به چند دلیل مطالـعه ی تلاش های منتقدین مورد علاقه بسیاری از صاحب نظران است. اول، این انتقاد هــا افق های نظری و علمی تازه ای در برابر پژوهش گران می گشایند. مطالعه انتقادی ژئوپلیتیک موقعیت مناسبی برای مطالعه حقایق موجود در اطراف ژئوپلیتیک و درباره ی جغرافیا و سیاست فراهم می کند. همچنین مطالعه انتقادی، چگونگی، شکل گیری و کارکرد ژئوپلیتیک را بهتر روشن می کند. دوم، هدف مطالعات انتقادی پشت سر نهادن رشته های علمی مربوط به قدرت نیست (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۶).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

درباره چیستی ژئوپلیتیک انتقادی نظرات مختلفی توسط جغرافی دانان ارائه شده است. برخی ژئوپلیتیک انتقـادی را یکی از شاخه های نظریه ی نقد اجتماعی در مطالعه ی روابط بین الملل می دانند که در اواخر دهه ۱۹۸۰ در برخورد با پوزیتیویستی به وجود آمد (میر حیدر،۱۳۸۶،۴۱).
برخی دیگر ژئوپلیتیک انتقادی را در مقایسه با ژئوپلیتیک سنتی که به دلیل سوء استفاده از شواهد جغرافیایی به نفع مقاصد امپریالیستی لکه دار شده است از لحاظ علمی مستقل و بی طرفانه می دانند که می تواند با دیدگاهی متعالی به امور جهانی نگریسته و به تحقیق عینی بپردازد.برخی دیگر به پیوند میان ژئوپلیتیک انتقادی و جغرافیای رفتاری اشاره کرده و معتقدند که محققین این رشته تمایل دارند دریابند که بجای تمرکز بر شناسایی تأثیر عوامل جغرافیایی بر شکل گیری سیاست خارجی سیاستمداران چگونه تصاویر ذهنی خود را از جهان ترسیم می کنند و چگونه این بینش بر تفاسیر آن ها از مکان های مختلف تأثیر می گذارد. بالاخره برخی معتقدند که ژئوپلیتیک انتقادی درجستجوی آشکار کردن سیاست های پنهان دانش ژئوپلیتیک است (میر حیدر،۱۳۸۶،۴۲).
از سوی دیگر محققان متأخر این رویکرد مثل اوتوا و اگنیو که تحت تأثیر افکار میشل فوکو و بودریا قرار دارند مبنای فلسفی ژئوپلیتیک مکیندری را که واقع گرایی قدرت و جبر محیطی بوده مورد انتقاد قرار داده و به فرا واقع گرایی معتقدند. در فراواقع گرایی واقعیت مرجعیت خود را از دست می دهد و برداشت از واقعیت به جای آن می نشیند. در این رویکرد سیاست یک دولت قدرتمند نسبت به یک دولت ضعیف تر دربرگیرنده ی یک مجموعه از گفتمان هاست. سیاست خارجی به صورت فیلمنامه و سناریو تنظیم می شود. داستان ها هرچند خیالی ولی هم زمان واقعی هستند. بر اساس این فرضیه اوتوا می گوید سناریوهای رفتاری و استعماراتی که آن ها را تنظیم می کنند باید در چارچوب اقتصاد جهانی قرار داده شوند نه فقط به این علت که طبقه بندی های سیاسی لزوماً دسترسی بهتری را به تصویرهای صحیح تر از واقعیت فراهم می کنند بلکه به این علت که سناریوهای رفتاری ژئوپلیتیک کشورداری سنتی هرگز نمیتوانند چنین کنند (میر حیدر،۱۳۸۶،۴۳-۴۲).
ایولاکوست صاحب نظر فرانسوی نیز به عنوان یک جغرافی دان رادیکال و منتقد نظریه های کلاسیک جغرافیایی، ژئوپلیتیک را تنها نوع خاصی از استدلال جغرافیایی می داند. از نظر لاکوست، ژئوپلیتیک در پی توجیه نابرابری های اقتصادی – سیاسی جهان بوده است. تقسیم جهان به جهان اول، دوم وسوم در راستای توجیه وضع موجود و حفظ سلطه ی کشورهای پیش قراول ژئوپلیتیک بوده است. لاکوست معتقد بود از نظر غربی ها شرق به مفهوم کمونیسم، توتالیتاریسم و برده داری و جهان غرب به مفهوم آزادی، دموکراسی و فردگرایی بوده است. جهان سوم نیز محل منازعه ی جهان سرمایه داری و کمونیسم بود. با بهره گرفتن از مفهوم ناحیه در تحلیل های جغرافیایی خود، در حقیقت پیروی مکتب ناحیه ای ویدال دولابلاش است (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۸).
با توجه به مطالب فوق، تفاوت عمده میان ژئوپلیتیک سنتی و ژئوپلیتیک انتقادی در این است که ژئوپلیتیک انتقادی میدان عمل جغرافیای سیاسی خود را جهت بازبینی مفاهیم و روش شناسی افزایش داده است. ژئوپلیتیک انتقادی راه خود را از ژئوپلیتیک سنتی جدا می کند و از چندین جنبه، دیدگاه های کاملاً متفاوتی دارد؛ زیرا، محققین این رشته تمایل دارند دریابند که به جای تمرکز بر شناسایی تأثیر عوامل جغرافیایی بر شکل گیری سیاست خارجی، سیاستمداران چگونه تصاویر ذهنی خود از جهان را ترسیم می کنند و چگونه این بینش ها بر تفاسیر ان ها از مکان های مختلف تأثیر می گذارد؟(به این ترتیب، حتی اگر بیان هم نشده باشد، آشکاراست که پیوند محکمی میان ژئوپلیتیک انتقادی و ابعاد مختلف جغرافیایی رفتاری – که توجه زیاذی را در دهه ۱۹۷۰ به خود جلب کرد – وجود دارد). ژئوپلیتیک انتقادی، بخشی از یک حرکت وسیع تری است که شامل روابط بین الملل و در واقع تمام علوم اجتماعی است (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۹).
ظهور ژئوپلیتیک انتقادی ریشه در ناتوانی جغرافیای سیاسی سنتی جهت سیاست زدایی از جغرافیای انسانی طی ذهه هی پنجاه و شصت قرن بیستم داشت. برای نمونه، مطالعه ی مرزها به جای ارزیابی موشکافانه ی اهمیت ان ها در چهارچوب نظام بین الملل، بیشتر روی مرزها در گفتمان حاکمیت، در میان سایر موارد، ابزاری جهت جدایی فرهنگی فیزیکی دولت حاکم از سایرین تلقی گردید (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۹). جدول زیر تفاوت های ژئوپلیتیک سنتی و ژئوپلیتیک انتقادی را نشان می دهد.
جدول شماره ۲-۱- تفاوت های ژئوپلیتیک سنتی و ژئوپلیتیک انتقادی. منبع : (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۹)
۲-۳-۳-۱- چشم انداز ژئوپلیتیک انتقادی
گرچه، ژئوپلیتیک انتقادی در دوره جنگ سرد به وجود آمده؛ اما، برجسته ترین نمود آن پس از پایان جنگ سرد، در مطالعات ایدئولوژی فمینیستی مشاهده می شود. زیرا، این ایدئولوژی در تحلیل روابط دانش، قدرت و فضا بر تغییر روابط قدرت بر اساس جنسیت تاکید دارد. علاوه بر این، ایدئولوژی فمینیستی، تقسیمات جنسیتی در درون جامعه را مورد تأکید و بررسی قرار می دهد. چراکه، آن را به عنوان تقسیمات سیاسی بازتابی از رابطه قدرت بین زنان و مردان تلقی می کند (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۱۰).
بر خلاف مطالعات ژئوپلیتیک سنتی که قدرت و سیاست را در محدوده ی روابط دولت ها، امور حکومت ها و نهاد های سیاسی قلمداد می کند؛ ایدئولوژی فمینیستس، سیاست و قدرت را مختص به روابط دولت ها و امور حکومت ها نمی داند؛ بلکه، آن را مرتبط با تمام گروه های اجتماعی می داند. به این معنا که در هر زمان و در هر مکانی که کشاکش اجتماعی به وجود آید، سیاست و قدرت نیز نمود پیدا می کند. بر این اساس، مناسبات و ترتیبات دارای ساختار قدرت که برمبنای آن گروهی از اشخاص توسط گروه دیگر کنترل می شود سیاست تلقی می گردند. با وجود این، رابطه میان کارفرمایان و کارگران در یک موسسه و میان اولیاء و فرزندان در یک خانواده مانند رابطه بین حکومت ها و شهروندان همواره، نمود سیاسی دارد. به این ترتیب، موضوعات ایدئولوژی فمینیستی اکنون، به صورت نظریه و راهبرد، در هسته مشاوران، موسسات راهبردی و دانشگاه ها در زیر مجموعه ی ژئوپلیتیک انتقادی مطرح مشود و جنبه کاربردی آن توسط ساختارهای فرهنگی (رسانه های گروهی، فیلم، موسیقی، ورزش و…) قابل اجرا است (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۱۰).
۲-۴- نقش دریاها در توسعه اقتصادی
از دوران گذشته همیشه دریاها مورد توجه کشورهای ساحلی بوده، صیادی، بازرگانی و بعدها با اکتشاف منابع زیرزمینی، دریاها نقش پررنگی در اقتصاد و توسعه آن داشته و دارند.
۲-۴-۱ مفهوم ساحل و ویژگی های آن
به منطقه تماس بین آب و خشکی در حاشیه و کناره دریا ، دریاچه و رودهای بزرگ را ساحل گفته می شود. ساحل عبارت است از فصل مشترک خشکیها با سطح افقی دریا، بعبارت دیگر منحنی های هم ارتفاعی است که دارای ارتفاع صفر گز(واحد طول که در قدیم معادل ۲۴ انگشت بود) باشد. این فصل مشترک در سواحل بدون جزرو مد تقریباً ثابت است ولی در سواحلی که دارای جزر و مد است تغییر میکند و بوسعت زمینهای ساحلی افزوده یا کم میشود(لغتنامه دهخدا). عواملی چون رسوب‌گذاری، فعالیت آتشفشانی، مرجان‌ها و تغییرات سطح آب دریاها در پیدایش انواع سواحل مؤثرند اما عواملی چون موج، جزر و مد، جریان دریایی، یخچال طبیعی و باد نیز پیوسته سواحل را تغییر می‌دهند.
سواحل از ابعاد مختلفی بررسی می‏شوند. از نظرجغرافیایی، ساحل منطقه وسیعی از خشکی و دریا است که در آن، عوامل مختلف خشکی و دریا با یکدیگر در تعامل بوده و شرایطی را ایجاد می‏کنند که با هر یک از مناطق خشکی و دریایی متمایز است. از نظر مهندسی سواحل، منطقه ساحلی از پشت تلماسه‏ها (در سواحل ماسه‏ای) و یا پرتگاه (در سواحل صخره‏ای) شروع شده و تا منطقه شکست امواج ادامه می‏یابد. از دیدگاه حقوقی، اراضی ساحلی منطقه‌ای است که به عرض دو کیلومتر از بالاترین مد دریا در طول ساحل شروع شده و تا عمق ۶ متر از پایین ترین تراز جزر در داخل دریا ادامه دارد.
مناطق ساحلی از جنبه های مختلف طبقه بندی می شوند، جنبه طبیعی نوعی از این طبقه بندی است که سواحل را به، سواحل مرتفع یا پرتگاهی و سواحل پست تقسیم بندی می کند. یک چنین تقسیم بندی کلی را می توان به صورت جزئی تر انجام داد. مثلاً این تقسیم بندی می توان بر اساس استعداد و حساسیت به زمین لغزه ها یا جریان های کلی و یا بر اساس ترکیب زمین شناسی انجام داد.
طبقه بندی به لحاظ نظامی و استراتژیک و همچنین زیست محیطی از دیگر جنبه های مهم طبقه بندی مناطق ساحلی به شمار می آیند
نواحی ساحلی از لحاظ تفریحی و اقتصادی نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند که از این جهت نیز قابل طبقه بندی می باشند؛ از نظر اقتصادی قلمرو توسعه صنعتی ملاک ارزیابی به شمار می آید که این قلمرو توسط خور های حفاظ دار ،آبهای عمیق و قابلیت احیا و اصلاح زمین مشخص می شود .سواحل شن زار (پلاژ)و منطقه ی دور از ساحل می توانند بالقوه به عنوان منبعی بزرگ در مقاصد ساختمانی به شمار آیند .اما چنین بهره برداری هایی می تواند باز تاب های مختلفی در بر داشته باشد در واقع توصیه ای که غالباًگوشزد می شود که در این مناطق طرح های توسعه ی عمده به اجرا در نیایند . زیرا مشکلات و گرفتاری های مدیدی به بار خواهد آمد و حتی ممکن است خطرات بسیاری در بر داشته باشد . سواحل را حتی از نظر تفریحی می توان بر اساس جنبه های حرفه ای و ورزشی ،توجه به مناظر زیبای طبیعی ،خانه های بازنشستگی ، کلبه ها و پلاژ های روز های تعطیلی تقسیم کرد .
۲-۴-۲ مفهوم بندر و ویژگی های آن
بندر واژه ای فارسی و به همین صورت دخیل در هندی و عربی است . این واژه احتمالاً از ریشه «بند» به معنای بستن و بیشتر به مفهوم محوطه ای محصور بر لب دریا یا رودخانه بزرگ است ؛ همانندِ واژه عربی «سد». به نظر فولرس (ج ۱، ص ۲۶۷) «بندر» ممکن است از ترکیب «بند ـ در»، به مفهوم ورودی یا مدخل اسکله ، گرفته شده باشد. مفهوم بندر احتمالاً نشانه ای از تداوم سنتی شرقی است . معنای دوگانه آن ، یعنی «پناهگاهی بر لب دریا یا رودخانه » و «شهر و مرکز داد و ستد و ارتباطات » (که البته در مورد شهرهای محصور در خشکی نیز صدق می کند).
بندر در واقع مجتمعی از حوضچه های ساحلی و انبارها است که فعالیت و توسعه خود را از بارانداز آغاز می کند و بخش های اداری، واحدهای صدور بانک ها، دفاتر کمپانیهای بیمه، گمرک، آژانس های بزرگ مسافرتی، هتل ها و رستوران ها، و حتی کارگاههای ساخت و تعمیر کشتی را نیز می پوشاند(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۴۵۵).
توسعه بندر تنها به ارتباط آن با دنیای خارج از راه آب نیست، بلکه به رابطه بندر با ناحیه ایی که در آن قرار گرفته است مربوط می شود، چرا که حیات اقتصادی و بازرگانی بندر در پناه پذیرش مواد خام و مصنوعی است که به وسیله راهای شوسه، آهن و حتی کانالهای آبی پشت سر خود در اختیار می گیرد و به دنیای خارج می فرستد. بعضی از دریاها و بنادر کناره آنها، دو تمدن مشابهی را به هم مربوط می سازد. (بنادر در دو سوی اقیانوس اطلس) و برخی دیگر دو منطقه را که از لحاظ رشد اقتصادی به طور ناهماهنگ و نامشابه توسعه یافته اند، با هم در ارتباط می دارند، در این صورت منطقه توسعه یافته تولیدات صنعتی را در اختیار کشورهای کم رشد قرار می دهد و به جای آن مواد خام و اولیه را از آنان می گیرد و چنین تبادل کالا بر رشد و نقش بازرگانی بنادر می انجامد.
آبهای کم وسعت به عبارت دیگر بغازها و تنگه ها نقش بازرگانی بنادر کناره خود را در نهایت شدت تقویت می کند، چرا که بر خلاف اقیانوسها، کشتیرانی در این آبها در دو جهت طول و عرض انجام گرفته و بر رشد سریع بنادر کمک می کند، بنادر اطراف تنگه کاله، جبل الطارق، دریای سرخ،مالاکا، پاناما، و سوئز از همچون موقعیتی برخوردارند(فرید، ۱۳۷۵، ۳۷۵-۳۷۴).
۲-۴-۳ انواع بنادر
بنابراین بنادر بر اساس عملکرد به بنادر صیادی،صنعتی، بازرگانی، جهانگردی و نظامی تقسیم بندی می شوند.
۲-۴-۳-۱ بنادر صیادی
انواع صید سنتی دریایی را می توان به دو شاخه اصلی منسوب دانست، ولی بروز انقلاب تکنیکی موجب پیدایش نوع سومی شده که با توفیق بیشتری رو به رو بوده است. تا آنجا که یکی از دو شیوه صید مرسوم را از رواج انداخته است. دو نوع سنتی، عبارت بوده اند از صید ساحلی و صید دوردست. بروز انقلاب در فنون، گسترش صید در اعماق دریاها را در پی داشت و این گسترش، به جای صید ساحلی، به صید دوردست قدیم زیان وارد آورد و آن را واداشت تا به شرایط جدید صید گردن نهاد و چهره ای نو به خود بپذیرد(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۳۴۶).
صید در دریاهای بزرگ، وجود یک سازماندهی کم و بیش گسترده را به منظور حفظ فرآورده ها و صدور آن ایجاب می کند زیرا تولید را فساد به شدت تهدید می کند. شیوه های کهن خشکاندن، نظیر نمک سود کردن و دود دادن، ناکافی است و همیشه با ذوق و سلیقه مشتزیان سازگار نیست، از این رو لازم می آید تا ماهیهای صید شده را در حوضچه هایی در عرشه زنده نگه دارند و این امر میزان صید را به ناچار تقلیل می دهد، زیرا این حوضچه ها، سنگین و دست و پاگیر هستند؛ شیوه دیگر حفظ محصول در یخ است. برای انتقال ماهیهای صید شده به بازارهای مصرف، لازم است آن را به کمک کامیونها و قطارهای مجهز به دستگاه های سردکننده، به بازار مصرف رساند.
مشاهده ناوگان ژاپنی و یا کره ای که طی ماه های طولانی در آبهای بخش حاره ای اقیانوس اطلس به صید اشتغال می ورزند و سپس در جزایر کالاری پهلو می گیرند و محصول خود را در بنادر اروپای غربی به فروش می رسانند، به صورت امر عادی درآمده است(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۳۵۱).
۲-۴-۳-۲ بنادر صنعتی
بنادر صنعتی از امتیازی دوگانه برخوردار است: نخست آن که مواد اولیه را به سبب هزینه نازل حمل و نقل دریایی نسبت به حمل و نقل زمینی به بهای ارزان دریافت می دارد و دوم آن که ارگانیسم بندری، عموماً برای تدارک یک بازار، از جمعیت کافی برخوردار است. بندر به لحاظ نیروی کار، از کادرهای فعال و مسئوولانی مجرب و پرتحرک در اداره موسسات اقتصادی سود جسته است. در مورد بنادر مستعمراتی، روابط با متروپل، یعنی کشور استعمارگر، طبعاً آسان تر از هر جای دیگر صورت می گیرد و جمعیت، به سبب تمایل مهاجران به استقرار دایم در آن، بسیار است. این بیان در مورد کشورهای نو نیز صادق است، بطوری که این عامل نقش موثری در صنعتی شدن شهر نیوریورک ایفا کرده است. بنادر همه نوع صنایع، اعم از سبک و یا سنگین را در خود گرد می آورند: از آن جمله صنایع ذوب فلزات، صنایع ویژه تولید مواد نیمه ساخته شده، تهیه مواد غذایی از فرآورده های مناطق گرمسیری و صنایع گوناگون تبدیلی و از این میان از همه مهم تر پالایشگاه های نفت است که منحصراً به بنادر وابسته اند. این مراکز در آن بخش از بندر که فضا از همه بیشتر در اختیار قرار دارد استقرار می یابند بدین سبب بوده است که پالایشگاه ها در انگلیس به جای ساوتهمپتون در فارلی و در فرانسه به جاری مارسی در بردو و یا در فوس متمرکز شده اند تا بتوانند مواد اولیه مورد نیاز خود را از طریق بندر و یا لنگرگاه، به وسیله لوله دریافت کنند. با این وجود، از سال ۱۹۶۰ به بعد، صنایع پالایش نفت به درون خشکی ها کشانده شده اند و سبب آن نیز بوده است که لوله های نفتی حمل و نقل مواد اولیه را در داخل خشکی ها آسان تر به انجام می رسانده اند، در حالی که مواد پالایش شده را به سهولت نمی توان با لوله حمل کرد. از سویی به لحاظ اقتصادی به صرفه پالایشگاه است که در مجاورت بلافصل بازارهای بزرگ مصرف کننده فرآورده های خود استقرار یابد. بالاخره بنادر واقع در مجاورت منابع مولد نیرو، در عین حال به گروهی که می آید نیز وابسته است چنین است مثلاً وضع مجموعه های صنعتی، واقع در خلیج مکزیک در جنوب ایالات متحده آمریکا(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۳۸۸-۳۸۷).
۲-۴-۳-۳ بنادر بازرگانی
داد وستد مقام بلندی را در بخش خدمات به خود اختصاص می دهد و سبب آن نه تنها اهمیت شمار شاغلان در جمعیت فعال است بلکه گوناگونی و پیچیدگی اشکالی است که این مقوله شغلی به خود می پذیرد.
در یک بازار واقعی، کالاها به طرز عینی عرضه می شوند و در یک بازار تجدیدی، به عکس، معاملات بر اساس سفارش و بر روی کالاهای نا موجود صورت می گیرد. بازار قصبات و شهرهای کوچک بازارهای واقعی هستند و یک مرکز بورس که در آن اوراق بهادار و یا کالاهایی نظیر مقداری پنبه از نوعی معین مورد معامله قرار می گیرد که می باید در نیمکره ای دیگر تحویل مشتری شود، بازار تجدیدی به حساب می آید.
در مورد اول، بازار دارای انبارها و مخازنی در مجاورت خویش است و در مورد دوم میان بازار و انبار گسستگی، و انفصال مکانی وجود دارد. یک نوع بینابینی، بازاری است که در آن معامله براساس نمونه ها صورت می گیرد.
در این مورد، کالایی که واقعاً حمل می شود، غالباً بخش ناچیز از کالایی است که بر اساس قرارداد باید تسلیم مشتری شود (ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۳۹۶).
و حمل کالاهایی که باید به مقصد برسد با توجه به مسافت و هزینه – فایده کالا به سود صادر کننده باشد. از این رو به دلیل ارزان بودن حمل کالا با کشتی، بنادر در این راستا نقش اساسی برای صادرات بازی می کند و در این مورد با تجهیز بنادر به انواع امکانات و تسهیلات می توان صادرات را تسهیل بخشید.
۲-۴-۳-۴ بنادر جهانگردی
جهانگردی که جغرافیا از دیرباز به آن به دیده بی التفاتی می نگریست، به چنان وسعت و غنایی دست یافته است که درآمدهای حاصل از آن در پاره ای موارد از عمده ترین شاخه های فعالیت های صنعتی نیز آشکارا فراتر می رود. فعالیت های ویژه جهانگردی از سویی موجب جابجایی انبوهی از جمعیت در اوقات فراغت می شود و از سویی دیگر آفریننده مشاغل و پدیده آورنده تجهیزات جدید است. جهانگردی چه به صورت خود جوش و چه بر اثر تدابیری که از سوی دولت اتخاذ می شود، جغرافیای بسیاری از کشورهای جهان را با دگرگونی های بنیادی مواجه کرده است.
دو صورت از متداول ترین اشکال جهانگردی، ورزش های آبی و ورزش های کوهستانی است. رواج ورزش های آبی، موجب تعداد امکانات و تجهیزات رام آبها شده است. ولی عزیمت به مراکز ساحلی به منظور استفاده پلاژها، بیش از همه سبب تجمع مسافران بوده است. در کشور فرانسه، بیش از نیمی مسافران را در تعطیلات تابستانی کسانی تشکیل می دهند که به کنار دریا می روند و شمار این گونه مراکز در این کشور، از ۳۰۰ محل تجاوز می کند. در پاره ای موارد، فعالیت های بندری و جهانگردی می توانند در جوار هم به حیات خود ادامه دهند. برخی از این مراکز مانند آتلانتیک سیتی، به کانون های جمعیتی بزرگ چون فیلادلفیا وابسته مانده اند.
۲-۴-۳-۵ بنادر نظامی
گونه دیگری از بنادر که در حفظ و نقش و موقعیت خود می فشرند، بنادر جنگی است. چرا گه بنادر و پایگاه های دریایی به سبب شرایط جغرافیایی مساعد با پناه دادن ناوگان عظیم کشورهای دریادار، نقش نظامی به خود می گیرند.
نباید تصور کرد که همه بنادر جنگی در شرایط کاملاً مشابه در کنار آبها تکوین یافته اند، چرا که بعضی از این بنادر همانند لهاور بر سینه خشکی های پیشرفته در آب می نشیند و برخی دیگر کناره خلیج بزرگی را به عنوان مکان جغرافیایی برمی گزیند و به مدد سرمایه و تکنیک و ایجاد موج شکنی حفظ و بقای خود را تضمین می کند (شربورگ). ولی مناسب ترین بنادر جنگی بر کنار خلیج هایی است که به طور کامل در خشکی ها پیشرفته اند و استقرار عارضه طبیعی (جزیره یی) بر دهانه خلیج در تحکیم موقعیت نظامی و دفاعی بندر موثر افتاده است: بندرعباس از لحاظ موقع جغرافیایی برای انتخاب بندر نظامی وضع مناسبی دارد، جایگزینی آن در کنار تنگه هرمز و امکان نظارت بر آبهای پهناور و دریای عمان و خلیج فارس از سویی و استقرار جزایر هرمز و قشم ولارک در دهانه تنگه به عنوان به عنوان پایگاه های دفاعی بندر از سویی دیگر بر موقعیت نظامی استحکام بخشیده است و اما بندرعباس نتوانسته در کنار خلیج پیشرفته در خشکی که مناسب ترین مقر برای پهلو گرفتن ناوگان جنگی است، مکان یابی کند و اضطراراً در کنار ساحل بزرگی نشسته و عدم همپایی و سازگاری نشستگاه بندر^(۱) با موقع جغرافیایی آن^(۲) از ارزش ممتاز نظامی بندر کاسته است.
بنادر نظامی به مانند سایر شهرها تابع تحول و توسعه اند، چرا که بندر نظامی در کنار عملکرد ویژه خود، فعالیت های دیگری دارد که می تواند در گسترش بندر نظامی موثر باشد: کارگاه های ساخت و تعمیر کشتی، کارخانجات اسلحه سازی و انبار تسلیحات از آن جمله است. پیش از آن که حملات هوایی در نظام جنگی نقشی موثر و گهگاه تعیین کننده کنونی را به عهده بگیرد، سر حدات هوایی به ویژه بنادر جنگی از مراکز بسیار مناسب برای ایجاد و نصب کارخانجات اسلحه سازی به شمار می آمد، چرا که ایجاد کارخانجات نظامی نزدیک به مرزهای خشکی کشورهای همجوار دور از حزم و احتیاط نظامی و جنبه سوق الجیشی است (فرید، ۱۳۷۵، ۲۴۹-۲۴۸)
بنادر نظامی اغلب به صورت زراد خانه در می آیند و بنابراین کارکردی صنعتی می یابند. کارخانه اسلحه سازی بندر ۲۰۰ هزار نفری برست، برای شهر ثروت و رفاه به همراه آورده است. ولی شهری که در بادی امر بنا به انگیزه نظامی و دفاعی احداث شد، از آن پس می تواند کارکرد خود را تغییر دهد: ازجمله بندر لوهاور که در ۱۵۱۷ به وسیله فرانسوای اول پادشاه فرانسه به دلایل نظامی ایجاد شد، اکنون به یک بندر مسافربری و تجاری و به یک مرکز صنعتی تبدیل شده است(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۵۰۲).
Site
Position geographique
۲-۴-۴- پیـشینـه بنـادر در ایران
ایران به عنوان کشوری دریایی در سواحل و جزایر خود دارای بنادر متعددی است. این بنادر به چهار دسته تجاری، ماهیگیری، نفتی و نظامی تقسیم می شوند که تعداد آنها از مرز ۴۰۰ بندر می گذرد. ساخت و نگهداری زیربنا و عملیات کامل بنادر تجاری در تملک و قیمومیت سازمان بنادر و کشتیرانی قرار دارد.