هنگامی که دانش کمی درباره مسئله وجود دارد، غالبا مطالعات توصیفی پیشنهاد می‌شود، هدف از تحقیق توصیفی، کاوش و توصیف پدیده‌ها در مورد موقعیت‌های زندگی واقعی است. این روش برای ایجاد دانش جدید درباره مفاهیم یا موضوعاتی که محدود شده ویا تحقیق نشده‌اند، به کار می‌رود(۶۲). مطالعه حاضر از نوع توصیفی است و به صورت مقطعی انجام شد که در آن به بررسی موانع رعایت بهداشت دست از دیدگاه پرستاران بخش‌های نوزادان و NICU چهار بیمارستان منتخب تبریز پرداخته‌ شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جامعه پژوهش:
اولین قدم در نمونه‌گیری، داشتن تعریف روشن از جامعه مورد مطالعه و خصوصیات آن است. جامعه شامل گروهی از افراد است که یک یا چند صفت مشترک دارند و این صفات مورد توجه محقق می‌باشد(۴۹). در این مطالعه جامعه پژوهش کلیه پرستاران شاغل در بخش های نوزادان وNICU بیمارستانهای ۲۹ بهمن، طالقانی، کودکان و الزهرا (س) تبریز می‌باشد.
روش نمونه گیری:
روش نمونه گیری به طریق سرشماری بوده و نمونه پژوهش ، همان جامعه پژوهش بود. مراجعه به تک تک افراد جامعه و جمع کردن اطلاعات از آنها را سرشماری گویند(۶۳). در زمان شروع این مطالعه تعداد پرستاران شاغل در بخشهای نوزادان و NICU مراکز تحت مطالعه در بیمارستان الزهرا (س) ۵۴ نفر، بیمارستان کودکان ۴۶ نفر، در بیمارستان طالقانی ۳۲ نفر و در بیمارستان ۲۹ بهمن ۲۶ نفر بودند که تعداد ۸ نفر از آنان به علت عدم تطابق با معیارهای ورود به مطالعه، کنار گذاشته شدند.
معیارهای ورود:
معیارهای ورود به پژوهش، مشخصاتی هستند که واحد یا عنصر باید دارا باشد تا به عنوان بخشی از جمعیت هدف محسوب گردد(۶۲). معیارهای ورود در این مطالعه شامل موارد زیر بودند:
رضایت جهت شرکت در پژوهش
داشتن حداقل ۳ ماه سابقه کار در بخش های نوزادان یا NICU
معیارهای خروج:
در این مطالعه دو معیار زیر به عنوان معیار خروج مد نظر قرار گرفت:
عدم تکمیل پرسشنامه توسط پرستاران
امضا نشدن برگ رضایت‌نامه توسط پرستاران
زمان مطالعه:
نمونه گیری از بهمن ماه ۱۳۹۲ لغایت اردیبهشت ۱۳۹۳ انجام شد.
مکان مطالعه:
مکان مطالعه بخشهای نوزادان و NICU بیمارستانهای کودکان، طالقانی، الزهرا(س) و طالقانی شهر تبریز بود.
حجم نمونه:
کلیه پرستاران شاغل در بخشهای نوزادان و NICU مراکز مورد نظر شامل۱۵۰ نفر بود که همگی در مطالعه شرکت داده شدند.
مشخصات فردی و اجتماعی نمونه‌های پژوهش:
در این مطالعه ۱۵۰ پرستار شرکت کرده بودند که همه آنها مونث بودند. از میان آنها ۴ نفر سرپرستار و ۴ نفر جانشین سرپرستار(staff nurse) و بقیه پرستار اجرایی بودند، ۹ نفر از پرستاران مدرک کارشناسی ارشد پرستاری داشتند که ۷ نفر آنها در رشته کارشناسی ارشد مراقبتهای ویژه و بقیه کارشناسی پرستاری تحصیل کرده بودند. میانگین سنی پرستاران ۳۳ سال و میانگین سابقه کاری آنها ۸ سال و ۳ ماه بود. میانگین تعداد شیفتهای شرکت کنندگان ۷ شیفت در هفته بود. ۱۲۵ نفر از آنها دوره آموزش بهداشت دست گذرانیده بودند و تنها ۲۵ نفر از آنان
تا کنون در مورد بهداشت دست دوره آموزشی ندیده بودند. از نظر وضعیت استخدام، ۴۸ نفر استخدام رسمی، ۶۸ نفر استخدام پیمانی، ۱۳ نفر استخدام قراردادی، ۳ نفر کار مشخص و ۱۳ نفر
نیروی طرحی بودند. ۵۶ نفر از پرستاران در بخش نوزادان و ۹۵ نفر در بخش NICU مشغول به کار بودند. ۱۵ نفر در شیفت ثابت و ۱۳۵ نفر در شیفت در گردش فعالیت داشتند.
ابزار جمع آوری داده ها:
پرسشنامه مجموعه ای است از سولات کتبی و غالبا مبتنی بر گزینه های مشخص که پاسخ دهنده جوابهای خود را بر آن درج می کند. به هنگامی که پژوهشگر دقیقا می داند در پی چیست و چگونه باید متغیرهای خود را اندازه گیری کند. پرسشنامه ابزاری کارآمد برای گردآوری اطلاعات به شمار می رود. پرسشنامه را می توان به طور حضوری یا از طریق پست میان پاسخ دهندگان توزیع کرد(۶۴).
ابزار جمع آوری شامل پرسشنامه ۳ بخشی بود:
۱-. بخش اول را ۱۵سوال دموگرافیک تشکیل می‌داد که شامل سن، جنس، سابقه کار، سابقه کار در بخش نوزادان، تحصیلات،رشته تحصیلی،نوع شیفت، سمت، بخش محل فعالیت، تعداد شیفت در هفته،وضعیت استخدام،وضعیت تاهل، حضور در کلاسهای آموزشی بهداشت دست و تعداد دوره‌ها، میزان درآمد بود.
۲- بخش دوم مربوط به موانع بهداشت دست، که حاوی ۴۹سوال بود و در چهار حیطه فردی (۱۲ سوال)، مدیریتی(۲۰ سوال)، تجهیزات(۱۰ سوال)و محیطی(۷ سوال) به
بررسی موانع رعایت بهداشت دست از دیدگاه پرستاران می‌پرداخت. این ابزار پرسشنامه محقق ساخته بود که بر اساس مروری بر متون، منابع، مقالات وگایدلاین ها تدوین شد. امتیازات در مقیاس لیکرت وبه صورت«خیلی کم(۱ نمره)، نسبتا کم(۲نمره)، نسبتا زیاد(۳نمره) و خیلی زیاد(۴نمره)» طبقه بندی شد، سپس میانگین نمرات هر گویه در هریک از طبقات محاسبه شده و در نهایت به ترتیب از بیشترین تا کمترین امتیاز رتبه بندی گردید. همچنین برای هر کدام از گویه‌ها فراوانی و درصد پاسخ به هر گزینه از مقیاس لیکرت (خیلی کم، نسبتا کم، نسبتا زیاد، زیاد) محاسبه شد.
۳- بخش سوم پرسشنامه به بررسی آگاهی پرستاران از بهداشت دست پرداخت، و یک پرسشنامه محقق ساخته بود که بر اساس مروری بر متون، منابع، مقالات وگایدلاین ها تدوین شد، و داراری ۱۵ سوال ۴ گزینه ای بود هر سوال فقط یک پاسخ صحیح داشت و میزان امتیاز بین صفر تا ۱۵ بود، کسب نمره ۵ – ۰ به عنوان نمره آگاهی ضعیف، ۱۰- ۶ آگاهی متوسط و ۱۵- ۱۱ به عنوان نمره آگاهی خوب محسوب شد این پرسشنامه در چند حیطه به بررسی آگاهی پرستاران در مورد بهداشت دست پرداخت که حیطه‌ها شامل : موقعیت‌های بهداشت دست ( چهار سوال )، کنترل عفونت ( چهار سوال )، محلول‌های ضدعفونی کننده ( چهار سوال ) و تعریف بهداشت دست ( سه سوال ) بود.
اعتبارعلمی(روایی) ابزار:
روایی ابزار عبارت است از توانایی ابزار مورد نظر در اندازه‌گیری صفتی که آزمون برای آن طراحی شده است و شامل روایی صوری، محتوا و … می‌باشد(۶۲).
جهت تعیین روایی ابزار اول، از دو روش روایی محتوایی کمی و کیفی استفاده شد و ابزار بر اساس نظر ۹ تن از اساتید دانشکده پرستاری و ۵ نفر از متخصصین کودکان و نوزادان اصلاح گردید. در بررسی کیفی محتوی از متخصصان خواسته شد تا بر اساس رعایت دستور زبان، استفاده از کلمات مناسب و قرارگیری گویه ها در جای مناسب، بازخورد لازم را انجام دهند. در بررسی کمی روایی محتوی، از شاخص روایی محتوی (CVI) و نسبت روایی محتوی (CVR) استفاده شد. برای تعیین نسبت روایی محتوی از گروه خبرگان خواسته شد تا هر سوال را بر اساس طیف سه قسمتی ( ضروری است، مفید است ولی ضروری نیست و ضرورتی ندارد) بررسی نمایند که این مقدار برای پرسشنامه اخیر برابر با ۵۵/۰ محاسبه شد و بر اساس جدول لاوشه^[۲۰] مقدار بالاتر از ۵۱/۰ به عنوان حد قابل قبول محسوب شد(۶۵). جهت بررسی شاخص اعتبار محتوا نیز، پرسشنامه ابزار در اختیار ۱۴ تن از صاحبنظران قرار گرفت و از آنان درخواست شد تا بر اساس شاخص اعتبار محتوای والتس و باسل میزان مربوط بودن، واضح بودن و روان بودن هر یک از گویه های موجود در ابزار را از نمره ۱ تا ۴ تعیین نمایند، امتیاز شاخص اعتبار محتوا برای هر گویه از طریق تقسیم تعداد متخصصان موافق رتبه ۳ و ۴ برای گویه بر تعداد کل متخصصان محاسبه شد، سپس بر اساس میانگین نمرات شاخص اعتبار محتوای همه گویه‌های ابزار، متوسط شاخص اعتبار محتوای ابزار محاسبه گردید. در این روش گویه‌های دارای نمره بالاتر از ۷۹/۰ مناسب تلقی، بین ۷/۰-۷۹/۰
اصلاح شد و کمتر از ۷/۰ غیرقابل قبول محسوب شد(۶۶).بر این اساس از ۵۳ سوال اولیه پرسشنامه مربوط به بررسی موانع ، ۶سوال حذف، ۳ سوال اضافه و ۱۱ سوال نیز اصلاح شد.
پرسشنامه دوم نیز توسط ۱۰ نفر از اساتید دانشکده پرستاری و پزشکی از نظر روایی محتوی بررسی شد که سه نفر از صاحبنظران از اساتید فوق تخصص نوزادان و مابقی از اساتید دانشکده پرستاری بودند، بر اساس روایی انجام شده تعداد ۲۵ سوال اولیه پرسشنامه در هم ادغام و به ۱۴ سوال تقلیل یافت و یک سوال اضافه و دو سوال اصلاح گردید، همچنین سوالات بر اساس نظر اساتید حیطه‌بندی شد.
اعتماد علمی(پایایی) ابزار:
منظور از پایایی یک ابزار، ثبات آن است و ابزاری از پایایی لازم برخوردار است که اگر در زمان‌های متفاوت روی افراد یکسانی اجرا شود، نتیجه یکسانی بدست آید(۶۲). در این مطالعه جهت سنجش پایایی ابزارها، بعد از انجام مطالعه بر روی ۳۰ نفر، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد که ضریب آلفا ۸۸/۰برای پرسشنامه اول و ۸۱/۰ برای پرسشنامه دوم محاسبه شد.
روش تجزیه وتحلیل داده‌ها:
داده‌های پژوهش بعد از وارد شدن در نرم افزار ۱۷ spss ، با بهره گرفتن از آمار توصیفی ( میانگین و انحراف معیار برای داده های کمی، درصد و فراوانی برای داده‌های کیفی ) و نیز آمار استنباطی ( با آزمونهای تی تست، آنالیز واریانس یک طرفه)، همبستگی و رگرسیون خطی چند متغیره تجزیه و تحلیل شد.
روش اجرا:
محقق پس از نوشتن پیش نویس طرح تحقیقی خود با عنوان ” بررسی دیدگاه پرستاران بخشهای نوزادان نسبت به موانع فردی و سازمانی رعایت بهداشت دست ” و تصویب نهایی آن، جهت گرفتن مجوز رسمی از کمیته اخلاق دانشگاه اقدام کرد، پس از اخذ مجوز ( به شماره۱۰۳۳۰/۴/۵ به تاریخ ۲۸/۱۱/۹۲ )، معرفی نامه برای ورود به محیط پژوهش از طرف مسئولین ذیربط دانشگاه علوم پزشکی تبریز تنظیم شد، سپس محقق با در دست داشتن معرفی نامه، به مراکز پژوهشی تعیین شده مراجعه کرده و با کسب اجازه از ریاست و مدیریت این مراکز، موافقت آنان را جهت ورود به محیط پژوهش اخذ نمود. برگه رضایت آگاهانه شامل: توضیحی از اهداف مطالعه، ضرورت و نحوه انجام مطالعه و علت انتخاب پرستاران برای شرکت در این تحقیق، در اختیار پرستاران قرار گرفت و بعد از امضا و اعلام رضایت جمع آوری شد، پرسشنامه ها بی‌نام بود و به همه پرستاران اطمینان داده شد که اطلاعات آنها محرمانه حفظ خواهد شد. محقق بعد از بررسی معیارهای ورود به مطالعه، پرسشنامه‌ را در اختیار شرکت کنندگان قرار داد و پس از تکمیل جمع آوری کرد. در مورد پرسشنامه آگاهی، از شرکت کنندگان خواسته شد تا پرسشنامه در حضور محقق تکمیل و عودت داده شود. پرسشنامه موانع نیز در صورت شلوغ نبودن واحد، در همان لحظه تکمیل و عودت داده می‌شد. برای افزایش رغبت پرستاران جهت تکمیل پرسشنامه با توجه به مشغله زیاد، هدایایی جهت قدردانی از همکاری، برای همه آنها در نظر گرفته شده بود.
ملاحظات اخلاقی
کسب اجازه نامه شروع کار از معاونت پژوهشی دانشکده پرستاری ومامایی
ارائه معرفی نامه و هماهنگی لازم با مراکز مورد نظر به منظور نمونه گیری
شرح کامل اهداف پژوهش و روش کار به مسئولین مراکز و کلیه واحدهای پژوهش
اخذ رضایت کتبی از واحدهای مورد پژوهش قبل از ورود به پژوهش
معرفی خود و اخذ رضایت آگاهانه از واحدهای مورد پژوهش
احترام به واحدهای مورد پژوهش واطمینان دادن به آنها در مورد محرمانه بودن اطلاعات
تحویل خلاصه نتایج به مسئولین محترم مراکز بهداشتی،درمانی در صورت درخواست ایشان
اختیار وآزادی کامل نمونه ها در هر مرحله از اجرای کار برای ادامه یا انصراف از همکاری
رعایت کامل اصول اخلاقی در استفاده از منابع و سایر تحقیقات توسط پژوهشگر
فهرست جداول:
جدول ۱- مشخصات فردی پرستاران(متغیرهای کمی)
جدول ۲- مشخصات فردی پرستاران(متغیرهای کیفی)
جدول ۳- ادامه مشخصات فردی پرستاران(متغیرهای کیفی)
جدول۴- توزیع فراونی مطلق و درصد پاسخها نسبت به موانع فردی رعایت بهداشت دست
جدول۵ – رتبه بندی موانع فردی رعایت بهداشت دست