحی آزمایش به روش تاگوچی
۳-۴-۱-۱- مقدمه
با آغاز کار بازسازی کشور ژاپن پس از جنگ جهانی دوم، در شرایطی که این کشور با کمبود شدید مواد خام، تجهیزات با کیفیت و مهندسان ماهر روبه‌رو شد و رقابت برای تولید محصولات با کیفیت بالا و تداوم بهبود کیفیت را تحت آن شرایط آغاز کرد، کار ابداع یک شیوه برای برخورد با مساله رقابت، به دکتر جنیشی تاگوچی که در آن زمان مهندس مسئول توسعه محصولات مخابراتی ویژه در آزمایشگاه‌های ارتباطات الکتریکی^[۴۶] بود، واگذار شد. در اواخر سال ۱۹۴۰ میلادی، دکتر تاگوچی مفاهیم آماری جدیدی را مطرح کرد و بعدها ثابت شد که این مفاهیم، ابزارهای با ارزشی در مقوله کنترل و بهبود کیفیت است. روش تاگوچی نسبت به روش‌های متدوال و رایج مهندسی کیفیت کاملاً متفاوت است. روش تاگوچی بر طراحی کیفیت در هنگام طراحی محصولات و فرایند تأکید دارد، درحالیکه روش‌های متداول طراحی آزمایش‌ها، بر مبنای بازرسی و کنترل کیفیت در حین فرایند تولید و یا بعد از تولید محصول می‌باشند ]۵۰[.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تاگوچی با بهره گرفتن از آرایه‌های متعامد^[۴۷]، تعداد آزمایش‌ها را بسیار کاهش داد. این آرایه‌ها با ویژگی‌های خاصی از بین تعداد کل آزمایش‌ها در روش فاکتوریل کامل انتخاب می‌شوند.]۵۱[.
۳-۴-۱-۲- مزایای روش تاگوچی
برخی از مزایای روش تاگوچی بشرح زیر است ]۵۰ و ۵۱[:

• کاهش تعداد آزمایش‌ها و هزینه‌ها

• امکان بررسی فاکتورهای گسسته (نوع ماده و …)

• امکان تخمین نتایج در شرایط بهینه

• امکان تخمین نتایج در سطوح دلخواه

• تعیین سهم خطا

• تعیین سطح اثرات متقابل در نظر گرفته شده

۳-۴-۱-۳- ویژگی‎های آرایه‌های متعامد
آرایه‌ای که در طراحی آزمایش‌ها به‌کار می‌رود و خصوصیات ویژه‌ای دارد، آرایه متعامد نامیده می‌شود. آرایه‌های متعامد را به صورت نشان می‌دهند که در آن، n بیانگر تعداد آزمایش‌ها، X نشان‌دهنده تعداد سطوح‌ فاکتور و Y بیانگر حداکثر تعداد فاکتورهایی است که با آرایه مورد نظر قابل بررسی است. به عنوان مثال در ، تعداد آزمایش‌ها ۸ می‌باشد و با این آرایه حداکثر ۷ فاکتور دو سطحی قابل بررسی است (البته می‌توان از فاکتورهای کمتری نیز استفاده کرد). یک آرایه متعامد ماتریسی است که سطرهای آن، سطوح فاکتورها در هر آزمایش (سطح‌های ۱ و ۲ برای جدول (۳-۱)) و ستون‌های آن، تعداد فاکتورها (۷ فاکتور) را نشان می‌دهند ]۵۰ و ۵۱[.

جدول ۳-۱- آرایه متعامد