رویه های استفاده شده توسط مدیر به کارکنان اجازه نمی دهد تا نظر خود را درباره ی پیامد های ارزیابی عملکرد(عدم افزایش حقوق ) بیان کنند.

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

رفتار های که مدیران و سرپرستان با نخبگان داشته اند علل ترک خدمت آن ها از سازمان شده است.

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

نخبگان اغلب به دلیل حقوق و مزایا و پاداش های ناکافی نسبت به سایرین سازمان را ترک کرده اند .

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

نبود یک سیستم منسجم و ادواری ارزیابی عملکردکارکنان و مشخص نبودن ملاک ها و معیار های ارزیابی عاملی برای ترک این شرکت بوده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

آموز ش های لازم و مفیدی به کارکنان برای بالا بردن سطح مهارت و توانایی کارکنان در محیط کار داده نمی شود .

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

برنامه های مناسبی برای گردش شغلی کارکنان در نظر گرفته نمی شود .

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

برنامه های در نظر گرفته شده برای ارزیابی عملکرد نخبگان در شرکت مناسب نیست.

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

نخبگان اغلب از بهترین توانایی های خود برای انجام کار ها استفاده نمی کردند.

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

این که فعالیت های زیاد شرکت به نخبگان اجازه رسیدگی به امور خانوادگی شان را نمی دهد عامل ترک خدمت آن ها از شرکت بوده است.

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

این که شرکت به انتقادات و شکایات مشتریان توجه نمی کنند باعث ترک خدمت نخبگان شده است.

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

شرکت کارکنان خود را در خصوص معیار های اخلاقی و رشوه خواری و فساد اداری تعلیم نمی دهد.

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

شرکت برنامه هایی جهت آموزش کارکنان به منظور اجرای سیاست های مربوط به محیط زیست و برنامه های عملیاتش ندارد .

خیلی زیاد□ زیاد□ تا حدودی□ کم□ خیلی کم □

تعریف عملیاتی
نسخه تجدید نظر شده آموزش مهارت­ های اجتماعی با رویکرد فراشناختی (MASST-R) شینکر و همکاران (۲۰۰۲) (پیوست) در هشت جلسه دو ساعته برگزار شد.
فصل دوم
پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدّمه
انسان موجودی اجتماعی است و به تعامل^[۸۸] با دیگران نیاز دارد. ما در معاشرت با دیگران اطلاعات بسیاری به دست می‌آوریم که به نحوی آنها را دسته‌بندی و منسجم می‌کنیم و بخش‌های مهم و مفید آنها را به حافظه می‌سپاریم. برای داوری و قضاوت درباره دیگران باید بتوانیم این اطلاعات ذخیره ‌شده را با هم ترکیب کنیم و به شناختی درست از دنیای اطراف­مان دست یابیم. شناخت اجتماعی^[۸۹] بیان می‌کند که ما چگونه به اطلاعات توجه می‌کنیم، آنها را ذخیره می‌کنیم و در موقع لزوم به یاد می‌آوریم (آذربایجانی، ۱۳۸۷).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

انسان در زندگی اجتماعی ودر تعامل با دیگران است که خود را می­شناسد و از وجود خود آگاه می­ شود. اما خودآگاهی^[۹۰] او ابعاد دیگری نیز دارد که در رابطه او با محیط­های گوناگون و پیچیده شکل می­گیرد، مانند محیط روانی و فیزیولوژی، محیط طبیعی، محیط اجتماعی، محیط فرهنگی^[۹۱] که ازآنها متاثر می­ شود. به همین علت خودآگاهی او شامل دایره­های متعددی است، مانندآگاهی از وجود خودش، آگاهی از تعلقش به گروه، قشر یا ملیت خاص، آگاهی او از این که به شهر، منطقه یا جغرافیای طبیعی خاصی تعلق دارد (کریمی، ۱۳۸۵). اما چگونگی تعامل انسان با این محیط­های گوناگون، به مقدارزیادی، ناخودآگاه^[۹۲] است و میزان و چگونگی روابط متقابل و تاثیر و تاثر انسان با این محیط­ها برای او روشن نیست (هانت^[۹۳]، ۱۹۸۷). روان­شناسی اجتماعی با مطالعه نحوه تفکر، احساس و عمل آدمی در محیط­های اجتماعی و چگونگی تأثیر متقابل محیط­های اجتماعی در اندیشه­ها، احساسات و اعمال وی سر و کار دارد. به همین دلیل روان­شناسی اجتماعی با فرایندهای ادراک و تفسیرهای اجتماعی سر و کار دارد (لامارش^[۹۴]، ۱۳۸۰).
در تعریف سازمان جهانی بهداشت^[۹۵] (۱۹۴۸) «سلامت عبارت است از رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی و نه تنها بیماری یا معلول نبودن» عوامل اجتماعی اهمیت ویژه­ای پیدا کرد (سجادی، ۱۳۸۶). بر این اساس سلامت مفهوم مثبتی است که در زمان ارزیابی تندرستی و سلامتی فرد باید زمینه ­های روانی و اجتماعی زندگی افراد را هم مورد توجه قرار دهیم. چند دهه گذشته سلامت به عنوان حق بشری و یک هدف اجتماعی در جهان شناخته شده است، یعنی سلامت برای ارضای نیازهای اساسی و بهبود کیفیت زندگی انسان لازم است و باید برای همه انسان ها در دسترس باشد (همان).
در واقع نقش قطعی عوامل اجتماعی، روانی و محیطی^[۹۶] بر سلامت مردم از زمان­های بسیار قدیم شناسایی شده است. فعالیت­های بهداشتی از قرن ۱۹ و بیشترین اقداماتی که به صورت زیربنایی در حوزه بهداشت عمومی نوین انجام شده، همگی بیانگر آگاهی از وابستگی بین وضعیت اجتماعی شرایط زندگی و پیامدهای سلامتی مردم است. با توجه به این مساله از اواخر سال­های ۱۹۶۰ تا اوایل دهه ۱۹۷۰ اولین برنامه ­های سلامت جامعه نگر^[۹۷] توسط سازمان جهانی بهداشت تدوین شده، که این امر منجربه تقویت توده مردم و اختیارات جامع به آنان دادن را در حوزه مشارکت در سلامت و بهداشت را به همراه آورده است. بر این اساس مفهوم اجتماعی، مفهومی است که در کنار ابعاد جسمی و روانی سلامت مورد توجه قرار گرفته است (جین^[۹۸]، ۱۳۸۴).
ریشه و مفهوم سلامت اجتماعی^[۹۹] را باید در محیط زیست مادی^[۱۰۰] (یعنی با توجه به موضوعات اقتصادی و طبیعی) و محیط زیست انسانی^[۱۰۱] مثبت مورد توجه قرار داد. بهزیستی اجتماعی به مثابه بعد اجتماعی سلامت فرد، در کنار دو بعد جسمانی و روانی سلامت فرد، به رابطه او با جامعه نظر دارد (هزارجریبی، ۱۳۹۱).
با توجه به اهمیت بعد اجتماعی سلامت در این تحقیق سه جنبه از بعد اجتماعی سلامت یعنی؛ بهزیستی اجتماعی، رفتار شهروندی سازمانی^[۱۰۲] و نگرش‌های زیست محیطی^[۱۰۳] مورد بررسی قرار می­گیرد. لذا این تحقیق به بررسی جنبه­ های مختلف ذهن آگاهی و فراشناخت و تاثیر آن بر تعاملات اجتماعی مانند بهزیستی اجتماعی، رفتار شهروندی سازمانی و نگرش‌های زیست محیطی می پردازد. در ادامه به توضیح هریک از آنها به طور جداگانه می­پردازیم.
۲-۲- تعریف ذهن آگاهی
واژه ی ذهن آگاهی^[۱۰۴] ازکلمه “ساتی”^[۱۰۵] که در زبا ن مقدس بوداییان^[۱۰۶] به معنای داشتن آگاهی، توجه و یادآوری می­باشد، نشأت می­گیرد (بودهی^[۱۰۷]، ۲۰۰۰). ذهن آگاهی شکلی از مراقبه^[۱۰۸] است که ریشه در تعالیم و آئین­های مذهبی شرقی خصوصاً بودا دارد (اوست^[۱۰۹]، ۲۰۰۸). کارلن و لانگر^[۱۱۰](۲۰۰۶) از ذهن آگاهی به عنوان وضعیت شناختی یاد کردند و با صراحت بیان نمودند که بین ذهن آگاهی ومراقبه بودایی^[۱۱۱] تمایز وجود دارد. البته نباید منکر شباهت آنها شد. مراقبه ذهن آگاهی فقط یک نوع خاص از مراقبه بوده و سایر اعمالی چون مراقبه متمرکز که نیاز به توجه متمرکز روی یک محرک مجزا همچون یک کلمه، صدا یا شمع دارد متفاوت است (دونه، اسلاتر و لاتز^[۱۱۲]، ۲۰۰۸). در آغاز قرن بیستم، ویلیام جیمز پیش ­بینی کرد که بودایسم تأثیر عمده­ای بر روی روانشناسان غربی خواهد گذاشت. اکنون بیش از دو دهه است که پیش ­بینی او با علاقه روزافزون به یکپارچه­ سازی روانشناسی غربی و معنویت شرقی به وقوع پیوسته است و روانشناسان بسیاری به دنبال آموزه­های بودایی و تکنیک­هایی برای آموزش ذهن هستند (اشتاین^[۱۱۳]، ۱۹۹۶؛ لئو و مک­مین^[۱۱۴]، ۲۰۰۵). علایق روانشناسان دربرگیرنده شناخت قواعد درمانی، آگاهی از محدودیت­های رویکردهای درمانی کنونی، شیفتگی کنونی جامعه غربی به شرق و گرایش جهانی به یکپارچه سازی رواندرمانی است (لئو و مک­مین، ۲۰۰۵). نمونه ویژه­ای از این گرایش، یکپارچه سازی تمرین­های معنوی شرقی با درمان­های شناختی ـ رفتاری است.
ذهن آگاهی در ۲۰ سال اخیر در زمینه پزشکی و روان­شناسی دانشگاهی تغییر یافته است. ابتدا توسط کابات زین^[۱۱۵] در سال ۱۹۷۹ به عنوان برنامه ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس^[۱۱۶] (MBRS) درمرکز پزشکی دانشگاه ماسا چوست گسترش یافت. و امروزه به طور گسترده­ای مورد استفاده قرارگرفته است (بایر^[۱۱۷] و همکاران، ۲۰۰۴). با گسترش مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی تعریف­های متعددی نیز از سوی متخصصان ارائه شده است که به مواردی از آنها می­پردازیم.
در بحث­های مختلف مطرح شده در مورد مراقبه وذهن آگاهی تغییر به معنی غیر خود کار سازی ساختارهای روان­شناختی است که محرک­های روان­شناختی را سازمان داده، محدود، انتخاب و تفسیر می­ کند. غیر متمرکز سازی (ظرفیت دیدن تجربه از بیرون) و در مراقبه سنتی بوداییان به موقعیت ” نظاره گر ساکت^[۱۱۸] ” تعریف شده است (سفران و سگل^[۱۱۹]، ۱۹۹۰).
ذهن آگاهی می­توان به راحتی به عنوان «هشیاری لحظه به لحظه^[۱۲۰]» (گرامر^[۱۲۱]، ۲۰۰۵) و یا به عنوان «حالت آزادی روانی درهنگامی که توجه کامل وبدون درنظر گرفتن هیچ نقطه نظری وجود دارد» تعریف شود (مارتین^[۱۲۲] ،۱۹۹۷).
قضاوت نکردن ذهن آگاهی را پرورش می­دهد وقتی شما با وضعیت هیجانی یا فیزیکی سختی روبه رو می شوید، قضاوت نکردن در باره تجربیات، بیشتر از آن چه که می­بینید و هستید و چیزی که باید باشید، آگاه می­شوید. البته این از پذیرش تجربیات لذت آور و دردناک ناشی می­ شود. پذیرش این نیست که دوباره چیزهایی که از نظر اخلاقی قابل قبول نیست را تصدیق کنیم، بلکه پذیرش در مورد رفتارهای متفاوت است. به­عبارت دیگر تغییر هم­سان پذیرش است اگر چه سریع­تر اتفاق می­افتد (جاکوبسون^[۱۲۳] و همکاران، ۲۰۰۰).
ذهن آگاهی، به طور­کلی به فرایندهایی شناختی اطلاق می­ شود که طی آنها فرد ذهن آگاه، تمرکزخود را روی تجربه احساسات و اتفاقی که در لحظه حال در خود یا اطرافش رخ می­دهد، متمرکز می­سازد. ذهن آگاهی، تمرکز و توجه فرد به صورت عدم قضاوت یا پذیرش تجربه­ای است که در زمان حاضر رخ می­دهد (بایر^[۱۲۴]و همکاران، ۲۰۰۴). ذهن آگاهی به عنوان حالت توجه برانگیخته و آگاهی از آنچه در لحظه کنونی اتفاق می­افتد تعریف شده است (براون و ریان^[۱۲۵] ، ۲۰۰۳؛ والش^[۱۲۶]، ۲۰۰۹). این توجه، توجهی است هدفمند، به همراه پذیرش بدون داوری در مورد تجربه ­های در حال وقوع در لحظه کنونی (کابات زین، ۲۰۰۳).
بیشاپ^[۱۲۷] و همکاران (۲۰۰۴) به دو قسمت عملی تعریف ذهن آگاهی پرداخته اند:
اولین مولفه شامل خود­تنظیمی^[۱۲۸] توجه می­باشد که در مورد تجربه فوری که نتیجه آن افزایش شناخت مجدد رویدادهای روانی است که در لحظه رخ می­ دهند، استفاده می­ شود. دومین مولفه شامل اتخاذ یک جهت­گیری ویژه نسبت به تجربیات شخصی در لحظه حاضر، جهت­گیری که با کنجکاوی، گشودگی و پذیرش مشخص می­ شود.
مدل دیگر به وسیله شاپیرو، کارلسون، آستین و فریدمن^[۱۲۹] (۲۰۰۶) گسترش یافت. که سه هسته اصلی را ارائه کردند: قصد، توجه و نگرش. قصد به معنی نیت اعمال شخص می باشد که به طور مداوم پیوستاری از خود­تنظیمی را به خود­کاوی و سرانجام به خود رها سازی تغییر می­دهد. توجه به معنی گسترش شایستگی در عمل، حفظ تمرکز و انعطاف پذیری آن می­باشد. و نگرش عبارتند از پذیرش، گشودگی وکنجکاوی نسبت به تجربه شخصی. در فرایند یادگیری این رفتارهای درونی برانگیخته می­شوند با توجه به ذهن وبدن در لحظه اینجا واکنون. بدون قضاوت­ها وتفسیرهای عادت شده. این عمل یک تغییر در دیدگاه ایجاد می­ کند که فایده آن از طریق افزایش ظرفیت برای عینیت گرایی نسبت به تجربه درونی شخص مشخص می شود که دریافت مجدد نامیده می­ شود. این روش به ترتیب خود تنظیمی و خود مدیریتی ، خلاقیت و انعطاف پذیری شناختی هیجانی و رفتاری را افزایش می­دهد.
شاپیرو و همکاران (۲۰۰۶) به پیامدهای دیگری از دریافت مجدد اشاره کردند. روشن سازی ارزش­ها که فرصتی را برای انتخاب ارزش­های هم­خوان جدید و بیشتر و بیان آنها در جایی که قبلا رویارویی تفکرات و هیجانات سخت بود و باعث می شد تا ظرفیت­شان برای منقطع شدن کاهش یابد. اصطلاح «ذهن آگاهی» برای اشاره به حالت روانشناسی هشیاری وعملی که هشیاری را افزایش می­دهد ونیز حالت پردازش اطلاعات بکار می­رود و یک ویژگی شخصیتی محسوب می­گردد (براون و همکاران، ۲۰۰۷ ؛ گرمر، سیگل و فالتن^[۱۳۰]، ۲۰۰۵؛ کوستانسکی و هاسد^[۱۳۱]، ۲۰۰۸).
ذهن آگاهی به عنوان حالت توجه برانگیخته وآگاهی از آنچه در لحظه کنونی اتفاق می­افتد تعریف شده است (براون و ریان ، ۲۰۰۳؛ والش، ۲۰۰۹). این توجه، توجهی است هدفمند، به همراه پذیرش بدون داوری در مورد تجربه ­های در حال وقوع در لحظه کنونی (کابات زین، ۲۰۰۳). ذهن آگاهی فرد را به ایجاد رابطه اساسا متفاوت با تجربه احساس­های درونی وحوادث بیرونی از طریق ایجاد آگاهی لحظه به لحظه وجهت گیری رفتاری مبتنی بر مسولیت عاقلانه به جای واکنش پذیری خودکار، قادر می­سازد. با به کار گیری هدفمند کارکردهای عالی ذهن از جمله توجه آگاهانه، نگرش مهربانانه، کنجکاوی و دلسوزی، ذهن آگاهی می تواند به طور موثر بر واکنش­های هیجانی^[۱۳۲] از طریق بازداری قشری سیستم لیمبیک کنترل اعمال نماید (کابات زین، ۲۰۰۳).
تعاریف مختلف از ذهن آگاهی، سه ویژگی اساسی را منعکس می­ کنند. الف) توجه و آگاهی متمرکز برزمان حال ب) قصد یا هدفمندی^[۱۳۳]، که مولفه انگیزشی را به توجه و رفتار شخص اضافه می کند ج)نگرش، که نحوه توجه کردن فرد را نشان می­دهد، یا وضعیتی که شخص در هنگام توجه کردن دارد، نظیرعلاقه، کنجکاوی، عدم قضاوت، پذیرش و پاسخ دهنده بودن (دانکن، میلر، وامپ و هیوبل^[۱۳۴]، ۲۰۰۹). ذهن آگاهی به ما یاری می­دهد تا این نکته را درک کنیم که هیجانات منفی^[۱۳۵] ممکن است رخ دهد. اما آنها جزء ثابت و دائمی شخصیت نیستند. همچنین به فرد این امکان را می­دهد تا به جای آنکه به طور غیر ارادی وبی تامل پاسخ دهد، با تفکر وتامل پاسخ دهد (امانوئل^[۱۳۶] و همکاران، ۲۰۱۰) ذهن آگاهی روشی است برای زندگی بهتر، تسکین دردها و غنا بخشی و معنادارسازی زندگی (سیگل، ۲۰۱۰).
۲-۳- آموزش ذهن آگاهی
همان گونه که قبلا بیان شد، توانایی داشتن ذهن آگاهی، یک ظرفیت ذاتی می­باشد که همه انسان­ها آن را دارا می­باشد. پیشرفت آن در افراد، متغییر می­باشد و این می ­تواند بدلیل عوامل محیطی و ژنتیکی باشد. عوامل محیطی هم می ­تواند اثر مثبت و هم تاثیر منفی بر پیشرفت ظرفیت و توان یک شخص داشته باشند. تمرین­های ذهن آگاهی می ­تواند مثبت و منفی باشد. همان طور که کابات زین (۲۰۰۹) اظهار کرده است «ذهن آگاهی بطور اساسی تنها یک روش خاص تمرکز توجه می­باشد. این روشی از نگاه عمیق شخص در درک خود و خودباوری می­باشد. به همین دلیل تمرکز توجه باید آموخته شود و تمرین شود». تمرین های رسمی برای کمک به تمرین ذهن آگاهی طراحی می­گردند و بهترین آنها تمرین­های مراقبه­ای می­باشند. این تمرین­ها شامل مراقبه نشسته، مراقبه بدنی و مراقبه راه رفتن می­باشد. تمرین چنین مراقبه­هایی می ­تواند نسبتاً مختصر باشد اما آنها نیز باید برای دوره­ های گسترده فراگرفته شوند. ممکن است تمرین­های مراقبه­ای ذهن آگاهی در طی ساعت­ها و یا حتی روزها صورت گیرد.
تمرین­های غیر رسمی ذهن آگاهی شامل کاربرد مهارت­ های ذهن آگاهی در زندگی روزمره می­باشد و شامل تمرین و نگهداری حالت ذهن آگاهی و یک حالت غیر قضاوتی^[۱۳۷] در ارتباط با چگونگی عملکرد فردی می­باشد. برای مثال، افراد می­توانند رانندگی با ذهن آگاهی، خوردن با ذهن آگاهی و یا حتی خواندن با ذهن آگاهی را یاد بگیرند. شاپیرو و کارسون^[۱۳۸] (۲۰۰۹) پیشنهاد دادند که این تمرین غیر رسمی در تعمیم به زندگی روزمره و مهارت ذهن آگاهی که از طریق تمرین رسمی افزایش می یابد کمک می کند.
به طور کلی آموزش ذهن آگاهی سه مولفه زیررا دربر میگیرد :
۱- رشد آگاهی ازطریق یک روش شناسی تمرین­های نظام دارکه در برگیرنده تمرین­های رسمی ذهن آگاهی (وارسی بدن، مراقبه نشسته، حرکت ذهن اگاهانه) و تمرین­های غیر رسمی ذهن آگاهی (گسترش آگاهی در هر لحظه از زندگی روزمره ) است.
۲- چهار چوب نگرشی^[۱۳۹] خاص، این چهارچوب با مهربانی، کنجکاوی و رضایت ازبودن در زمان حال مشخص می­ شود که همراه با آشکار سازی تجارب است. این اعمال به طور اندیشمندانه در ضمن اجرا و تمرین پرورش می­یابند وبه طور خود انگیخته از عمل فرد نشات می­گیرند.
۳- درک درست از آسیب پذیری بشر، که این مساله ابتدا از طریق آموزش­های شنیداری و سپس از طریق جستجوی اعتبار آنها از طریق مشاهده مستقیم فرایند تجربه در عمل طی تمرین­های ذهن آگاهی رشد می­یابد. ما از طریق این فرایندها می­آموزیم گرچه رنج قسمتی از تجربه ماست اما راه ­هایی وجود دارد که ما می توانیم الگوهای عادت شده^[۱۴۰] جدیدی را جهت ایجاد، افزایش و تعمق در آن یاد بگیریم (خوش لهجه، ۱۳۹۰).
آموزش ذهن آگاهی باید این نگرش را در افراد بوجود آورد که نسبت به امور، پذیرش بدون قضاوت داشته باشند. یعنی، ایجاد آگاهی در افراد نسبت به ادراکات، شناخت‌ها، هیجانات یا حس‌ها اما بدون اینکه نسبت به خوبی یا بدی، حقیقی یا کاذب، سالم یا ناسالم بودن، و مهم یا بی‌اهمیت بودن آنها، قضاوت و ارزیابی شود. بنابراین ذهن آگاهی عبارت است از مشاهده بدون داوری جریان سیال محرکات درونی و بیرونی^[۱۴۱] (کریستلر^[۱۴۲]، ۱۹۹۹).
۲-۴- انواع مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی
۲-۴-۱ ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس
در حال حاضر رایجترین روش، آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) می‌باشد، که سابق بر این تحت عنوان برنامه کاهش استرس و تن‌آرامی شناخته می‌شد (کابات زین، ۱۹۸۲، ۱۹۹۰). این روش در ساختار طب‌رفتاری^[۱۴۳] و برای دامنه وسیعی از افراد مبتلا به اختلالات مرتبط با استرس و درد مزمن طراحی شد. روش مذکور، به شکل یک برنامه ۸ تا ۱۰ هفته‌ای برای گروه‌هایی که بیش از ۳۰ شرکت‌کننده دارند، اجرا می‌شود. به علاوه، جلسات به طور هفتگی و هر جلسه حدود ۵/۲-۲ ساعت برگزار می‌گردند. دستور جلسات شامل تمرین مهارت‌های مراقبه، بحث در مورد استرس، روش‌های مقابله‌ای و تکالیف خانگی می‌باشند. برای مثال، وارسی بدنی تمرینی است که در آن شرکت‌کنندگان روی زمین دراز می‌کشند و با چشمان بسته توجه خود را به طور متوالی روی نقاط مختلف بدن معطوف می‌سازند، و احساسات مربوط به هر ناحیه از بدن به دقت مشاهده می‌گردند. در مراقبه نشسته^[۱۴۴]، شرکت‌کنندگان در یک حالت آرام و کاملاً بیدار با چشمان بسته به حس‌های تنفس تمرکز می‌کنند. از ژست‌های یوگا، برای آموزش حضور ذهن از حس‌های بدنی نیز استفاده می‌شود. هم چنین، شرکت‌کنندگان، حضور ذهن داشتن را در طول فعالیت‌های روزمره نظیر پیاده‌روی، ایستادن، و خوردن به کار می‌گیرند.
شرکت‌کنندگان در MBSR جهت تمرین این مهارت‌ها خارج از جلسات گروهی، روزانه حداقل ۴۵ دقیقه، و شش روز در هفته آموزش می‌بینند. کاست‌های شنیداری در اوایل درمان به کار می‌روند، اما پس از چند هفته، شرکت‌کنندگان ترغیب می‌شوند تا بدون کاست تمرین کنند. در کلیه تمرینات حضور ذهن، شرکت‌کنندگان آموزش می‌بینند تا بر فعالیت‌های خود (نظیر تنفس یا پیاده‌روی) تمرکز کنند و در هر لحظه از احوال خود آگاه باشند و هرگاه هیجانات، حس‌ها یا شناخت‌ها پردازش می‌شوند، بدون قضاوت مشاهده کنند. (کابات زین، ۱۹۸۲).
۲-۴-۲ شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی
در سال ۱۹۹۱ برنارد و تیزدل^[۱۴۵] یک نظریه چند سطحی از ذهن خلق کردند که نظام‌های متعامل شناختی^[۱۴۶] یا ICS نام‌گذاری شد. الگوی ICS بر اساس این نظریه برنارد و تیزدل قرار دارد که ذهن دارای وجوه چندگانه­ای است که مسئول دریافت و پردازش اطلاعات جدید به صورت شناختی و هیجانی هستند. نظریه برنارد و تیزدل آسیب پذیری فرد نسبت به افسردگی را همبسته با این می‌داند که فرد به چه مقدار بر فقط یکی از وجوه ذهن تکیه می‌کند و سهواً دیگر وجوه را متوقف می‌کند. دو وجه اصلی ذهن شامل وجه انجام دادن و وجه بودن است. وجه انجام دادن به نام وجه گردنده^[۱۴۷] نیز شناخته می‌شود. این وجه بسیار هدف مدار است و وقتی برانگیخته می‌شود که ذهن بین چیزهایی که وجود دارد و چیزهایی که خواسته می‌شود عدم مطابقت ببیند. وجه دوم ذهن، وجه بودن است که بر به دست آوردن هدف خاصی متمرکز نیست، بلکه بر پذیرش و راه دادن به آنچه هست بدون فشار آنی بر تغییر آن تاکید دارد. مؤلفه اصلی مدل ICS آگاهی فراشناختی^[۱۴۸] است. آگاهی فراشناختی توانایی یعنی اینکه فرد بتواند به جای آنکه افکار و احساسات منفی را بخشی از خویشتن خود بداند، آنها را به عنوان وقایعی تجربه کند که در حال گذر از پرده ذهن هستند. هنگامی که وضعیت‌های استرس آمیز زندگی پیش می‌آید افرادی که آگاهی فراشناختی بالایی دارند می‌توانند از افسردگی و الگوهای تفکر منفی آسان­تر دوری کنند. آگاهی فراشناختی عموماً از طریق توانایی فرد برای نامتمرکز شدن^[۱۴۹] است. نامتمرکز شدن توانایی ادراک افکار و احساسات به عنوان وقایع ناپایدار و قابل مشاهده در ذهن است.
بر اساس مدل برنارد و تیزدل سلامت روانی با توانایی فرد برای رهایی از درگیری با یک وجه ذهن و حرکت بین وجوه مختلف ذهن مرتبط است. بنابراین افرادی در بهترین حالت هستند که می‌توانند بر اساس شرایط محیطی با انعطاف پذیری از وجهی به وجه دیگر ذهن حرکت کنند. مدل ICS بیان می‌کند که شایسته‌ترین وجه ذهن وجه بودن است چون منجر به تغییر هیجانی پایدار می‌شود. بنابراین شناخت درمانی برای جلوگیری از عود افسردگی باید این وجه از ذهن را توسعه بدهد. این نظر پردازی تیزدل را به خلق MBCT راهنمایی کرد، شیوه ای که وجه بودن را توسعه می‌دهد.
شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی^[۱۵۰] (MBCT) نوعی رواندرمانی است که برای جلوگیری از عود افسردگی طراحی شده است، مخصوصاً در افرادی که دچار اختلال افسردگی عمده هستند. در این سبک درمانی از شیوه ­های رفتاردرمانی شناختی^[۱۵۱] (CBT) سنتی استفاده شود به علاوه راهبردهای جدیدتر روانشناختی نظیر ذهن آگاهی و مراقبه توجه آگاهانه استفاده می‌شود. شیوه ­های شناختی شامل آموزش مراجع درباره افسردگی است. راهبردهای مبتنی بر ذهن آگاهی متمرکز بر آگاهی از افکار و احساسات و پذیرش آنها در مقابل اتصال و واکنش به آنهاست. مثل CBT، MBCT مبتنی بر این نظریه است که وقتی افرادی که سابقه افسردگی دارند پریشان می‌شوند، دوباره در ذهن­شان فرایندهای خودکار شناختی ظاهر می‌شود که یک اپیزود افسردگی را راه می‌اندازد. هدف MBCT بر هم زدن این فرایندهای خودکار شناختی و آموزش به مراجعان برای کمتر واکنش نشان دادن به محرک‌های وارد شده به فکر است، همچنین این هدف نیز دنبال می‌شود که مراجع پذیرش و مشاهده بدون قضاوت آن محرک‌ها را بیاموزد. این تمرین ذهن آگاهی مراجعان را یاری می‌کند تا به فرایندهای شناختی به هنگام وقوع توجه کنند و واکنش خود را بیشتر به صورت تعمق دربیاورند. به هرحال درمانهای مبتنی بر ذهن آگاهی به واسطه اینکه به هر دو بعد جسمانی و ذهنی می­پردازند دارای اثر بخشی بالایی برای درمان برخی اختلالات روانی و بیماریهای جسمانی هستند. تکنیک­های ذهن آگاهی جزء مؤثری از درمان اختلالات اضطرابی (کابات زین و همکاران، ۱۹۹۲؛ میلر، فیلتچر^[۱۵۲] و کابات زین، ۱۹۹۵)، افسردگی عودکننده (سگال و همکاران، ۲۰۰۲)، اختلال شخصیت مرزی (لینهان^[۱۵۳]، ۱۹۸۷)، سوء مصرف مواد^[۱۵۴] (مارلات^[۱۵۵]،۲۰۰۲)، مدیریت درد مزمن^[۱۵۶] (ریبل، گریسون، برینارد و رزنزویگ^[۱۵۷]، ۲۰۰۲)، مقابله بیماران با سرطان (اسپکا، کارلسون، گودی و آنگن^[۱۵۸]، ۲۰۰۰؛ ترگ و لوین^[۱۵۹]، ۲۰۰۲) و بسیاری از اختلالات دیگر هستند.
۲-۴-۳ ذهن آگاهی مبتنی برافزایش رابطه
روش­های مراقبه ذهن آگاهی موجب پرورش هشیاری بیشتر، سهولت و کشف تازه در تمام تجربیات زندگی می گردد و هدف نهایی این کار، افزایش دسترسی به منابع ذاتی لذت، دلسوزی و روابط می باشد. تکنیک­های ذهن آگاهی برای ارتقا زمینه افکار و احساساتی استفاده می شود که واکنش به موقعیت را تسهیل می کند. با تمرین مهارت­ های هشیاری لحظه به لحظه، مردم می­توانند به بصیرتی در الگوهای افکار، احساسات و روابط با دیگران دست یابند و همچنین می ­تواند به واکنش­های مفیدی در واکنش خودکار به مسائل دست یابند ( تیزدل و همکاران، ۲۰۰۰).
کارسون (۲۰۰۶) با بهره گرفتن از برنامه آموزش ذهن آگاهی مبتنی برکاهش استرس (MBSR) کابات زین برنامه ای آموزشی برای ارتقا روابط بین فردی طراحی کرده است. این برنامه ذهن آگاهی مبتنی برافزایش رابطه^[۱۶۰] (MBER) نام دارد. شالوده نظری برنامه افزایش رابطه مبتنی بر ذهن آگاهی، بر سه جنبه برجسته به شرح زیر می باشد:
اول: مراقبه ذهن آگاهی مانند سایر تکنیک­های مراقبه^[۱۶۱] مشابه ارتقا واکنش تاخیری می­باشد و باعث تغییرات روانشناسی می­گردد که بر استرس غلبه می­ کند. محققان پیشنهاد می­ کنند که تکنیک­های تسکین بخش بین روان و جسم، برای تسهیل مشکلات و چالش­ها درروابط می­باشد (گاتن^[۱۶۲]، ۱۹۹۳).
دوم: تاکید اصلی در ذهن آگاهی برپذیرش تجربیات شخصی بدون قضاوت می­باشد. از طریق پذیرش، شرکت کنندگان اغلب دلسوزتر می­شوند و آنها احساس یکدلی بیشتری با دیگران دارند ( شایپرو و همکاران، ۱۹۹۸). بطور قابل توجهی، نظریه پردازان درباره افزایش روابط سالم، اهمیت پذیرش را قبول دارند ( کریستین^[۱۶۳] و جاکوبسن، ۲۰۰۰).
سوم: ذهن آگاهی تاثیرات عام تری دارد. همچنین ذهن آگاهی بعنوان «روش انجام» در همه تجربیات زندگی نمود پیدا می کند. این رویکرد مشارکت همه تجربیات در ذهن و هشیاری بدون قضاوت را برای عملکرد بین شخصی مطلوب آشکار می­ کند.
محققان اثر افزایش رابطه مبتنی برذهن آگاهی (MBRE) را دررضایت زناشویی^[۱۶۴] زوجین را نشان می دهند (کارسون، گیل و باکوم^[۱۶۵]،۲۰۰۶). شواهد نشان می دهند که ذهن آگاهی، رضایت ازرابطه، توانایی واکنش هدفمند به استرس در رابطه، مهارت درشناسایی و بروز احساسات همسر ومقدار تعارضات رابطه و همدلی^[۱۶۶] را پیش بینی می­ کند (بارنس، براون، کراسمارک، کمپل و روگ^[۱۶۷]، ۲۰۰۷، واچس وکوردوا^[۱۶۸]، ۲۰۰۷) .
۲-۵- اثرات فردی و اجتماعی ذهن آگاهی
همان طور که شواهد تحقیق، نتایج مثبت ذهن آگاهی را تایید می­ کند، امکان طبقه بندی این نتایج درچندین بعد وجود دارد: تنظیم هیجانی^[۱۶۹]، انعطاف پذیری^[۱۷۰] و فایده­های بین فردی^[۱۷۱] (کورکوران^[۱۷۲] و همکاران، ۲۰۱۰).
۲-۵-۱- تنظیم هیجانی

معمولاً روش­های پیش­پردازش برای مدل­سازی شبکه عصبی شامل مراحل مختلف می­باشد. اولین مرحله استفاده از روش­هایی جهت تشخیص نقاط پرت و حذف آنها می­باشد. سپس در مرحله بعد داده ­های باقی مانده نرمال می­شوند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تشخیص نقاط پرت و غیر معمول یکی از مهمترین کارهای لازم در آنالیز آماری داده ­ها می باشد [۲۸]. آنها نقاطی هستند که در محدوده­ دورتری نسبت به اکثریت داده ­ها قرار دارند [۲۶].
روش­های زیادی برای تشخیص نقاط پرت در یک متغیر بیان شده ­اند. این روش­ها بر مبنای تخمین موقعیت و پراکندگی داده ها استوار می باشند [۲۹]. ساده ترین روش برای تشخیص نقاط پرت در یک متغیر رسم داده ها و مشخص کردن میانگین و حدود بالا و پایین (μ±σ) می­باشد. μ میانگین و σ انحراف معیار می­باشد. این محدوده در واقع همان محدوده­ای است که در نمودار توزیع نرمال، ۹۵ درصد محدوده اطمینان را نشان می دهد. نقاطی که خارج از محدوده فوق می­باشند نقاط پرت نامیده می شوند [۳۰]. استفاده از این روش بعلت سادگی و کمک به همگن کردن داده ها،‌ مورد توجه ویژه اغلب کاربران از روش های هوش مصنوعی قرار دارد ولی امکان دارد نقطه ای که به­عنوان نقطه پرت حذف می گردد در واقع نقطه پرت نبوده و ناشی ازخطای دستگاه و آزمایشگر نباشد که در نتیجه باعث انحراف نتایج از حالت واقعی می­ شود. لذا در این تحقیق جهت بررسی نرمال بودن داده ­ها از آزمون اندرسون- دارلینگ استفاده شده است. آزمون اندرسون دارلینگ، آزمونی است که فرض نرمال بودن داده ­ها را بررسی می کند. این آزمون دقیق­ترین و قوی­ترین روش برای اطمینان از نرمال بودن داده ها می باشد[۱۴]. آماره آزمون اندرسون دارلینگ بصورت رابطه­ (۴-۱) می باشد
(۴-۱)
که در آن تابع توزیع تجربی نمونه ای شامل n مشاهده و تابع توزیع پیوسته مفروض است[۳۱].
در نمودارهای زیر بررسی توزیع نرمال و یا غیر نرمال داده ها را در محیط Matlab آورده شده است. و چنانچه داده ­ها نرمال نباشند با بهره گرفتن از نرم افزار ذکر شده داده ها باید نرمال شوند.

^{نمودار (۴-۱) بررسی نرمال بودن داده ها برای IBP}

^{نمودار (۴-۲) بررسی نرمال بودن داده ها برای ۱۰%}

^{نمودار (۴-۳) بررسی نرمال بودن داده ها برای ۵۰%
نمودار (۴-۴) بررسی نرمال بودن داده ها برای ۹۰%
نمودار (۴-۵) بررسی نرمال بودن داده ها برای FBP
نمودار (۴-۶) بررسی نرمال بودن داده ها برای RON}
با توجه به نمودارها مشاهده می­ شود که چون P-valueهای به­دست آمده از این آزمون عددی کوچک­تر از سطح معنی­داری آزمون می­باشد و در واقع نمایش دهنده­­ی همان محدوده­ای است که در نمودار توزیع نرمال، ۹۵ درصد محدوده­ اطمینان را نمایش می­دهد. لذا فرض نرمال بودن متغیرها پذیرفته می شود.
۴-۴٫ مشخصات آماری داده ها
مشخصات داده ها بعد از انجام آنالیز های آماری به صورت جدول(۴-۲) خواهد بود.
جدول(۴-۲) مشخصات داده های مورد استفاده در شبکه عصبی

پارامتر

پارامترهای ورودی

پارامتر خروجی

IBP (°C)

۱۰% (°C)

۵۰% (°C)

۹۰% (°C)

FBP (°C)

RON

میانگین

۳۵٫۵۶۹

۶۳٫۹۰۱

۱۰۳٫۰۴

۱۵۰٫۴۸

۱۸۲٫۲۲

۸۶٫۴۴۰

انحراف معیار

۳٫۱۸۴

۳٫۹۴۹

جمع آوری اطلاعات وسایل الکتریکی فروخته شده درسالهای گذشته و فعلی
پیش بینی پتانسیل وسایل الکتریکی جدید
پیش بینی رشد جمعیت
تعیین کیلووات مصرفی هر وسیله
پیش بینی راندمان وسایل الکتریکی
پیش بینی بار کل منطقه از روی بار برآوردشده برای منطقه

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۴-۵) روش کاربری ارضی
اصول کلی این روش مبتنی برجمع آوری اطلاعات مورد نیاز ازسطح هر منطقه از شهرمی باشد. دراین روش بعد از تقسیم بندی نواحی، پیش بینی براساس میزان مصرف،متوسط نوع مصرف و همچنین چگالی بار مصرفی صورت خواهد پذیرفت.
معمولا در هر ناحیه کاربری های متفاوتی وجود دارد که با توجه به نوع این کاربریها ومساحت اشغالی آنها پیش بینی باربرای نواحی انجام میشود. مراحل کار بدین صورت می باشد که ابتدا درهرناحیه کوچک انواع کاربری هاومساحت آنها مشخص می شودکه البته انجام همین عمل بسیار زمان برمی باشد،سپس پیش بینی بار برای هرکدام ازاین نواحی کوچک بدست می آید.دراین مرحله با بهره گرفتن از روش های مختلف می توان پیش بینی بار را انجام دادکه باتوجه به نوع روش بکاربرده شده،روش کاربری ارضی می تواند به شاخه های مختلفی تقسیم شود.
پارامترهایی که در پیش بینی بار روش کاربری ارضی باید مورد توجه قرار گیرند عبارتنداز:
چگالی بار
رشد بار
تقسیم بندی نواحی
به طورکلی با توجه به نوع اطلاعات در روش کاربری ارضی مانند طرحهای شهرسازی وعمرانی،این روش بیشتر برای پیش بینی بلند مدت بکارمی رود و کمتر در دوره های میان مدت وکوتاه مدت کاربرد خواهد داشت. نتایج حاصله از برآورد بار بااستفاده ازاین روش می تواند در طراحی شبکه های توزیع درسطح یک شهر یا منطقه درسالهای آینده بسیارمفیدباشد.امروزه استفادهازاین روش باتوجه به رشد دانش شهرسازی وهمچنین افزایش دقت دربرآوردهای اقتصادی، به طور روز افزون رو به افزایش است.
در سال های اخیر کاربرد روش های مدرن هوش مصنوعی نظیر شبکه های عصبی و سیستم های خبره فازی به منظور پیش بینی بار بسیار مور توجه قرار گرفته است.
۲-۴-۶) روش عصبی
بلوک ساختمانی اصلی کلیه مغزهای موجودات زنده، سلولی عصبی یا نرون می باشند هر نرون به صورت یک واحد پردازشگر عمل می کند در واقع مغز مجموعه ای است از چندین میلیون از این واحدهای پردازشگر که به صورت بسیار پیچیده ای به هم مرتطبتند و به صورت موازی عمل می کنند. در مغز هر نرون مقادیر ورودی را از دیگر نرونها می گیرد به تابع انتقال اعمال می کند و خروجی اش را به لایه بعدی از نرونها می فرستد. این نرونها به نوبت خروجی ها را به دیگر لایه ها می فرستند. به روش مشابه شبکه های عصبی مصنوعی از چند صد یا چندین هزار واحد پردازشگر ساده تشکیل شده اند که به صورت موازی به هم مرتبطبند و در چندین لایه به دنبال هم هستند.
یک شبکه عصبی مصنوعی یک سیستم پردازش اطلاعات است که مشخصات کاری آن مشابه شبکه های عصبی طبیعی است شبکه های عصبی مصنوعی بر اساس تعمیم مدل ریاضی نرونهای طبیعی بر اساس فرضیات زیر بوجود آمده اند.
پردازش اطلاعات در عناصر کوچک وساده ای به نام نرون صورت می گیرد.
سیگنال های از طریق خطوط ارتباطی بین نرونها عبور می کند.
هر خط ارتباطی دارای وزنی مشخص است که در یک شبکه عصبی نوعی در سیگنال عبوری ضرب می شود.
هرنرون یک تابع فعالیت دارد که آن را به مجموع ورودیها اعمال می کند ( که معمولا غیر خطی است ) تا سیگنال خروجی اش را مشخص می کند.
هر شبکه عصبی توسط این سه پارامتر مشخص می شود:
نحوه اتصال بین نرونها ( که معماری شبکه نامیده می شود.)
روش تعیین وزنهای اتصالات ( که الگوریتم آموزشی یا یادگیری گفته می شود. )
تابع فعالیت
دسته بندی شبکه های عصبی
شبکه های عصبی را می توان به دو دسته کلی زیر تقسیم کرد:
شبکه های عصبی با یادگیر با ناظر ( پرسپترون )
شبکه های عصبی با یادگیر بدون ناظر ( کوهنن)
گرچه هنوز بیش از ۵۰ سال از تولد روش های محاسباتی مبتنی بر شبکه های عصبی مصنوعی نمی گذرد، لکن این شبکه ها به دلیل ویژگی هایی همچون پردازش موازی، هوشمندی و انعطاف پذیری جایگاه چشمگیری در مسائل پیچیده از قبیل شناخت الگو، خوشه بندی، مدلسازی، تخمین و شناسایی و پیش بینی برای خود باز کرده است.
شبکه عصبی در کاربرد از جهاتی همانند یک ذهن زنده عمل می کند. به این معنا که از مشاهدات انتزاعی هود به قضاوت می پردازد. لذا، شبکه عصبی مدتی را صرف آموزش کرده و سپس به صورت عملیاتی به کار گرفته می شود.
در آموزش شبکه عصبی، هر چه مشاهدات گمراه کننده بوده و با آنچه انتزاع شده است، صحیح تر خواهد بود. البته، این احتمال وجود دارد که برخی مشاهدات گمراه کننده بوده و با روش کلی مشاهدات هماهنگ نباشد. بنابریان، آنچه که به عنوان نمونه های آموزشی در اختیار شبکه عصبی قرار می گیرد، تا حد امکان باید پالایش شده و همسان باشند. شبکه عصبی، آنچه را مشاهده می کند در قالب پارامترهای درونی خود به خاطر می سپارد. در واقع، تکرار هر یک از مشاهدات موجب تغییرات پارامترهای درونی شبکه در جهت حفظ روابط حاکم بر مشاهدات است. آنچه در ذهن شبکه عصبی نگهداری می شود، نه تک تک مشاهدات بلکه روش و برداشت کلی از مشاهدات است. به همین دلیل است که بعضاً شبکه عصبی در رویارویی مجدد با نمونه های آموزشی، چه بسا همراه با خطای قابل اغماضی عکس العمل نشان دهد، اما، این استواری و ثبات در عمل را دارد که در برخورد با عموم نمونه های مشابه، عملکردی مناسب و همراه با خطای قابل اغماض داشته باشد.
مشاهدات یا همان نمونه های آموزشی شبکه عصبی، می تواند همراه با یک پیش قضاوت اولیه و یا بدون قضاوت اولیه باشد. به عبارتی، آموزش شبکه عصبی می تواند همراه با معلم و یا بدون معلم باشد. در آموزش همراه با معلم آنچه به شبکه به عنوان مجموعه آموزشی، آموزش داده می شود، همراه با قضاوتی است که معلم انتظار دارد، لذا، نمونه ها همراه با قضاوت از پیش تعیین شده اموزش داده می شود تا در آینده شبکه در صورت برخورد با نمونه های جدید با توجه به روالی که آموزشی دیده است، عمل کند. در مواردی نیز، نمونه بدون قضاوت اولیه در اختیار شبکه عصبی قرار می گیرد تا خود با مشاهدات پیاپی به دسته بندی و نهایتاً انتزاع کلی از آنها اقدام کند.
شبکه عصبی، از خصوصیات درونی برخوردار است که این خصوصیات نشان دهنده استعداد و گنجایش آن است. همان گونه که یک ذهن زنده در برخی موارد بسیار مستعد، پیشرو و موفق و در برخی موارد، بسیار کند و ناموفق عمل می کند. در ابعاد تنزل یافته، شبکه عصبی نیز بسته به ساختار درونیش در برخورد با مسائل مختلف، عملکرد متفاوتی دارد. یک شبکه عصبی چه بسا در حل یک مسئله بسیار خوب و در حل مسئله ای دیگر بسیار بد عمل کند. لذا، انتخاب ساختار شبکه، متناسب با موضوع مسئله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
همانگونه که شرایط و موقعیت نیز در نتیجه آموزش تاثیرگذار است، میزان یادگیری شبکه عصبی نیز به شدت از شرایط اولیه آغاز آموزش شبکه تاثیر می پذیرد. انتخاب مناسب مقادیر اولیه پارامترهای شبکه در نتیجه آموزش آن، بسیار موثر خواهد بود.
یک شبکه عصبی پس از مدتی کاربرد، نیاز به آموزشهای مجدد برای تعمیق و گسترش دانایی خود دارد. آموزش چنانچه شامل نمونه های جدید و یا نمونه هایی که قبلاً خوب آموزش داده نشده است باشد، بسیار موثر خواهد بود.
شبکه های عصبی از جنبه های توپولوژی، ساختاری و روشهاییادگیری به انواع مختلفی تقسیم می شوند و هر یک در کاربردهای خاصی عملکرد مناسبی از خود نشان می دهند. شبکه عصبی چند لایه پرسپترون با روش یادگیری انتشار وارون یکی از متداول ترین شبکه های کاربردی است، در مباحث نظری اثبات شده که شبکه MLP در صورت انتخاب صحیح ساختار مناسب داخلی، قادر است هر گونه سیستم غیر خطی را مدل کرده و شبیه سازی کند.
ساختار شبکه عصبی شامل تعدادی پرسپترون با تابع عملکردی مشخص است که در لایه های مجزا قرار دارند. هر پرسپترون، به واسطه ضرایب وزنی خود، خروجی تمامی پرسپترون های لایه قبلی را تجمیع کرده و از طریق تابع عملکردی به لایه بعدی ارسال می کند. شبکه عصبی داراییک لایه ورودی، یک لایه خروجی و حداقل یک لایه پنهانی است، تعداد پرسپترون در هر لایه متفاوت و بستگی به ساختار شبکه و مسئله دارد.
الگوریتم های محاسبات یادگیری انتشار وارون (Back Propagation) بسیار متنوع و با نتایج و عملکردهای متفاوت هستند. در ساده ترین الگوریتم، ضرایب وزنی شبکه در جهت حداقل کردن تابع هدف شبکه (که گرادیان خطای قضاوت خروجی شبکه است) تغییر می کنند. لذا، در هر مرحله آموزش ضرایب وزنی به قرار زیر تغییر مییابد.

(۱۸-۲)

W_k بردار ضرایب وزنی شبکه،g_k گرادیان خطای خروجی شبکه و a_k ضریب یادگیری شبکه است. این روش، که به اصطلاح الگوریتم کاهش گرادیان نامیده می شود، به دو صورت افزایشی و یا بسته ای قابل پیاده سازی است. در حالت افزایشی، گرادیان خطا پس از هر بار مشاهده یکی از نمونه های آموزشی محاسبه و ضرایب وزنی بهبود داده می وشد. در حالت بسته ای، این کار پس از مشاهده یک دوره کامل نمونه های آموزشی و محاسبه گرادیان کل انجام می گیرد. در اکثر موارد، روش افزایشی عملکرد بهتری نسبت به روش بسته ای دارد.

آماده سازی داده ها^[۱۹]
در این مرحله داده های موجود جهت استفاده ی الگوریتم داده کاوی آماده می شود. هدف این مرحله رسیدن به چشم انداز قابل کاوش است. در این مرحله یکپارچگی، انتخاب، پاکسازی و تغییر شکل داده ها انجام می شود (هن و کمبر ۲۰۰۶).
گام های این مرحله عبارتند:

• • انتخاب داده ها

• • پاکسازی داده ها

• • ساختار دهی داده ها ( انتخاب برخی صفات و ایجاد رکوردها)

• • یکپارچه نمودن داده ها ( داده های ترکیبی)

• • فرمت کردن داده ها

مدل سازی^[۲۰]
این مرحله شامل پیاده سازی تکنیک های مدل سازی یا داده کاوی بر روی دیدگاه قابل کاوش ایجاد شده در مرحله ی قبل است (هن و کمبر ۲۰۰۶).
گام های این مرحله عبارتند از:

• • انتخاب تکنیک مدل سازی (فرضیه ها و تکنیک های مدل سازی)

• • ارزیابی طراحی ( طراحی آزمایشی)

• • ساخت مدل (پارامترهای انتخاب شده و توصیف مدل)

• • ارزیابی مدل (سنجش مدل و بازنگری در پارامترهای انتخاب شده)

ارزیابی مدل^[۲۱]
در این مرحله مدل طراحی شده مورد ارزیابی قرار می گیرد تا مشخص شود آیا اهداف داده کاوی تامین شده است . به عبارت دیگر باید مشخص شود که آیا مدل برای پاسخگویی به برخی از نیازهای کسب و کار مفید است یا خیر. بعد از ارزیابی مدل ممکن است به بازنگری در اهداف تعیین شده در مرحله ی اول منجر شود (هن و کمبر ۲۰۰۶).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

گام های این مرحله عبارتند از:

• • ارزیابی نتایج

• • تجدید نظر در فرایند

• • طراحی گام های بعدی (لیست فعالیت ها و تصمیم های ممکن)

توسعه ی مدل^[۲۲]
ایده ی این مرحله به کارگیری پتانسیل های مدل استخراج شده، ترکیب آن با فرایند های تصمیم گیری سازمان، ارائه گزارش هایی در مورد دانش استخراج شده و … می باشد. در این مرحله مدل، پیاده سازی و اجرا می گردد و معمولاً یک رابط گرافیکی مناسب نیز برای کاربران طراحی می شود (هن و کمبر ۲۰۰۶).
گام های این مرحله عبارتند از:

• • برنامه ریزی برای توسعه

• • برنامه ریزی برای مانیتور و نگهداری

• • تولید گزارش نهایی

• • بازنگری مجدد پروژه

قابلیت های اساسی داده کاوی
طبقه بندی^[۲۳]
طبقه بندی فرایند جستجوی مجموعه ای از مدل ها یا توابع است که کلاس های داده ها یا مفاهیم را توصیف یا تفکیک می نماید. تا بتوان از این مدل برای پیش بینی کلاس اشیا استفاده کرد. مدل استخراج شده بر پایه تحلیل مجموعه ای داده های آموزشی یا داده هایی که کلاس آن ها مشخص است می باشد(هن و کمبر ۲۰۰۶).
فرایند طبقه بندی در واقع نوعی یادگیری با ناظر می باشد که طی دو مرحله انجام می گیرد. در مرحله اول مجموعه ای از داده ها که در آن هر داده شامل تعدادی خصوصیتِ دارای مقدار و یک خصوصیت به نام خصوصیتِ کلاس می باشد، برای ایجاد یک مدل داده به کار می رود که این مدل داده در واقع توصیف کننده مفهوم و خصوصیات مجموعه داده هایی است که این مدل از روی آن ها ایجاد شده است. مرحله دوم اعمال فرایند طبقه بندی یا به کارگیری مدل داده ایجاد شده بر روی داده هایی است که شامل تمام خصوصیات داده هایی می شود که برای ایجاد مدل داده به کار گرفته شده اند، به جز خصوصیت کلاس این مقادیر، که هدف از عمل طبقه بندی نیز تخمین مقدار این خصوصیت می باشد(هن و کمبر ۲۰۰۶).
پیش بینی^[۲۴]
پیش بینی به هر دو مورد پیش بینی مقادیر عددی و پیش بینی کلاس ها اشاره دارد. پیش بینی شامل شناسایی روند توزیع بر اساس اطلاعات در دسترس است. طبقه بندی و پیش بینی ممکن است نیاز به تجزیه و تحلیل مرتبط داشته باشند تا بتوانند صفاتی را که در فرایند طبقه بندی یا پیش بینی مشارکتی ندارند شناسایی و در صورت تمایل آن ها را حذف نمایند (هن و کمبر ۲۰۰۶).
تحلیل خوشه ای^[۲۵]
خوشه بندی، یک جمعیت نامنظم را به مجموعه ای از زیرگروه های منظم تقسیم بندی می کند. برخلاف دسته بندی و پیش بینی که اشیا داده ها را بر اساس کلاس ها تحلیل می کنند، خوشه بندی اشیا داده ها را بدون در نظر گرفتن برچسب های کلاس تحلیل و آنالیز می نمایند. عمدتاً برچسب کلاس ها در داده های آموزشی به آسانی مشخص نیست زیرا این کلاس ها شناخته شده نمی باشند. خوشه بندی گاهی برای تعیین و تولید چنین برچسب هایی به کار می رود. به عبارت دیگر می توان خوشه بندی را به صورت دسته بندی تعریف کرد، با این تفاوت که دسته ها و برچسب آن ها از پیش تعریف شده نبوده و عمل دسته بندی، بدون نظارت انجام می گیرد.
اشیا خوشه بندی شده بر اساس اصل ماکزیمم شباهت بین اعضا هر خوشه و مینیمم شباهت بین خوشه های مختلف گروه بندی می شوند. یعنی خوشه ها به گونه ای تنظیم می شوند که اشیا داخل هر خوشه بیشترین شباهت را با یکدیگر داشته باشند. معیار شباهت وقتی که همه مشخصه ها پیوسته هستند، معمولا با فاصله اقلیدسی بیان می شود، در غیر این صورت یک معیار مناسب برای آن در نظر گرفته می شود.
به عنوان شاخه ای از آمار، خوشه بندی برای سال ها به صورت وسیعی مورد مطالعه قرار گرفته و بر روی تحلیل فاصله متمرکز شده است. ابزارهای خوشه بندی که مبتنی بر K-means و K-mediods و روش هایی مانند آن ها هستند در خیلی از بسته های آماری مانند Spss، S-plus و Sas وجود دارند. آنالیز خوشه ای کاربردهای گسترده ای دارد که عبارتند از: شناسایی متن، آنالیز داده، پردازش تصویر و تحقیقات بازار و … ( هن و کمبر، ۲۰۰۶، رومرو ۲۰۰۷)
تخمین^[۲۶]
تخمین با نتایج مجزایی که با ارقام پیوسته نشان داده شده اند، سرو کار دارد. در تخمین، داده های ورودی در قالب متغیرهای ورودی به سیستم داده می شود و متغیرهای خروجی آن رقمی چون درآمد یا تراز کارت اغتباری می باشد.
در عمل، تخمین اغلب برای دسته بندی استفاده می شود. روش تخمین فواید زیادی دارد که مهم ترین آن این است که در آن اطلاعات را می توان مطابق تخمین به دست آمده مرتب نمود. برای پی بردن به اهمیت آن فرض کنید که یک شرکت تولید پوتین های اسکی برای ارسال پانصد هزار آگهی تبلیغاتی محصول جدید خود بودجه ریزی نموده است. فرض کنید از روش دسته بندی استفاده شده و یک و نیم میلیون نفر اسکی باز تعیین شده اند، پس به راحتی می توان به صورت تصادفی، تبلیغات را برای پانصد هزار نفر منتخب از آن افراد ارسال نمود؛ در حالی که اگر مدل تخمین، امتیاز تمایل به اسکی را برای کلیه افراد تعیین نماید شایسته است که تبلیغات را برای پانصد هزار نفر از محتمل ترین کاندیداها فرستاد. پر واضح است که احتمال پاسخ گیری و ارسال تبلیغات بر اساس مدل تخمین بسیار بیشتر از ارسال تصادفی تبلیغات می باشد
مدل های رگرسیون و شبکه های عصبی از جمله تکنیک های مناسب داده کاوی برای تخمین می باشد (شهرابی، ۱۳۹۰).
گروه بندی شباهت یا قوانین وابستگی^[۲۷]
قوانین وابستگی برای تعیین ویژگی های هم زمانی هستند که در وقوع یک پدیده رخ می دهند. به عبارت دیگر عمل گروه بندی شباهت یا قوانین وابستگی احتمال وقوع و یا عدم وقوع هم زمان ویژگی ها را تعیین می نماید.به عبارت ساده تر گروه بندی شباهت تعیین می کند که چه چیزهایی با هم جورند؛ مثال معمول این موضوع تعیین کالاهایی است که با هم در یک چرخ دستی خرید در سوپرمارکت قرار می گیرند، چیزی که آن را تحلیل سبد بازار می نامیم^[۲۸]
گروه بندی شباهت بک روش ساده برای ایجاد قوانین از داده هاست. اگر دو قلم کالا مثلا شیر خشک و پوشک نوزاد در یک قفسه و کنار هم چیده شوند، می توان دو قانون وابستگی ایجاد کرد(شهرابی، ۱۳۹۰):