شبکه اجتماعی مجازی (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌هایی است که کاربران با عضویت در آن‌ها می‌توانند با ساختن پروفایل شخصی خود با افراد دیگر در ارتباط باشند و اطلاعات، تصاویر، فیلم‌ها، نرم‌افزارها و… را در حوزه علاقمندی خود به اشتراک بگذارند.
شبکه اجتماعی علمی و پژوهشی (تعریف نظری): در حوزه آموزش، شبکه‌های اجتماعی امکان برقراری ارتباط دو طرفه بین دانشجویان، فارغ التحصیلان، اساتید، معلمان و مدیران در داخل و خارج از موسسه فعلی خود را با اهداف علمی و پژوهشی فراهم می‌کنند (میلز، ۲۰۱۱).
شبکه اجتماعی علمی و پژوهشی (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از شبکه‌های اجتماعی علمی و پژوهشی وب‌سایت‌هایی است که محققین، دانشجویان، اساتید و دیگر افراد علاقمند به پژوهش با عضویت در آن‌ها از امکانات این قبیل سایت‌ها مانند به اشتراک‌گذاری نتایج تحقیقات خود، مطلع شدن از فعالیت‌های علمی دیگر افراد در زمینه پژوهش خود و تبادل اطلاعات استفاده می‌کنند.
فناوری وب.۲ (تعریف نظری): فناوری وب.۲ به تکنولوژی‌هایی گفته می‌شود که کاربر محور، قابل تغییر، مشارکتی، تعاملی و بر اساس به اشتراک‌گذاری دانش در ساخت محتوای وب هستند (گو و ویدن وولف،۲۰۱۱).
فناوری وب.۲ (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر وب.۲ به معنای یک پلت‌فرم^[۴] است که به موجب آن محتوا و برنامه‌های کاربردی توسط افراد خاص تولید و منتشر نمی‌شوند، بلکه به طور مداوم توسط همه کاربران و به طور مشارکتی اصلاح می‌شوند.
رسانه‌ی اجتماعی (تعریف نظری): رسانه‌های اجتماعی گروهی از برنامه‌های کاربردی مبتنی بر اینترنت هستند که با اتکا به بنیان‌های فناورانه وب.۲ امکان ایجاد و تبادل محتوای تولید شده به وسیله کاربران را می‌دهند (کاپلان و هانلین، ۲۰۱۰).
رسانه‌اجتماعی (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از رسانه‌های اجتماعی دسته‌ای از انواع رسانه‌هاست که شامل بلاگ‌ها، ویکی‌ها، پادکست‌ها^[۵]، انجمن‌های گفتگو، اجتماعات محتوایی و میکروبلاگ‌ها^[۶] می‌باشد که امکان برقراری ارتباط بین اعضای خود را با اهداف متفاوت فراهم می‌کنند.
عملکرد (تعریف نظری): به نحوه انجام وظایف و مسئولیت‌های محول شده که در بر گیرنده فرایند و نتیجه امور است اطلاق می‌شود (عزتی،۱۳۹۱).
عملکرد (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از عملکرد، انجام وظایف و مسئولیت‌های آموزشی و پژوهشی محول شده به اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها است.
فصل دوم
ادبیات تحقیق
بخش اول:
شبکه های اجتماعی علمی و پژوهشی مجازی
مقدمه
شبکه‌های اجتماعی، به مجموعه ای از افراد که به صورت گروهی با یکدیگر در ارتباطند و مواردی مانند اطلاعات، نیازمندی‌ها، فعالیت‌ها و افکار خود را به اشتراک می‌گذارند، گفته می‌شود. شبکه‌های اجتماعی را می‌توان به دودسته شبکه‌های مجازی و شبکه‌های غیرمجازی تقسیم کرد. شبکه‌های غیرمجازی در واقع شبکه‌هایی هستند که توسط مجموعه ‌ای از افراد و گروه‌های به هم پیوسته، در محیط اجتماعی عمل می‌کنند. شبکه اجتماعی مجازی یا شبکه اجتماعی اینترنتی، وب‌سایت یا مجموعه‌ای از وب‌سایت‌هایی است که به کاربران امکان می‌دهد، علاقه‌مندی‌ها، افکار، و فعالیت‌های خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند؛ به عبارت دیگر، شبکه‌های اجتماعی سایت‌هایی هستند که با بهره گرفتن از یک موتور جستجوگر و افزودن امکاناتی مانند چت، پیام‌رسانی الکترونیک، انتقال تصویر و صدا و …، امکان ارتباط بیشتر کاربران را در قالب شبکه‌ای از روابط فردی و گروهی فراهم می‌آورند (شاوردی، ۱۳۹۲).
امروزه شبکه‌های اجتماعی مجازی سکاندار اقیانوس پرتلاطم اینترنت‌اند. شبکه‌هایی که مبتنی بر فناوری “وب.۲” فعالیت داشته و با اجتماع‌گرایی مجازی نقش اساسی‌ در معادلات رسانه‌ای جهان بازی می‌کنند. این وب‌سایت‌ها علاوه بر قابلیت شبکه‌سازی مجازی، امکان استفاده از فرصت‌های مختلف در فضای اینترنت را اعم از جست‌وجو، خواندن و به اشتراک‌گذاری اخبار، آپلود عکس و فیلم، نوشتن یادداشت‌ها و عضویت در گروه‌های مختلف، فراهم کرده و این امر باعث اقبال کاربران اینترنتی به شبکه‌های اجتماعی شده‌است. فضای مجازی بسته به ساخت‌های اجتماعی شکل می‌یابد و رشد فناوری، همگرایی رسانه‌ای و مسائل مربوط به آن، در شرایط اجتماعی گوناگون بروندادهای متفاوتی داشته‌است (رحمان‌زاده، ۱۳۸۹).
اینترنت و فناوری وب.۲^[۷]
همچنان که الگوهای ارتباطی به طور روزافزونی از مرزهای ملی فراتر می‌رود، آمار اتصال به اینترنت وکاربران آن به طور تصاعدی در حال رشد است. انتشار پرشتاب اینترنت، ماهواره و فناوری‌های دیجیتالی، ارتباط همزمان میان بخش‌های وسیعی از جهان را ممکن ساخته‌است. درنتیجه بسیاری از کنترل‌های ملی اطلاعات بی‌اثر شده‌اند. امروزه نقش رسانه‌ها و میزان نفوذ آن‌ها در ساخت سیاسی جوامع بر کسی پوشیده نیست. نقش عمده رسانه‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی باعث شده که اهمیت رسانه‌ها تا این حد مورد توجه قرار گیرد (رحمان‌زاده، ۱۳۸۹).
همان‌طور که اعضای جامعه روز‌به‌روز بیشتر به یکدیگر نزدیک می‌شوند، جهان در حال تبدیل شدن به دهکده جهانی است که مک لوهان^[۸](۱۹۶۲) آن را ترسیم کرد. در مفهوم دهکده جهانی، جهان به عنوان یک دهکده کوچک دیده می‌شود که ساکنان آن از طریق ابزارهای الکترونیک به یکدیگر متصل شده و ارتباط برقرار می‌کنند (رکتام و فرپو،۲۰۱۱). در ابتدا “وب.۱^[۹]” دنیای اطلاعات را در فواصل زمانی سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ متحول ساخت و با ایجاد دسترسی همگانی به اطلاعات مختلف بدون هیچگونه محدودیت، انقلابی شگرف در زمینه دسترسی به اطلاعات و پیشرفت علم ایجاد کرد (رحمان‌زاده، ۱۳۸۹). پست الکترونیک^[۱۰]، پروتکل انتقال فایل و اتاق‌های گفتگو^[۱۱] از جمله فناوری‌های وب.۱ بودند (اولریچ و همکاران،۲۰۰۸). در سال ۲۰۰۴، یک دهه بعد از آن‌که شبکه جهانی اینترنت یک واسطه شناخته شده و قابل دسترس برای عموم مردم بود، تعریف اینترنت به طور کامل تغییر کرد. مشارکت کامل کاربر با به وجود آمدن مفهوم وب.۲ ایجاد شده و تعریف ارتباطات برخط^[۱۲]، اگر چه به وسیله یک تغییر بنیادی در پیشرفت حوزه فناوری آورده نشده بود، تغییر پیدا کرد. همچنین اگر وب در دهه ۱۹۹۰ بیشتر یک واسطه انتشاری بود، در دهه ۲۰۰۰ به یک واسطه ارتباطی تبدیل شد (منوویچ، ۲۰۰۹).

اصطلاح وب.۲ معانی متفاوتی را در بر می‌گیرد که شامل تأکید زیاد بر محتوای ایجاد شده توسط کاربر، به اشتراک‌گذاری داده، تلاش مشترک با بکارگیری نرم‌افزارهای اجتماعی متفاوت، راه‌های جدید تعامل با نرم‌افزارهای بر پایه وب و استفاده از فضای وب به عنوان پایگاهی^[۱۳] برای ساخت، هدف‌گذاری و استفاده از محتوا می‌باشد (اندرسون، ۲۰۰۷). وب.۲ و وب‌سایت‌های دوسویه و شبکه‌های اجتماعی مجازی دنیای ارتباطات را چنان دگرگون ساخته‌اند که کاربران این بار ضمن دریافت پیام، خود شخصاً به خوراک‌دهی سایت‌ها و وبلاگ‌ها می‌پردازند. در مجموع این ارتباطات دو طرفه در وب.۲ سبب ایجاد شبکه‌های اجتماعی در تمام زمینه‌های زندگی بشر شده و به نوعی تمام روابط اجتماعی جامعه بشری را تحت تأثیر خود قرار داده‌است (رحمانزاده، ۱۳۸۹). هنگامی که وب.۲ پایه و اساس ایدئولوژی و فناوری را نشان می‌دهد، محتوای تولید شده توسط کاربر را می‌توان به عنوان مجموع تمام راه‌هایی که مردم برای استفاده از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، دید (کاپلان و هائنلین،۲۰۱۰).
طبق گفته سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه^[۱۴] در سال ۲۰۰۷، محتوای تولید شده توسط کاربر باید سه ویژگی اولیه داشته‌باشد تا این عنوان را به خود بگیرد: اول، یا در یک وب‌سایت با دسترسی عمومی و یا یک شبکه اجتماعی که برای گروه منتخبی از مردم قابل دسترسی است، قرار داده شود؛ دوم، باید مقدار مشخصی تلاش خلاقانه در آن دیده شود؛ و سوم، باید خارج از روال و شیوه‌های حرفه‌ای مرسوم ایجاد شده باشد.
با در نظر گرفتن موارد فوق، پست الکترونیک، فضاهای گفتگو، مطالب کپی شده در سایت‌ها و وبلاگ‌ها و تمام محتواهایی که با هدف بازار تبلیغاتی ایجاد شده‌اند از این دسته‌بندی حذف می‌شوند (کاپلان و هائنلین،۲۰۱۰).
به طور کلی، وب.۲ یک پایگاه داده است که هرچه مردم بیشتر با آن در تعامل باشند، محتوای آن غنی‌تر می‌شود و از نرم‌افزارهایی تشکیل شده که هرچه بیشتر استفاده شوند باهوش‌تر می‌شوند، بازاریابی آنها به وسیله تجربه و تعریف‌های کاربران آن‌هاست و این نرم‌افزارها برای شکل دادن یک پایگاه محاسباتی وسیع‌تر با یکدیگر در ارتباط و تعاملند (موسر، ۲۰۰۶). به هر حال، به هر دلیلی که مردم از این خدمات در زندگی خود استفاده می‌کنند، وب.۲ و فناوری‌های شبکه‌های اجتماعی، نشانگر نیروی غیرقابل انکاری هستند که قدرت ارتباط انسان‌ها را تقویت می‌کند و روابط اجتماعی با دیگران را به شکل‌های مختلف تشویق می‌کند. این فناوری توجه زیادی در زمینه‌های مختلف به خود جلب کرده‌است. اگرچه اجزای این فناوری هنوز در بسیاری از حوزه‌ها جوان است، واضح است روند فراگیر شدن آن تا جایی که نیاز مردم به اجتماعی شدن و برقراری ارتباط وجود دارد، ادامه خواهد یافت (راکتام و فرپو، ۲۰۱۱).
رسانه‌های اجتماعی^[۱۵]
رسانه‌‌های اجتماعی یکی از مهمترین بخش‌های وب.۲ می‌باشد که در دنیای همیشه در حال تغییر ما، به یک بخش اجتناب ناپذیر هم در بُعد شخصی و هم حرفه‌ای تبدیل شده‌اند (ملو، ۲۰۱۱).
رسانه‌های اجتماعی نرم افزارهایی هستند که بین اعضا تعامل ایجاد و آن را سازماندهی می‌کنند. توانایی رسانه‌‌اجتماعی در ایجاد همکاری، آن را از فناوری‌های دیگر متمایز می‌کند (مینوچا و پتر، ۲۰۱۲).
عقیلی و جعفری(۱۳۹۲) رسانه‌های اجتماعی را گروهی از انواع جدید رسانه‌های برخط تعریف می‌کنند که همه یا تعدادی از ویژگی‌های زیر را دارند:
۱- امکان مشارکت: رسانه‌های اجتماعی ارسال بازخورد از سوی مخاطب را تسهیل کرده و آن‌ها را تشویق می‌کنند.
۲- باز بودن: اغلب رسانه‌های اجتماعی برای مشارکت اعضا و دریافت بازخور باز هستند. امکان رای دادن، درج نظر^[۱۶] و به اشتراک‌گذاری اطلاعات در آن‌ها وجود دارد و به ندرت مانعی برای تولید و دسترسی به محتوا در این رسانه‌ها وجود دارد.
۳- ارتباط دو سویه: در رسانه‌های سنتی ارتباط یک طرفه بود اما در رسانه‌های اجتماعی فضایی برای گفتگوی دوطرفه وجود دارد.
۴- شکل‌گیری اجتماعات برخط: این اجتماعات می‌توانند حول علایق مشترکی مانند عکاسی، تیم ورزشی، برنامه تلویزیونی یا تحقیقات علمی شکل گرفته‌باشد.
۵- توانایی برقراری ارتباط: اغلب شبکه‌های اجتماعی در حال گسترش و برقراری پیوند با دیگر سایت‌ها و منابع هستند.
از این دیدگاه رسانه‌های اجتماعی را می‌توان به هفت گروه شامل شبکه‌های اجتماعی^[۱۷]، وبلاگ‌ها^[۱۸]، ویکی‌ها^[۱۹]، پادکست‌ها^[۲۰]، اتاق‌های گفتگو، اجتماعات محتوایی^[۲۱] و میکرو‌‌وبلاگ‌ها^[۲۲] تقسیم کرد. علاوه بر این برخی منابع دنیاهای مجازی^[۲۳] را نیز گونه‌ای از رسانه‌های اجتماعی می‌دانند که در سال‌های آینده گسترش بیشتری خواهند داشت.
شبکه‌های اجتماعی برخط نرم‌افزارهایی هستند که به کاربران خود امکان اتصال از طریق ساخت پروفایل‌های^[۲۴] شخصی، دعوت دوستان و همکاران و فرستادن پیام به یکدیگر را می‌دهند (کاپلان و هائنلین، ۲۰۱۰). وبلاگ‌ها روزنامه‌های برخطی هستند که با محتوای جدید کاربران به‌روز می‌شوند. وبلاگ‌ها می‌توانند در انواع مختلفی از قبیل خاطرات شخصی و شرح زندگی نویسنده تا تمام اطلاعات مربوط به یک موضوع خاص در یک مکان خاص ظاهر شوند. ویکی‌ها سایت‌هایی هستند که به کاربران اجازه اضافه کردن و ویرایش محتوا می‌دهند و محتوای تولیدشده در آن‌ها حاصل مشارکت اعضاست. پادکست‌ها فایل‌های صوتی تصویری هستند که با قابلیت مشترک‌شدن در اینترنت قرار داده شده‌اند. فروم‌ها که از دوران پیش از تولد مفهوم رسانه‌های اجتماعی فعالیت می‌کردند فضایی برای گفتگو در موضوعات مختلف محسوب می‌شوند. اجتماعات محتوایی امکان مدیریت و به اشتراک‌گذاری نوع خاصی از محتوا از قبیل عکس، فایل‌های ویدئویی، متن یا لینک را فراهم می‌کنند. میکروبلاگ‌ها که تلفیقی از شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌های کوچک هستند با محتواهای کوتاه کاربران به روز می‌شوند (ساعی و نظری مقدم،۱۳۹۲).
دنیاهای اجتماعی مجازی به کاربران خود اجازه می‌دهند تا یک زندگی مجازی مانند زندگی حقیقی داشته باشند و به شکل‌های مختلف در فضاهای سه‌بعدی ظاهر شوند. در این جوامع قوانین خاصی برای تعاملات افراد وضع نشده‌است و همین باعث شده افراد رفتاری بسیار شبیه به رفتار خود در دنیای واقعی از خود نشان دهند. مهمترین مثال دنیاهای اجتماعی مجازی برنامه زندگی دوم^[۲۵] است که توسط یک کمپانی در سان‌فرانسیسکو ایجاد شده‌است. علاوه بر این، در این برنامه امکان ایجاد محتوا (مانند طراحی لوازم مجازی و…) و فروش آن به دیگران در ازای پول مجازی امکان‌پذیر است. این دنیاهای مجازی موقعیت‌های بسیار مناسب تبلیغاتی، بازاریابی، ارتباطی، تحقیقاتی و … برای شرکت‌ها ایجاد می‌کنند (کاپلان و هائنلین، ۲۰۱۰).
در شکل ۲-۱ فناوری‌های اصلی که با رسانه‌اجتماعی ارتباط ‌دارند نشان داده‌شده‌است.
شکل ۲-۱- فناوری‌های مرتبط با رسانه‌های اجتماعی (منبع: فریرا، ۲۰۰۹)
یکی از رایج‌ترین مزایای رسانه‌های اجتماعی توانایی آن‌ها در تسهیل‌سازی همکاری و ارتباطات میان همکاران، بالاخص به طور بین‌المللی است (کولینز و هاید، ۲۰۱۰). در جریان تحقیقات جاری قرارگرفتن نیز یکی دیگر از مزایای رایج مرتبط با بکارگیری رسانه‌های اجتماعی است (گروزد، استیو و ویلک، ۲۰۱۲). این کار نه‌تنها آن‌ها را نسبت به مسائل و تحقیقات زمینه کاری خود مطلع می‌کند، بلکه آشنایی آن‌ها با محققان هم‌رشته خود را بیشتر می‌کند. همچنین رسانه‌های اجتماعی فضایی برای گفتگوهای غیررسمی ایجاد می‌کند، روابط بین‌فردی را بهبود می‌بخشد و نیز روابط جدیدی براساس علایق مشابه و حوزه تحقیقی ایجاد می کند (گروزد، ولمن و تاختیو،۲۰۱۱). یکی دیگر از مزایای ذکر شده برای رسانه‌های اجتماعی توانایی آن‌ها در آسان‌سازی انتشار اطلاعات است. به عنوان مثال، بلاگ‌ها به وسیله بسیاری از محققین به منظور انتشار اطلاعات تخصصی خود یا اطلاعات عمومی استفاده می‌شوند (بوک ووا و همکاران،۲۰۱۰).
اگرچه استفاده از رسانه‌های اجتماعی در مجامع علمی مزایای زیادی دارد، محدودیت‌ها و نگرانی‌هایی هم در این زمینه به وجود آمده‌است. یکی از مهمترین موانع استفاده از رسانه‌های اجتماعی در تحقیقات، کمبود زمان برای آن است. همچنین مشکلات حق تکثیر^[۲۶] نیز به عنوان یکی از نگرانی‌های اصلی برای محققان وجود دارد (رولندز و همکاران، ۲۰۱۱).
اگرچه فناوری‌های برخط در حال کسب محبوبیت و اهمیت بیشتری هستند، این روند همیشه به مؤسسات و سازمان‌ها انتقال پیدا نمی‌کند. به عنوان مثال بسیاری از دانشگاه‌ها در حال حاضر از نرم‌افزارها و سیستم‌های ارتباطی استفاده می‌کنند که در مؤسسات و ارگان‌ها قابل استفاده نیست و کمبود ابزارهای خلاقانه برای تسهیل جستجو وجود دارد. به همین دلیل دانشگاهیان و کارکنان تحقیقاتی ممکن است از استفاده از رسانه‌های اجتماعی جدید که ممکن است به کارشان کمک کند منصرف شوند. بسیاری از محققان ادعا کرده‌اند که انتشار برخط همانند حضور در مجامع برخط به وسیله مؤسسه محلی‌شان حمایت نمی‌شود. در بعضی نمونه‌ها، اقدامات شدیدی مانند اخراج فرد توسط مؤسسه برای جلوگیری از استفاده کارکنانشان از رسانه‌های اجتماعی صورت گرفته‌است. این نمونه‌ها عقبگرد زیادی در بکارگیری رسانه‌های اجتماعی توسط محققین ایجاد می‌کنند (کولینز و هاید، ۲۰۱۰).
نتایج تحقیقات تا به امروز نشان می‌دهد با وجود محدودیت در بکارگیری رسانه‌های اجتماعی، محققین در حال استفاده از طیف وسیعی از این رسانه‌ها در زندگی حرفه‌ای خود هستند.
شبکه های اجتماعی مجازی
یکی از شیوه‌های برقراری ارتباط بین افراد که خود دچار تحول عمیقی شده‌است ارتباط از طریق شبکه‌های اجتماعی است. شبکه‌های اجتماعی تار و پود روابط اجتماعی هستند که فرد را به دیگران و سایر گروه‌ها ارتباط می‌دهند. اصطلاح شبکه‌های اجتماعی نخستین بار توسط بارنز^[۲۷] در سال ١٩۵۴ مطرح گردید و از آن زمان به بعد به سرعت به شیوه کلیدی در تحقیقات و مطالعات جامعه‌شناسی مدرن، روانشناسی اجتماعی، مطالعات سازمانی، مدیریت و غیره بدل گشت (زراتی، ۲۰۰۹).
اولین شبکه اجتماعی برخط سایت سیکس دیگریز^[۲۸] در سال ۱۹۹۷ معرفی شد و به کاربران خود اجازه ساخت پروفایل، تهیه لیست دوستان و جستجو بین لیست‌های دوستان را می‌داد. هرکدام از این امکانات که توسط این سایت ادغام شده‌ ‌بود، در گذشته به شکل‌های دیگری وجود داشت. اگرچه این شبکه اجتماعی میلیون‌ها کاربر جذب کرد، نتوانست به یک تجارت پایدار برسد و در سال ۲۰۰۰ منحل شد (بوید و الیسون،۲۰۰۷).
لیوژورنال^[۲۹] و رایز^[۳۰] از جمله اولین شبکه‌های اجتماعی با اهداف حرفه‌ای بودند. انفجار تجارت در وب‌سایت‌های اجتماعی در سال ۲۰۰۲ باعث به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی مانند فرندستر^[۳۱]، اورکات^[۳۲]، لینکداین^[۳۳] شد که خود باعث رشد قارچ‌گونه وب‌سایت‌های شبکه‌های اجتماعی در اینترنت شد. در این سال‌ها شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌های حاشیه‌ای در دنیای مجازی محسوب می‌شدند و هنوز وب‌سایت‌های کلاسیک “وب.۱” در اینترنت حرف اول را می‌زدند. با ورود فناوری وب.۲ تغییرات زیادی در این عرصه به وجود آمد. با فراگیر شدن این فناوری؛ کم‌کم غول‌های شبکه‌های اجتماعی مانند اورکات، مای اسپیس^[۳۴] و فیس‌بوک^[۳۵] در سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ شروع به فعالیت کردند (عقیلی و جعفری، ۱۳۹۲).
امروزه شبکه‌های اجتماعی مجازی به یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی بین مردم تبدیل شده‌اند. این سایت‌ها به این دلیل “اجتماعی” نام‌گذاری شده‌اند که به دوستان و همکاران امکان برقراری ارتباط داده و پیوند بین اعضا را در فضای اینترنت محکم‌تر می‌کنند (زیدیه، ۲۰۱۲).
شبکه‌های اجتماعی مجازی را به عنوان خدمات مبتنی بر وبی^[۳۶] تعریف می‌کنند که به اشخاص اجازه می‌دهند یک پروفایل همگانی یا نیمه‌همگانی درون یک سیستم محدود بسازند؛ فهرستی از دیگر کاربرانی که با آن‌ها وابستگی مشترک دارند ایجاد کنند و فهرست پیوندهای اعضا را همراه با مواردی که توسط سایرین در نظام ایجاد شده‌اند مشاهده و مرور کنند (بوید و الیسون، ۲۰۰۷). طبق تعریف لنهارت و مدن^[۳۷](۲۰۰۷) شبکه اجتماعی مجازی فضایی برخط است که کاربر می‌تواند با ساخت پروفایل و یک شبکه شخصی به دیگر کاربران متصل شود.