از منظر شرکت‌های بورس به منظور سنجش عملکرد خود با سایر شرکت‌های فعال در بازار سرمایه بالاخص شرکت‌های فرابورسی، شرکت‌های بورسی، شرکت‌های بورسی-فرابورسی و یا شرکت‌های فعال در بازار پایه این پژوهش حائز اهمیت می باشد.
از دیدگاه خود شرکت‌های صنعت خودرو و صنعت شیمیایی فرایند سنجش ریسک می تواند موجب گردد که شرکت‌ها بایکدیگر مورد مقایسه قرار گیرند و هر کدام از این شرکت‌ها که ریسک و بازده معقولی داشته باشد، توانایی سرمایه‌پذیری بالایی را در کنار ریسک معقول خود داشته باشند.
از منظر سرمایه‌گذاران، سنجش ریسک شرکت‌های بورسی موجب افزایش اطمینان خاطر فرد سرمایه‌گذار در اطمینان حاصل نمودن از کارایی شرکت‌های صنایع مورد نظر در امر سرمایه‌گذاری می شود. با توجه به این که هدف از سرمایه‌گذاری قبل از هر گونه کسب بازده، حفظ اصل سرمایه می باشد، بنابراین در صورت عدم آگاهی از میزان ریسک سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذران با خطر از دست دادن اصل سرمایه مواجه خواهند شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از منظر نظارت بر عملکرد شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران در دو صنعت خودرو و شیمیایی، در واقع عملکرد تمامی شرکت‌های ارائه شده، از جمله شرکت‌هایی که اوراق بهادار منتشره توسط آنها سهام می باشد برای این سازمان از اهمیت خاصی برخوردار است.
۱-۴- اهداف پژوهش
سنجش ریسک و رتبه بندی شرکت‌های زیرگروه صنعت خودرویی بورس اوراق بهادار بوسیله ی معیار تسلط تصادفی.
سنجش ریسک و رتبه بندی شرکت‌های زیرگروه محصولات شیمیایی بورس اوراق بهادار بوسیله‌ی معیار تسلط تصادفی.
تعیین مرتبه تسلط(تسلط تصادفی مرتبه اول، تسلط تصادفی مرتبه دوم، تسلط تصادفی مرتبه سوم) شرکت‌های صنعت خودرو بر یکدیگر.
تعیین مرتبه تسلط(تسلط تصادفی مرتبه اول، تسلط تصادفی مرتبه دوم، تسلط تصادفی مرتبه سوم) شرکت‌های محصولات شیمیایی بر یکدیگر.
مقایسه‌ی میان رتبه بندی‌های بدست آمده با بهره گرفتن از تسلط تصادفی، انحراف معیار، انحراف معیار نامطلوب و نیم واریانس.
۱-۵- سوالات پژوهش
با توجه به موضوع پژوهش، این پژوهش سوال محور می باشد و فرضیه برای آن متصور نیست. در این پژوهش به دنبال پاسخگویی به سوالات زیر هستیم:
سوال اول: تسلط شرکت‌های زیر گروه محصولات خودرویی و شیمیایی بر یکدیگر به تفکیک مرتبه تسلط (تسلط تصادفی مرتبه اول، تسلط تصادفی مرتبه دوم، تسلط تصادفی مرتبه سوم) چگونه است؟
سوال دوم: رتبه بندی شرکت‌های صنعت محصولات خودرویی و شیمیایی بر اساس ریسک با بهره گرفتن از معیار تسلط تصادفی چگونه است؟
سوال سوم: رتبه بندی شرکت‌های صنعت خودرو و صنعت محصولات شیمیایی بر اساس انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب چگونه است؟
سوال چهارم: رتبه بندی شرکت‌های صنعت خودرو و صنعت محصولات شیمیایی بر اساس نیم واریانس چگونه است؟
سوال پنجم: آیا میان نتایج سنجش ریسک شرکت‌های خودرویی و شیمیایی، با معیار تسلط تصادفی، انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب ارتباط معناداری وجود دارد؟
سوال ششم: آیا میان نتایج سنجش ریسک شرکت‌های خودرویی و محصولات شیمیایی، با معیار تسلط تصادفی و نیم واریانس ارتباط معناداری وجود دارد؟
۱-۶- نوع پژوهش
این پژوهش از نقطه نظر بررسی داده ها از نوع پس- رویدادی می باشد. بر اساس اهداف پژوهش، این پژوهش از نوع کاربردی است. از نظر روش این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است.
۱-۶-۱- قلمرو موضوعی پژوهش
قلمرو موضوعی این پژوهش سنجش ریسک و رتبه بندی شرکت‌های صنعت خودرویی و شیمیایی با بهره گرفتن از معیار تسلط تصادفی و مقایسه با انحراف معیار، انحراف معیار نامطلوب و نیم واریانس می باشد.
۱-۶-۲- قلمرو مکانی پژوهش
قلمرو مکانی این پژوهش شرکت‌های صنایع خودرویی و شیمیایی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که قبل از سال ۱۳۹۳ فعالیت خود را آغاز کرده اند.
۱-۶-۳- قلمرو زمانی پژوهش
قلمرو زمانی این پژوهش از ابتدای سال ۱۳۹۳ تا انتهای اسفند ۱۳۹۳ در نظر گرفته شده است. به عبارت دقیق تر در این پژوهش اقدام به مشاهده و بررسی ریسک هفتگی شرکت های زیر گروه صنعت خودرویی و زیر‌گروه محصولات شیمیایی در ۵۲ هفته سال شده که از فروردین ماه سال ۱۳۹۳ شروع می شود و به اسفند ماه سال ۱۳۹۳ ختم میشود.
۱-۷- نوآوری پژوهش
نظریه ی برتری تصادفی به عنوان یکی از نظریه‌های مطرح در حوزه ی اقتصاد مالی، اخیراً توجه بسیاری را در حوزه مطالعات تجربی به خود جلب کرده است. در واقع برتری تصادفی شکلی از اولویت‌بندی تصادفی است که در نظریه‌ی تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار گرفته و به موقعیت‌هایی اشاره دارد که بر اساس آن یک سبد سرمایه گذاری (با یک توزیع احتمال نتایج مورد انتطار) می تواند بر سبد سرمایه‌گذاری دیگر بر مبنای ترجیح‌های مربوط به نتایج، برتری داشته باشد. در اغلب منابع و کتب مربوط به اقتصاد مالی به مفهوم برتری تصادفی از منظر یک نظریه ی رفتاری در حوزه ی مالی پرداخته شده است. در همین حال مطالعات تجربی اندکی در زمینه‌ی کارکرد‌های این نظریه در حوزه‌ی مالی انجام شده است.
همچنین پژوهش‌هایی در زمینه ی سنجش ریسک با بهره گرفتن از شاخص‌های نظریه‌ی سنتی و مدرن پرتفوی انجام گرفته است اما تا به حال در ایران برای سنجش ریسک با بهره گرفتن از معیار تسلط تصادفی در یک صنعت و زیر گروه خاص از شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران، تحقیقی انجام نشده است. تسلط تصادفی به دلیل نداشتن مفروضات خاصی مثل نرمال بودن توزیع که به عنوان محدودیت در سایر نسبت‌ها شناخته می شود، نسبت به سایر معیارها می تواند معیار مفیدی در سنجش ریسک تلقی شود. نوآوری دیگر این پژوهش مقایسه نتایج حاصله از معیار تسلط تصادفی با انحراف معیار، انحراف معیار نامطلوب و نیم واریانس به عنوان معیارهای متداول سنجش ریسک می باشد.
۱-۸- استفاده کنندگان از نتایج پژوهش
نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده اشخاص حقیقی و حقوقی زیر قرار گیرد:
نتایج این پژوهش در مرحله اول می تواند برای شرکت‌های زیر گروه خودرویی و شرکت‌های محصولات شیمیایی بورس اوراق بهادار که جمعاً حدود پنجاه شرکت هستند حائز اهمیت باشد. این نتایج می تواند از دیدگاه شرکت‌های بورسی معیاری برای سنجش ریسک خود نسبت به سایر شرکت‌های هم گروه خود مورد استفاده قرار گیرد و به عنوان یک ساز و کار باز‌خوردی و کنترلی عمل کند و برای تغییر استراتژی‌های شرکت مورد استفاده قرار گیرد. از طرف دیگر این نتایج برای شرکت‌ها به عنوان معیاری برای سنجش ریسک و نحوه‌ی عملکرد مدیران شرکت‌ها قابل استفاده است و به واسطه‌ی نتایج حاصله از ارزیابی می توانند به ارزیابی نحوه مدیریت و کارایی شرکت بپردازند.
قشر دیگری که از عناصر اصلی بازار سرمایه می باشند و می‌توانند از نتایج این پژوهش منتفع شوند سرمایه‌گذاران هستند که با مطلع بودن از میزان ریسک شرکت‌های صنعت خودرو و صنایع شیمیایی و ایجاد شفافیت در بین شرکت‌ها از یک سو با اطمینان خاطر بیشتری دست به انتخاب می زنند و از سوی دیگر به سرمایه‌گذاری تشویق می‌شوند و به صورت کلی می‌توان بیان کرد که نتایج این پژوهش راهنمایی برای سرمایه‌گذاران است.
فعالان بازار سرمایه و دانشجویان علوم مالی جهت آشنایی بیشتر با معیار تسلط تصادفی و بکارگیری آن در تحقیقات و مطالعات آتی خود.
۱-۹- تعاریف نظری واژگان کلیدی
ریسک: ریسک یک دارایی عبارت است از تغییر احتمالی بازده آتی ناشی از آن دارایی و به عبارتی ریسک میزان اختلاف میان بازده واقعی سرمایه‌گذاری با بازده مورد انتظار می باشد(گرونینگ،۱۹۹۹).
تسلط تصادفی
معیار تسلط تصادفی یک مدل جامع برای انتخاب در شرایط عدم اطمینان است که مطلوبیت مورد‌انتظار را حداکثر می کند. این معیار تابع چگالی را برای نشان دادن ویژگی‌های یک توزیع مورد استفاده قرار می دهد. در مقایسه دو گزینه سرمایه‌گذاری در یک زمان، تسلط تصادفی وجود گزینه که احتمال دارد پاداش بیشتری را داشته باشد تعیین می‌کند. در این رویه هر پرتفویی که توسط پرتفوی دیگر تحت تسلط قرار گیرد از منطقه موجه خارج می شود. این روند ادامه پیدا می کند تا زمانی که مرز کارایی پرتفوی‌هایی که تحت تسلط قرار گرفته اند شکل گیرد(ترجمان و راعی، ۱۳۹۰).
بورس اوراق بهادار تهران^[۱]
بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶ بر پایه قانون مصوب اردیبهشت ‌ماه ۱۳۴۵ تأسیس شد. اما ریشه های ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد. در این سال یک کارشناس بلژیکی به نام ران لوترفلد به همراه یک کارشناس هلندی، به درخواست دولت وقت ایران، درباره تشکیل بورس اوراق بهادار مطالعاتی نمودند و طرح تأسیس و اساسنامه آن را تنظیم کردند. در همان سال‌ها یک گروه کارشناسی در بانک ملی نیز به مطالعه موضوع پرداختند و در سال ۱۳۱۷ گزارش کاملی درباره جزئیات مربوط به تشکیل بورس اوراق بهادار تهیه کردند. اما آغاز جنگ جهانی دوم فرصت ادامه‌ی فعالیت را از کارشناسان گرفت. از سرگیری مطالعات در این زمینه به فرصت مناسب‌تری نیاز داشت که این فرصت پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و حاکم شدن آرامش نسبی بر ایران برای اتاق بازرگانی،اتاق صنایع و معادن،بانک مرکزی و وزارت بازرگانی ایجاد شد تا چند سالی را به بررسی پیرامون این بازار و شرایط ایران برای تشکیل آن بپردازند.
نیم وایانس
رویکرد در چارچوب سبد سرمایه‌گذاری در اندیشه‌های شارپ و مارکوئیتز، روند تکاملی پیمود و کاربرد ریاضی دقت سرمایه‌گذاران را در انتخاب سبد سهام افزایش داد. مدل‌های مختلفی برای هدایت سرمایه‌گذاران با کمک برنامه‌ریزی ریاضی ارائه گردیده‌اند. مارکوئیتز^[۲](۱۹۵۲) با پیشنهاد مدل که حداقل کردن واریانس به همراه حداکثر شدن بازده است، آغازگر این راه بود و با پیشنهاد مرز کارا برای سرمایه‌گذاران با توجه به پذیرش ریسک مختلف را یاری کرد. بعدها (۱۹۵۹) وی نیم واریانس را جایگزین واریانس نمود. نیم واریانس در واقع ارزش مورد انتظار مجدور انحراف منفی نتایج ممکن از بازده مورد انتظار را نشان می دهد که نشان گر انحراف پایین نرخ بازده مورد انتظار می باشد. بنابراین واریانس هر انحرافی را از بازده مورد انتظار نشان می دهد، در حالی که نیم واریانس تنها انحراف منفی و پایینی از بازده مورد انتظار را مورد توجه قرار می دهد. به همین دلیل سرمایه‌گذاران نیم واریانس را نسبت به واریانس بیشتر ترجیح می دهند.
۱-۱۰- ساختار کلی پژوهش
این پژوهش در پنج فصل تدوین گردیده است. در فصل اول همان‌گونه که از نظر گذراندیم، به کلیات پژوهش، اهمیت و هدف از انجام پرداختیم. فصل دوم به بحث در رابطه با مبانی نظری شامل بررسی شرکت‌های گروه خودرویی و شیمیایی، معیارهای سنجش ریسک شرکت‌ها بالاخص معرفی معیار تسلط تصادفی و به تشریح تسلط تصادفی نوع اول، تسلط تصادفی نوع دوم و تسلط تصادفی نوع سوم پرداخته شده است و در پایان فصل دوم به ارائه پژوهش‌های انجام گرفته داخلی و خارجی در زمینه‌ی سنجش ریسک و با تاکید بر معیار تسلط تصادفی پرداخته شده است. فصل سوم روش‌شناسی پژوهش می باشد که پس از بیان خلاصه‌ای اجمالی از روند پژوهش به تعریف متغیر‌ها و ارائه‌ آزمون مورد استفاده برای سنجش ریسک پرداخته شده است. فصل چهارم به تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از سنجش ریسک و یافتن پاسخ برای پرسش‌های پژوهش با توجه به نتایج بدست آمده اختصاص دارد.
در فصل پنجم، نتایج یافته‌ها ارزیابی شده است و پس از خلاصه و نتیجه‌گیری به بیان پیشنهاد‌هایی برای فعالان بازار سرمایه و پژوهش‌های آتی پرداخته شده است و در نهایت محدودیت‌های پژوهش بیان شده است.