روان‌رنجورخویی

خونسرد و با ثبات احساسی^*

عصبی و زود رنج

* دارای کد معکوس
در پژوهش حاضر نیز، با آزمون فرضیه‌های یک تا پنج مشخص شد، ضریب تعیین برای متغیر تمایل کلی به خرید آنی برابر ۲۴۱/۰ است بنابراین هر پنج متغیر ویژگی شخصیتی برون‌گرایی، بازبودن‌به‌تجربه، وظیفه‌شناسی، سازگاری و روان‌رنجورخویی روی هم رفته توانسته‌اند ۱/۲۴% از تغییرات تمایل کلی به خرید آنی را توضیح دهند. با توجه به شاخص ضریب مسیر می‌توان گفت سهم ویژگی شخصیتی وظیفه‌شناسی بیش از چهار متغیر دیگر می‌باشد (بدون در نظر گرفتن علامت پشت ضریب، بتای بزرگتری دارد). و سهم ویژگی شخصیتی باز ‌بودن به تجربه کمتر از بقیه است. یافته‌‌های تحقیق حاکی از آن‌اند که ویژگی‌های شخصیتی وظیفه‌شناسی، سازگاری و روان‌رنجورخویی بر تمایل به خرید آنی اثرگذارند. ولی اثرگذاری ویژگی‌های شخصیتی برون‌گرایی و باز بودن به تجربه بر تمایل کلی به خرید آنی تایید نشدند و بنابراین فرضیه دوم، چهارم و پنجم تایید و فرضیه‌های اول و سوم رد می‌شوند.

این نتایج اگرچه با یافته‌های پژوهش ورپلنکن و هرآبادی (۲۰۰۱) و براتکو و همکاران (۲۰۱۳) متفاوت است اما این ایده که تمایل به خرید آنی ریشه در صفات پایدار شخصیتی دارد را تایید می‌کند.
همان‌طور که در فصل دو بیان شد، برون‌گرایی با حالت خلقی مثبت و روان‌رنجورخویی با حالت خلقی منفی مرتبط است. صاحب‌نظران براین باورند که خرید آنی هم با خلق و احساسات مثبت و هم با خلق و احساسات منفی می‌تواند مرتبط باشد، اما برخی پژوهش‌ها صرفا رابطه خرید آنی با خلق و احساسات مثبت و برخی هم رابطه خرید آنی با خلق و احساسات منفی را مورد بررسی و تایید قرار داده‌اند (ورپلنکن و ساتو، ۲۰۱۱).
همچنین از طریق تحلیل عاملی (جدول ۵-۲) مشخص گردید، شاخص‌های “ایرادگیر و اهل جروبحث بودن” در سازگاری، شاخص “قابل اعتماد و منضبط بودن” در وظیفه‌شناسی و شاخص “خونسرد و باثبات بودن” ر روان‌رنجورخویی بیشترین بار عاملی را دارند.
بررسی فرضیه‌های ششم تا هشتم
جونز و همکاران (۲۰۰۳) با توضیح این‌که تمایل کلی به خرید آنی- که در اغلب پژوهش‌های انجام شده در حیطه خرید آنی، مورد بررسی، قرار گرفته است- نمی‌تواند پیش‌بینی‌کننده دقیقی برای تصمیم خرید آنی یک محصول معین باشد و از این‌رو بررسی “تمایل به خرید محصول معین^[۱۵۲]” را پیشنهاد داده‌اند. پژوهش حاضر در همین راستا به بررسی تمایل به خرید آنی محصول معین مبادرت نمود و یافته‌های ذیل حاصل شد:
اول اینکه تمایل به خرید آنی پوشاک متاثر از تمایل کلی به خرید آنی و درگیری ذهنی است و تمایل به خرید آنی پوشاک پیش‌بینی‌کننده خوبی برای تصمیم خرید آنی پوشاک است به‌این معنا که با افزایش تمایل به خرید آنی پوشاک، میزان تصمیم خرید آنی پوشاک نیز افزایش می‌یابد. که این یافته‌ها در هماهنگی با پژوهش‌های دیگر از جمله مطالعه جونز و همکاران (۲۰۰۳) می‌باشد.
جدول ‏۵‑۳- خلاصه آزمون فرضیه‌های شش تا هشت

فرضیه

متغیر وابسته

متغیر مستقل

بتا

T

وضعیت فرضیه

جهت رابطه

ششم

تمایل به خرید آنی پوشاک

تمایل کلی به خرید آنی

۵۵۹/۰

۵۴۱/۱۲

تأیید

مستقیم

هفتم

درگیری ذهنی

۱۹۵/۰

۷۲۵/۳

تأیید

مستقیم