در بین منابع مختلف که مورد مصرف قرار نگرفته اند یا در حال مصرف هستند،منابعی با نقدشوندگی کمتر وجود دارد که جزء عوامل تولید هستند.این عوامل بطورکامل یا ناقص در فرایند تولید جذب شده اندکه بر عملکرد تاثیر منفی خواهند گذاشت، درحالیکه منابع بانقدشوندگی بیشتر اثر مثبتی بر عملکرد دارند .بنابراین در این مطالعه به منابع مازاد بعنوان نتیجه یک انتخاب سنجیده نگریسته میشود نه نشانه ای از عدم کارایی. تأثـیر مصرف مـنابع بر عملکرد به وسیله سطح نقدشوندگی منابع مختلف تخمین­ زده می­ شود لذا فرضیه به شکل زیر مطرح می شود:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فرضیه۱: بین میزان نقد شوندگی منابع وعملکرد شرکت رابطه مستقیم وجود دارد .
در فرضیه۱بر تاثیرات افزاینده عملکرد منابع مازادی تاکید داریم که بطور کامل برای تولید تعهد نشده اند،زیرا که تمایل بیشتری به استفاده از منابع نقد در پیشرفتهای استراتژیکی ویجود دارد.بدلیل اینکه انعطاف پذیری حساسیت و سازگاری به تغییرات محیطی شرکتهارا فراهم می کند وتحقیقات سازمانی را تسهیل می کند ،با این فرضیه نقش مثبت انعطاف پذیری بر عملکرد مشخص تر نمایان میشود.اگرچه انعطاف پذیری هزینه های مربوط به خودش را دارد،ولی این هزینه هادر مقایسه با هزینه زمانی که شرکت مجبوراست بدون انعطاف پذیری با محیط روبرو شود کمتر هستند.هر سیستمی در جریانات کاری خود بدون جذب کننده های شوک شکست را تجربه خواهد کرد ،بنابر این بقای بلند مدت شرکت را به مخاطره می افتد.روی مثبت سکه انعطاف پذیری بطور واضحی بر طرف منفی آن سنگینی می کند.
در این مطالعه بر رابطه غیر خطی بین مصرف بهینه منابع وعملکرد تاکید شده است .برای مثال برومیلی ^[۴۲]پیشنهاد می کند رابطه بین منابع راکد (تعهدنشده ومصرف نشده)وعملکرد شرکتها ممکن است ((Uشکل باشد.
گولاتی ونوریا^[۴۳]یک رابطه ((Uشکل معکوس را بین منابع مازاد وابداعات(نوآوری)گزارش کرده اند و تاکید کرده اند که تاثیر منابع مازاد بر نوآوری مثبت است.بعلاوه محققان این نظر را دارند که سطح بهینه ای از منابع راکد برای هر شرکتی وجود دارد.اگر شرکت از این حد فراتر رودعملکرد شرکت کاهش پیدا می کندBourgeois1981,Chase&Tansik1988)). ما نه موافق این جمله هستیم که(کارایی بیشتر ،بهتر)نه جمع آوری نامحدود منابع را تایید می کنیم،این مشهود است که یک شرکت نمی تواند همه منابع خود را بدلیل انعطاف پذیری مصرف نشده نگاه دارد .اگرچه منابع تعهد نشده شرکت برای باقی ماندن دریک سطح معین از انعطاف پذیری استراتژیک کمک میکند(Kauffman,1995 ) مادلیلی بر باور این نکته نداریم که،تاثیر انعطاف پذیری یا کارایی بر عملکرد رابطه خطی است،ولی تخمین ماهیت رابطه هم مهم است.براین اساس فرضیه دوم مطرح می شود .
فرضیه۲: رابطه بین سودمندی منابع و عملکرد رابطه ای غیر خطی می باشد
۳-۵ متغیرهای تحقیق و نحوه اندازه گیری آنها
۳-۵-۱ شاخص اندازه گیری متغیر مستقل
متغیرهای مستقل، انعطاف پذیری و کارایی می باشند که کارآیی توسط یک شاخص اندازه ­گیری می­ شود. شاخصی که به وسیله نسبت درآمد کل به کل دارایی ثابت محاسبه می­ شود. در رابطه با انعطاف­پذیری از چهار معیار حسابداری، هزینه بازاریابی، هزینه­ های تحقیق و توسعه، موجودی کالا و سودهای انباشته استفاده شده است. در بین آنها موجودی کالا از میان فاکتورهای تولیدی انتخاب شده است و کمترین منبع شناور (نقدی) محسوب می­ شود. به علاوه هزینه­ های تحقیق و توسعه و بازاریابی نیز منابع تخصیص داده شده هستند که برای اهداف بخصوصی طراحی شده ­اند ولی نشان از وجود انعطاف­پذیری و وجود منبع مازاد دارند. در آخر سودهای انباشته بیشترین سطح انعطاف­پذیری را به شرکتها می­ دهند، شاید سود انباشته انعطاف­پذیرترین منبع باشد که مدیران می­توانند از آن برای مقاصد اختیاری استفاده کنند.
۳-۵-۲ شاخص های اندازه گیری متغیر وابسته
متغیر وابسته، متغیری است که تغییرات آن تحت تاثیر متغیر مستقل قرار می گیرد. در این تحقیق عملکرد، متغیر وابسته می باشد که به وسیله ROA اندازه گیری شده است. اگر چه معیارهای دیگری از عملکرد شرکت وجود دارد ولی چون سازمانها اهداف و مقاصد متفاوتی دارند، عملکرد مالی مهمترین عملکرد تجاری محسوب می­ شود. نرخ بازده دارائی ها (ROA) یکی از نسبت های مالی است که از طریق تقسیم سود خالص به مجموع دارائی ها بدست می آید. ROA به مهارت های تولید و فروش شرکت مربوط می شود و بوسیله ساختار مالی شرکت تحت تاثیر قرار نمی گیرد، از این رو در تحقیق حاضر از این شاخص برای اندازه گیری عملکرد استفاده شده است.
۳-۵-۳ متغیرکنترلی
متغیر کنترلی اندازه شرکت در نظر گرفته شده که به وسیله اندازه ­گیری کل داراییها به شکل لگاریتم این عدد محاسبه می­ شود .
۳-۶ مدل تحقیق
برای آزمون فرضیه ها از مدل تان و وانگ ۲۰۰۹ به شرح زیر استفاده شده است.
ROA = α_۰ + α_۱R&D + α_۲ME + α_۳IN + α_۴RE + α_۵EF + α_۶SIZe+ ε
ROA ^۲= α_۰ + α_۱R&D² + α_۲ME² + α_۳IN² + α_۴RE² + α_۵EF² + α_۶SIZe² + ε
که در آن:
^[۴۴]R& D مخارج تحقیق و توسعه: مخارجی که به منظور کشف دانش نوین و بسط و گسترش آن، برای طراحی و ساخت یک محصول جدید صورت می­گیرد.
^[۴۵]ME مخارج بازاریابی: هزینه­هایی که برای بدست آوردن سهم بیشتری از بازار مصرف می­ شود.
^[۴۶]IN موجودی کالا: مواد اولیه یا کالای در جریان ساخت یا ساخته شده که در تـملک واحد تجاری بـوده و برای فـروش به مشتریان یا استفاده در فـرایند تولید نگهداری می­ شود.
^[۴۷]RE سود انباشته: سود ویژه انباشته یک شرکت سهامی در طول دوره­ های عملیات منهای مجموع سود سهام پرداخته شده آن شرکت.
^[۴۸]EF کارآیی: در این مطالعه به مصرف صحیح منابع شرکت در جهت تولید محصولات و خدمات اطلاق می­ شود. کارآیی توسط یک شاخص اندازه ­گیری می­ شود. شاخصی که به وسیله نسبت درآمد کل به کل دارایی ثابت محاسبه می­ شود.
۳-۷ قلمرو تحقیق
قلمرو مکانی تحقیق، کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد. قلمرو زمانی آن دوساله(۱۳۸۹-۱۳۸۸) است.
۳-۸ جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکتهای پذیرفته شده فعال در بورس طی دو سال از سال ۱۳۸۸ الی ۱۳۸۹ هستند. نمونه آماری نیز با احراز شرایط زیر به شرح جدول ۳-۱ انتخاب شده اند.
۱- به دلیل لزوم محاسبه متغیرهای تحقیق و انجام آزمون در مورد هرشرکت، اطلاعات موردنیاز(خصوصا هزینه تحقیق وتوسعه وهزینه بازاریابی افشا شده باشد) در رابطه با شرکتها از سال ۸۸ تا ۸۹ در دسترس باشد.
۲- با عنایت به ماهیت و طبقه بندی متفاوت اقلام صورتهای مالی شرکتهای سرمایه گذاری و واسطه گران مالی نسبت به شرکتهای تولیدی،شرکتهای سرمایه گذاری، بانکها و موسسات تامین مالی نباشند.
۳- با توجه به درک متفاوت بازار از شرکت های زیان ده، جزء شرکتهای زیان ده نباشد.

جدول ۳-۱ تعیین تعداد نمونه

تعداد کل شرکتها عضو بورس تا پایان سال ۱۳۸۹

۳۴۲

تعداد شرکتها با نماد باز در طول دوره تحقیق

۳۱۱

تعدادشرکتها به جز بانکها و موسسات تامین مالی

۱۲۶

تعداد شرکتها با صورتهای مالی کامل(هزینه تحقیق وتوسعه وهزینه بازاریابی افشا شده باشد) برای سال ۸۹

۴۰

* مطابق آمار موجود در سایت بورس و تماس با کارشناسان بورس
بر این اساس تعداد نمونه آماری این تحقیق شامل ۴۰ شرکت است که در جدول ۳-۲ نشان داده شده است.
جدول۳-۲ تعداد نمونه به تفکیک صنایع