گفتار اول: شناخت اوراق قرضه ۹۴
گفتار دوم: امکان وقف اوراق قرضه ۹۶
مبحث چهارم: تأمین مالی وقف با بهره گرفتن از اوراق بهادار اسلامی (صکوک) ۹۷
گفتار اول: صکوک ۹۷
گفتار دوم: صکوک مشارکت ۹۸
گفتار سوم مدل عملیاتی انتشار صکوک مشارکت وقفی ۹۹
بند اول: بانی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۹۹
بند دوم: واسط (ناشر)………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۰
بند سوم: امین …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۱
گفتار چهارم: بررسی فرایند عملیاتی انتشار صکوک مشارکت وقف ………………………………………………………………………….۱۰۱
گفتار پنجم: اوراق وقف ۱۰۴
نتایج و پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۶
منابع و مراجع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۹
چکیده
وقف از جمله نهادهای خیریه محسوب می شود که از روزگاران دور دست یعنی از زمانی که بشر به طور اجتماعی زندگی خود را آغاز کرد شروع شده است و تاکنون نیز ادامه دارد اما می باید همراه با تحول اوضاع و شرایط و مقتضیات زمان و مکان، در مصادیق آن بازنگری در خور صورت پذیرد تا بتواند در مسائل مستحدثه ای نظیر وقف پول و اوراق بهادار جایگاه منطقی خویش را پیدا نماید.
در وضعیت کنونی اجتماع با توجه به این که جریان سرمایه و تکاثر ثروت از زمین و متعلقات آن به سمت نقدینگی، سهام شرکت ها و بازار سرمایه هدایت شده بایسته است که وقفیاتی از این دست جایگزین موقوفات سنتی گردد و تعلل در این زمینه چه بسا باعث گسیختگی در جریان ایجاد توسعه وقفیات از یک طرف و عدم جذب این گونه سرمایه ها به بازار متمرکز مالی گردد که ضربه ای دوطرفه خواهد بود. در نتیجه باید با بازنگری در مسائل فقهی وحقوقی وقف، زمینه سازی و تسهیلاتی برای وقف پول، سهام و سایر اوراق بهادار تدارک دید و امکانی ایجاد کرد که سرمایه های خرد افراد نیکوکار نیز جذب این امر عام المنفعه گردد تا همه افراد با هر توان مالی بتوانند در سنت حسنه وقف نقش داشته باشند در این پایان نامه سعی بر آن است تا مساله وقف پول و اوراق بهادار نظیر سهام شرکت ها و اوراق بهادار اسلامی (صکوک) با استناد به ادله فقهی و منابع و ماخذ اصلی امامیه و کتب حقوقی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

واژگان کلیدی: وقف – پول – اوراق بهادار – سهام – اوراق سهام – اوراق بهادار اسلامی (صکوک) – اوراق وقف
مقدمه
الف) بیان مساله
یکی از اموری که لازم است در بنای جامعه نوین اسلامی مورد توجه و عنایت خاص قرار بگیرد احیای سنت های اسلامی است . سنت هایی که اگر به طور جدی در جامعه رایج شوند قادرند بسیاری از مشکلات و مسائل جامعه را باتکیه بر انگیزه های معنوی مردم حل کنند . یکی از این سنت های حسنه وقف می باشد . وقف از جمله نهادهای حقوقی و اقتصادی مهم به شمار می رود و به نظر می رسد با توجه به مقتضیات زمان و مکان و شرایط و اوضاع و احوال روز باید در گسترش محدوده موقوفات تلاش کرده و دایره موقوفات را به سوی ابزارهای جدید سوق داد نگارنده در این رساله سعی دارد مسائل ذیل را مورد بررسی قرارداده و در حد مجال با استناد به منابع و ماخذ فقهی و حقوقی موضوع را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد .
۱-بررسی وقف و اهمیت و جایگاه آن
۲- تبیین و بررسی فقهی و حقوقی وقف پول ، ذکر اقوال ، بررسی ادله صحت و عدم جواز آن
۳- تبیین و بررسی فقهی و حقوقی وقف اوراق بهادار از جمله سهام شرکت ها ، اوراق قرضه و بررسی ادله صحت و عدم جواز آن ها
۴- معرفی اوراق بهادار اسلامی ( صکوک ) و ارائه مدل عملیاتی اوراق مشارکت وقف و اوراق وقف
نسبت به وقف پول و اوراق بهادار ایراداتی نیز وارد شده که در پژوهش حاضر به ذکر و بررسی هر یک از آنها پرداخته ایم. مبحث نسبتا جدیدی که در رساله حاضر به آن پرداخته شده معرفی و بررسی ابزارهای مالی اسلامی که اصطلاحا به صکوک شهرت یافته اند می باشد . در این جا مدل دو نوع اوراق بهادار اسلامی ارائه شده است . نوع اول اوراق بهادار مبتنی بر عقد مشارکت بوده و جهت رفع نیازهای تامین مالی سازمانها و نهادهای مرتبط با وقف مانند سازمان اوقاف و امور خیریه طراحی شده است . دارندگان این نوع اوراق همانند سایر انواع اوراق مشارکت از سود علی الحساب برخوردار خواهند شد . نوع دوم اوراق بهادار طراحی شده از اوراق ( صکوک ) غیر سرمایه گذاری است . این نوع اوراق که به عنوان اوراق وقف نامگذاری شده است تنها جهت کمک به گسترش فرهنگ وقف و جمع آوری وجوه نقد سرمایه گذاران خرد و استفاده از آنها برای اجرای پروژه یا طرح های غیر انتفاعی طراحی شده است . این گونه اوراق هیچ سود پرداختی نداشته و تنها به دارندگان آن این امکان را فراهم می سازد که با وجوه اندک بتوانند در کارهای خیر مشارکت سازنده داشته باشند .
ب) سوالات پژوهش
در راستای تدوین رساله حاضر سوالهایی مطرح است از جمله:

1. 1. آیا ادله بطلان وقف پول صحیح و کافی برای رد آن می باشد؟

1. 1. چه نیازی به وقف پول و اوراق بهادار است؟

1. 1. آیا از ابزارهای مالی اسلامی میتوان در راستای اهداف وقف استفاده کرد؟

پ) فرضیه های پژوهش
در پاسخ به سوالهایی که مطرح شد فرضیه های زیر را بیان میداریم:

1. 1. هیچ یک از ادله مطرح شده و یا قابل طرح برای بطلان وقف پول کافی به نظر نمیرسد.

1. 1. در عصر حاضر سرمایه به سمت شرکت ها، بازار سرمایه و پول نقد هدایت شده و عدم امکان وقف این قبیل اموال باعث عدم جذب چنین سرمایه هایی می گردد مشروعیت وقف پول و اوراق بهادار زمینه را برای امکان وقف افراد کم درآمد نیز فراهم می کند.

1. 1. از ابزارهای مالی اسلامی از جمله صکوک مشارکت که جهت کمک به گسترش فرهنگ وقف و جمع آوری وجوه نقد سرمایه گذاران خرد و استفاده از آنها برای اجرای پروژه یا طرح های غیر انتفاعی طراحی شده می توان در راستای اهداف وقف استفاده کرد.

ت) پیشینه پژوهش
در زمینه وقف و احکام فقهی مربوط به آن کارها و تحقیقات زیادی صورت گرفته درمورد وقف پول نیز در منابع گذشته و حال مطالبی آمده اما متاسفانه بیشتر مطالب نگاهی سنتی و تقریبا بسته به این موضوع داشته و با مقتضیات زمان حال هماهنگ نمی باشد از سوی دیگر به مسئله وقف اوراق بهادار چندان توجهی نشده لذا به نظر می رسد ارائه راهکارهایی جهت استفاده از این منابع عظیم و جذب آن درراه اوقاف می تواند اثرات ارزنده فراوانی در پی داشته باشد .
ث) اهداف پژوهش
علاوه بر اهداف اصلی رساله که بررسی وقف پول و اوراق بهادار است اهداف دیگری را نیز از پژوهش حاضر دنبال می کنیم از جمله:

1. 1. آشنا شدن با نهادهای وقف در سایر کشورهای جهان

1. 1. اثبات این مطلب که با بازنگری در تعریف وقف و بررسی ادله می توان حوزه اموال قابل وقف را افزایش داد.

1. 1. شناسایی اوراق بهادار اسلامی(صکوک) و استفاده از آن ها در جهت گسترش دامنه وقف.

ج) روش شناسی پژوهش