فرضیه ­های پژوهش
برای حصول به اهداف تحقیق، دو فرضیه به شرح زیر تدوین گردیده است:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فرضیه اول : نرخ رشد تامین مالی خارجی در شرکتهایی که صورتهای مالی را تجدید ارائه می کنند، در مقایسه با شرکتهایی که تجدید ارائه نداشته اند، در یک دوره زمانی یکسان کمتر است.
فرضیه دوم : نرخ رشد تامین مالی خارجی در شرکتهایی که به علت وجود تخلفات مالی، صورتهای مالی را تجدید ارائه می کنند، در مقایسه با شرکتهایی که ارائه مجدد را به دلایلی غیر از تخلفات مالی انجام داده اند، کمتر می باشد.
روش تحقیق
در این تحقیق به بررسی اثرات ارائه مجدد حسابداری بر رشد شرکت و اجزای آن شامل رشد تأمین مالی داخلی و خارجی می پردازیم. مدل و متغیرهای مورد استفاده در این تحقیق، بر اساس مقاله ی” تاثیر ارائه مجدد حسابداری بر رشد شرکت ” نوشته شده توسط ( Albring ,Huang &Pereira) در سال ۲۰۱۳ می باشد.
برای آزمون فرضیات فوق، مدل اصلی رگرسیونی تحقیق به صورت زیر طراحی شده است:
EFG_it = α + _۱β DIV_it/TA_it + β_۲ NI_it/NS_it + β_۳ NS_it/NFA_it + β_۴ LOG_TA_it
+ β_۵ LTD_it/TA_it+ β_۶ NFA_it/TA_it + β_۷ Q_it + β_۸ POST_it + β_۹ RESTATEMENT_it
+ β_۱۰ POST * RESTATEMENT_it + £_it
انتظار میرود که نرخ رشد شرکت بطور کلی، بدنبال یک ارائه مجدد، کاهش یابد و نتایج تحقیق نشان دهد که ارائه مجدد صورتهای مالی، تاثیر نامطلوب بیشتری بر نرخ رشد تأمین مالی خارجی شرکت دارد و همچنین ارائه مجدد، اثرات مشابهی بر شرکت ها ندارد؛ بدین معنی که تأثیر ارائه مجدد در نمونه شرکتهایی که گزارش مالی آنها دارای تخلف می باشد، بیشتر (برجسته تر) است از شرکتهایی که بدلیل تصحیح خطاهای حسابداری قبلی، مجبور به تجدید ارائه گردیده اند.
جامعه آماری و روش نمونه گیری
جامعه آماری شامل کلیه شرکتهای غیرمالی پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۸۲ هجری شمسی تا پایان سال ۱۳۹۲ هجری شمسی می باشد که متشکل از دو گروه کلی شرکتهای دارای تجدید ارائه درصورتهای مالی و شرکتهای فاقد تجدید ارائه درصورتهای مالی بوده که دارای اطلاعات لازم جهت محاسبه متغیرهای تحقیق درطی دوره مورد بررسی می باشند.
نمونه انتخابی تحقیق حاضر شامل تعداد ۲۱۹ شرکت (متشکل از ۱۲۷ شرکت تجدید ارائه شده و ۹۲ شرکت فاقد تجدید ارائه) از کل شرکتهای جامعه آماری می باشد که هر شرکت دارای یک مشاهده در سال قبل از ارائه مجدد و یک مشاهده در سال بعد از ارائه مجدد می باشد که در مجموع ۴۳۸ مشاهده سالانه صورتهای مالی شرکتها، نمونه ی تحقیق را تشکیل می دهند.
روش گردآوری اطلاعات و داده ها
دراین تحقیق از روش مطالعه کتابخانه ای برای جمع آوری مبانی نظری و پیشینه تحقیق استفاده شده است. همچنین داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیه های تحقیق از طریق آرشیوهای بورس، پایگاه های اینترنتی و بانکهای اطلاعاتی بسته های نرم افزاری مختلف مانند ره آورد نوین و تدبیر پرداز جمع آوری شده است.
روش تجزیه و تحلیل داده ها
در تجزیه و تحلیل داده‌ها آمار توصیفی متغیرها ابتدا برای کل نمونه شامل میانگین، میانه، انحراف استاندارد و چارکهای ۲۵% و ۷۵% و سپس برای شرکتهای تجدید ارائه شده و شرکتهای گروه کنترل در دوره قبل و دوره بعد از تجدید ارائه به تفکیک محاسبه شده و در ادامه بوسیله آمار استنباطی کار پردازش اعداد انجام گرفت تا زمینه برقراری روابط بین داده‌ها و انجام تحلیل‌های علمی به منظور آزمون فرضیه‌ها فراهم شود. برای اینکار روش­های مختلف آماری در استنتاج‌ها و تعمیم نتایج نقش بسزایی بر عهده دارند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌ آوری شده و تفسیر آنها و قبول یا رد فرضیه‌های مطرح شده، ابتدا وجود یا عدم وجود رابطه بین متغیرهای پژوهش بررسی می‌شود. در راستای بررسی و تعیین رابطه (روابط) تعادلی بین چند متغیر اقتصادی سری زمانی از روش رگرسیون استفاده می­ شود. به منظور آزمون فرضیه های تحقیق، مدل اصلی پژوهش برای متغیرهای ‌ گروه رشد ( ذکر شده در فصل سوم تحقیق) برازش شده و پس از برازش مدل، آزمون معنی‌دار بودن ضرایب انجام می‌شود و در پایان نیز پیش‌فرض‌های مدل بررسی شده است. خلاصه نتایج مدل شامل مقدارضریب تعیین ، تعدیل شده و همچنین انحراف استاندارد بدست آمده برای هر مدل رگرسیونی و برآورد ضرایب مدل و آزمون معنی‌دار بودن آنها می باشد .
محدودیتهای تحقیق
در هر پژوهش عواملی بطور آشکار یا پنهان موجب کاهش اثربخشی تحقیق و کسب نتایج مناسب می گردد. در این تحقیق نیز عوامل و متغیرهایی وجود داشتند که ممکن است نتایج تحقیق را دستخوش تغییراتی نمایند. از جمله این محدودیتها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
برای انجام تحقیق حاضر و انتخاب نمونه ی شرکتهای تجدید ارائه شده، محقق نیاز به اطلاعات شرکتهایی داشت که در طول دوره فعالیت خود فقط یکبار صورتهای مالی شان را تجدید ارائه کرده اند تا بتوان تاثیر واقعی ارائه مجدد را بر رشد شرکتها بررسی کرد. اما از آنجا که در ایران تقریبا اکثر شرکتها صورتهای مالی خود را هر ساله همراه با تجدید ارائه منتشر میکنند، محقق ناچار به انتخاب نمونه از میان شرکتهای موجود است، لذا این موضوع میتواند اثر بخشی نتایج تحقیق را تحت تاثیر قرار دهد.
همچنین برای انتخاب و جمع آوری نمونه شرکتهای گروه کنترل (شرکتهای تجدید ارائه نشده) نیاز به اطلاعات شرکتهایی داشتیم که در طول دوره فعالیت خود، اصلا صورتهای مالی تجدید ارائه شده نداشته باشند و از آنجایی که در ایران تقریبا انتخاب شرکتهایی با این ویژگی غیر ممکن است، به ناچار شرکتهایی را که در یک دوره مالی تجدید ارئه نداشته اند را انتخاب نمودیم، لذا این موضوع هم می تواند بر اثربخشی نتایج تحقیق تاثیر منفی داشته باشد.
تعاریف عملیاتی
ارائه مجدد صورتهای مالی : اصلاح صورتهای مالی که در گذشته منتشر شده اند بدلیل وجود اشتباه در صورتهای مالی دوره یا دوره های مالی قبل، تغییر رویه در دوره جاری نسبت به دوره یا دوره های مالی قبل و یا وقوع تقلب.
تامین مالی داخلی : منابعی که از داخل شرکت عرضه می شوند را منابع داخلی می گویند. وجوه و منابع داخلی دارای دو ویژگی هستند. اول این وجوه از طریق عملیات واحد تجاری ایجاد می شوند. دوم اینگونه وجوه به آسانی در دسترس شرکت قرار می گیرند.(شباهنگ،۱۳۸۵)
تامین مالی خارجی : منابع خارجی آن دسته از منابعی هستند که شرکت ها در صورت عدم کفاف منابع داخلی برای تامین مالی نیازهای شرکت ، بوسیله ایجاد یا تحمل بدهی ها و یا انتشار سهام جدید اقدام به جذب سرمایه می نمایند.(شباهنگ،۱۳۸۵)
ساختار کلی تحقیق
خلاصه ای از ساختار فصل های مختلف پایان نامه به شرح زیر است:
فصل اول : طرح و کلیات تحقیق
در این فصل به مقدمه ای در رابطه با موضوع تحقیق، بیان مساله تحقیق، اهمیت وضرورت تحقیق، اهداف تحقیق و فرضیات آن بطور خلاصه اشاره شده و در پایان تعاریف عملیاتی واژگان و اصطلاحات تحقیق ارائه شده است.
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق
در این فصل مبانی نظری تحقیق از جمله گزارشگری مالی ، صورتهای مالی و اهداف آن و تجدید ارائه صورتهای مالی تشریح و تبیین گردید و در ادامه پیشینه تحقیق در داخل و خارج کشور مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل سوم : روش تحقیق
در این فصل روش اجرای تحقیق تشریح می گردد. ابتدا روش و نوع تحقیق تبیین گردیده، در ادامه پس از بیان فرضیه های تحقیق، الگوهای پژوهش و متغیرها معرفی می گردد. سپس قلمرو مکانی و زمانی تحقیق، جامعه و نمونه آماری تشریح می گردد. در پایان نیز روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها و فرضیه ها ارائه شده است.
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل آماری یافته های تحقیق
در این فصل داده ها واطلاعات جمع آوری شده با بهره گرفتن از روشها و مدل های آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و پس از ارائه آمارهای توصیفی، نتایج آزمون هر یک از فرضیه های تحقیق به تفکیک ارائه می شود.
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادها
در این فصل نتایج تحقیق ارائه، ارزیابی و تشریح شده است. سپس پیشنهاداتی عملی جهت کاربرد یافته ها و همچنین پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه و محدودیتهای تحقیق بیان می شود.
مقدمه:
طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران، هدف صورتهای مالی عبارت است از ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقه بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی وانعطاف پذیری مالی واحد تجاری که برای طیف گسترده ای از استفاده کنندگان صورت های مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد.
خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با محتوای اطلاعات “مربوط بودن” و”قابل اتکا بودن” است، چنانچه اطلاعات مالی مربوط وقابل اتکا نباشند، مفید نخواهند بود. خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با ارائه اطلاعات ” قابل فهم بودن” و” قابل مقایسه بودن ” است. اطلاعاتی که فاقد این خصوصیات باشد، علیرغم مربوط بودن وقابل اتکا بودن دارای فایده ی محدودی است. لذا ، خصوصیات کیفی قابل مقایسه بودن وقابل فهم بودن، بر مفید بودن اطلاعات می افزاید. به این منظور وجود ثبات رویه در روش های حسابداری بکار گرفته شده وافشای مناسب اطلاعات الزامی است.)کمیته تدوین استانداردهای حسابداری،۱۳۹۱)
باتوجه به مطالب فوق در صورت وجود اشتباه در صورتهای مالی دوره یا دوره های مالی قبل و در صورت تغییر رویه در دوره جاری نسبت به دوره یا دوره های مالی قبل، تجدید ارائه صورتهای مالی ابزاری متداول به منظور ایجاد ثبات رویه وافشاء مناسب اطلاعات است که درحال حاضر استفاده بسیار زیادی در کشور دارد.
بخش اول : مبانی نظری
گزارشگری مالی و صورتهای مالی:
اشخاص، مؤسسات و سازمانهای گوناگون از لحاظ هدف و نوع فعالیت، شکل حقوقی و نوع مالکیت تفاوتهای بسیاری با یکدیگر دارند اما در تمامی مؤسسات یک جنبه مشترک وجود دارد و آن لزوم قضاوت درباره گذشته و تصمیم گیری نسبت به آینده است. در تصمیم گیری مربوط به امور مالی، هر واحد تجاری باید سیستمی را بکارگیرد که اطلاعات قابل اعتماد و مؤثر بر تصمیمات مالی را به موقع فراهم و در اختیار تصمیم گیرندگان قرار دهد. سیستمی که اطلاعات مالی یک مؤسسه را گردآوری و در اختیار تصمیم گیرندگان قرار می دهد سیستم حسابداری است .(رضایی،۱۳۸۰)
تحولات پیاپی و پیشرفت های سریعی که در دامنه فعالیت انواع واحدهای اقتصادی در جریان است ، لزوم تهیه و ارائه اطلاعات مالی مربوط، قابل اعتماد و قابل مقایسه را توسط واحدهای اقتصادی تشدید کرده است. حسابداری به عنوان سیستمی اطلاعاتی میتواند این وظیفه را انجام دهد. کمیته تدوین بیانیه بنیادی تئوری حسابداری در گزارش خود حسابداری را چنین تعریف می کند:
“حسابداری عبارت است از فرایند شناسایی، اندازه گیری و ثبت اطلاعات اقتصادی و ارائه آنها برای قضاوت ها و تصمیم گیری ها ی آگاهانه توسط استفاده کنندگان از اطلاعات مالی.” (لوییز و پندریل^[۱]،۲۰۰۴،ص۳)
گزارشگری مالی یکی از مهمترین فرآورده های سیستم حسابداری است که از جمله هدفهای عمده آن فراهم آوردن اطلاعات لازم برای تصمیم گیری اقتصادی استفاده کنندگان در خصوص ارزیابی عملکرد و توانایی سودآوری بنگاه اقتصادی است. شرط لازم برای دستیابی به این هدف، اندازه گیری و ارائه اطلاعات، به نحوی است که ارزیابی عملکرد گذشته را ممکن سازد و در سنجش توان سودآوری و پیش بینی فعالیتهای آتی بنگاه اقتصادی موثر باشد.(نوروش،۱۳۷۷)
پس از انقلاب صنعتی در اروپا، رفته رفته اندیشه جدایی مالکیت از مدیریت (تئوری نمایندگی) مطرح شد و در نتیجه مالکان همواره نگران اندوخته های خود و مدیران نیز در اندیشه رفع نگرانی صاحبان بنگاههای اقتصادی بودند و برای اینکه مالکان را به طور پیوسته در جریان امور این بنگاهها قرار دهند به ارائه گزارشات مالی می پرداختند (ایلخانی، ۱۳۸۰). به این ترتیب ساختار جدید مالکیت و مدیریت، دامنه مسئولیت حسابداری را افزایش داد و ارائه گزارشهای مالی را بر اساس نیاز استفاده کنندگان ضروری ساخت (حساس یگانه، ۱۳۸۲). بنابراین گزارشگری مالی فراتر از آنکه گزارش مالی صرف باشند، وسیله ای برای برقراری ارتباط بین شرکتها و صاحبان آنها تلقی می شود (صیدی، ۱۳۸۴).
صورتهای مالی مجموعه ای از صورتهای مالی مجزا و در عین حال مرتبط با یکدیگر است که اساساً وضعیت مالی و نتایج عملیات یک واحد اقتصادی را نشان می دهد. گزارش های مالی که بخش محوری آن را صورتهای مالی تشکیل می دهد، محصول گزارشگری مالی و عمده ترین وسیله انتقال اطلاعات به خارج از واحد اقتصادی است، اما گزارشگری مالی تنها منحصر به تهیه و ارائه صورتهای مالی نیست بلکه سایر طرق ارائه و تفسیر اطلاعات را که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با اطلاعات مالی حاصل از پردازش اطلاعات توسط سیستم حسابداری ارتباط دارد، در بر می گیرد. در گزارش های مالی اطلاعاتی که بنابر الزامات قانونی یا عرف، افشای آنها ضروری است و یا اطلاعاتی که مدیریت یک واحد اقتصادی آگاهی از آن را برای اشخاص ذی حق، ذی نفع و ذی علاقه به امور آن واحد لازم میداند، ارائه می شود.هر گزارشی که مشتمل بر صورتهای مالی باشد، گزارش مالی محسوب میشود.(^[۲]FASB ،۱۹۷۸، بندهای ۶ و۷)
اهداف گزارشگری مالی و صورتهای مالی:
درسالهای گذشته محققین و تلاشگران و فعالان حرفه حسابداری تلاشهای زیادی انجام داده اند تا برای گزارشگری مالی اهداف مشخص و روشنی ارائه نمایند. این تلاشها بعد از بحران۱۹۲۹ شکل جدی تری به خودگرفت. نتیجه این تلاشها منجر به تدوین بیانیه ASOBAT و به دنبال آن APB4 گشت. اما به علت ضعف این دو بیانیه و انتقاداتی که به آنها وارد بود انجمن حسابداران خبره آمریکا (AICPA) درسال ۱۹۷۱، هنگامی که هیات اصول حسابداری(APB) مورد انتقاد شدید قرار داشت، کمیته تروبلاد (trueblood) راتشکیل داد. ماموریت این کمیته نیز تدوین اهداف صورتهای مالی بااستفاده از بیانیه شماره چهار اصول حسابداری بود. کمیته تروبلاد دوازده هدف را برای صورتهای مالی وگزارشگری مالی بیان نمود. اما باز هم به دلیل ضعف ونارسایی هایی که این اهداف داشتند، انجمن حسابداران خبره آمریکا اقدام به تشکیل هیئت استانداردهای حسابداری(FASB) مالی نمود تا به تدوین اهداف گزارشگری مالی همت گمارد. (ولک و همکاران^[۳]،۲۰۰۴،صص ۷۵-۵۷)
درواقع هدف اصلی وکلی گزارشگری مالی فراهم آوردن اطلاعاتی است که آثارمالی معاملات و عملیات و رویدادهای مالی موثر بر وضعیت مالی و نتایج عملیات یک واحد انتفاعی را بیان و از این طریق سرمایه گذاران، اعطاکنندگان تسهیلات مالی و سایراستفاده کنندگان برون سازمانی را در قضاوت و تصمیم گیری نسبت به امور یک واحد انتفاعی یاری دهد. (لوییز وپندریل^[۴]، ۲۰۰۴ ،ص۴)

منبع: یافته‌های تحقیق
۵-۴-۱- بحث درباره نتیجه فرضیه اول:
فرهنگ افراد بر رفتار خرید ناگهانی آن‌ها تأثیر مثبت دارد.
مقایسه نتیجه آزمون فرضیه اول با نتایج تحقیقات مشابه:
در تحقیقات مشابهی که توسط کیسن و‌ لی در سالهای۲۰۰۲ و ۲۰۰۸ صورت گرفته‌شده است هر دو این تحقیقات تأثیر عوامل فرهنگی بر روی خریدهای ناگهانی مشتریان را مورد تأیید قرار داده‌اند.بنابراین می‌توان گفت نتیجه فرضیه حاضر با نتایج تحقیقات همسو است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تفسیر نتیجه آزمون:
در خصوص تفسیر این نتیجه به دست آمده می‌توان گفت که ازلحاظ تئوریک این نتیجه نیز قابل پیش‌بینی بود. فرهنگ افراد باعث بروز رفتارها و ایجاد شخصیت های متفاوتی می‌شود که با توجه به ماهیت روانشناختی بودن این تغییرات بروز رفتارهای متفاوت نیز دور از انتظا نبود.این رفتارهای متفاوت در این تحقیق در قالب رفتار خرید ناگهانی بسیار مشهود است.
۵-۴-۲- بحث درباره نتیجه فرضیه دوم:
محیط فروشگاه بر خریدهای ناگهانی مشتریان تاثیرمثبت دارد.
مقایسه نتیجه آزمون فرضیه چهارم با نتایج تحقیقات مشابه:
در تحقیقات مشابهی که توسط آنا اس ماتیلا و جوهن ویرایتز در ۲۰۰۸، ژو و ونق در سال ۲۰۰۳ و آندرهیل در سال ۱۹۹۹انجام شده است، هرکدام رابطه بین محیط فروشگاه برخریدهای ناگهانی مشتریان را مورد تأیید قرار دادند. بنابراین می‌توان گفت که نتیجه فرضیه حاضر با نتایج تحقیقات قبلی همسو نمی‌باشد.
تفسیر نتیجه آزمون:
در خصوص تفسیر این نتیجه به دست آمده می‌توان گفت که ازلحاظ تئوریک این نتیجه قابل پیش‌بینی نبود. وضعیت مثبتی که محیط فروشگاه به وجود می‌آورد یکی از دلایل اصلی خرید ناگهانی است. اساساً محیط فروشگاه و برانگیختگی آن باعث می‌شود تا وضعیت مثبتی به وجود آید و مشتریان احساس لذت بخشی در آن محیط داشته باشند که در عوض می‌تواند باعث افزایش خرید ناگهانی شود.درکشور ما علم رفتار مصرف‌کننده علمی تقریباً ناشناخته و تحلیل آن کاملاً پیچیده است، چراکه مشتریان برای تصمیم‌های جزئی هم فکر می‌کنند و وقتی در قالب خریدار ظاهر می‌شوند به خرید از چندین جنبه نگاه می‌کنند که این امر منجر به عقلایی بودن و در نهایت کاهش خرید ناگهانی در اثر ویژگی‌های ناشناخته دیگری می‌شود. از جنبه دیگری می‌توان گفت که در جامعه آماری تحقیق با در نظر گرفتن این نکته که با افزایش درآمد افراد، خرید ناگهانی نیز بیشتر صورت می‌گیرند و شاید این افراد با توجه به شرایط زندگی‌شان این مرحله را پشت‌سر گذاشته‌اند که ازلحاظ محیطی برای کالاها خرید ناگهانی انجام دهند. به نظر محقق احتمالاً اگر تحقیق حاضر در مکانهای دیگری صورت می‌گرفت، احتمالاً جامعه موردمطالعه با تأثیر محیط فروشگاه خرید ناگهانی را انجام می‌دادند، البته این نکته بر مبنای الگوی مصرف جامعه آماری تحقیق حاضر و ادبیات خرید ناگهانی بیشتر به‌عنوان جمع‌بندی نظری مطرح است که لازم است ابتدا تحقیقی صورت گیرد بعد با پشتوانه قوی مطرح گردد. در نهایت بر مبنای این مطالعه می‌توان گفت که افراد براساس ویژگی‌های محیط فروشگاه برای خریدهای ناگهانی برانگیخته نمی‌شوند.
۵-۴-۳- بحث درباره نتیجه فرضیه فرعی اول:
محیط فروشگاه بر وضعیت روحی – روانی مشتریان تأثیر مثبت دارد.
مقایسه نتیجه آزمون فرضیه دوم با نتایج تحقیقات مشابه:
در تحقیقات مشابهی که توسط جاها‌ لی در سال ۲۰۰۸، گاردنر و روک در سال ۱۹۹۸ صورت گرفته‌شده است هرکدام تأثیر محیط فروشگاه بر وضعیت روحی – روانی مشتریان را مورد تأیید قرار داده‌اند.بنابراین می‌توان گفت نتیجه فرضیه حاضر با نتایج تحقیقات همسو است.
تفسیر نتیجه آزمون:
در خصوص تفسیر این نتیجه به دست آمده می‌توان گفت که ازلحاظ تئوریک این نتیجه نیز قابل پیش‌بینی بود. محیط فروشگاه از طریق فضا و جوی که ایجاد می‌کند موجبات بهتر شدن وضعیت روحی – روانی افراد می‌گردد و افراد زمانیکه احساس خوبی پیدا می‌کنند در آن محیط مایل هستند که بیشتر گشت و گذار کنند و این فرصتی هست تا کالاهای فروشگاه را بیشتر ببینند که این امر خود موجبات افزایش خرید ناگهانی می‌گردد.
۵-۴-۴- بحث درباره نتیجه فرضیه فرعی دوم:
وضعیت روحی – روانی مشتریان بر خریدهای ناگهانی مشتریان تاثیر مثبت دارد.
مقایسه نتیجه آزمون فرضیه سوم با نتایج تحقیقات مشابه:
در تحقیقات مشابهی که توسط وین‌برگ و گاتوالد در سال ۱۹۸۲، گاردنر و روک در سال ۱۹۸۸، بیتی و فرِل در سال ۱۹۹۸و جاها لی در سال ۲۰۰۸ انجام شده است هرکدام تأثیر وضعیت روحی – روانی بر خرید ناگهانی را مورد تأیید قرار دادند. بنابراین می‌توان گفت که نتیجه فرضیه حاضر با تحقیقات قبلی هم جهت و همسو است.
تفسیر نتیجه آزمون:
در خصوص تفسیر این نتیجه به دست آمده می‌توان گفت که ازلحاظ تئوریک این نتیجه قابل پیش‌بینی بود و نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان‌دهنده این است که در جامعه آماری تحقیق حاضر افراد براساس ویژگی‌های روحی – روانی برای خرید ناگهانی برانگیخته می‌شوند و در بسیاری از تحقیقات موجود در زمینه روانشناسی و رفتار مصرف‌کننده نیز این موضوع مشهود است.
۵-۴-۵-بحث درباره نتیجه فرضیه سوم:
ویژگی‌های فردی مشتریان بر خریدهای ناگهانی مشتریان تأثیر مثبت دارد.
مقایسه نتیجه آزمون فرضیه پنجم با نتایج تحقیقات مشابه:
در تحقیقات مشابهی که توسط ورپلانکن و هرآبادی در سال ۲۰۰۱ و فااو و لی در سال ۲۰۰۴ انجام شده است، هرکدام تأثیر ویژگی‌های فردی بر خرید ناگهانی را مورد تأیید قرار دادند. اما از طرفی در تحقیق مشابهی که توسط هاسمَن در سال ۲۰۰۰ انجام شده است تأثیر ویژگی‌های فردی بر خرید ناگهانی را مورد تأیید قرار نگرفته است بنابراین می‌توان گفت که نتیجه فرضیه حاضر با نتایج مطالعات قبلی و ادبیات موجود متفاوت نبوده است.
تفسیر نتیجه آزمون:
در خصوص تفسیر این نتیجه به دست آمده می‌توان گفت که ازلحاظ تئوریک این نتیجه دور از انتظار نبوده است و نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان‌دهنده این است که ویژگی‌های فردی (نوآوری و برون‌گرایی) بر خریدهای ناگهانی تأثیری ندارند و برای توضیح بیشتر لازم به ذکر است که در تحقیق حاضر فقط دو بعد ویژگی‌های فردی موردمطالعه قرارگرفته است. پس منظور از ویژگی‌های فردی، برون‌گرایی و نوآوری است، چراکه اگر مؤلفه‌های دیگر غیر از این مؤلفه‌ها در دامنه تحقیق قرار می‌گرفتند احتمالاً نتایج فرق می‌کرد.
۵-۵- جمع‌بندی نتایج حاصل از تحقیق
به‌عنوان نتیجه‌گیری کلی می‌توان به جمله آندرهیل اشاره کرد که در این باره می‌گوید: “اگر مصرف‌کنندگان فقط در موقع نیازشان خرید کنند اقتصاد بازار با شکست مواجه می‌شود” که این جمله ارزش و حیاتی بودن خرید ناگهانی را در بازارهای مصرفی به‌وضوح آشکار می‌سازد.
با توجه به نتایج به دست آمده و ادبیات موجود در حوزه خرید ناگهانی می‌توان به اهمیت فرهنگ و نقش محیط فروشگاهی در هر چه بیشتر کردن خریدهای ناگهانی پی برد و نیز به نقش مؤثر محیط فروشگاه در بهتر شدن وضعیت روحی- روانی افراد اشاره کرد. از طرفی نتایج محسط فروشگاه به‌طور مستقیم در خریدهای افراد غیر قابل پیش بینی بود که لازم است در این حوزه بیشتر کار شود تا به نتایج و تفسیر کاملی دست یافت. اما با توجه به نتایج تحقیق حاضر، محیط فروشگاه با دخالت عامل وضعیت روحی – روانی تأثیری بر خریدهای ناگهانی داشتند و در مورد تأثیر ویژگی‌های فردی بر خریدهای ناگهانی نیز با متغیرهایی که در این تحقیق استفاده شد. تأثیر ویژگی‌های فردی بر خریدهای ناگهانی نیز تأیید نشدند که در این مورد هم می‌توان به این نکته اشاره کرد که ویژگی‌های فردی بحثی کاملاً وسیع و گسترده است که محقق با توجه به محدودیتهای تحقیق مجبور شد فقط دو بعد این ویژگی را بسنجد که آن هم با نتایج تحقیقات قبلی دور از انتظار نبود.
۵-۶- ارائه پیشنهادات
با توجه به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها، پیشنهادات تحقیق حاضر در دو بخش ارائه می‌گردد.
پیشنهادات مبتنی برنتایج تحقیق
پیشنهادات برای تحقیقات آتی
۵-۶-۱- پیشنهادات مبتنی بر نتایج تحقیق
با توجه به تأثیر فرهنگ بر روی خریدهای ناگهانی, فروشگاه‌ها می‌توانند از این فرصت استفاده کرده و شرایط را برای افرادبا فرهنگهای متفاوت مهیا نمایند تا خریدهای ناگهانی افراد بیشتر گردد. همچنین فروشگاه‌ها باید در استراتژیهای بازاریابی خود تغییرات لازم را دهند کرده و با بررسیتفاوتهای فرهنگی بری گروه های سنی, تحصیلی و جنسی متفاوت بیشترین سود را از فروشهای ناگهانی خود ببرند.
با توجه به اینکه وضعیت روحی – روانی مشتریان یک حالت احساسی بوده لذا در زمان بخصوصی می‌تواند به‌صورت مستقیم بر خریدهای ناگهانی مشتریان تأثیر داشته باشد و هر دو مورد (وضعیت روحی – روانی و خرید ناگهانی مشتریان) قابلیت تحریک انگیزه از طریق محیط فروشگاه را دارا است بنابراین توصیه می‌گردد که بازاریابان و از جمله فروشندگان و مدیران فروشگاه‌ها به این امر توجه ویژه‌ای داشته باشند. محیط فروشگاه را چنان جذاب‌تر و مناسب نمایند تا مشتریان هم ازلحاظ وضعیت روانی- روانی برانگیخته شوند و هم ازلحاظ انجام عمل خرید ناگهانی در وضعیت مطلوبی قرار گیرند.
با توجه به اینکه ویژگی‌های فردی مشتریان یک امر روانشناختی و درونی است و به نسبت فرهنگ‌های مختلف متفاوت است در خرید ناگهانی مشتریان نیز با بررسی عوامل فرهنگی و تأثیر آن به ویژگی‌های فردی می‌توان به نتایج مطلوب دست یافت، بنابراین توصیه می‌گردد فروشگاه‌ها با متنوع کردن محصولات خویش به خواسته‌ها و سلایق مشتریان نزدیک شده و فروشگاه را با ویژگی‌های فردی وفق دهند تا از این طریق بتوانند گامی مؤثر در هر چه بیشتر کردن خریدهای ناگهانی انجام دهند.
در حالت کلی می‌توان پیشنهاد کرد مدیران بازاریابی با توجه به تفاوتهای فرهنگی و جذاب‌سازی محیط فروشگاه می‌توانند تأثیر مستقیمی را بر وضعیت روحی – روانی مشتریان ایجاد کنند که این امر به خرید ناگهانی مشتریان می‌ انجامد. اما اینکه با توجه به ویژگی‌های فردی، مشتریان را چگونه می‌توان در خریدهای ناگهانی برانگیخت خود مطالعات بعدی بیشتری را طلب می‌کند. بنابراین یک بازاریاب با توجه به نتایج کلی تحقیق می‌تواند محیط فروشگاه را با ویژگی‌های روحی – روانی و همچنین ویژگی‌های فردی مشتریان چنان جذاب و آراسته سازد که یک حس مثبت تأثیرگذار بر خرید ناگهانی مشتریان را موجب شود.
به‌عنوان یک پیشنهاد بزرگ و استراتژیک توصیه می‌گردد بنابر موفقیت نسبی فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند در پیشبرد اهدافش و رغبت بیش از حد و استقبال مردم از این فروشگاه‌ها که کاملاً متفاوت از ساختار مغازه های خرده فروشی کشور‌ است و از طرفی جامعه و فرهنگ ما سخت که نیازمند و تشنه این نوع فروشگاه‌ها است لازم است که فروشگاههایی همانند مورد یاد شده در سطح تهران بزرگ و سایر شهرهای کشور گسترش و ایجاد گردد.
۵-۶-۲- پیشنهادات برای تحقیقات آتی
در تحقیق حاضر بنا به محدودیتهایی محقق مجبور شد از میان ویژگی‌های فردی و فرهنگی فقط دو بعد از هرکدام آن‌ها را بسنجد، بنابراین لازم است ابعاد دیگر ویژگی‌های فردی و فرهنگی نیز موردمطالعه قرار گیرد.
تحقیق حاضر در فروشگاه شهروند صورت گرفته است، بنابراین توصیه می‌گردد که این تحقیق در مورد محصولات خاص و در فروشگاه‌های دیگر نیز موردمطالعه قرار گیرد.
تحقیق حاضر جامعه آماری به نوعی هر قشری از جامعه را مورد بررسی قرار داده است، بنابراین توصیه می‌گردد که این تحقیق با در نظر گرفتن اقشار خاص جامعه در جوامع آماری دیگر نیز موردمطالعه قرار گیرد.
خرید ناگهانی اصطلاح و واژه‌ای است که این نوع خرید نسبت به سایر سنین، بیشتر میان جوانان و افراد مجرد صورت می‌گیرند. بنایراین توصیه می‌گردد، که این تحقیق در جو دانشگاهی که بیشتر این افراد را جوانان و مجردها تشکیل می‌دهند موردمطالعه قرار گیرد تا ادبیات بومی خرید ناگهانی بیشتر و کامل‌تر گردد.
تحقیق حاضر بر تأثیر عوامل فرهنگی,محیطی و فردی بر خرید ناگهانیمتمرکز شده است، در حالیکه عوامل مختلفی می‌توانند بر خریدهای ناگهانی تأثیرگذار باشند. بنابراین توصیه می‌گردد سایر عوامل تأثیرگذار بر خریدهای ناگهانی موردمطالعه قرار گیرد.
تحقیق حاضر در تهران بزرگ صورت گرفته است، بنابراین توصیه می‌گردد این تحقیق در سایر شهرها نیز موردمطالعه قرار گیرد.
۵-۷- محدودیت های تحقیق
عدم دسترسی به تمامی خریداران در فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند
میسر نشدن مصاحبه رودررو و جمع‌ آوری اطلاعات با جزئیات بیشتر در خصوص خریدهای انجام شده و محدود شدن تحقیق به داده‌های پرسش‌نامه
محدودیت زمانی

میزان سختی کار
عوامل همبسته:
رضایت از زندگی
فشار شغلی
التزام شغلی
تعهد سازمانی
نگرش های شغلی
رضایت شغلی
نمودار۲-۳- نمودار همبسته ها، پیش آیندها، و پس آیندها و اثرات رضایت شغلی
۲-۷-۱-۳-عوامل مؤثر در رضایت شغلی
برای این که شخص کارش را خوب انجام دهد، موفق شود و از کارش لذت ببرد باید رضایت شغلی پیدا کند. پس باید دید در چه صورت رضایت شغلی به دست می‌آید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مردم علاوه بر احتیاج‌های فیزیولوژیک، دارای یک عده نیازهای اجتماعی نیز هستند که ارضای آن‌ها گاهی به اندازه ارضای احتیاجات فیزیولوژیک اهمیت دارد. سازگاری شغلی در صورتی ممکن خواهد بود که این نیازهای اجتماعی نیز ارضاء شوند و آن‌ها عبارتند از:
پول: هر کارگر یا کارمند باید در مقابل کاری که انجام می‌دهد پول بگیرد و میزان آن باید در حدودی باشد که هر کس آن کار را انجام بدهد می‌گیرد. ولی هرگز نباید این پول، شخصیت او را پایین بیاورد زیرا پول در عین حال که از عوامل اساسی زندگی به شمار می‌رود اما شخصیت کارمند مهم‌تر و با ارزش‌تر از پولی است که به او پرداخت می‌شود.
امنیت: امنیت شغلی یعنی این که شخص بداند کاری را که در دست دارد سال‌ها ادامه خواهد داد. همچنین کارکنان نیازمندند که کار سالم انجام بدهند. امنیت شغلی، گاهی از عامل پول هم مهم‌تر است زیرا شخص علاقمند است کارش دایمی باشد هر چند مزدی که می‌گیرد چندان زیاد نیست. همین احتیاج به امنیت شغلی است که بعضی از مردم را به سوی کارهای دولتی و دست کشیدن از کار آزاد وادار می‌کند.
شرایط مساعد کار: مردم دوست دارند در یک محیط تمیز و آراسته کار کنند. هر قدر محیط کار جالب و خوشایند باشد، بازده کار بیشتر خواهد شد.
فرصت پیشرفت: عامل مؤثر دیگر در رضایت شغلی این است که هر کارمند یا کارگر اطمینان داشته باشد که فرصت پیشرفت همیشه برایش وجود دارد و او می‌تواند با ایجاد شرایط لازم و روشن در خود از قبیل مهارت بیشتر و… به درجات بالا ارتقاء یابد و از حقوق و پاداش زیاد بهره‌مند باشد.
روابط شخصی: مردم علاقمندند با افرادی کار کنند که میان ایشان محبت متقابل حکمفرماست. هر کارگر یا کارمند علاقمند است که همکارانش دوستان مهربان او باشند و نیز مورد محبت مدیرش قرار بگیرد و همواره نظر او را درباره خودش بداند. همچنین، مدیر به پیشرفت کارمند یا کارگرش توجه کند و حتی این توجه خود را به او بگوید.
هماهنگی با استعداد شخص: شخص وقتی از کارش لذت خواهد برد و راضی خواهد شد که با استعدادهای بدنی و عقلی وی متناسب باشد. در صورتی که کار از لحاظ استعداد ذهنی لازم در حد افراد عادی باشد، اگر شخص هوشمند یا تیزهوش را به آن کار بگمارند به زودی احساس ملالت و خستگی و سرانجام نفرت خواهد کرد و شخصی که از لحاظ سطح هوش در درجات پایین است نیز نخواهد توانست از عهده آن کار برآید و از رضایت شغلی لازم محروم خواهد شد.
هماهنگی با رغبت: فرد از انجام کاری که دوست دارد لذت می‌برد و موفقیت بیشتری به دست می‌آورد. البته ممکن است شخص ابتدا کاری را که مورد علاقه‌اش نیست به ناچار به عهده بگیرد ولی به تدریج در اثر کسب مهارت و احساس موفقیت، احتمال زیاد هست که نسبت به آن شغل رغبت پیدا کند.
مهارت: مهارت در یک حرفه نیز در تأمین رضایت شغلی بسیار مؤثر است و اگر گروهی از معلمان از شغل معلمی ناراضی هستند غالبا به علت ضعف مهارت ایشان است زیرا چنان‌که باید و شاید با فنون و روش‌های خاص این شغل آشنا نشده‌اند.
خستگی: همه مردم مدتی بعد از انجام کار احساس خستگی می‌کنند و این خستگی بر بازده شخص اثر می‌گذارد از اینرو باید در هر کار مساله خستگی و تأثیر آن را در شخص و کارش در نظر گرفت.
علاوه بر این‌ها شرایط و خصایص محیطی کار و وسایل آن نیز در فردی که آن کار را انجام می‌دهد مؤثرند. مثلا روشنایی زیاد یا ضعف نور باعث خستگی شخص می‌شود. اتاق یا ساختمان کثیف نیز نفرت کارمند را برمی‌انگیزد و بازده کارش را کاهش می‌دهد. سر و صدا نیز به خصوص برای کارهای فکری مضرند و علاوه بر افزایش خستگی اثر بسیار نامطلوبی در فعالیت‌های ذهنی و بازده آن‌ها می‌گذارند.(شعاری نژاد،۱۳۷۰)
۲-۷-۲-امنیت شغلی
تعاریف متعددی از امنیت شغلی وجود دارد که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می شود:
احساس امنیت شغلی عبارت است از احساس فراغت نسبی از خطر یا حالتی که در آن ارضای احتیاجات و خواسته های مشخص تحقق می یابد.
احساس امنیت مستلزم توانایی در حفظ آنچه که شخص دارد می باشد و حصول اطمینان از توانایی امرار معاش در آینده است.
امنیت شغلی عبارت است از حق تداوم اشتغال که معمولاً تا زمان بازنشستگی ادامه می یابد.(کمالی، ۱۳۷۹)
در مفهوم امنیت شغلی موضوعاتی چون تغییرات شغلی، از دست دادن شغل، عدم دستیابی به شغل مناسب گنجانده شده است. بنابراین اعتقاد روان شناسان صنعتی و سازمانی امنیت شغلی یکی از عوامل به وجودآورنده رضایت شغلی است.(شاکری نیا، ۱۳۷۶) نیازهای تأمینی کاملاً آشکار و در بین اغلب مردم بسیار متداول اند. همه ما میل داریم از آسیب های زندگی نظیر تصادف، جنگها، امراض، و بی ثباتی اقتصادی و شغلی در امان باشیم. از این رو افراد و سازمان ها علاقه مندند که تا اندازه ای اطمینان فراهم کنند که از این قبیل فاجعه ها حتی الامکان مصون خواهند بود.(پال هرس و همکارش، ۱۳۷۵)
۲-۷-۲-۱-مؤلفه های امنیت شغلی
– تمرکز بر شغل توسط افراد بیانگر وجود ثبات شغلی است که این تمرکز از دو شغله شدن افراد جلوگیری و بخشی از امنیت شغلی را شکل می دهد.
– جابجایی کمتر در شغل بیانگر وجود امنیت شغلی است که حاصل آن تخصصی و خبرگی است و زمانی که افراد در یک شغل خبرگی و تخصص پیدا کردند بخشی از امنیت شغلی آنها شکل می گیرد.
– انتخاب شغل مناسب زمینه ساز بروز و تقویت علاقه مندی از کار است که با امنیت شغلی رابطه مستقیم دارد.
– رضایت در شغل موجب بروز خلاقیت در کارشده و نهایتاً خلاقیت ها استحکام بخش امنیت شغلی کارکنان خواهد بود.
– رضایت اقتصادی موجب دلگرمی فرد در کار شده و احساس برابری در کارکنان شکل می گیرد که خود احساس برابری در سازمان نقش مؤثری در امنیت شغلی ایفا می کند.
– از جمله مؤلفه های امنیت شغلی، عاطفی بودن محیط کار است که به ساختن روان سالم انسان ها کمک می کند و زمانی که انسانی از طریق کار شخصیت و روان خود را تکامل بخشند امنیت شغلی آنها نیز تأمین می شود.
– احساس آرامش در کار منجر به رهایی از فشار شغلی گردیده و در نتیجه بخشی از امنیت شغلی کارکنان که از طریق فشارهای شغلی تهدید می شود، تأمین می گردد.
– وابسته شدن فرد به سازمان بیانگر وجود امنیت شغلی است که حاصل آن تعهد سازمانی است.
– زمانی که کارکنان یک سازمان از سازمان خود دفاع کنند به طور مستقیم و غیرمستقیم اعتبار سازمان را تقویت کرده که در سایه آن امنیت شغلی افراد تأمین می گردد.(سلطانی،۱۳۷۹)
۲-۷-۲-۲-نقش توسعه منابع انسانی در امنیت شغلی
وقتی بحث امنیت شغلی پیش می آید در ذهن اکثر افراد این امر تداعی می شود که بایستی افراد در سازمان از وضعیت استخدامی رسمی و پروپاقرصی برخوردار باشند تا امنیت شغلی آنها تضمین شود. یا به عبارت دیگر افراد به صورت عمری به استخدام ثابت سازمانها درآیند، این ذهنیت از این بابت که امنیت اقتصادی کارکنان تا حدودی تضمین می شود به ظاهر مفیدند. از بعد دیگر استخدام ثابت و رسمی گرچه به ظاهر امنیت شغلی را تضمین می کند ولی این نارسایی را به دنبال دارد که کم کم افراد سازمان از فکر ترقی و توسعه و بالندگی دور می شوند و این امر امنیت شغلی آن را به خطر می اندازد. در دنیای امروز امنیت شغلی بدین معنا کاربرد دارد که بجای وابستگی افراد به سازمان بایستی سازمان ها وابسته به افراد باشند و این در گرو این است که سازمانها بستر لازم را فراهم کنند تا کارکنان از ابعاد مختلف بالندگی لازم را کسب کنند. بنابراین در سازمان های عصر حاضر دیگر رسمی شدن و استخدام ثابت تضمین کننده امنیت شغلی نیست بلکه کارایی، تخصص و بالندگی، تفکر خلاق، نوآوری و مؤلفه هایی از این قبیل هستند که امنیت شغلی کارکنان را تضمین می کنند. به عنوان مثال اگر یک نفر به استخدام ثابت سازمان در بیاید ولی نتواند انتظارات تخصصی و اجتماعی سازمان را برآورده کند پس از مدتی از سازمان منفک می شود و برعکس اگر کسی به طور موقت به استخدام سازمان درآید و درحد انتظارات تخصصی و اجتماعی سازمان حرکت کند و روز به روز رضایت سازمان از او بیشتر شود این فرد از نظر ماهیتی به استخدام دائم سازمان درآمده است و امنیت شغلی او تضمین شده است. منظور از امنیت شغلی این است که سازمان موجبات تواناسازی فرد را فراهم کند، بطوری که ازنظر تخصصی و توان مندی، سازمان وابسته به فرد شود و در بیرون نیز به تخصص و توانمندی فرد نیاز باشد(سلطانی، ۱۳۷۹).
۲-۷-۲-۳-ابعاد امنیت شغلی
ابعاد امنیت شغلی که ازطریق پرورش منابع انسانی حاصل می شود:
۱ – تواناسازی تخصصی : توان و ظرفیت تخصصی افراد یکی از مؤلفه های امنیت شغلی است، وقتی سازمان موجباتی فراهم کند که دائماً توان تخصصی افراد تقویت شود، حاصل آن انجام کارهای کیفی است که منفعت سازمان و فرد در آن تضمین می شود و یک رابطه دوطرفه بین فرد و سازمان ایجاد می شود. بدون اینکه بحث استخدام دائم و رسمی در میان باشد سازمان وابسته به تخصص فرد می شود و در نتیجه امنیت شغلی فرد تضمین می شود. از طرف دیگر فردی که دارای توان تخصصی بالایی باشد در بیرون از سازمان از جایگاه مناسبی برخوردار خواهد بود.
۲ – تواناسازی در جسارت و عمل: داشتن توان تخصصی بالا برای امنیت شغلی کافی نیست بلکه تخصص به مصداق «دوصدگفته چون نیم کردار نیست» بایستی بکارگرفته شود. بکارگیری تخصص خود نیاز به تخصصی دارد. یعنی افراد سازمان ها بایستی در عمل آموزش ببینند و توانا شوند. پرورش جسارت در کارکنان موجب کارگشایی در سازمان می شود و سازمان ها به افراد کارگشا وابسته هستند. بنابراین از طریق تواناسازی در جسارت می توان امنیت شغلی درون سازمانی و برون سازمانی کارکنان را تامین کرد.
۳ – تواناسازی در تجربه آموزی: امنیت شغلی یکباره حاصل نمی شود بلکه فرایندی است که به مرور زمان شکل می گیرد. افرادی که دارای توان تجربه آموزی هستند پس از مدتی امنیت شغلی خود را ازطریق مدون کردن تجارب تضمین می کنند. تجربه آموزی این حسن بزرگ را دارد که در سازمان از دوباره کاری ها، اتلاف انرژی، وقت و هزینه ها جلوگیری می کند. بنابراین تواناسازی کارکنان در تدوین تجارب می تواند امنیت شغلی درون سازمانی را تضمین و از طریق بکارگیری این تجارب در بیرون سازمان امنیت شغلی برون سازمانی نیز تامین می شود.

بالان تین (۱۹۹۷)

یک چهارچوب منظم جهت ایجاد توسعه و حفظ ارتباطات ارزشمند بین گر وهای ذینفع است که موجب شکل‌گیری مراودات ثابت و مستمر در زنجیره ارزش می‌شود.

گروه‌های ذینفع، شکل‌گیری مراودات ثابت و مستمر در زنجیره ارزش

پروتیار و شیت (۲۰۰۰)

فرایند پیوسته جالب توجه در فعالیت‌ها و برنامه‌های جمعی و تعاونی با مشتریان واسطه و نهایی جهت ایجاد یا افزایش ارزش اقتصادی دوطرفه به همراه هزینه کاهش یافته

فعالیت‌ها و برنامه‌های جمعی و تعاونی

کاتلر (۲۰۰۰)

ایجاد، حفظ و تقویت رابطه قوی با مشتریان و سایر گروه‌های ذینفع

تقویت رابطه، گروه‌های جمعی ذینفع

کیم و چا (۲۰۰۲)

مجموعه‌ای از فعالیت‌های بازاریابی جهت جذب و افزایش ارتباطات، با مشتریان برای مزیت دوجانبه، با تأکید بر حفظ مشتریان موجود

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مزایای دوجانبه تأکید شده برای حفظ مشتریان موجود

هوگارد و بژیر (۲۰۰۳)

مجموعه روش‌های اتخاذ شده توسط شرکت با هدف حفظ و توسعه ارتباطات سودمند و رقابتی با مشتری برای منتفع شدن هر دو طرف درگیر در رابطه.

حفظ و توسعه ارتباطات سودمند و رقابتی

فونتنوت وهای من (۲۰۰۴)

نگهداری مشتریان و توسعه روابط و جذاب‌تر کردن هرچه بیشتر این رابطه با مشتریان

نگهداری مشتریان و توسعه روابط

شل بی و همکاران (۲۰۰۶)

فهم و مدیریت ارتباطات مشتریان و تأمین کنندگان

ارتباطات مشتریان و تأمین کنندگان

بهرام رنجبریان، مجتبی براری (۱۳۸۹)

اعتماد، تعهد، ارتباطات، مدیریت‏تعارض و شایستگی

مدیریت‏تعارض، ارتباطات، اعتماد و تعهد با مشتریان

۲-۹ اجزا و عوامل بازاریابی رابطه‌مند
سین و همکاران (۲۰۰۵)، بازاریابی رابطه‌مند را ساختار یک بعدی شامل شش عامل کلیدی در نظر گرفته‌اند که در شکل۲-۱نشان داده شده است.
شکل۲- ۳: اجزای بازاریابی رابطه‌مند
۱) اعتماد
اعتماد یک جزء کلیدی رابطه تجاری است؛ و مشخص کننده‌این مطلب که هر طرف رابطه تا چه میزان می‌تواند روی وعده وعیدهای طرف دیگر رابطه حساب کند. اعتماد یک متغیر مرکزی در مراودات بلند مدت است. مورگان و هانت^[۵۹] (۱۹۹۴)، اعتماد را به عنوان یک ساختار کلیدی در مدل بازاریابی رابطه‌مند مورد بررسی قرار داده‌اند. اعتماد بیشتر بین خریدار و فروشنده باعث ایجاد بهره وری بیشتر و روابط بلند مدت تر می‌گردد.
۲) ایجاد پیوند
پیوند یک جزء دیگر مراوده تجاری است که بین دو طرف رابطه (خریدار و فروشنده) ایجاد می‌شود و در یک وضعیت یک پارچه جهت دستیابی به هدف مطلوب ایفای نقش می‌کند. وجود این جزء در بازاریابی رابطه‌مند، موجب توسعه و افزایش وفاداری مشتری می‌گردد و به طور مستقیم احساس تعلق به رابطه و به طور غیر مستقیم احساس تعلق به سازمان را ایجاد می‌کند. مطالعات انجام گرفته توسط ویلسون و مالاننی (۱۹۸۶) نشان می‌دهد که: پیوند قوی تر بین خریداران و فروشندگان باعث ایجاد تعهد بیشتر جهت حفظ رابطه می‌شود.
۳) ارتباطات
عبارتست از مراودات رسمی‌و غیر رسمی‌که موجب مبادله اطلاعات معنی دار و به هنگام بین خریدار و فروشنده می‌گردد. اندرسون و نرس (۱۹۹۰) بیان نموده‌اند که ارتباطات نقش مهمی‌را در ایجاد اعتماد ایفا می‌کند. مورگان و هانت (۱۹۹۴) طی تحقیقاتی که انجام داده‌اند تأثیر مثبت و غیر رسمی‌ارتباطات را بر ایجاد تعهد بین خرده فروش وفروشنده اصلی در صنعت اتومبیل بیان می‌کند (سین و همکاران، ۲۰۰۵، ص۱۸۷).
در روابط بازاریابی، ارتباطات غالباً نادیده گرفته می‌شود. این مسئله تأسف آور است، زیرا همه عناصر دیگر از طریق ارتباطات تجربه می‌شوند (رشید، ۲۰۰۳، ص۷۴۶) ارتباطات، خصوصا ارتباطات به موقع، موجب تقویت اعتماد از طریق کمک به حل اختلافات و برآورده نمودن انتظارات می‌شود (سین و همکاران، ۲۰۰۵، ص۵۷۰).
۴) ارزش مشترک

الف) شهروندی نوعی عضویت اجتماعی در جامعه ی شهری مدرن (جامعه ی دستخوش سنت زدایی، جامعه ی عرفی و دنیوی شده) است.
ب) شهروندی جایگزین و جانشین مدرن دین سنتی است.
ج) شهروندی، نوعی تعهد سیاسی عرفی و دنیوی مدرن است.
د) شهروندی نوعی چهارچوب اخلاقی در دل یک هستی اجتماعی بزرگ تر به نام انسانیت است.
۴)شهروندی در نظریه ی «عضویت اجتماعی گزلشافتی» تونیس: تونیس کوشیده است شهروندی مدرن را بر اساس گذار از وضعیت زندگی جمعی گیمنشافت (اجتماع) به هستی اجتماعی گزلشافتی (جامعه) تحلیل کند. او شهروندی را نوعی نسخه­ عرفی و دنیوی­شده از پیوندهای چندگانه و ابتدایی‌تر که میان دین، سنت و محلیت برقرار بوده، می­داند. چنین وضعیتی شکل جدیدی از مشارکت و همبستگی افراد را در عرصه­ زندگی جمعی فراهم میکند.
۵)شهروندی در نظریه ی توسعه ی پارسونز: نظریه ی شهروندی در پارسونز، نوعی «شهروندی معطوف به عضویت اجتماعی مدرن همراه با کردارهای اجتماعی ناظر به انسجام اجتماعی مدرنیته» است. الگوی او گذار از جامعه ی سنتی- منزلتی، به جامعه­ مدرن- قراردادی است. از این رو می کوشد متغیرهای الگویی برای توسعه و تحول را ارائه دهد. مهم ترین گزاره های الگویی پارسونز عبارتند از:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

الف) مدرنیته را می توان بر اساس چهار متغیر الگویی عام گرایی، اکتساب، بی­طرفی ارزشی و جمع گرایی در تقابل با متغیرهای الگویی جامعه ی سنتی یعنی خاص گرایی، انتساب، جهت گیری ارزشی و فردگرایی تعریف کرد.
ب) بر اساس این تعریف، تحلیل مدرنیته در قالب تفکیک اجتماعی جامعه­ مدرن، به بخش های مستقل و به علاوه تحول هم شکلی های ارزش هایی که موجب متعهد شدن افراد جامعه ی مدرن به متغیرهای الگویی مدرن می شود، صورت می پذیرد.
ج) مدرنیته بدین سان عبارت است از انتقال جامعه از وضعیت مبتنی بر منزلت به جامعه ی مبتنی بر قرارداد.
د) شهروندی عبارتست از توسعه ی مدرنیته و انتقال افراد از وضعیت مبتنی بر منزلت، به وضعیت مبتنی بر قرارداد.
۶)شهروندی در نظریه ی مارشال: تحلیل تاریخی- جامعه شناختی «توماس هامفری مارشال» نقطه ی شروعی کلاسیک برای مبحث شهروندی است. اندیشه های او تا حد زیادی محصول زمان و مکانش بودند، چرا که او در اوج خوش بینی مربوط به دولت رفاه پس از جنگ در بریتانیا قلم می زد و بنابراین اندیشه هایش زیاد برای درک جامعه معاصر مناسب نیستند. با این وجود، از دیدگاه مارشال شهروندی مدرن، از سه نوع حقوق اساسی تشکیل می شود: حقوق مدنی، حقوق اجتماعی و حقوق سیاسی. در بحث مارشال، مولفه ی سیاسی شهروندی عبارت است از:
حق مشارکت در اعمال قدرت سیاسی به منزله ی عضوی از سازمان که اقتدار سیاسی به آن اعطا شده است یا در مقام انتخاب کننده اعضای چنین سازمانی است. در چنین نگرشی، شهروندی فعال به تمام افراد جامعه گسترش می ابد. الگوی شهروندی دولت رفاه ، بیشترین ارزش را به شهروند می دهد و شهروندی بعدی همگانی می یابد.(موحد،۱۳۸۱:۱۱۵)
۲-۱۱ حقوق شهروندی در اسلام
در تمامی مذاهب از جمله زرتشت، یهود و مسیحیت از حقوق انسانها سخن گفته شد. و اولین اعلامیه ای که در جهان راجع به این امر تنظیم شده است از طرف کوروش کبیربود که برده داری را ممنوع اعلام کرده و به بازگرداندن همه اسیران و بردگان به سرزمین های متبوعشان، دستور داده است. کوروش با این کار کشور خود را از بردگی نجات داد. اما بهترین و عالی ترین شکل تدوین قوانین مربوط به این حقوق را در دین والای اسلام می توان یافت. اسلام به عنوان یک دین آسمانی با وجود ستم و سیاهی روزگار و برخورد با تمدن های پیرامونش اصیل و دست نخورده است. و قرآن کتاب هدایت همه انسانهاست. توحید اسلام توحید آزادی و آزادگی است، و توحید تنها شکلی از خداپرستی است که به انسان یقین، آرامش و امید می بخشد و او را متعهد می سازد. اسلام آئینی است که مردم را از بندگی افرادی مانند خودشان نجات می دهد و آن ها را منحصراً بنده ی خدا می سازد. (شریعتی، ۱۳۴۸، ص۸۲)
مبانی حقوق در اسلام، اندیشه های انسان شناسانه و جهان بینی خاصی است که تا به آنها توجه نشود، نه فلسفه احکام شناخته می شود و نه حدود اجتهاد معلوم می شود و نه شناخت و اجرای حکم میسّر خواهد شد. پذیرش مسؤلیت انسان در برابر خداوند و رابطه عبودیت در تعیین حدود حقوق انسان بسیار مؤثر است. اما اثبات وجود حقوقی مشترک برای جمیع افراد جامعه، نیاز به اثبات حقیقت و ذات مشترک این انسانها دارد.
اسلام تعالیم بسیار عمیقی در مورد رعایت حقوق انسانها، حیوانات و حتی گیاهان و محیط زیست دارد. در اسلام بر روی حقّ الناس تأکید ویژه ای وجود دارد به طوری که برحقّ الله مقدم شمرده شده است. در روایات اسلامی آمده است که خداوند از حق خود می گذرد اما از حقّ الناس هرگز. حتی در مورد غیر مسلمانان نیز اگر قصد فساد و عناد با اسلام نداشته باشند، اسلام اجازه تجاوز به حقوق آنان را نمی دهد. بنابراین باید دقت داشت که اسلام خود بزرگترین حامی و واضع حقوق بشر است و مشکلی با این قضیه ندارد. اما نکته اینجاست که در برخی بندهای اعلامیه جهانی حقوق بشر، مواردی از قبیل آزادی زن و مرد در ازدواج حتی مسلمان با غیر مسلمان، تساوی مطلق زن و مرد در حقوق و ارث و دیات و… وجود دارد که در تضاد با برخی از احکام دین مبین اسلام است. پس آنچه که برای اسلام مهم است احیای حقوق بشر در پرتو حق است نه چیز دیگر. (بسته نگار، ۱۳۸۰، ص۵۱-۵۶)
اولین مدعی حقوق بشر، خداوند عزّوجل است. پس اصل هر حقی از جانب خداست و اوست که بر اساس مصالح و حکمتها، حقوقی را برای همه قرار داده است. (مصباح یزدی، ۱۳۸۸،ص۱۳۴)
فطرت، حقیقتی یکسان و همگانی در میان انسانهاست که آنها را به سوی کمال و حقیقت سوق می دهد و جامع حقیقت انسانی است. بر اساس نظریه فطرت، انسان دارای ادراکات و گرایشات فطری است. بر این اساس نمی توان انسانها را ظروفی خالی تصور کرد چرا که فطرت ویژگی های عمده ای دارد که برای اثبات حقوق بشر و شهروندی ما را به هدف می رساند.
حقوق اسلامی تنها از عقل و وجدان سرچشمه نمی گیرد، بلکه آمیخته با وحی و الهام است که از طرف خداوند توسط انبیاء به بشریت ابلاغ می گردد، در اندیشه اسلامی تنها خداوند از مصالح و مفاسد کارها، و روابط و پیوستگی های امور آگاهی دارد، و در قانون گذاری تحت تأثیر هواها و خواسته های نفسانی قرار نمی گیرد چون بی نیاز و غنی مطلق است. برای دریافت قوانین الهی چهار مرجع صلاحیتدار یعنی قرآن، سنت، اجماع و عقل وجود دارد که مهمترین خاستگاه حقوقی در اندیشه اسلامی همان قرآن کریم است زیرا تجددی را که بشریت در عرصه ارتباطات فردی، اجتماعی، سیاسی و بین المللی بدان نیازمند هستند را به بهترین صورت برای جوامع بشری به ارمغان آورده است. (جمشیدی،۱۳۷۷)
۲-۱۲حقوق شهروندی در سیره نبوی و حقوق ایران
از جمله مهم ترین حقوق اقتصادی ـ اجتماعی حق کارکردن و تأمین معاش است.
رسول اکرم(ص) می فرماید: «اصلحوا دنیاکم»؛ دنیای خود را اصلاح کنید، و نیز می فرمایند: «طوبی لمن اسلم و کان عیشه کفافاً»؛ خوشا آن کسی که مسلمان است و معیشت به اندازه کافی دارد. البته توصیه های اجتماعی رسول اکرم(ص) غالباً با اندرزهای اخلاقی و ذکر آخرت همراه است. همچنین از ایشان نقل شده که: «طوبی لمن هدی الاسلام و کان عیشه کفافاً و قنع»؛ خوشا آن که با اسلام هدایت شود، معیشت او به حد کافی باشد و قناعت کند (نهج الفصاحه، ۱۳۸۵، ۵۸، ۲۹۳ و ۲۹۴)
لازمه ی تضمین حقوق اقتصادی، تضمین حق مالکیت است. هر کس مالک اموال و اشیایی است که به طور مشروع به دست آورده است، این حق ارتباطی با دین و کیش فرد ندارد و هر کس که حق سکونت در کشور اسلامی را دارد، از حق مالکیت برخوردار است. البته کفار و افرادی که در جنگ با کشور اسلامی به سر می برند اموالشان حکم غنیمت را دارد. افراد ساکن کشور اسلامی که با دولت اسلامی پیمان بسته اند، اموالشان در پناه حاکمیت بوده و از امنیت کامل برخوردار است.
حضرت علی(ع) فرموده اند: «لا تمسن مال احد من الناس مصل و لا معاهد»؛ هرگز به مال فردی از مردم نماز خوان یا معاهد (غیر مسلمانی که در پناه حکومت اسلامی زندگی می کند) دست نزنید. پیامبر اکرم(ص) نیز در معاهده ی مدینه تعرض به اموال معاهدان را ممنوع کردند و این حکم شامل همه ی اشیایی است که نزد آنان مال محسوب می شود و همه را امت واحده خواندند. فقها دزدی از کافر را مشروع نمی دانند. در تاریخ آمده که در جریان جنگ خیبر، قبل از فتح قلعه، چوپان یهودیان اسلام آورد و گله گوسفندان را نزد پیامبر(ص) آورد تا به ایشان تسلیم کند. پیامبر(ص) در حالی که همه ی سربازان گرسنه بودند قبول نکرده و به وی سفارش کردند که این گله در دست تو امانت است، باید به صاحبانش برگردانی (شریعتی، ۱۳۸۵ ،۱۳۰).
در حقوق ایران، طبق اصل چهل و ششم قانون اساسی: «هر کس مالک حاصل کسب و کار مشروع خویش است و هیچ کس نمی تواند به عنوان مالکیت نسبت به کسب و کار خود امکان کسب و کار را از دیگری سلب کند»(نهج الفصاحهف۱۳۸۵)
از جمله حقوق اجتماعی که در زمره ی نیازهای اساسی ا نسان برای زندگی در جامعه است، حق مسکن می باشد. رسول اکرم(ص) می فرمایند «ثلاث من نعیم الدنیا و ان کان لانعیم لها. مرکب وطیء و المراه الصالحه والمنزل الواسع»؛ سه چیز از نعیم دنیاست، اگر چه دنیا را نعیمی نیست، مرکب راهوار، زن پارسا، خانه ی وسیع.
همچنین می فرمایند: «خیرالمجالس اوسعها»؛ بهترین مجالس آن است که وسیع تر باشد (نهج الفصاحه، ۱۹۷ و ۲۲۸)
در حقوق ایران اصل سی و یکم قانون اساسی چنین مقرر می دارد:
«داشتن مسکن مناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ی ایرانی است». بنابراین، در حالی که دستور رسول اکرم(ص)، خانه ی وسیع برای همگان است، اصل ۳۱، این حق را صرفاً برای ایرانیان و آن هم در حد نیاز به رسمیت شناخته است. غیر ایرانیان برای داشتن مسکن، طبق مقررات دارای محدودیت های زیادی هستند (سلجوقی، ۱۳۷۰، ۳۴۶). این محدودیت ها، در عمل، مضاعف می گردد.
از دیگر حقوق مهم اجتماعی، که دارای جنبه های فردی نیز هست، حق برخورداری از استراحت و تفریح و استفاده از اوقات فراغت برای همگان است. پیامبر اعظم(ص) می فرمایند: «الهوا و العبوا فانی اکراه ان یری فی دینکم غلظه»؛ تفریح کنید و بازی کنید زیرا دوست ندارم که در دین شما خشونتی دیده شود و نیز این که «ان الله لا یواخذ المزاح الصادق فی مزاحه»؛ خداوند شخصی را که بسیار شوخی می کند و در شوخی خود صادق باشد، مؤاخذه نمی کند (نهج الفصاحه، ۸۷ و۱۲۲)
حق برخورداری از تفریح و اوقات فراغت، به عنوان یکی از حقوق ملت، در هیچ یک از اصول قانون اساسی ذکر نشده است. بدیهی است که در صورت ذکر در قانون اساسی، قانوناً برای ارگان های دولتی تکلیف اجرای آن به وجود می آمد و تمامی مقررات و مصوبات همزمان با ایجاد اشتغال و درآمد کافی برای همگان، امکانات و توان استفاده از اوقات فراغت و تفریح را فراهم می آورد.
تأمین اجتماعی نقش مهمی در حق رفاه برای افراد دارد. مجموعه ی اقدامات سازمان یافته ای که جامعه برای حمایت از اعضای خود به هنگام تنگناهای اقتصادی و اجتماعی (مانند بیماری، بیکاری، حادثه ی ناشی از کار، پیری، از کار افتادگی و مرگ سرپرست خانوار) پیش بینی و انجام می دهد، تأمین اجتماعی نامیده می شود (سنگری، ۱۳۸۴ ،۱۱)
در حقوق ایران، گر چه اقدامات بسیاری در جهت حقوق تأمین اجتماعی انجام شده است، اما هنوز نواقص و کاستی های بسیار مهمی وجود دارد که از یک طرف بسیاری از ایرانیان از این حقوق به طور جزیی یا کلی محروم هستند و از طرف دیگر غیر ایرانی های ساکن ایران تقریبا به کلی از حقوق تأمین اجتماعی محروم هستند و این تبعیض ناروا و غیر قابل توجیه است.
در مجموع به نظر می رسد که با وجودی که اصل قانون اساسی، مثل اصل ۲۱ و ۲۹ بر برخورداری همگان از تأمین اجتماعی دلالت دارد، قوانین عادی، در بهره مندی از تأمین اجتماعی بین ایرانیان و خارجیان مقیم ایران تبعیض قائل شده است و این امر از سیره نبوی، که در حمایت از افراد غیر مسلمان مقیم کشور اسلامی با افراد مسلمان قائل به عدم تبعیض است، فاصله گرفته است.(مهرپور،۱۳۷۲)
۲-۱۳ گستره شهروندی در نهج البلاغه
در نهج البلاغه بارها توصیه اکید حضرت به تلاش و کار برای تمام شهروندان آمده است؛ یعنی ایشان برخورداری از حقوق شهروندی را برای همه شهروندان یک حق تلقی می کردند و رعایت آن را برحاکم، لازم و واجب می شمردند.
گستره شهروندی به چگونگی باز یا بسته بودن برخورداری از حقوق شهروندی در یک جامعه و قلمرو آن برمی گردد. در جامعه اسلامی امکان استفاده و برخورداری از حقوق شهروندی برای تمام شهروندان وجود دارد و دراین زمینه هیچ تفاوتی میان شهروندان- از هر قشر که باشند- وجود ندارد. در نهج البلاغه نیز امیرمومنان(علیه السلام) به این مهم اشاره و تأکید فرموده است.
حضرت با نگاه ویژه خود خلقت برابرانسانها را می پذیرند. درکانون توجه قرار دادن نوع انسان، فارغ از قوم و قبیله و دین و مذهب، محور سیاست های حضرت علی را تشکیل می داد.
در نهج البلاغه بارها توصیه اکید حضرت به تلاش و کار برای تمام شهروندان آمده است؛ یعنی ایشان برخورداری از حقوق شهروندی را برای همه شهروندان یک حق تلقی می کردند و رعایت آن را برحاکم، لازم و واجب می شمردند.(شهیدی،۱۳۸۰)
در سفارشهای آن حضرت به مالک اشتر درباره شهروندان آمده است: «پس آنها دو دسته اند: دسته ای برادر دینی تو هستند و دسته دیگر در آفرینش باتو همانند»
برهمین اساس باید همه شهروندان در تمام حقوق و امتیازات باهم برابر باشند که از جمله اینها تساوی در تقسیم بیت المال، تساوی در بهره بردن از انصاف حاکم، تساوی در اجرای قانون، برابری در فرصت ها و مسئولیت و وظیفه دولت در قبال همه طبقات جامعه است. حتی در کلام امام در نهج البلاغه توصیه ایشان به تلاش برای جلب رضایت عوام تا خواص را می بینیم: «ولیکن احب الامور الیک اوسطها فی الحق، و اعمها فی العدل، و اجمعها لرضی الرعیه، فان سخط العامه یجحف برضی الخاصه و ان سخط الخاصه یغتفر مع رضی العامه»(نهج البلاغه،ن۵۳:۹۹۳)
امام در این بخش از پیام خود ارزش را به جلب رضایت عموم و سیاهه ملت و گسترش عدالت داده است و اینکه ملاک در محبوبیت، میانه روی در حق است و بس و زمامدار باید توجه داشته باشد آنچه رضایت عموم را سبب می گردد، مقدم است بر‌آنچه رضایت خواص و بستگان را دربرمی گیرد؛ زیرا رضایت خواص در صورت خشم و غضب ملت ناچیز است و بکار نمی آید و نمی تواند مدافع از کیان زمامدار باشد، به خلاف رضایت عموم و ملت و چنانچه در این صورت خشم و غضب خواص عارض گردد، به جایی صدمه نمی زند و توانایی کاری را ندارد؛ چون غضب خواص در برابر رضایت ملت و عموم ناچیزاست. پس ملاک، بدست آوردن رضایت مردم و عموم ملت است نه رضایت خواص و بستگان و زمامدار زمانی عدالت را محقق نموده و گسترش داده است که عامه مردم از او راضی باشند چه خواص راضی باشند یا نه.
گستره‌ی شهروندی نیز از دیدگاه امیر مۆمنان(علیه السلام)، باز می‌باشد؛ یعنی آن حضرت قائل است که در جامعه‌ی اسلامی همگان باید از حقوق شهروندی برخوردار باشند و شهروندان در بهره‌مندی از این حقوق مساوی باشند.در نامه ۵۳ نهج البلاغه از این قبیل توصیه ها فراوان است، از جمله سفارش به اجرای حق برای هرکس که باشد، حتی نزدیکان و دوستان، توصیه به پرهیز از امتیاز دادن به اطرافیان، توصیه به پرهیز از انحصار طلبی و اختصاص دادن اموال عمومی به خود، توصیه به پرهیز ازتجاهل و….
حضرت با این بیانات به گستره ای باز برای شهروندی قائل است و برخورداری از حقوق شهروندی را برای همه قشرهای جامعه اسلامی از نزدیکان حاکم تا عامه مردم از مسلمانان تا مردم اهل کتابی تحت حاکمیت حکومت اسلامی به سرمی برند، یکسان می داند که این گستره باز از جمله شامل تساوی در برخورداری از بیت المال، تساوی در بهره مندی از انصاف حاکم، تساوی در اجرای قانون، تساوی در برخورداری از فرصت هاست.(نهج البلاغه،۱۳۱:ص۴۰۶)
۲-۱۴ ویژگی‌های یک شهروند در جامعه‌ی اسلامی
مکتب حیات بخش اسلام به عنوان آخرین شریعت الاهی، دینی جامع و کامل است. از این‌روی در اسلام، احکام و قوانین اجتماعی همانند احکام فردی مورد اهتمام قرار گرفته است. از نگاه اسلام، زندگی اجتماعی و روابط افراد یک جامعه و وظایف یک شهروند در قبال مردم و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، دارای اصول و ضوابطی است که هر فرد مسلمان در مناسبات و رفتارهای اجتماعی ملزم به رعایت آنها است.برخی از مهم‌ترین وظایف یک شهروند در جامعه‌ی اسلامی عبارت‌اند از:
پایمال نکردن حقوق مردم (حق الناس) و احترام به حقوق شهروندان.
جلوه‌هایی از این ضابطه را می‌توانیم در تاکید ورزیدن اسلام بر عدم تضییع حقوق همسایگان و عابرین در کوچه و خیابان و…مشاهده کنیم.
۲)احساس مسئولیت نسبت به هم‌نوعان و کمک رسانی به آنان، به هنگام بروز بلاهای طبیعی و غیر طبیعی.
طبق آموزه‌های اسلامی یک شهروند در جامعه‌ی اسلامی باید نسبت به حل مشکلات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و … کوشا باشد و نباید از کنار بلایای طبیعی همچون حوادث غیر مترقّبه و بلایای اخلاقی و ناهنجاری‌های اجتماعی، بی‌تفاوت گذر کند.
۳)رعایت اخلاق اسلامی در تعاملات اجتماعی که از آن جمله‌اند: داشتن حُسن خلق و رویی گشاده، تواضع و فروتنی، حلم و بردباری و مدارا کردن با مردم و شهروندان.(داعی نژاد،۱۳۸۹)
۲-۱۵ شهروندی سازمانی؛ حقوق و مسؤولیت
در مفهوم شهروندی، هم زمان حقوق و تکالیفی متناسب برای هر یک از شهروندان در نظر گرفته می‌شود. بر این اساس شهروندی در عین‌حال که مجموعه حقوقی را برای شهروندان معین می‌کند و آن‌ها را بدون استثناء، بهره‌مند از این حقوق می‌داند، تکالیفی را نیز برای آن‌ها متصور می‌شود که باید به آن‌ها بپردازند. از دیگرسو این حقوق و تکالیف، لا‌زم و ملزوم یکدیگرند و هیچ یک را نمی‌توان بدون دیگری تصور نمود.اساساً شهروند امروزی کسی است که وظایفش حقوقش را معین می‌کند و به همین‌سبب، شهروند مطلوب شهروندی است که مسؤولا‌نه رفتار کند؛ یعنی در برابر حقوقش مسؤولیت‌پذیر باشد. حال‌که تا حدودی به مفاهیمی چون شهروندی و به‌ویژه حقوق شهروندی در گذشته و امروز پرداخته شد، جایگاه این حقوق در دین مبین اسلا‌م بررسی می‌شود تا از این طریق مبانی حقوق شهروندی در اسلا‌م شناخته گردد و نگاه متعالی اسلا‌م به این طیف از حقوق مشخص شود.(حیدری،۱۳۸۵)
در بحث از حقوق شهروندی و جایگاه آن در اسلا‌م، پیش از هر نکته‌ای باید به این حقیقت توجه داشت که اسلا‌م به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین الهی در درون خود تمام قواعد، سنت‌ها و ایده‌آل‌های بشری را دارد؛ بدین معنا که می‌تواند پاسخگوی تمامی نیازهای اساسی انسان‌ و جامعه بشری باشد.نظام شهروندی به معنای واقعی آن، به معنای برخورداری عموم اعضای جامعه از حقوق و تکالیف برابر ا ست، به‌گونه‌ای که هیچ تبعیضی از لحاظ سیاسی، اجتماعی و حقوق مدنی میان افراد جامعه وجود نداشته باشد. در باب مسؤولیت شهروندان اسلا‌می، پیامبر اکرم(ص) در بیان گهرباری می‌فرمایند: «الا‌ کلکم راع و کلکم مسؤول عن رعیته». در همین زمینه گفته شد که در اسلا‌م هرجا صحبت از رعیت شده، مراد همان حقوق شهروندی امروزین است.(شریعتی،۱۳۸۵)
در مقام مقایسه جایگاه حقوق شهروندی در میان ادیان و مکاتب بشری، اسلا‌م در عالی‌ترین مرتبه قرار دارد؛ چه آن‌که به انسان در مقام «خلیفه`‌اللهی» حقوق و آزادی‌های اجتماعی را داده و در عین حال او را مسؤول و مکلف به شناختن خیر خود و دیگران دانسته است. اساساً در نظام حقوقی اسلا‌م به‌طور کلی حق و تکلیف با هم وجود دارد. از دیگرسو در این نظام حقوقی، نوعی ضمانت اجرای تکلیفی و شرعی نیز به چشم می‌خورد نکته مهم دیگر این‌که در جامعه اسلا‌می همه شهروندان از حقوق سیاسی و اجتماعی برخوردارند و در تمام شؤون جامعه و حکومت مشارکت دارند که در این منظور، مفهوم شهروند حتی به غیر مسلمانان نیز اطلا‌ق می‌شود. در خصوص مسؤولیت شهروندان مسلمان در جامعه در قبال یکدیگر. پیامبر اعظم(ص) می‌فرمایند: هرکس شب را به صبح برساند در حالی‌که به امور مسلمین اهتمام ندارد، از مسلمانان نیست.از دیگرسو ازآن جهت که هدف اسلا‌م، ساختن همه انسان‌ها و دعوت آنها به احراز مقام خلیفه`‌اللهی است، تعاون و همکاری در آن اهمیت به‌سزایی دارد، به‌طوری که در قرآن به‌عنوان مهم‌ترین منبع حقوق اسلا‌می با آیاتی روبه‌رو می‌شویم که ما را به همکاری در کار خیر و عدم تعاون بر گناه و زشتی‌ها سفارش می‌کند، که به خوبی، نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه خود و مشارکت جمعی در سرنوشت جامعه است. (زنجانی،۱۳۷۰)
۲-۱۶ مبانی حقوق بشر و شهروندی
الف: مبانی حقوق شهروندی در غرب