در این روش برای افزایش نمونه ها در کلاس اقلیت به تولید نمونه های مصنوعی می­پردازیم. بیش نمونه برداری با تکرار(که از طریق کپی کردن نمونه های کلاس اقلیت ، آنها را تکثیر می­ کند) به طور بالقوه می ­تواند منجر به بیش برازش نمونه های کلاس اقلیت شود.برای غلبه بر این مشکل و گسترش ناحیه تصمیم گیری کلاس اقلیت از روش ایجاد نمونه های مصنوعی استفاده می­کنیم که در این روش به جای استفاده از فضای داده، از فضای ویژگی استفاده می شود. درواقع هر نمونه از کلاس اقلیت انتخاب شده و نمونه های مصنوعی با در نظر گرفتن همه/هر K نزدیک ترین نمونه از کلاس اقلیت که در امتداد خطی به هم می­پیوندند، تولید می­شوند.بسته به میزان بیش نمونه برداری مورد نیاز، همسایگانی از K نزدیک ترین همسایه انتخاب می­شوند.نمونه مصنوعی به صورت زیر تولید می شود : ابتدا نگاهی به تفاوت بین بردار ویژگی ( نمونه ) مورد نظر و نزدیکترین همسایه آن می اندازیم. سپس این تفاوت در عددی تصادفی بین صفر تا یک ضرب شده و آن را به بردار ویژگی اضافه می­کنیم. به طور معمول، نمونه برداری با تکرار باعث ایجاد مناطقی کوچک برای تصمیم گیری می­ شود اما با بهره گرفتن از نمونه های مصنوعی مناطق بزرگتری برای تصمیم گیری خواهیم داشت]38[.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

هنگامی که مجموعه های داده به شدت اریب هستند، برای بهبود تعمیم یادگیرنده از ترکیب روش­های بیش نمونه برداری و زیرنمونه برداری استفاده می­ شود.به عنوان مثال زمانی که مجموعه داده به شدت نامتوازن است و یا نمونه های کمی برای کلاس اقلیت وجود دارد، میتوان با ترکیب روش های SMOTE و Tomek Link ، و همچنین ترکیب روش های SMOTE و ENN به نتیجه بهتری دست یافت]36[.

2-9-2-1-6 نزدیک ترین همسایه فشرده^[91](CNN)

رویکرد اصلی روش CNN مانند روش نزدیک ترین همسایگی(NN)^[92] است اما تنها از زیرمجموعه­ای از نمونه های آموزشی استفاده می­ کند.این زیرمجموعه زمانی که به عنوان یک مجموعه مرجع ذخیره شده برای تصمیم گیری نزدیک ترین همسایگی مورد استفاده قرار گرفت، باعث شد که تمام نمونه های متعلق به مجموعه آموزشی اصلی به درستی طبقه بندی شوند.
در روش نزدیک ترین همسایگی، نمونه ورودی به دسته ای اختصاص می­یابد که اکثریت را در N همسایه نزدیک این نمونه دارد.قاعده ساده و در عین حال قدرتمند است و زمانی که تعداد نمونه­ها نامحدود باشد، ریسک این روش هرگز بدتر از دوبرابر ریسک روش bayes نیست.اما برای طبقه بندی یک نمونه آزمون، باید تمام نمونه های برچسب دار مجموعه آموزشی جستجو شوند.روش NN انباره بزرگ و نیازهای محاسباتی را تحمیل می­ کند]39[.
روش CNN برای کاهش و خلاصه کردن مجموعه اموزشی و پیدا کردن مهم ترین مشاهدات به کار می­رود که از این مشاهدات برای طبقه بندی هر مشاهده جدید استفاده خواهد شد.این امر به شدت تعداد مقایسه ها برای طبقه بندی یک مشاهده جدید را می­کاهد، در حالی که دقت را تنها کمی کاهش می­دهد.
روش کار بدین صورت است که داده ها به 3 نوع متفاوت تقسیم می­شوند:

1. 1. Outliers : یک داده پرت مشاهده ای است که بطور غیر عادی یا اتفاقی از وضعیت عمومی داده ­های تحت آزمایش و نسبت به قاعده ای که براساس آن آنالیز می­شوند، انحراف داشته است.

1. 1. Prototype : حداقل مجموعه آموزشی که مورد نیاز است تا همه نقاط غیر پرت دیگر به درستی تشخیص داده شوند.

1. 1. Absorbed points : نقاطی که پرت نیستند و بر اساس مجموعه نقاط پروتوتایپ به درستی تشخیص داده می­شوند.

بنابراین ما فقط نیاز به مقایسه مشاهدات جدید با نقاط پروتوتایپ داریم.
الگوریتم این روش به صورت زیر خلاصه میشود :

1. 1. نقاط موجود در مجموعه آموزشی را به نوبت حذف کرده، و سپس چک میکنیم آیا کلاس آن به درستی تشخیص داده شده یا خیر؟

• • اگر چنین باشد آن نقطه را دوباره در مجموعه قرار می دهیم

• • اگر نباشد، پس نتیجه میگیریم که داده ای پرت است و نباید در مجموعه گذاشته شود.

1. 1. یک پایگاه داده جدید ایجاد کرده و نقطه ای تصادفی به آن اضافه میکنیم.

1. 1. تمام نقاط موجود در مجموعه اصلی را انتحاب میکنیم،و سپس چک میکنیم که آیا بر اساس نقاط موجود در پایگاه داده جدید کلاس این نقاط به درستی تشخیص داده شده است؟، از KNN=1 استفاده میکنیم،

• • اگر چنین است نتیجه میگیریم که این یک نقطه جذب است و میتوانیم آن را از پایگاه داده جدید کنار بگذاریم

• • اگر چنین نباشد باید از مجموعه اصلی حذف شود و به پایگاه داده جدید از پروتوتایپ اضافه شود.

1. 1. به همین منوال در مجموعه اصلی پیش می رویم.

1. 1. مراحل 3 و4 را تکرار کنید تا زمانی که هیچ نمونه پروتوتایپ جدیدی اضافه نشود]39[.

این الگوریتم به زمان اجرای زیادی نیاز دارد زیرا باید تکرارها نگه داشته شود. همچنین CNN کاملا تحت تاثیر داده های مغشوش در مجموعه آموزشی قرار میگیرد.

2-9-2-1-7 نزدیک ترین همسایه تغییر یافته(ENN)^[93]

بر اساس روش ENN ویلسون، قانون پاک سازی همسایه برای حذف و یا از بین بردن نمونه های کلاس اکثریت پیشنهاد شده است.در این روش به منظور زیر نمونه برداری داده ها ، نمونه های نویزی از کلاس اکثریت حذف می­شوند.در این روش اگر برچسب نمونه ای با حداقل دو همسایه (از سه نزدیکترین همسایه) متفاوت باشد، آنگاه این نمونه حذف می­ شود. حالت متفاوتی از ENN ،^[94]NCL نامیده می­ شود. در این روش در زمان پاکسازی مجموعه داده، با نمونه های کلاس اقلیت و اکثریت به صورت جداگانه­ ای رفتار می­ شود.NCL برای حذف نمونه های اکثریت از روش ENN استفاده می­ کند.برای هر نمونه E_i در مجموعه آموزشی، سه نزدیکترین همسایگان آن یافت می­ شود. اگر E_i متعلق به طبقه اکثریت است و طبقه بندی ارائه شده توسط سه نزدیکترین همسایه، با طبقه اصلی E_i در تضاد باشد، آنگاه E_i حذف می­ شود.اگر E_i متعلق به کلاس اقلیت است و سه نزدیکترین همسایگان آن، E_i را به نادرستی طبقه بندی کنند، سپس نزدیک ترین همسایگان متعلق به کلاس اکثریت حذف خواهند شد ]36[.

2-9-2-1-8 Tomek-Link

این روش، یکی از تکنیک های پاکسازی داده است که برای حذف همپوشانی به کار می­رود.در این روش به نمونه هایی که در نزدیکی مرز قرار دارند توجه بیشتری می­ شود.به عنوان مثال ، دو نمونه E_i و E_j را در نظر بگیرید که به کلاس های متفاوت تعلق دارند.,d( E_j, E_i) فاصله این دو نمونه را نشان میدهد.جفت. ( E_i, E_j) یک Tomek Link نامیده می­ شود اگر نمونه ای مانند E₁ وجود نداشته باشد، به طوری که d(Ei,E1) < d(Ei, Ej) or d(Ej , E1) < d(Ei, Ej). اگر دو نمونه یک Tomek Linkرا تشکیل دهند، آنگاه یکی از این نمونه ها نویز است یا هر دو در کنار مرز قرار دارند.بنابراین می­توانیم از Tomek Link ها برای پاکسازی همپوشانی های ناخواسته بین کلاس ها استفاده کنیم و همه Tomek Link­ ها حذف می­شوند تا زمانی که همه جفت های نزدیک ترین همسایه، عضو یک کلاس باشند.لازم به ذکر است که Tomek Link، NCL و ENN بسیار وقت گیر هستند زیرا باید برای هر نمونه موجود در مجموعه داده، نزدیک همسایگان آن را یافت. بنابراین برای مجموعه داده های بزرگ قابل استفاده نیستند]36[.بنابراین با حذف نمونه های همپوشان می­توانیم خوشه های خوش تعریفی در مجموعه آموزشی ایجاد کنیم که به نوبه خود می ­تواند منجر به بهبود کارایی طبقه بندی شود.شکل (2-17) روش Tomek Link را نشان می دهد. برخی از کارهای ترکیبی انجام شده در این زمینه عبارتند از : نزدیک ترین همسایه فشرده و Tomek Link (Tomek Link +CNN) ، ترکیب SMOTE و ENN (SMOTE+ENN)، و همچنین ترکیب SMOTE و Tomek Link (SMOTE+Tomek Link). به عنوان مثال شکل (2-17) روش ترکیبی SMOTE+Tomek Link را برای حذف نقاط داده همپوشان نشان میدهد]15[. در قسمت (a) توزیع مجموعه داده اصلی نشان داده شده است که دارای همپوشانی در نمونه های اقلیت و اکثریت است. شکل (b)توزیع مجموعه داده بعد از اعمال روش SMOTE را نشان می دهد.شکل©، Tomek Link ها را در کادری مشخص کرده است و شکل (d) مجموعه داده را پس از اعمال پاکسازی نشان میدهد.

شکل (2-17)- (a) مجموعه داده اصلی. (b) مجموعه داده بعد از اعمال SMOTE. ) (c Tomek-Link های شناخته شده (d) مجموعه داده بعد از پاکسازی Tomek-Link ها]36[
2-9-2-2 روش­های یادگیری جمعی^[95]
یادگیری جمعی نیز به عنوان یک راه حل برای آموزش SVM با مجموعه داده نامتوازن بکار می­رود. به طور کلی، در این روش­ها، مجموعه داده های طبقه اکثریت به چندین زیر مجموعه داده^[96] تقسیم می­شوند به طوری که هر یک از این زیر مجموعه داده ها دارای تعداد یکسانی از نمونه ها به عنوان نمونه های طبقه اقلیت هستند.(تعداد نمونه های کلاس اقلیت در تمام زیرمجموعه داده ها یکسان است).این را میتوان با بهره گرفتن از نمونه گیری تصادفی با جایگزینی و یا بدون جایگزینی^[97] و یا از طریق روش­های خوشه بندی انجام داد.سپس مجموعه ای از کلاسه بندهای SVM توسعه داده شده و هر کدام از آنها با مجموعه داده مثبت یکسان و زیر مجموعه داده منفی متفاوت آموزش داده می­شوند.در نهایت با بهره گرفتن از روشی مانند رای گیری اکثریت^[98]، تصمیمات اتخاذ شده توسط کلاسه بندها با یکدیگر ترکیب می­شوند]20[.
در واقع روش های یادگیری جمعی به طور وسیعی در ارتباط با مشکل عدم توازن کلاس به کار می روند. این روش ها، نتایج کلاسه بند ها را با هم ترکیب می­ کنند.در این گروه، روش های Boosting و Bagging جز برتـرین روش ها هستند.در ادامـه برخی از روش هـای این گروه را مختصر توضیح می­دهیم.

2-9-2-2-1الگوریتم آموزشی Bagging

این الگوریتم از مفهوم Bootstrap Aggregatingدر ایجاد تخمین­هاي مختلف استفاده نموده است. اصولاً می­تـوان از تـکنیک فوق به منـظور ارزیابی دقت تخمین­هاي بکار گرفته شده در روش­هاي داده­کاوي از طریق نمونه برداري با جایگزینی از داده‌هاي آموزشی استفاده نمود. در این تکنیک فرض بر آنست که مجموعه‌داده هاي آموزشی نماینده جامعه تحت بررسی بوده و انواع حالات تحقق یافته جامعه را می­توان از این مجموعه داده شبیه سازی نمود. بنابراین با بهره گرفتن از دوباره نمونه برداری توسط به کارگیری مجموعه داده‌های مختلف تنوع مورد نیاز حاصل خواهد شد و زمانی که یک نمونه جدید وارد هرکدام از کلاسه بندها می‌شود، توافق اکثریتی به کار گرفته می‌شود تا کلاس مورد نظر تشخیص داده شود.به عنوان یک روش از bagging میتوان pasting small votes را نام برد که عموما برای مجموعه داده‌های حجیم طراحی شده است. این مجموعه داده‌ها به زیرمجموعه‌های کوچکتری تقسیم می‌شوند که به منظور آموزش دسته‌کننده‌های گوناگون به کار می‌رود. در این حالت دو نوع مختلفRvotes و Ivotes وجود دارند که اولین مقدار، زیرمجموعه‌هایی به صورت تصادفی ایجاد می‌کند و دومین مقدار زیرمجموعه‌های متوالی بر پایه اهمیت این نمونه‌ها ایجاد می‌کند.نمونه‌های مهم هم آن نمونه‌هایی هستند که موجب افزایش تنوع در مجموعه داده می‌شوند.استفاده از توزیع موزون داده‌های ضعیف و سخت است که باعث ساخت مجموعه داده می‌شود.داده‌های سخت^[99]توسط کلاسه بندهای out-of-bag شناسایی می‌شوند، به طوری که زمانی یک نمونه “سخت” در نظر گرفته می‌شود که توسط ensemble به صورت اشتباه کلاسه بندی شده است. این داده‌های سخت همیشه به مجموعه داده‌های بعدی اضافه می‌شوند در حالی که داده‌های آسان شانس کمی برای داخل شدن به مجموعه داده‌ها را دارند]15[.

2-9-2-2-2 الگوریتم آموزشی Boosting

–

ایلام

۶

۶۹/۱

۵۳

–

–

–

–

فصل پنجم
راهکارها و پیشنهادها
نیازهای گرمایشی و سرمایشی فضاهای شهری و روش­های برآورد آن برای دستیابی به حدود آسایش حرارتی باید در برنامه­ ریزی و طرح­ریزی شهری مورد توجه قرار گیرد. برای تأمین نیازهای مذکور باید برنامه­ ریزی و طرح­ریزی فضاهای شهری با توجه به وضعیت آب­وهوایی صورت گیرد. در حقیقت، برنامه­ ریزی و طرح­ریزی برمبنای وضعیت آب­وهوایی به روش­هایی گفته می­ شود که هدف آن­ها کاهش هزینه­ های گرمایشی و سرمایشی فضاهای شهری توسط عناصر آب­وهوایی به ویژه تابش خورشید است. به همین علت باید روش­هایی را که هزینه­ های گرمایشی و سرمایشی فضاهای شهری را کاهش می­دهد، بررسی شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۵- تابش خورشید و گسترش سایه در سطوح شهری
تابش خورشید از پاک­ترین، کم­هزینه­ترین و طبیعی­ترین منابع گرمایشی سطوح شهری (ساختمان­ها، گذرگاه­ها و فضاهای باز) در فصول سرد محسوب می­ شود. در این فصول، به علت ارتفاع کم خورشید، طول سایه­ی ساختمان­های بلندمرتبه گسترش می­یابد. به عبارت دیگر، ساختمان­های بلندمرتبه از تابش مستقیم خورشید بر بناهایی که در پشت آن­ها قرار دارد جلوگیری می­ کند. بنابراین، برای استفاده از گرمای ناشی از تابش خورشید باید متناسب با بلندی ساختمان­ها، بناها را با فضاهای آزادی مانند گذرگاه­ها (خیابان­ها و کوچه­ها)، فضاهای سبز، باغچه­های خصوصی، حیاط، زمین­های ورزشی، پارک­ها و … از یکدیگر تفکیک کرد (طاوسی، ۱۳۹۰: ۱۳۹ و ۱۴۰).
در فصول گرم، به علت ارتفاع زیاد خورشید طول سایه­ی ساختمان­ها کاهش می­یابد. بنابراین، باید با گسترش سایبان­های طبیعی نظیر کاشت درخت در کنار سطح بیرونی بناها، حیاط خانه­ها و بخشی از سطوح گذرگاه­ها و میادین، گسترش فضاهای سبز و پارک­های جنگلی و همچنین توجه به شکل و جهت ساختمان­ها و ایجاد سایبان­های ثابت و متحرک برای پنجره­ها و نورگیرهای ساختمان گرمای ناشی از تابش خورشید را کاهش داد (منبع پشین: ۱۴۰).
۱- ۵- زاویه­ی تابش خورشید و راستای شبکه­ گذرگاه­های شهری
با توجه به هشت جهت جغرافیایی، چهار راستای کلی شمالی – جنوبی، شرقی – غربی، جنوب شرقی – شمال غربی و جنوب غربی – شمال شرقی برای گذرگاه­های مناطق شهری متصور است. با توجه به این­که جهت و زاویه­ی تابش خورشید در ساعات مختلف روز و نیز در فصول مختلف سال متغیر است، توجه به ویژگی­های هر یک از چهار راستای کلی نسبت به تابش خورشید در برنامه­ ریزی شهری بسیار حائز اهمیت است.
۱- ۱- ۵- راستای شمالی – جنوبی
در صورتی که راستای گذرگاه (خیابان، کوچه، بن­بست و …) شمالی – جنوبی باشد، سطح گذرگاه در تمام روزهای سال بیش­ترین تابش خورشید را دریافت می­ کند. کناره­ی غربی گذرگاه در تمام ساعات پیش از نیم­روز و کناره­ی شرقی در تمام ساعات پس از نیم­روز، تابش خورشید را دریافت می­ کند. در راستای شمالی – جنوبی تمام سطح گذرگاه در تمام روزهای سال تابش خورشید را دریافت می­ کند، ولی مدت تابش­پذیری بخش­های میانگی گذرگاه بیش­تر از بخش­های کناری است. راستای شمالی -جنوبی برای شهرهای سردسیر و شهرهای واقع در عرض­های جغرافیایی بالا مناسب است (منبع پیشین: ۱۴۹).
ضعف راستای شمالی – جنوبی در این است که معمولاً نمای روبه­روی ساختمان­ها به سمت غرب یا به سمت شرق است. راستای غربی – شرقی ساختمان­ها به ترتیب بیش­ترین و کم­ترین تابش خورشید را در فصول گرم و سرد دریافت می­ کند. در واقع، ساختمان­های شرقی در ساعات آغازین روز، در فصول گرم از تابش صبحگاهی رنج می­برند و در فصول سرد از تابش خورشید محروم هستند. ساختمان­های غربی نیز همین شرایط را در ساعات پسین در فصول گرم تجربه می­ کنند (منبع پیشین: ۱۵۰).
۲- ۱- ۵- راستای شرقی – غربی
کناره­ی شمالی راستای شرقی – غربی بیش­ترین تابش خورشید را در روزهای مختلف سال، به­ ویژه در فصول سرد دریافت می­ کند. کناره­ی جنوبی این راستا در دوره­ گرم سال، هم در ساعات آغازین و هم در ساعات پایانی روز تابش خورشید را دریافت می­ کند. در صورتی که در فصول سرد در تمام طول روز از دریافت تابش خورشید محروم است. به طور کلی کناره­ی جنوبی این راستا کم­ترین میزان تابش خورشید را دریافت می­ کند (منبع پیشین: ۱۵۰).
نیمه­ی جنوبی راستای شرقی – غربی در فصول سرد، در تمام طول روز در زیر چتر سایه قرار دارد. به همین علت، در مناطق سردسیر، مدت ذوب شدن پوشش برف و یخ در سطح گذرگاه ها بسیار طولانی می­ شود. این شرایط عبور و مرور ساکنان و وسایط نقلیه­ی موتوری را دشوار می­ کند (منبع پیشین: ۱۵۱).
۳- ۱- ۵- راستای جنوب شرقی – شمال غربی
گذرگاه­هایی که دارای راستای جنوب شرقی – شمال غربی هستند در فصول سرد و ساعات پیشین تابش بیش­تری دریافت می­ کنند، ولی در ساعات میانی و پسین از دریافت تابش خورشید محروم هستند. گرچه گذرگاه­هایی که دارای راستای جنوب شرقی – شمال غربی هستند در نخستین ساعات صبحگاهی روزهای سرد در معرض تابش خورشید قرار دارند، ولی به علت پایین بودن دمای هوا پرتوهای کم ­توان خورشید در ذوب کردن برف و یخ سطح گذرگاه­ها آن­چنان مؤثر نیست. در این شرایط تأثیر هم­زمان دمای هوا و تابش خورشید یکدیگر را خنثی می­ کنند و سینرژی منفی یا هم­کاهندگی^[۲۱۴] رخ می­دهد؛ زیرا در ساعات آغازین روز، دمای هوا در شرایط کمینه­ی خود قرار دارد (منبع پیشین: ۱۵۱).
۴- ۱- ۵- راستای جنوب غربی – شمال شرقی
گذرگاه­هایی که دارای راستای جنوب غربی – شمال شرقی هستند، برای شهرهای گرمسیر و شهرهای واقع در عرض­های جغرافیایی پایین چندان مناسب نیست؛ زیرا در طول روز از گستره­ی چتر سایه بر سطح گذرگاه – هم­زمان با بالا رفتن دمای هوا – کاسته می­ شود. در صورتی که این راستا برای مناطق سردسیر بسیار مناسب است؛ زیرا جهت تابش خورشید در ساعات پسین با جهت گذرگاه در یک راستا قرار می­گیرد. تأثیر هم­زمان تابش پسین خورشید با بیشینه­ی دمای روزانه­ی هوا به ذوب شدن سریع­تر برف و یخ موجود در سطح گذرگاه­ها بسیار کمک می­ کند. به عبارت دیگر، تأثیر هم­زمان دمای هوا و تابش خورشید یکدیگر را تشدید می­ کنند و سینرژی مثبت با هم­افزایی^[۲۱۵] رخ می­دهد (منبع پشین: ۱۵۱ و ۱۵۲).
در گذرگاه­هایی که دارای راستای جنوب غربی – شمال شرقی هستند، معمولاً ساختمان‌های کناره­ی گذرگاه­ها بر راستای کوچه و خیابان عمودند و پنجره­های آفتاب­گیر بناها به سمت جنوب شرق هستند. به همین علت، در فصول سرد هم­زمان با طلوع خورشید از جنوب شرق – هنگامی که دمای هوا بسیار پایین است – پرتوهای خورشید وارد ساختمان می­ شود (منبع پیشین: ۱۵۲).
۵- ۱- ۵- فضاهای سبز خیابانی
صرف­نظر از چگونگی راستای شبکه­ گذرگاه­های شهری، طراحی فضاهای سبز خیابانی نیز بسیار ضروری است. سایه­ی درختان بر روی سطح گذرگاه­ها به خنک شدن خیابان­ها و معابر در فصول گرم بسیار کمک می­ کند. در فصول سرد نیز با ریزش برگ درختان، گذرگاه­ها تابش زمستانی را دریافت می­ کنند (منبع پیشین: ۱۵۶).
۲- ۵- نمای ساختمان و نحوه­ تعبیه­ی پنجره­ها برای جذب تابش خورشید در فصول سرد
مسیر حرکت خورشید در آسمان در فصول سرد بسیار کوتاه­تر از مسیر حرکت آن در فصول گرم است. در عرض­های جغرافیایی متوسط و بالا، خورشید زمستانی در جنوب شرق طلوع و در جنوب غرب غروب می­ کند. بنابراین، نماهای غربی و شرقی ساختمان­ها بخش زیادی از تابش خورشید را نمی ­توانند جذب کنند. فقط نمای جنوبی است که در فصول سرد به طور مطلوبی در معرض تابش خورشید قرار می­گیرد. از آن­جایی که شکل و جایگاه ساختمان سطح و سمت پنجره را تعیین می­ کند. نصب بازشو در نماهای شرقی، غربی و شمالی به علت این­که در فصول سرد آفتاب­گیر نیستند و در فصول گرم نیز در نمای شرقی و غربی گرمای بیش­ترین دریافت می­ کنند، مناسب نیست. بنابراین، باید پنجره­ی سایر نماها برداشته شود و در نمای جنوبی تعبیه شود یا مساحت پنجره­های تعبیه­شده در نماهای شرقی، غربی و شمالی کوچک­تر باشد. در واقع، راهکار مناسب برای استفاده از تابش خورشید در فصول سرد، قرار دادن دیوار و پنجره­ی اصلی ساختمان در نمای جنوبی است. در بیش­تر موارد چرخش اندک ساختمان به سمت جنوب شرق (حدود ۱۵ درجه) مناسب­تر است؛ زیرا سبب می­ شود ساختمان از تابش پیشین بیش­تر از تابش پسین استفاده کند و جذب گرما توسط ساختمان زودتر آغاز شود (قبادیان و مهدوی، ۱۳۸۰: ۱۲۰).
پنجره­ی طاقی (سقفی) با بیش­تر طرح­های ساختمانی هماهنگی دارد و به خوبی روشنایی و گرما را به درون ساختمان هدایت می­ کند. شیب و ضخامت بام و همچنین بلندی و سطح پنجره­ی طاقی در مقدار ورود تابش زمستانی به درون بنا تعیین­کننده است. یکی از مشکلات پنجره­ی طاقی ورود تابش خورشید در فصول گرم است؛ که در بام­های مسطح و کم شیب – جایی که خورشید تقریباً عمود می­تابد – بیش­تر است. پنجره­ی طاقی در بام‌های شیب­دار، تابش خورشید را در فصول گرم و سرد به­ طور یکسان وارد ساختمان می­ کند. در مقایسه، نورگیرهای عمودی، تابش زمستانی را به خوبی به درون ساختمان هدایت می­ کنند، ولی از ورود تابش عمودی­تر تابستانی جلوگیری می­ کنند. هرچند این پنجره­ها نسبت به پنجره­های طاقی بخش کم­تری از روشنایی خورشید را وارد می­ کنند، ولی در فصول سرد، گرمای بیش­تر و در فصول گرم، گرمای کم­تری را دریافت می­ کنند (منبع پیشین: ۲۰۰).
۳- ۵- شکل و پلان ساختمان برای کاهش گرمای خورشید در فصول گرم
برای کاهش شدت تابش خورشید بر سطوح خارجی بناها، شکل هندسی آن­ها باید متناسب با زوایای تابش خورشید طراحی شود. در واقع، طراحان برای کاهش گرمای خورشید به ویژگی­هایی مانند بلندی بنا، شکل و شیب بام و شکل هندسی و جهت­گیری پلان^[۲۱۶] ساختمان، با در نظر گرفتن زوایای تابش خورشید توجه می­ کنند (منبع پیشین: ۱۲۶).
بلندی ساختمان در جذب گرمای خورشید بسیار مؤثر است؛ زیرا هرچه بلندی ساختمان بیش­تر باشد سطح بنا نیز بیش­تر می­ شود. در نتیجه، مساحت بیش­ترین در برابر تابش خورشید قرار می­گیرد. شدت تابش خورشید در فصول گرم بر سطوح تراز بیش­تر از سطوح قائم است؛ بنابراین، باید سطح بام را کاهش داد و سطح دیوارها را بیش­تر کرد. همچنین، ایجاد سایه برای دیوارها آسان­تر از بام است. به طور کلی، برای کاهش گرمای خورشید در بناهایی با فضای درونی یکسان، بلندی ساختمان در مناطق گرم­تر باید کم­تر از بناهای مشابه در مناطق سردتر باشد (منبع پیشین: ۱۲۷).
بلندی ساختمان در جذب گرمای خورشید بسیار مؤثر است؛ زیرا هرچه بلندی ساختمان بیش­تر باشد سطح بنا نیز بیش­تر می­ شود. در نتیجه، مساحت بیش­تری در برابر تابش خورشید قرار می­گیرد. شدت تابش خورشید در فصول گرم بر سطوح تراز بیش­تر از سطوح قائم است؛ بنابراین، باید سطح بام را کاهش داد و سطح دیوارها را بیش­تر کرد. همچنین، ایجاد سایه برای دیوارها آسان­تر از بام است. به­ طور کلی، برای کاهش گرمای خورشید در بناهایی با فضای درونی یکسان، بلندی ساختمان در مناطق گرم­تر باید کم­تر از بناهای مشابه در مناطق سردتر باشد (منبع پیشین: ۱۲۷).
نسبت بام به دیوارها در مناطق گرمسیر، به علت نیاز به تأمین سرمایش در بناها حائز اهمیت است. تأثیر گرمای خورشید بر روی شکل و شیب بام بستگی به زوایای تابش خورشید دارد. در فصول گرم و در ساعات میانی روز و به­ طور کلی در عرض­های جغرافیایی پایین؛ یعنی زمانی که زاویه­ی تابش خورشید عمودتر است، بام­هایی که دارای مساحت یکسان هستند، به یک مقدار گرما جذب می­ کنند. اگر زاویه­ی تابش خورشید مایل باشد، بام­هایی که شیب بیش­تری دارند گرمای بیش­تری جذب می­ کنند (منبع پیشین: ۱۲۷).
با تعیین نسبت طول به عرض، کشیدگی بنا باید طوری برگزیده شود که تابش رسیده به ساختمان تا حد ممکن کاهش یابد. به عبارت دیگر، تناسب پلان باید طوری برگزیده شود که مقدار گرمای دریافت-شده از نماهای شمالی و جنوبی با گرمای دریافت­شده از نماهای شرقی و غربی برابر باشد (منبع پیشین: ۱۲۶). باید توجه داشت که تناسب مطلوب بستگی به عرض جغرافیایی دارد. در عرض­های جغرافیایی متوسط و پایین برای کاهش گرمای ناشی از تابش خورشید باید پلان ساختمان به مربع نزدیک­تر شود. در مجموع، تناسب مطلوب پلان ساختمان برای مناطق مختلف آب­وهوایی باید توسط طراح و برنامه­ریز با توجه به زوایای تابش خورشید تعیین گردد (طاوسی، ۱۳۹۰: ۱۸۱).
۴- ۵- جهت قرار گرفتن ساختمان با توجه به وضعیت آب­وهوایی محیط
برای به وجود آوردن مناسب­ترین شرایط حراراتی در درون ساختمان؛ یعنی هوای گرم در زمستان و هوای خنک در تابستان، باید نمای اصلی ساختمان رو به جنوب باشد (کسمایی، ۱۳۸۴: ۱۲۵). گرچه نماهای جنوب شرقی و جنوب غربی تابش خورشید را به­ طور یکنواخت­تری دریافت می­ کنند، ولی در تابستان گرم­تر و در زمستان سردتر از نمای جنوبی می­شوند. نماهای شرقی و غربی نیز در تابستان گرم­تر و در زمستان سردتر از نماهای جنوبی، جنوب شرقی و جنوب غربی می­شوند (منبع پیشین: ۱۲۶). به طور کلی، در مناطق سردسیر نمای جنوبی با چرخش ۲۰ تا ۴۵ درجه­ غربی – شرقی، در مناطق معتدل و مرطوب نمای جنوبی با چرخش ۱۵ تا ۴۵ درجه­ غربی – شرقی، در مناطق گرم و خشک نمای جنوبی با چرخش صفر تا ۳۵ درجه­ شرقی و در مناطق گرم و مرطوب نمای جنوب با چرخش ۵ تا ۱۵ درجه­ غربی – شرقی جهت­های مناسبی برای قرار گرفتن ساختمان­ها محسوب می­شوند (شکل­های ۵ تا ۳ – ۵).

۵- ۵- نقش آفتاب­گیرها و شیشه­ها در کاهش گرمای خورشید در فصول گرم

• از روی مؤلفه های سلامت اجتماعی می‏توان پرخاشگری نوجوانان را پیش بینی نمود.

آزمون رگرسیون که به منظور بررسی و تایید مدل و یافته های ناشی از فرضیه انجام شد نشان می دهد تمام مؤلفه های سلامت بر پرخاشگری تاثیر داشته و با افزایش سلامت معنوی میزان پرخاشگری کاهش می یابد که تاثیر پذیری آن در سطح خطای ۱% تایید گردیدکه ۵۵% تغییر در متغیر وابسته یعنی پرخاشگری نوجوانان توسط سلامت اجتماعی و مولفه های آن تبیین و پیش بینی گردیده است.در این میان بیشترین تاثیر را بر کاهش پرخاشگری معنویت دینی دارد . که نتایج تحقیق دارای نواوری بوده و در سایر تحقیقات بدان به این صورت پرداخته نشده است امام می توان گفت در تحقیق جمعه نیا(۱۳۸۷) که به بررسی سلامت اجتماعی و سبک هویت یابی نوجوانان پرداخته شده است رابطه معنی دار مشاهده شده است.همچنین نتایج تحقیق جویباری و ثنا گو (۱۳۸۴) نشان می دهد بین سلامت خانواده ها و سلامت اجتماعی نوجوانان رابطه وجود دارد آموزش شیوه مقابله با پرخاشگری و خشونت می تواند راهگشا باشد.
۵-۳-پیشنهادات پژوهش:
۱- به منظور جلوگیری و کاهش پرخاشگری نوجوانان و جوانان، والدین می توانند اقدام های مناسبی را انجام دهند. ‌تقویت رفتارهای اجتماعی فرزندان مانند: همکاری کردن، ‌مشارکت کردن، ‌ابراز هم دردی و هم دلی، ‌گوشزد کردن عواقب احتمالی رفتار پرخاشگرانه، تنبیه ملایم فرد پرخاشگر، تنبیه الگوهای پرخاشگری، دور کردن فرد پرخاشگر از مکان پرخاشگری، تقویت رفتارهای مغایر با پرخاشگری، ‌ارائه مجموعه ای از استدلال ها در مورد خطرات و عواقب پرخاشگری با شخص پرخاشگر یا قربانیان پرخاشگری .
۲-به مدیران مدارس و مسئولان بهداشت پیشنهاد می گردد به منظور بهبود و ارتقاء سلامت اجتماعی با محوریت معنویت نیز کارگاهها و جلساتی را در سطح جوانان و نوجوانان و خانواد هها برگذار نمایند.
۳-به منظور کاهش پرخاشگری برگذاری کارگاه ها و جلساتی با موضوع کاهش خشم و پرخاشگری و کنترل بر رفتار با تاکید بر اموزه های رفتاری برگذار گردد.
۴- فراهم ساختن شرایط تفریح سالم، ‌استراحت کافی و به موقع، ورزش مناسب برای نوجوانان و جوانان

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵-فراهم نمودن شرایط تبلیغ و ترویج معنویت و دین در نوجوانان و جوانان
۶-آشنا کردن بیشتر نوجوانان با قرآن و تعالیم اسلامی
۷- ارائه خدمات مشاوره ای به دانش آموزان که دارای سلامت اجتماعی پایین می باشند. باتوجه به اینکه میزان سلامت اجتماعی دانش آموزان متفاوت می باشد نیاز است متناسب با میزان سلامت اجتماعی، مشاوران مدارس به ارائه خدمات مشاوره ای بپردازند. ضمنا می توان از طریق مشاوره فردی و گروهی به ارائه خدمات مشاوره ای به افراد اقدام نمود. افرادی که درسطح سلامت اجتماعی پایین تری قرار دارند نیاز به تعداد جلسات بیشتری دارند.
۸- امروزه انفجار اطلاعات و ارتباطات تعاریف جدیدی از زندگی ارائه کرده است که جامعه امروز را با جامعه دیروز در ابعاد اجتماعی و رفتاری بسیار متفاوت کرده است که لزوم آموزش مهارت های زندگی را صد چندان کرده است. بنابراین مشاوران ومعلمان با آموزش مهارتهای زندگی به دانش آموزان می تواند در جهت بهبود و ارتقاء سلامت اجتماعی آنان گام بردارد.
۵-۴- محدودیت های تحقیق

• محدود بودن آزمودنیها در یک مقطع و حدود سنی.

• محدود بودن منابع جالب در رابطه بین پرخاشگری و سلامت اجتماعی .

• عدم همکاری مناسب ادارآموزش و پرورش با محقق.

• بعلت زیادبودن پرسشنامه پاسخ دادن به آنها از حوصله دانش آموزان خارج بود.

۵-۵-پیشنهادهای پژوهشی

• پژوهشی در باره برسی تاثیر سلامت اجتماعی مبتنی بر آموره های اسلامی بر دیگر اقشار جامعه و همچنین دیگر معضلات جامعه از جمله طلاق اعتیادو……

• برسی عوامل موثر بر سلامت اجتمایی در دیگر مقاطع تحصیلی

• پژوهشی در باره برسی تاثیر سلامت اجتماعی مبتنی بر آموره های اسلامی بر(اضطراب،پیشرفت تحصیلی،امید به زندگی،افسردگی)

منابع و مأخذ

• اثنی عشری ، مریم ( ۱۳۷۸ ) بررسی رابطه الگوهای خانواده و باورهای مذهبی با وضعیت هویت در نوجوانان شهر اصفهان ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه فردوسی مشهد.

• احمدی راد – مصطفی – مذهب و باورهای مذهبی – انتشارات بهار- سال ۱۳۷۹ – تهران

• افروز، زبیده( ۱۳۸۸ ). بررسی عوامل موثر بر سازگاری اجتماعی سالمندان با تاکید بر شبکه اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.

• آرمانی – بهزاد – مذهب و ریشه های آن – انتشارات نور – سال ۱۳۸۰ – تهران

• برک ، لورای ای ( ۱۳۸۲ ) روانشناسی رشد ، ترجمه یحیی سید محمدی ، تهران ، نشرارسباران.

• بوردیو، پیر. ( ۱۳۸۴ ). شکلهای سرمایه. چاپ شده در کیان تاجبخش. سرمایه های اجتماعی:اعتماد، دموکراسی و توسعه. ترجمه افشین خاکباز؛ حسن پویان. تهران: نشر شیرازه.

• بهزاد، داود. ( ۱۳۸۱ ). سرمایه اجتماعی بستری برای ارتقای سلامت روان. تهران: فصلنامه رفاه اجتماعی. شماره ۶

• بیرو ،آلن ،فرهنگ علوم اجتماعی ، ترجمه باقر ساروخانی ، تهران ۱۳۷۰

• پاتنام، روبرت. ( ۱۳۸۰ ). دموکراسی و سنت های مدنی. ترجمه محمد تقی دلفروز. تهران: نشر روزنامه سلام.

• پارک ، جی . ای و پارک . ک . درسنامه پزشکی پیشگیری و اجتماعی ( کلیات خدمات بهداشتی) ، جلد دوم ، ترجمه دکتر حسین شجاعی تهرانی و دکتر حسین ملک افضلی ، چاپ ۳۱ – سوم ، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی گیلان ( ۱۳۷۵ ) ، صص ۳۷

• تبار درزی ، هادی عبدالله ، ۱۳۸۶ ؛ بررسی ارتباط سلامت اجتماعی و متغیرهای دموگرافیک اجتماعی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی ، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

• تشکر، زهرا؛ معینی، محمد رضا. ( ۱۳۸۱ ). نگاهی به سرمایه اجتماعی و توسعه. فصلنامه رفاه اجتماعی. شماره ۴ سال اول. تهرا : ن دانشگاه علوم بهزیستی.

• توسلی، غلامعباس؛ موسوی، مرضیه. ( ۱۳۸۴ ). مفهوم سرمایه در نظریات کلاسیک و جدید باتأکید بر نظریه های سرمایه اجتماعی. تهران: نامه علوم اجتماعی. دانشکده علوم اجتماعی.۱- دانشگاه تهران. شماره ۲۶ . ص ۳۲

• جد بابای اصفهانی، زینب( ۱۳۸۵ ). نقش شبکه های فردی در شکل گیری گرایش دینی دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهشگری، دانشگاه الزهرا.

• جوشن لو ، محسن ؛ نصرت آبادی ، مسعود ؛ رستمی ، رضا ؛ بررسی ساختار عاملی مقیاس بهزیستی جامع ؛ فصلنامه روانشناسان ایرانی ، سال سوم / شماره ۹ / پاییز ۱۳۸۵

• جویباری لیلا، ثناگو اکرم. نوجوانی دوره پرخاشگری: تجارب نوجوانان پسر ۱۴-۱۶ ساله، مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی بویه گرگان، دوره سوم، شماره یک، بهار و تابستان ۱۳۸۴.ص ۱ الی ۱۳

• چلبی، مسعود( ۱۳۷۵ ). تحلیل شبکه در جامعه شناسی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه

• حاتمی،پریسا(۱۳۸۹) بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی

• حیدری، سعیده و دیگران( ۱۳۸۷ ). ارتباط حمایت اجتماعی درک شده و اندازه شبکه اجتماعی با ابعاد کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان. فصلنامه علمی پژوهشی فیض، شماره۲ تابستان ۱۳۸۷

• خیراله پور ، اکبر ، ۱۳۸۳ ، بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت روانی با تاکید بر سرمایه پایان نامه کارشناسی ارشد « مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی » اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

• دانشجو یان با تأکید بر شبکه های اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مددکاری اجتماعی

• ریتزر، جورج. ( ۱۳۷۴ ). نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی. تهران:

• زاهدی اصل ، محمد ؛ امنیت انسانی زیر ساخت سلامت اجتماعی ؛ نشریه نیکی

• سجادی ، حمیرا ؛ صدرالسادات ، سید جلال ؛ شاخص های سلامت اجتماعی ؛ مجله سیاسی -اقتصادی ، دوره ۱۹ ، شماره ۳۰۴ ، آذر و دی ۱۳۸۳ – صص ۲۵۳

• شولتز ، دوان – شولتز ، سیدنی آلن ( ۱۹۹۸ ) نظریه های شخصیت ، ترجمه یحیی سیدمحمدی ، تهران ، موسسه نشر ویرایش ، ۱۳۷۹

• صادقی ، محمود ، جایگاه دین در سلامت روان ، انتشارات طریق کمال ، ۱۳۷۸

• صالحی هیکویی، مریم( ۱۳۸۴ ). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی شبکه و اعتماد بین شخصی و جنسیت، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهشگری دانشگاه الزهرا.

• طباطبایی تهران. شماره ۵

• عاملی رضایی ، حسین ؛ اهمیت و نقش مشاوره مددکاری اجتماعی در سلامت خانواده ؛خلاصه مقالات اولین کنگره سراسری خانواده و بهتر زیستن ، تهران ، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ، معاونت پژوهش ، ۱۳۷۳ ، ص ۵۲

اینکه به راه دیگری که در اسلام کم و بیش وجود دارد در زمان پیامبر (ص) در مواردی متداول بود و بعدها نیز ادامه یافت، اشاره میشود و آن مبادلۀ اسیران است (واقدی، بی تا، ج۲، ص۲۱۱).
مبادله اسیران نه تنها، انسانیتر و پسندیدهترین راه ها است بلکه کاری است که معمولا انجام آن فقط در موارد لزوم و ضروری امکان پذیر است یعنی در مواردی که میتوان انجام داد که:
اولا- دشمن نیز از طرف مقابل اسیرانی داشته باشد.
ثانیا حاضر به مبادله اسیر باشد تا به مقتضای اهمیت اسیری، تعدادی از اسیران طرف مقابل را آزاد سازد.
در اسلام هم نمونههائی از مبادله اسیر داریم که به آن اشاره میشود (مسعودی، ۱۳۴۹ش، ص۱۶۳-۱۶۰).
ولی قبلا باید یادآور شد که اگر این امکانات نبود و راه های دیگر عملی نشد، آیا راهی جز حبسهای طولانی یا ادغام اسیر در جامعه وجود خواهد داشت یا نه؟ با توجه به اینکه حبس‌های طولانی، زیانهای زیاد، را برای دولت و هم برای کوبیده شدن روحیه اسیران در بر دارد گاهی ادغام اسیران در جامعه راه عملیتر به نظر میرسد (حسنی، ۱۳۷۶، ص۷۴۶).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به همین جهت بردگی هم در این گونه موارد یک راه اضطراری و ناچاری و احیانا تحمیلی در سطح جهانی و نظامهای موجود بوده است که اسلام ناگزیر آن را عملی ساخته است آن هم نه به عنوان تنها راه بلکه بکی از راه ها که اگر آزادی و عفو بدون غرامت یا آزادی با غرامت جنگی( فداء) و مبادله امکان نداشت، امام و حاکم اسلامی میتواند به این اقدام دست زند مخصوصا هنگامی که با اسیران ما چنین عملی میشد که پس از مبادله اسیر در اسلام به بررسی آن مینشینیم. مبادله اسیر همواره به صورت پراکنده در اسلام وجود داشت ولی نخستین مبادله منظم و گروهی اسرا در جنگهای اسلام با روم در حکومت بنی العباس انجام شد ( همان).
اولین مبادله مبادله معروف ابوسلیم اولین مبادله بود که در حکومت بنی عباس وخلافت هارون الرشید در شهر طرسوس در ساحل دریای روم در سی و پنج مایلی طرسوس در سال ۱۷۹ هجری انجام د که پادشاه روم شخصی به نام “نقفور” پسر استبراق بود. گویند همه اسیران از زن و مرد که در روم بودند مبادله شد این کار به دست قاسم بن رشید و به نام او که در “مرج دابق” از ولایت “فنسرین” از ایالت حلب اردو زده بود، انجام گرفت. در این مبادله ابوسلیم خادم رشید که در سال ۱۷۱ هجری از طرف وی عهده دار بنای طرسوس و سالم برلس بربری با سی هزار تن از سربازان اجیر حضور داشت و از مردم بندرهای دیگر از شهرها در حدود پانصد هزار و به قولی بیشتر با لوازم و سلاح و اسب خود حاضر بودند. اسیران مسلمان با کشتیهای جنگی روم در ظاهری آراسته آمده بودند، شمار این اسیران مسلمان که در مدت دوازده روز مبادله شد حدود سه هزار و هفتصد (و به قولی بیشتر یا کمتر) بودند … (واقدی، ج۳، بی تا، ص۱۱۵ ).
مبادله دوم، مبادله ثابت در عصر خلافت رشید بود و در “لامیس” در سال ۱۹۲ هجری انجام شد پادشاه روم “نقفور” پسر “استبراق” بود ناصر بر این مبادله ثابتبن نصربن مالک خزاعی امیر سرحدات و در بندرهای روم بود و چند صد هزار نفر در آن حضور داشتند عده اسیران مسلمانی که در عرض هفت روز مبادله شد، دو هزار و پانصد مرد وزن بود (مسعودی، ۱۳۴۹ش، ص۱۶۳).
مبادله سوم، مبادله خاقان بود در خلافت واثق در محرم سال دویست و سی و یکم در شهر لامس انجام شد. شاه روم میخائیل پسر توفیل بود و ناظر این مبادله خاقان خادم ترک بود و عده مسلمانای که در مدت ده روز مبادله شدند، چهار هزار و سیصد و شصت و دو تن از مرد و زن و یا آنچنانکه در جنگهای صوائف (تابستانی) آمده است، چهار هزار و چهل و هفت تن و به قولی کمتر از این بود … . در این مبادله ابومسلم جرمی حضور داشت که در نواحی روم، و بین مردم آنجا اعتباری داشت و موقعیت آنجا را خوب میشناخت و تالیفاتی در این زمینه و شناخت آن و اخبار و ولایت و راه ها و معبرهای آن و موسم جنگ و تاخت و تاز قلمرو روم ممالک مجاور آن، برجان، بر عز و صقلابه و خزر… داشت و ابومسلم از جانب احمد بن ابی داود، قاضی القضات همراه خاقان بود که هنگام مبادله اسیران را امتحان میکرد (مسعودی، ۱۳۴۹ش، ص۱۶۲).
مبادله چهارم، مبادله شنیف در عصر خلافت متوکل در شوال سال دویست و چهل و یکم در لامس بود پادشاه روم میخائیل پسر توفیل بود و ناظر مبادله شنیف خادم وکیل مخصوص خلیفه بود و جعفربن عبدالوهاب هاشمی قرشی قاضی و علی بن یحیی ارمنی امیر سرحدات شام نیز حضور داشت. تعداد مسلمانانی که در مدت هفت روز آزاد و مبادله شدند، دو هزار و دویست مرد و به قولی دو هزار مرد وزن بودند و رومیان یکصد و چند نفر همراه داشتند که از قلمرو اسلام اسیر گرفته بودند و چند رومی را به جای آن گرفتند (زیرا مبادله در مورد نصاری روا نبود) (همان).
مبادله پنجم مبادله نصربن ازهر و علی بن یحیی در خلافت متوکل در آغاز سال دویست و چهل وشش بود پادشاه روم میخائیل پسر توفیل و ناظر مبادله علی بن یحیی ارمنی امیر سرحدات شام بود. و نضربن ازهرطائی شیعی از شیعههای بنی عباس از جانب متوکل درباره این مبادله به سوی شام و روم فرستاده شده بود. شمار مسلمانانی که در هفت روز مبادله شدند دو هزار و سیصد و شصت و هفت تن مرد و زن بود (مسعودی، ۱۳۴۹ش، ص۱۶۳).
گرچه یکی از متقدمان که در تاریخ تالیفی دارد نقل میکند که در ایام معتز سال دویست و پنجاه و سه نیز مبادلهای به وسیله شفیع خادم، با پادشاه روم به نام “بسیل”، انجام شده است (همان).
مبادله ششم، مبادله ابن طغان در عصر خلافت معتضد در سال دویست و هشتاد و سه، ماه شعبان پادشاه روم الیون، پسر بسیل پدر قسطنطنین بود ناظر این مبادله احمد بن طغان بود که از جانب ابوالجیش خمارویه پسر احمد بن طولون فرمانروای مصر و شام و دیار مضر بود و امارت دربندهای شام و انطاکیه را داشت، برای مبادله در ایام ابوالجیش در سال ۲۷۲ متارکه صلح روی داد و در ذیقعده همان سال ابوالجیش در دمشق کشته شد و مبادله به روزگار جیش بن خمارویه پسر او صورت گرفت و شمار مسلمانان مبادله شده و در مدت ده روز، دو هزار و چهارصدو نود و پنج تن مرد و به قولی سه هزار مرد و زن بودند (مسعودی، ۱۳۴۹ش، ص۱۶۴).
مبادله هفتم، مبادله رستم و معروف است به مبادله خیانت در عصر خلافت مکتفی در ذیقعده سال ۲۹۲ در لامس انجام شد و پادشاه روم همچنان “الیون پسر “بسیل” بود. ناظر بر این مبادله رستم پسر بردوسی فرغانی امیر سرحدات شام بود و شمار مسلمانانی که در مدت چهار روز مبادله شد هزار و صدو پنجاه مرد و زن بود و سپس رومیان خیانت کردند و با بقیه اسیران برفتند (همان).
مبادله هشتم، مبادله رستم معروف به مبادله کامل بود، در خلافت مستکفی در شوال سال ۲۹۵ در لامس انجام شد پادشاه روم الیون پسر بسیل بود ناظر این مبادله رستم و ابن برد بود و شمار کسانی که از مسلمانان آزاد شدند دو هزار و هشتصد و چهل و دو مرد و زن بود (همان، ص۱۶۵).
مبادله نهم، مبادله مونس در عصر خلافت مقتدر در ربیع الاخر سال ۳۰۵ در شهر لامس انجام شد در عصر قسطنطنین پسر الیون ناظر بر مبادله مونس خادم با بشری خادم افشین امیر سرحدات شام و انطاکیه بوده است. شمار مسلمانان مبادله شده در مدت هشت روز سه هزار و سیصد و سی وشش نفر از مرد و زن بود (همان).
مبادله دهم، در رجب سال ۳۱۳ خلافت مقتدر در عرض ۱۹روز سه هزار و نهصد و هشت مرد و زن بودند پادشاه روم قسطنطنین و ناظر بر مبادله مفلح خادم بوالاسود المقتدری بود.
مبادله یازدهم در سال ۳۲۶ در عرض شانزده روز خلافت الراضی بالله بود و شمار مسلمانانی که آزاد شدند شش هزار و سیصد و چند مرد وزن بود (همان).
مبادله دوازدهم در خلافت المطیع بالله ماه ربیع الاول ۳۳۵ در عهد قسطنطنین ۲۴۸۲ مرد وزن مسلمان با اسرا روم مبادله شد، ناظر بر مبادله نصر الثملی، امیر سرحدات شام بود. مسعودی این را آخرین مبادله میداند که بین روم و اسلام واقع شد و مبادلاتی نیز در موارد دیگر وجود داشته است و طرفین گاهی به خاطر اهمیت اسیران با کثرت آنان امتیازاتی نیز به همدیگر میدارند (همان).
۲-۷- امتیازهاى اسلام در مورد اسیران

1. 1. نظام حقوقى اسلام، در باب اسیر داراى سبقت تاریخى است؛ بدین معنا که اسلام زمانى در مورد اسیران مراعات اصولى را به صورت قانون الزامى دانست که در نقاط دیگر دنیا، مقررات حقوقى و قانونى در این زمینه وجود نداشت.

1. 1. در حال حاضر نیز مقررات بین‌المللى از ضمانت اجرایى کافى برخوردار نیست، در حالى که در اسلام همهی توصیه‌هاى این نظام، از جانب مسلمانان، بهعنوان فریضهی الهى لازم‌المراعات مى‌باشد.

1. 1. اسلام دربارهی اسیران جنگى، جنبه‏هاى اخلاقى و انسانى را نادیده نگرفته است، اسیرى که تا چندى پیش دشمن سرسخت اسلام و مسلمین بوده و بهروى آنان شمشیر کشیده بود، اکنون بى‏چاره و بى‏پناه شده و تمام هستى خود را از دست داده است، باز هم هرچه باشد انسان است و بعد از آن همه رنج و مصیبت که دیده، قابل ترحم مى‏باشد. اسلام که در همهحال طرفدار بى‏پناهان و بیچارگان است، به مسلمانان دستور مى‏دهد که تا مى‏توانند با اسیران جنگى مدارا کنند (خبرنامهی همایش اسلام و حقوق بشر دوستانهی بین المللی، شماره اول، ۱۳۸۴، ص۴۲).

1. 1. در قانون اسلام کشتن اسیر به هیچ وجه جایز نیست و به این حکم قرآن صراحت دارد آنجا که مى‏فرماید: (بعد از آن که جنگ تمام شد) یا اسیران را آزاد کنید یا غرامت و فدیه بگیرید (محمد/ ۴).

برای نمونه میتوان به سیره و عمل اهل بیت(ع) در برخورد با اسرای جنگی اشاره نمود: حضرت محمد(ص)، در بعضى از جنگها به مصلحت مسلمین میدانستند که اسرا فدیه بدهند و آزاد گردند، چنانکه در جنگ بدر فدیه گرفتن را ترجیح دادند. آنان که ثروت و مال داشتند، با پرداخت فدیه آزاد گردیدند و چند تن از اسیران که خواندن و نوشتن مى‏دانستند، به دستور پیامبر(ص) به آموزش کودکان مسلمان پرداختند، قرار بر آن بود که هریک از آنان پس از آنکه ده تن از کودکان مسلمان را خواندن و نوشتن آموختند، بدون پرداخت فدیه آزاد گردند و این براى نخستینبار و آخرینبار در تاریخ بشر بود که به فرمان پیامبر(ص)، آموزش و دانش به جاى غنیمت جنگى پذیرفته گشت. در بعضى از جنگها هم اسیران جنگى را بدون قید و شرط آزاد مى‏ساخت چنانکه با اسیران قبیلهی (طى) این چنین رفتار کرد (الهامى، ۱۳۸۷، ص۴۲).
۲-۸- اسارت بغات، راهزنان و مرتدین
فقها بر عدم اسارت زنان و کودکان اهل بغی اتفاق نظر دارند و آنرا خاص مردان کردهاند. کشتن اسرای اهل بغی جایز نیست. اگر دارای نیرو و قدرت باشند، حبس شده تا غائله خاتمه یابد. شیعه امامیه قائل به تفاوت حالات اسرای بغات هستند، که اگر دارای فئه باشند؛ مجروحشان کشته می‌شود و کسانی که از آنان فرار کنند کشته یا اسیر میشوند و اگر دارای فئه نباشند، احکام مذکور بر آنان جاری نمیشود و حکمشان به امام محول میشود (ابن قدامه، ۱۴۱۰ق، ج۱۲، ص۲۵۲؛ زحیلی، ۱۴۱۲ق، ص۱۶۷).
حبس و زندانی اسرای آنان برای بهبود و اصلاحشان انجام میشود. کشتن اسرای حرابه جایز نیست، بلکه به امام تحویل داده میشوند برای امام دادن جواز امان به اسرای حرابه جایز نیست (ماوردی، ۱۴۱۶ق، ص۱۰۱).
اگر راهزنان دچار قتلی شده بودند، کشته میشوند. در واقع آنان ضامن خون و مال کسانی هستند که به آنان تعدی کردهاند. عفو اولیای مقتول تأثیری در قصاص کردن آنان ندارد. اگر این اسرا به مالی تعدی کرده باشند دست و پایشان بر عکس هم قطع میشود و اگر نه قتلی مرتکب شده باشند و نه مالی تعدی کرده باشند بر حسب رأی امام تعزیر میشوند و امام میتواند آنان را ببخشد. دلیل این احکام آیۀ ۳۳ سورۀ مائده است (سرخسی، ۱۴۲۱ق، ج۱۰، ص۹۶).
ارتداد به معنای رجوع و برگشت از دین اسلام میباشد. اگر جمعی مرتد شوند و در جایی دور از مسلمانان با هم جمع شوند و دارای قدرت و نیرو باشند، جنگیدن با آنان بعد از عرضۀ اسلام و عدم قبول کردن آن واجب میشود. کسانی که از آنان اسیر شود اگر توبه نکند، کشته میشود و نزد شافعیه، مالکیه و حنابله در اجرای این احکام بین مرد و زن تفاوتی نیست ولی حنیفه قائل به عدم کشتن زن هستند. باقی گذاشتن آنان با ارتدادشان و دادن فدیه یا دادن امان موقت یا موبد بر آنان جایز نیست و جز برگشت به اسلام راهی ندارند (ماوردی، ۱۴۱۶ق، ص۹۳).
شیخ طوسی در المبسوط چنین می فرمایند:
البته جنگ علیه آنان به دنبال اعلان و هشدار صورت می‌گیرد، درست همان طور که در مورد جنگ با دشمنان خارجی عمل می‌شود. این قتال و نبرد یک منازعه داخلی محسوب شده و قواعد منازعات مسلحانه داخلی بر آن حاکم خواهد بود.
با این همه، چهار تفاوت بین جنگ با این گونه مرتدین و جنگ با دشمنان خارجی وجود دارد:
۱- به هیچ وجه مذاکره صلح صورت نمی‌گیرد و با آنان در سرزمین خودشان صلح منعقد نمی‌شود، در حالی که با دشمنان خارجی می‌توان صلح منعقد کرد.
۲- با مرتدین بنا به ملاحظات مالی، به هیچ وجه مصالحه و سازش جایز نیست، در حالی که در این خصوص با دشمنان خارجی منعی وجود ندارد.
۳- مرتدین را نمی‌توان به بردگی گرفت و زنان آنان را اسیر کرد؛البته در این مورد بین فقیهان اختلاف نظر وجود دارد.

1. 1. اموال مرتدین جزء غنائم محسوب نمی‌شود، حال آن که رزمندگان فاتح می‌توانند از دشمنان خارجی غنیمت بگیرند (شیخ طوسی، ۱۳۸۸، ص۲۵۸).

۲-۹- اسیر مسلمان در دارالحرب
از دیگر تبعات جنگ بین مسلمانان و کفار به اسارت درآمدن تعدادی از مسلمانان به وسیله کفار است. اسیر مسلمان موظف است صادقانه و خالصانه حیثیت و شرافت و پیمان خویش را حفظ کند، اما اگر قولی نداده باشد، در صورت تمایل و توانایی آزاد است که فرار نماید با به اسیر کنندگانش صدمه زند. از نظر اسلام این گروه از مسلمانان که به اسارت کفار درآمده‌اند افراد آزادی بود، و چون دارالحرب مستضعف محسوب می‌شوند باید به هر طریق از آنجا خارج شده و به دار الاسلام بیایند هر چند که مشرکین آنها را آزاد نمایند (حجازی، ۱۳۸۷، ص۱۸۲).
شیخ طوسی در این باره چنین می‌گوید: اگر کفار مسلمانان را آزاد نمایند بدین شرط که از دارالحرب خارج نشوند این شرط باطل بوده، و آنها باید خارج شوند، و حتی اگر مشرکین برای خود از آنها امانی نگرفته باشند باید به غارت و سرقت اموال مشرکین پرداخته و در صورتی که بتوانند و تا آنجا که توان دارند زن و بچه‌های کفار را اسیر نمایند و به دارالاسلام بگریزند (طوسی، ۱۳۸۸، ج۲، ص۲۴). شیخ همچنین بیان می‌دارد: همچنین اگر مشرکین اسیر مسلمانی را بنده خود کردند او باید تا حد توان اموال مشرکین را مورد غارت و سرقت قراردهد و به دارالاسلام بگریزد چون مشرکین از او امان نگرفته‌اند (همان، ص۲۵).
وی در ادامه بیان می‌دارد: اگر مشرکین مسلمانی را آزاد نمایند بنابراین شرط که از او در امان باشند این شرط صحیح است و مشرکین از او در امن خواهند بود اما او باید از دارالحرب خارج شود و اگر مشرکین خواستند مانع از عزیمت او شوند او می‌تواند خطر آنها را از خود دفع نماید و اگر در این میان افرادی از مشرکین کشته شوند او مسؤولیتی ندارد چون آنها با این تعقیبل و جلوگیری از خروج وی امان خود را نقض کرده‌اند و اگر او را به این شرط آزاد نمایند که در دارالحرب اقامت کند و او را وادار به خوردن قسم برای پایبندی به این شرط نکردند. اقامت وی در دارالحرب بوده و او ملزم به آن شرط نمی‌باشد. همچنین اگر او را برای اقامت در دارالحرب وادار به خوردن قسم نمایند و او در خوردن این قسم مکره باشد به خاطر اکراه او قسم منعقد نمی‌شود و اگر در خوردن قسم مکره نباشد باز هم خروج او از دارالحرب اولی، بلکه واجب است و کفار‌ه‌ای نیز بر او به خاطر شکستن قسم واجب نمی‌شود (همان، ص۲۴).
شیخ طوسی همچنین بیان می‌دارد: هر گاه مشرکین، اسیر مسلمان را به این شرط آزاد کنند که مالی را از دارالاسلام برای آنها بیاورد و یا این که خود به دارالحرب بازگردد، وفای بر این شرط بر او لازم نیست (همان).
وی در ادامه بیان می‌دارد که: و اگر او را به شرط فدیه آزاد نمایند چه او در پذیرش این شرط مکره باشد و چه مکره نباشد وفای به این شرط بر او لازم نیست. همچنین امام نیز جایز نیست که برای آزادی ارای مسلمان به جز در صورت ضرورت فدیه بپردازد، چون چنین عقدی فاسد است و اصولاً مسلمانان آزادند و با پول نمی‌توان آنها را خرید و هر گاه مالی به عنوان فدیه برای آزادی آنها به مشرکین پرداخت شود در صورت پیروزی مسلمانان بر مشرکین این مال جزو غنیمت محسوب نشده و به بیت‌المال باز گردانده می‌شود. شیخ این مطلب را چنین بیان می‌دارد (همان، ص۲۵).
وی در جای دیگری چنین می‌فرماید: « وصایا و عهود اسرا هنگامی که آنها به قلم رو اسلامی می‌رسیدند نسبت به اموال اسیر مسلمان متوفی که در منطقه تحت صلاحیت مسلمانان قرار داشت معتبر بوده است» (همان).
در نتیجه از نظر اسلام سپاهیانی که در چنگال دشمن اسیر می‌گردند وظایفی بر عهده دارند که عبارتند از :
اقدام به هرگونه عملی که موجب خسارت به دشمن می‌گردد و یا موجبات آزادی آنان را فراهم می‌کند بکنند مگر این که جانشان در خطر باشد.
از دادن اطلاعات به دشمن خوداری نمایند.
ازشرکت در جنگ علیه اسلام خوداری نمایند. دلیل این دو بند آن است که در اسلام اکراه در قتل دیگران مجازات وبشودگی نیست بلکه مکره و مکرهَ هر دو تا حدود متفاوتی مسؤولند.
از ارتداد خوداری کنند مگر به اجبار و اکراه آن هم در ظاهر و باید تقیه نمایند.
خوداری از تمکین زن اسیر مسلمان بر افراد دشمن مگر این که با خطر مرگ مواجه باشد (حجازی، ۱۳۸۸،‌ ص۱۹۴).
همچنین حکومت اسلامی موظف است که وسایل آزادی اسیران مسلمین را فراهم آورد و گفته شده ‌‌شده است،« در مورد افراد مسلمان وظیفه حکومت اسلامی است که با دادن پول از بیت‌المال به دنبال رهایی آنها باشد. قرآن کریم صریحاً مقرر کرده ایت که سهمی از درآمد دولت باید به آزادی اسرا تخصیص داده شود، که این دستور کمک به اسرا و بردگان جهت به دست اوردن آزادیشان تفسیر شده است» (همان).
تاریخ اسلام مؤید این مطلب است که هر جا امکان تبادل اسرا پیش می‌آمد پیامبر چنین می‌کردند و در این باره است که « عمر تأکید نموده است که باید حداکثر کوشش در استخلاص اسرای مسلمان به وسیله پرداخت غرامت نقدی که از غنایم به دست آمده، یا از موجودی بیت‌المال به عمل آید» (کلینی، ۱۴۰۱، ج۲، ص۶۲۶).
و در همین رابطه خلیفه دوم عمر فرمان داد: « هر اسیر مسلمان در دست غیر مسلمان باید از طریق بیت-المال آزاد شود» (محقق داماد، ۱۳۸۰، ص۱۴۷).

منظور از روایی این است که محتوای ابزار گردآوری اطلاعات یا سوالات مندرج در ابزار دقیقا متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد. یعنی اینکه هم داده های جمع آوری شده از طریق ابزار مازاد بر نیاز پژوهش نباشد و هم اینکه داده های مورد نیاز در رابطه با سنجش متغیرها در محتوای ابزار حذف نشده باشند (حافظ نیا،۱۳۷۸).
با عنایت به آنکه پرسشنامه الگوهای ناسازگار اولیه بر گرفته از مدل یانگ(۱۹۹۸) می باشد، بنابراین استاندارد بوده و همچنین روایی این پژوهش با بهره گرفتن از پرسش نامه خبرگان تأیید گردید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ح) پایایی آزمون^[۳۹]
یک مقیاس یا آزمون زمانی دارای پایایی است که در شرایط ثابت از انجام مکرر آن نتایج یکسان حاصل گردد . پس پایایی آزمون بیانگر قابلیت اعتماد به نتایج آزمون است . قابلیت اعتماد عبارت است از همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات در یک آزمون که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده باشد .
برای محاسبه ضریب قابلیت اعتماد پرسشنامه به عنوان ابزار اندازه گیری اطّلاعات از طرق مختلفی استفاده می شود که در این تحقیق از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. روش آلفای کرونباخ برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه به کار می رود .
خ) ضریب آلفای کرونباخ^[۴۰]
با محاسبه این ضریب می خواهیم ببینیم تا چه حد برداشت پاسخگویان از سولات یکسان بوده است. اساس این ضریب نیز بر پایه طیف ها یا مقیاس هاست. در واقع ضریب آلفای کرونباخ از جمله روش های تعیین پایائی آزمون با تاکید بر همسانی درونی است.
روش آلفای کرونباخ در شرایطی که نمرات سولات نه تنها برای گزینه های دو جوابی بله و خیر، بلکه برای گزینه های چند جوابی مانند طیف پنج گزینه ای لیکرت^[۴۱] نیز قابل استفاده می باشد.
در هر تحقیق و یا پایان نامه ای که بر اساس پرسشنامه تهیه و تنظیم می شود، بایستی ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردد تا از یک سویه نبودن سوالات اطمینان حاصل گردد. این کار وقتی پیش نمونه یا پیش آزمون گرفته می شود انجام می پذیرد.
آلفای کرونباخ، ضریب روائی برای مقیاس های نگرش سنج را به صورت زیر بیان می کند :
جدول شماره ۳-۳- مقیاس سنجش کرونباخ و تحلیل پایایی آن

ضریب پایایی آلفای کرونباخ

شدت

کم
متوسط
زیاد

مقدار آلفای کرونباخ

۴۵/۰
۷۵/۰
۹۵/۰

J : تعداد زیر مجموعه سوال­های پرسشنامه یا آزمون
j: واریانس زیر آزمون jام
: واریانس کل آزمون
از آنجایی که آلفای کرونباخ معمولاً شاخص کاملاً مناسبی برای سنجش قابلیت اعتماد ابزار اندازه ­گیری و هماهنگی درونی میان عناصر آن است.بنابراین قابلیت اعتماد پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق بعد از