علم چون گذشته،محصول جرقه های ناگهانی بلوغ و اندیشه ی یک یا چند دانشمند معدود نیست،بلکه کوششی آگاهانه،منظم و در عین حال نهادی و سازمان یافته است تا به حل یک مسأله یا دشواری ذهنی و یا عملی نایل آید.چنین خصلتی،علم را با دیگر نهادها و ارزش های اجتماعی پیوندی مستحکم می زند به همین دلیل امروزه در بیشتر کشورها،سازمان هایی ویژه به کار علم مشغولند.بی تردید توسعه کمی و کیفی جوامع،همگی مرهون تصمیم سازی ها و تصمیم گیری هایی است که بر پایه تحقیقات علمی صورت گرفته است.از این رو مدت ها این نظر و تلقی حاکم بوده است که نوآوری های تکنولوژیک از درون خود پیشرفت های علمی(و یا گاه از تحقیقات پایه ای کنجکاوانه)نشأت می گیرند،به عبارت دیگر روند و جهت پیشرفت علوم و تحقیقات تا حدود زیادی تابع عوامل درونی است.
در همین راستا از تحقیق تعاریفی مطرح شده است که به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم :
تحقیق را می توان تجزیه و تحلیل،ثبت عینی و نظام مند مشاهدات کنترل شده که به پروراندن قوانین کلی،اصول،نظریه ها و همچنین به پیش بینی و یا احتمالاً به کنترل نهایی رویدادها منجر می شود تعریف کرد. تحقیق عبارت است از بررسی نظام یافته،کنترل شده،تجربی و انتقادی در مورد پدیده ها است که روابط احتمالی بین این پدیده ها به وسیله نظریه و فرضیات هدایت می شوند. تحقیق عبارت است از مجموعه فعالیت های منطقی،منظم،منسجم و هدفمند که در پی دستیابی به یک یا ترکیبی از خواسته های زیر به صورت فردی یا گروهی صورت می گیرد : ۱)ارضای یک حس کنجکاوی معرفتی (تحقیق بنیادی )
۲) توصیف،یک شرایط یا نگرش عده ای از افراد(تحقیق پیمایشی،همبستگی و ……)
۳)جستجوی پاسخ و راه حل برای یک مسأله و مشکل واقعی (تحقیق کاربردی و …..) (خاکی،۱۳۸۷: ۸۸ ـ ۸۶ ).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
بنابراین سعی بر آن است در این فصل جامعه آماری تحقیق،داده های تحقیق،روش تحقیق، همچنین ابزار جمع آوری و تحلیل داده ها و روایی و پایایی پرسشنامه تعریف شود.
۳-۲- روش تحقیق
روش تحقیق به مجموعه ای از گام ها و مرحله هایی اشاره دارد که پژوهشگر برای رسیدن به پاسخ و راه حل باید یکی پس از دیگری آن ها رابردارد تا به پاسخ یا راه حل دست یابد. روش به معنای رفتن در راه است.چنین معنایی ضروری می سازد برای رسیدن به مقصد که همانا یافتن پاسخ یا راه حل برای پرسش و مسأله است گام هایی را برداشت.این گام ها باید استوار، منطقی و نظام مند یکی پس از دیگری به سوی هدف بر داشته شوند(خاکی،۱۳۹۱: ۱۹۲ ـ۱۹۱).
منظور از روش تحقیق این است که مشخص شود چه نوع روشی برای بررسی موضوع لازم است،که این امر بستگی به اهداف و ماهیت پژوهش و امکانات اجرای آن دارد.بر اساس هدف،تحقیقات علمی را به سه گروه بنیادی(پایه ای)،کاربردی و عملی تقسیم می کنند.که در این تحقیق روش پژوهش کاربردی است.تحقیقات کاربردی با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختی و معلوماتی که از طریق تحقیقات بنیادی فراهم شده برای رفع نیازمندی های بشر و بهبود و بهینه سازی ابزارها،روش ها،اشیاء و الگوها در جهت توسعه ی رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی انسان مورد استفاده قرار می گیرند(حافظ نیا،۱۳۸۶: ۵۱).
روش شناسی این پژوهش از نظر هدف کاربردی و بر حسب نوع داده ها توصیفی و از نوع پیمایشی _ همبستگی است که در آن به تشریح ارتباط بین متغیرهای موجود با بهره گرفتن از روش تحلیل عاملی تأییدی می پردازیم.
۳-۳- مراحل انجام تحقیق
در پژوهش حاضر پس از تهیه طرح تحقیق و مطالعه و جمع آوری مبانی نظری آن،الگوی مفهومی طراحی گردید،در ادامه پس از توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها براساس تجزیه و تحلیل داده های حاصل از آن ها نتیجه گیری و پیشنهادات ارائه می گردد.
۳-۴- منابع و ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات
روش های گرد آوری اطلاعات را به طور کلی به دو طبقه می توان تقسیم کرد : الف) روش کتابخانه ای : در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات مربوط به پیشینه تحقیق و ادبیات موضوع از کتاب ها و مقالات تخصصی و پایان نامه ها و جستجو در پایگاه های اینترنتی استفاده شده است.
ب) روش میدانی : روش های میدانی به روش هایی اطلاق می شود که محقق برای گردآوری اطلاعات ناگزیر است به محیط بیرون برود و با مراجعه به افراد یا محیط،و نیز برقراری ارتباط مستقیم با واحد تحلیل یعنی افراد،اعم از انسان،مؤسسات،سکونتگاه ها،موردها و غیره اطلاعات مورد نظر خود را گردآوری کند(حافظ نیا،۱۳۸۶ :۱۷۹).
بنابراین به منظور گردآوری داده های مورد نیاز در ارزیابی عملکرد عوامل مؤثر بر زنجیره تأمین در شرکت مانیزان از روش میدانی استفاده شده است.ابزار سنجش وسایلی هستند که محقق به کمک آن ها قادر است اطلاعات مورد نیاز خود را گردآوری،ثبت و کمی نماید.انواع ابزارگردآوری اطلاعات عبارت اند از : پرسشنامه،مصاحبه،مشاهده،آزمون و تصویربرداری.لذا در این پژوهش صرفاً از پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است.علاوه براین به منظور سنجش متغیرهای تحقیق از مقیاس ترتیبی در قالب طیف پنج تایی لیکرت استفاده شده است. همچنین پرسشنامه از دو بخش عمومی و تخصصی تشکیل شده است که بخش عمومی دارای ۵ سؤال است که این سؤال ها در مورد ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان می باشد. بنابراین سؤالات بخش عمومی در زمینه سن،جنسیت،میزان سابقه کار،سمت و میزان تحصیلات پاسخ دهندگان است که به صورت بسته می باشد.علاوه بر این بخش تخصصی پرسشنامه از ۳۰ سؤال تشکیل گردیده که برای بررسی نظرات پرسنل شرکت مانیزان می باشد که در آن سوالات در یک مقیاس پنج تایی(از ۱ به معنای خیلی کم تا ۵ به معنای خیلی زیاد)در خصوص عملکرد عوامل مورد بررسی قرار گرفته است.که از سؤال ۱تا ۴ مربوط به فرضیه اول، سؤال ۵تا ۹ فرضیه دوم،سؤال ۱۰ تا ۱۴ فرضیه سوم،سؤال۱۵ تا ۱۸ فرضیه چهارم،سؤال ۱۹ تا ۲۲ فرضیه پنجم، سؤال۲۳ تا ۲۶ فرضیه ششم و سؤال۲۷ تا ۳۰ مربوط به فرضیه هفتم می باشد.
۳-۵- جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش شرکت فرآورده های لبنی مانیزان می باشد که تعداد افرادی که در این شرکت در حال فعالیت هستند،اعم از کارکنان شرکت،شاغلان در ایستگاه های جمع آوری و توزیع کنندگان می باشند و تعداد آن ها ۵۰۳ نفر می باشند.
۳-۶- روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه
روش نمونه گیری مورد استفاده در این پژوهش،نمونه گیری تصادفی طبقه ای است.که با توجه به جدول مورگان تعداد ۲۱۷ نفر را به عنوان نمونه انتخاب شده اند. و با در نظر گرفتن فاکتورهای زیر حجم نمونه با بهره گرفتن از فرمول کوکران که یکی از پرکاربردترین روش ها برای محاسبه حجم نمونه آماری است به صورت زیر محاسبه می گردد .
که در فرمول فوق:
N :حجم جامعه آماری
n: حجم نمونه
Z: مقدار متغیر نرمال واحد استاندارد ، در سطح اطمینان ۹۵ درصد برابر ۹۶/۱ می باشد. p: مقدار نسبت صفت موجود در جامعه است ، اگر در اختیار نباشد می توان مقدار آن را ۵/۰ در نظر گرفت. در این حالت مقدار واریانس به حداکثر میزان خود می رسد. q: در صد افرادی که فاقد صفت در جامعه هستند.(q = 1 – p) d : مقدار اشتباه
۳-۷- روش تجزیه و تحلیل داده ها
پس از آنکه محقق داده ها را گردآوری،استخراج و طبقه بندی نمود و جداول توزیع فراوانی و نسبت های توزیع را تهیه کرد،باید مرحله ی جدیدی از فرایند تحقیق که به مرحله تجزیه و تحلیل داده ها معروف است آغاز شود.این مرحله در تحقیق اهمیت زیادی دارد؛زیرا نشان دهنده ی تلاش ها و زحمات فراوان در گذشته است.در این مرحله محقق با بهره گرفتن از روش های مختلف و با تکیه بر معیار عقل سعی می کند اطلاعات و داده ها را در جهت آزمون فرضیه و ارزیابی آن مورد بررسی قرار دهد.در مرحله تجزیه و تحلیل آنچه مهم است این است که محقق باید اطلاعات و داده ها را درمسیر هدف تحقیق،پاسخگویی به سؤال و سؤالات تحقیق و نیز ارزیابی فرضیه های خود جهت داده،مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد( حافظ نیا، ۱۳۸۶ :۲۳۱).
تجزیه و تحلیل داده ها،فرآیندی چند مرحله ای است که در آن داده هایی که با بکار گیری شیوه ها و ابزارهای گردآوری در نمونه(جامعه)آماری فراهم آمده اند خلاصه،کدبندی و دسته بندی و در نهایت پردازش می شوند،تا امکان انواع تحلیل ها و برقراری ارتباط ها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه ها فراهم آید.در این فرایند،داده ها هم از لحاظ نظری و هم از جنبه تجربی پالایش می شوند و با تکنیک های گوناگون آماری،از آن ها اطلاعات استنتاج و تعمیم داده می شوند(خاکی،۱۳۹۱ :۲۴۱ ـ ۲۴۰).
بنابراین در این پژوهش با بهره گرفتن از آمار توصیفی به بررسی ویژگی جامعه آماری و سپس به آزمون فرضیات و ترسیم دیاگرام تحلیل مسیر می پردازیم.به منظور تعیین رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته و بررسی فرضیه های تحقیق با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS،از آزمون تحلیل عاملی تأییدی استفاده می شود.و به منظور روابط علت و معلولی بین متغیرها و مؤلفه های مورد بررسی با بهره گرفتن از نرم افزار معادلات ساختاری آموس روابط بین متغیرها مدل سازی می گردد.
۳-۸- الف ) مدل معادلات ساختاری
برای بررسی روابط علی بین متغیرها به صورت منسجم کوشش های زیادی در دهه های اخیر صورت گرفته است یکی از روش های نوید بخش در این زمینه مدل معادلات ساختاری یا تحلیل چند متغیری یا متغیرهای مکنون است.مدل معادلات ساختاری یک رویکرد آماری جامعی برای آزمون فرضیه هایی درباره روابط بین متغیرهای مشاهده شده و متغیرهای مکنون می باشد. لذا از طریق این رویکرد می توانیم قابل بودن مدل های نظری را در جامعه های خاص با بهره گرفتن از داده ها ی همبستگی،غیر آزمایشی،آزمایشی آزمون نمود(حسینی،۱۳۹۲ :۸۳). یک مدل معادلات ساختاری کامل از دو مؤلفه تشکیل شده است الف) یک مدل ساختاری که ساختار علی خاصی رابین متغیرهای مکنون مفروض می دارد.ب) یک مدل اندازه گیری که رابطه هایی را بین متغیرهای مکنون و متغیرهای نشانگر(اندازه گیری شده) تعریف می کند.هنگامی که داده های به دست آمده از نمونه مورد بررسی به صورت ماتریس همستگی درآمد باید برازش آن را برای جامعه ای که نمونه از آن استخراج شده فراهم آورد.متغیرهای مکنون در مدل معادلات ساختاری به دو دسته برونزا و درون زا تقسیم می شوند.متغیر های برون زا متغیرهایی است که علت تغییرات آن ها در مدل منظور نشده و خارج از مدل است.متغیرهای درونزا متغیرهایی است که تغییرات آن ها توسط متغیرهای موجود در مدل پیش بینی شده است(خاکی،۱۳۹۱ :۲۶۵).
۳-۹- تحلیل عاملی
تحلیل عاملی یکی از فنونی است که اسپیرمن[۲۱] مطرح کرد و در تحقیق چند متغیره به طور بسیار گسترده ای استفاده می شود.تحلیل عاملی،مبنایی تجربی برای کاهش همه ی این متغیرها به چند عامل،از طریق ترکیب متغیرهایی که در حد متوسط یا زیاد با یکدیگر همبستگی دارند عرضه می کند.هر مجموعه از متغیرهایی که ترکیب شده اند یک عامل را تشکیل می دهند که بیانی ریاضی برای عنصر مشترک متغیرهایی است که ترکیب شده اند (خاکی،۱۳۹۱ :۲۶۵).
۳-۱۰- معیارهای برازش
تعریف معیارهای NFI،IFI،CFI،RMR،GFI،RMSEA در نرم افزار آموس
NFI(شاخص نرم شده برازندگی) : این شاخص به مقایسه مدل مستقل(مدلی که در آن بین متغیرها هیچ رابطه ای نیست)با مدل پیشنهادی مورد نظر می پردازد.این شاخص هر چه به عدد یک نزدیک تر باشد به این معناست که مدل پیشنهادی ما مناسب بوده است و به صورت زیر محاسبه می شود :
به طوریکه A : مقدار آماره خی دو تحت مدل مستقل و B : مقدار آماره خی دو تحت مدل پیشنهادی هستند.
IFI (شاخص برازندگی فزاینده): این معیار شاخص برازش نموی است و به صورت زیر محاسبه می شود:
به طوریکه A : مقدار آماره خی دو تحت مدل مستقل و B : مقدار آماره خی دو تحت مدل پیشنهادی است و d : نشان دهنده درجه آزادی مدل پیشنهادی است.هرچه IFI به یک نزدیک تر باشد نتیجه می گیریم که مدل پیشنهادی مناسب تر است.
CFI (شاخص برازندگی تطبیقی یا مقایسه ای): این معیار به صورت زیر محاسبه می شود:
در این فرمول نیز A و B همانند قبل تعریف می شوند وdb و d به ترتیب نشان دهنده درجه آزادی مدل مستقل و مدل پیشنهادی هستند.هرچه مقدار CFI به یک نزدیک تر باشد نتیجه می گیریم که مدل پیشنهادی مناسب تر است.
RMR (میانگین مجذور پس مانده ها): این شاخص نشان دهنده ریشه میانگین مربعات باقی مانده هاست که در آن i نشان دهنده سطر،j ستون،k طبقه می باشند. هر چه مقدار RMR به صفر نزدیک تر باشد مدل مناسب تر است . فرمول RMR به صورت زیر می باشد :
در فرمول فوق و به ترتیب نشان دهنده کوواریانس و واریانس مشاهدات هستند نشان دهنده درجه آزادی مدل مستقل است.هرچه RMR به صفر نزدیک تر باشد مدل مناسب تر است.
GFI: شاخص نیکویی برازش است که دارای فرمول زیر است:
–
