رمز پویایی و توسعه یافتگی هر نظام اجتماعی در دنیای امروز رابطه مستقیمی با سطح فرهنگ آحاد آن جامعه دارد. فرهنگ که به وجهی به شیوه چگونه زیستن اعضای یک جامعه گفته می شود؛ می تواند محدود و بسته و یا مشارکتی و آگاهانه باشد. در جوامعی که فرهنگ غالب آن، فرهنگ تابعانه یا محدود باشد؛ نظام سیاسی به صورت گسترده اعمال حاکمیت می کند. به دلیل همین با گستردگی ساختار و حجیم بودن فعالیت نظام سیاسی اولا خدمات رسانی به جامعه از آنجا که جامعه دارای ماهیتی بی شکل و توده وار است با مشکلات متعددی همراه خواهد بود و ثانیا وجود همین گستردگی ساختاری و حجم فعالیت، امکان فساد در نظام سیاسی افزایش می دهد. شواهد عینی و تاریخی بسیاری برای ناکارآمد بودن نظام سیاسی و گسترده و حجیم وجود دارد. به همین دلیل است که در رویکردهای نوین مدیریت جامعه در قالب اندیشه‌های سیاسی تدابیری اندیشیده می شود که از حجم و گستردگی ساختار و فعالیت حکومت ها کم می کند و حجم و میزان فعالیت‌های اجتماعی می افزاید. سازمان‌های مردم نهاد می توانند با ایجاد شرایط و زمینه‌های مناسب، مردم را به زندگی و فرهنگ مشارکتی سوق دهند. هر اندازه که سطح کنش ها و رفتارهای اجتماعی آگاهانه و مسئولانه تر باشد؛ حضور و مشارکت آنها تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.( سلطانی عربشاهی، ۱۳۸۳ به نقل ازوحیدیان،۱۳۹۲: ۱۵).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-۴-۷- سازمان‌های مردم نهاد می توانند آگاهی‌های اجتماعی مردم را افزایش دهند.

یکی از راه هایی که سازمان‌های مردم نهاد می توانند برای افزایش سطح فرهنگ مشارکتی مردم به کار گیرند؛ افزایش آگاهی‌های اجتماعی مردم است. حضور فعال و آگاهانه مردم در تحقق اهداف اجتماعی در جوامعی امکان پذیر است که نسبت به مبانی فکری عمل خود وقوف داشته باشند. کمک به پیشبرد اهداف سازمان‌های غیر حکومتی مردم نهاد هنگامی جامعه را به سمت توسعه یافتگی سوق می دهد و هزینه‌های آسیب پذیریش را به حداقل می رساند که مردم نسبت به تمامی این رفتارها و ضرورت مشارکت فعال و مسئولانه در آن آگاهی داشته باشند. ممکن است که تعداد بسیاری از اعضای جامعه به بسیاری از مشکلات اجتماعی مبتلا نباشند؛ اما عدم ابتلا به یک مشکل، به لحاظ اخلاق اجتماعی، نباید منجر به بی تفاوتی نسبت به مبتلایان آن توسط سایر اعضای جامعه شود. مشکلات زنان، کارگران، دانشجویان، معتادان، خانواده‌های بی سرپرست، فقرا و… مشکلاتی نیستند که فقط به خود آنها مربوط باشند. همه شهروندان باید در قبال رفع این مشکلات احساس مسئولیت نمایند. شکل گیری سازمان‌های مردم نهاد که هر کدام به بخشی از این مسائل و مشکلات اجتماعی نیز می پردازند؛ رافع تکلیف از سایر شهروندان نیست و نباید باشد. تحقق برنامه ریزی تخصصی این سازمان ها نیازمند مشارکت فعالانه همه مردم و مسئولان سیاسی و مدیریتی است. چراکه به جز چند مشکل همچون سیل، زلزله، بیماریهای اپیدمی و حوادث انسانی مانند جنگ، سایر مسائل و مشکلات جنبه عمومی ندارند و لذا احساس مسئولیت در قبال رفع آن مشکلات صرفا از طریق افزایش آگاهی ها و بیداری و تقویت وجدان اجتماعی امکان پذیر می باشد(وحیدیان،۱۳۹۲: ۱۶). علاوه بر سازمان‌های مردم نهاد در کنار فعالیت‌های تخصصی، کارکرد آموزشی نیز دارند. آنها از طریق انتشار روزنامه، بولتن، کتاب، مجله به نقد مسائل و مشکلات اجتماعی و نیز سیاست‌های حکومت و… می پردازند که این امر موجب افزایش آگاهی‌های اجتماعی مردم می شود.

۲-۲-۴-۸- سازمان‌های مردم نهاد ظرفیت و توان بالایی برای جذب نخبگان اجتماعی دارند.

ظرفیت پذیرش و به کارگیری تمام نیروهای نخبه در زمینه‌های مختلف توسط نظام سیاسی به دلیل محدودیت‌های ساختاری امری غیر ممکن است. زیرا نخبگان و بویژه نخبگان مرتبط با حوزه‌های مسائل اجتماعی زمانی می توانند کارکرد خود را به خوبی انجام دهند که نسبت به سایر ساختار نظام سیاسی دارای استقلال باشند. استقلال نخبگان از حکومت به آنان این اجازه را می دهد که بهتر بتوانند نظام سیاسی- مدیریتی را در خصوص وضع قوانین و عملکردها در حوزه‌های تخصصی خود مورد ارزیابی قرار دهند.
ساختار مستق و غیر وابسته سازمان‌های مردم نهاد این امکان را برای نخبگان فراهم می کند تا آنان بتوانند بدون درگیر شدن در تبعات ناشی از وابستگی به دولت به طور تخصصی به ارزیابی وضعیت موجود، علل ایجاد آن و راهکارهای برون رفت از آن مشکلات بپردازند. به طور کلی نخبگان علمی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، صنعتی، هنری و… توانمندی‌های بالقوه وسیعی دارند که می توانند در چارچوب سازمان‌های مردم نهاد، آن توانمندی‌های بالقوه را به بالفعل تبدیل کنند(وحیدیان،۱۳۹۲: ۱۷).

۲-۲-۴-۹- سازمان‌های مردم نهاد می توانند به ایجاد هماهنگی و انسجام اجتماعی در جامعه بپردازند.

یکی از ویژگی‌های مثبت سازمان‌های مردم نهاد که حاصل تمامی موارد اشاره شده فوق است؛ ایجاد هماهنگی و انسجام در جامعه است. اهمیت این موضوع زمانی روشن می شود که بدانیم حتی اگر تمام مولفه‌های توسعه یافتگی فراهم باشند؛ اما ساختار اجتماعی نامنسجم باشد آن مولفه ها نمی توانند موجبات توسعه یافتگی را فراهم آورند. ایجاد هماهنگی و انسجام به معنای یکسان سازی جامعه، حذف و یا تعدیل تعددها و تکثرهای موجود در جامعه نیست. این در حالی است که در وجود رویکرد یکسان ساز در مدیریت کلان اجتماعی عملا به معنای حذف گروه‌های مختلف موجود در جامعه و سازمان هایی است که این تعددها و و تکثرها را ساماندهی می کنند. جوامع توده وار و اندیشه هایی که ساخت این جوامع را تأئید و تقویت می کنند؛ نسبت به نهادهای اجتماعی و به ویژه سازمان‌های مردم نهاد، رویکرد مثبتی ندارند و همواره درصدد تضعیف و یا حذف اینگونه نهادها در جامعه هستند. اتخاذ چنین رویکردی موجب ناهنجاری فراوانی در جامعه می شود که مهمترین اثر آن توسعه نیافتگی و کاهش توانمندی‌های نظام سیاسی برای پاسخگویی مناسب به تقاضا و خواسته‌های اجتماعی مردم در تمامی سطوح است. به بیان دیگر در اندیشه و رویکرد سیاسی توده گرایانه واقعیت متکثر گروه‌های مختلف اجتماعی تغییر نمی کند؛ بلکه نادیده انگاشته می شود و این نادیده انگاشته شدن موجب می شود که تدابیر، برنامه ها و سیاست‌های کلان اجتماعی منطبق با واقعیات و نیازمندی‌های اجتماعی نباشد. این عدم انطباق از یک سو باعث افزایش مسائل و مشکلات می شود و از سوی دیگر در درازمدت موجب نارضایتی عمومی از عملکرد نظام سیاسی خواهد شد. لذا سازمان‌های مردم نهاد در صورتی که کارکردهای ذکر شده در سطوح فوق را به خوبی انجام دهند؛ بدون آنکه آسیبی به منافع و نیازهای واقعی گروه‌های مختلف اجتماعی وارد شود؛ می توانند عامل چنین انسجامی در کنار سایر نهادهای اجتماعی باشند(وحیدیان،۱۳۹۲: ۱۸).

۲-۲-۴-۱۰- سازمان‌های مردم نهاد می توانند به کاهش و کنترل خشونت‌های اجتماعی در جامعه بپردازند.

مهمترین عواملی که جامعه را به سمت خشونت سوق می دهد؛ عبارتند از تصمیم گیری‌های غیر منطبق با نیازهای واقعی جامعه، نقدناپذیری ساخت و عملکرد دولت بی توجهی نسبت به مسائل و مشکلات اقشار و طبقات مختلف اجتماعی، اتخاذ سیاست ها و تصمیم گیری‌های تبعیض آمیز، ناعادلانه بودن توزیع امکانات میان سطوح مختلف جامعه و… سازمان‌های غیر حکومتی مردم نهاد هنگامی که از توانایی انجام کارکردهای مرتبط با ساخت‌های تخصصی خود برآیند؛ تأثیر بسیار زیادی بر کاهش تنش ها و خشونت‌های اجتماعی می گذارند. از این منظر آنچه خشونت‌های اجتماعی را افزایش می دهد«احساس ناکامی» است. این احساس هنگامی که در بستر تفکری شکل بگیرد که ناکامی‌های موجود را ناشی از ساختار ناعادلانه نظام اجتماعی بداند؛ برای جبران آن ناکامی ها و رسیدن به خواسته‌های خود دست به هر کاری می زند. از سوی دیگر با توجه به اینکه ساخت اجتماعی را ناعادلانه برای رسیدن به اهداف و خواسته‌های خود می داند تلاش می کند تا به انحای مختلف قوانین آن جامعه را نقض کند و همین اقدام برای نقض قوانین او را به خشونت سوق می دهد. در این خشونت طلبی دو هدف نهفته است: اول آنکه فرد یا گروه خشونت طلب بتواند از طریق نقض آن قوانین ناعادلانه به اهداف و خواسته‌های خود برسد. دوم آنکه اگر در راستای تحقق اهداف و خواسته‌های خود موفق نشود؛ بتواند با نقض قوانین ناعادلانه و اعمال خشونت علیه وضع موجود، بخشی از سرخوردگی ها و ناکامی هایش را تسکین دهد. البته نظام سیاسی نیز در مقابل آنها می ایستد که بعضا موجب رفتارهای خشونت آمیز می شود. تصادم این دو خشونت و سرکوبی گروه های خشونت طلب توسط نهاد سیاست؛ ناعادلانه بودن وضعیت موجود را برای اذهان تداعی می کند که این امر موجب خشونت‌های جدی و بزرگتر بعدی می شود و… . سازمان‌های مردم نهاد با توجه به ماهیتی که دارند می توانند شرایط مناسبی را برای رفع احساس ناکامی در میان اقشار مختلف جامعه فراهم آورند. در چنین بستری که توسط سازمان‌های مردم نهاد ایجاد می شود؛ گروه های مختلف اجتماعی و همچنین نهادهای حکومتی می توانند در یک رابطه هماهنگ و مبتنی بر حس همدردی به ایجاد شرایط مطلوب برای عموم شهروندان به ویژه اقشار آسیب پذیر کمک کنند.(وحیدیان،۱۳۹۲: ۱۹-۱۸).

۲-۲-۵٫ سازمان‌های مردم نهاد جوانان:

مفهوم مشارکت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از جایگاه ویزه ایی برخوردار است. در اصول ۳، ۸، ۲۹، ۵۹ و ۱۰۴ قانون اساسی به مشارکت مردم در امور تصریح شده است. دولت جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر تعالیم دینی و ارزش‌های بنیادین آن، ویژگی ها و عناصر فرهنگی انقلاب اسلامی، شرایط روانی و اجتماعی جوانان کشور و استفاده از تجارب جهانی توسعه مشارکت ملی را در قالب گسترش نهادهای مدنی جوانان در دستور کار خود قرار داده است. بر این اساس، سازمان ملی جوانان (سابق ) بخشی از فعالیت خود را صرف فرهنگ سازی در حوزه مشارکت فعال جوانان در قالب تشکل‌های غیر دولتی کرده است. به استناد مصوبه ۱۷/۱۲/۱۳۷۸ شورای عالی اداری برای برسمیت بخشی به فعالیت سازمان‌های غیر دولتی در کشور و به موجب تأئیدیه ۱۸/۴/۱۳۷۹ سازمان امور اداری و استخدامی کشور در خصوص تعیین سازمان ملی جوانان و براساس ماده۱۵۷ قانون برنامه سوم توسعه کشور و آیین نامه اجرایی آن(۱۵/۹/۱۳۷۹) هیئت محترم وزیران به ساماندهی حوزه فعالیت سازمان‌های غیر دولتی جوانان مبادرت ورزید. لذا از سال ۱۳۷۹ با عنایت به بخشنامه ۴۵۵/۱۴ شورای عالی اداری به تاریخ ۱۷/۱۲/۱۳۷۸ سازمان ملی جوانان برای متقاضیان تأسیس سازمان غیر دولتی جوانان (رده سنی۲۹-۱۵) اعتبارنامه فعالیت صاد کرده است(شمس فلاورجانی،۱۳۸۷: ۱ و ۷). اما با توجه به تلاش‌های انجام شده در سازمان ملی جوانان هنوز هم تعداد سازمان‌های به ثبت رسیده اندک می باشند. با توجه به نرخ جمعیت جوان ایران که ۳۵ درصد آن را به خود اختصاص داده است و بر این اساس ایران جزء کشورهای جوان دنیا محسوب می شود. تعداد جوان‌های عضو سازمان‌های غیر دولتی جوانان در ایران تنها ۶۸/۰ درصد را به خود اختصاص داده است و این در مقایسه با کشورهای پیشرفته مانند آلمان که ۲۵ درصد جوانانش در تشکل‌های غیر دولتی فعال هستند؛ رقم ناچیزی است^[۷].
سازمان غیر دولتی یا مردم نهاد جوانان، سازمانی است که با اهداف خیرخواهانه دارای شخصیت حقوقی مستقل، غیردولتی و غیرانتفاعی که برای انجام فعالیت داوطلبانه با گرایش‌های غیرسیاسی و براساس قانونمندی و اساسنامه مدون و رعایت چارچوب قوانین موضوعه کشور و مفاد آیین نامه اجرایی آن فعالیت می کند. این تشکل ها توسط جوانان اداره شده و خود اداره کننده آن می باشند(شمس فلاورجانی، ۱۳۸۷: ۵).
به بیان دیگر سازمان غیر دولتی یا مردم نهاد جوانان به آن دسته از سازمانهای مردم نهاد گفته میشود که با حضور و عضویت جوانان تشکیل شده و فعالیت میکنند. معادل بین المللی که از اصطلاحات شناخته شده و متداول استyouth NGOs که مورد توجه بسیاری از آژانسهای تخصصی و ارگانهای سازمان ملل متحد و دیگر سازمانهای بین المللی قرار داشتهاند. گذشته از شرط جوان بودن مؤسسین و اعضای سازمانهای غیردولتی جوانان که بر اساس رعایت گروه سنی تعریف شده برای جوانان انجام میشود و قاعدتاً در هر کشوری نیز تحت تأثیر تعریف ملی آن کشور از گروه جوانان قرار خواهد گرفت. یک شرط دیگر برای سازمان مردم نهاد جوانان بودن نیز لازم است. اما این شرط چیست؟ شرط مهم دیگر برای اینکه یک سازمان مردم نهاد در زمره سازمانهای مردم نهاد جوانان قرار گیرد این است که مدیریت این سازمانها باید توسط خود جوانان صورت گیرد. علت چنین امری به هدف اولیه از تأسیس و ترویج و توسعه این قبیل سازمانها برمیگردد. دولتها با حمایت از چنین سازمانهایی فیالواقع قصد دارند مشارکت جوانان ارتقا یافته و از طریق اداره یک سازمان مردم نهاد جوانان با کار تشکیلاتی و سازمان یافته آشنا شوند و توانایی های مدیریتی آنها افزایش یابد. مدیریت جوانان در یک سازمان مردم نهاد که با هزینه های شخصی افراد و با هزینهای غیر از بودجه عمومی کشور انجام میشود نوعی تمرین مدیریت است تا در آینده این گونه جوانان بتوانند در عرصه های مدیریتهای عمومی کشور حاضر شوند و هزینه های عمومی برای ارائه سیاستها و برنامهها و خدمات عمومی را کاهش دهند.
طبق آنچه در حال حاضر توسط وزارت ورزش و جوانان اعلام شده است یک سازمان مردم نهاد جوانان باید اهداف ذیل را دنبال کند:
«ضرورت تشکیل سازمانهای مردم نهاد، آشنا ساختن جوانان با کلیه ویژگیهای لازم برای همکاری در یک اجتماع کوچک است که در زمینهای خاص فعالیت مینمایند. لذا تحقق این امر مشارکت جوانان در برنامههای کلان توسعه کشور و همچنین ایجاد روحیه مسئولیتپذیری و همگرایی با ارزشهای حاکم بر نظام اسلامی را در یک فرایند عملی در جوانان بوجود میآورد و ایشان را برای ورود به فعالیتهای جاری کشور و تصدی مناسب آماده میسازد. در این خصوص اهداف زیر جهت تاسیس یک سمن در نظر گرفته میشود:
۱) فراهم ساختن شرایط تجربه زندگی و تقویت روحیه مسئولیت پذیری، وظیفه شناسی و پیشتازی جوانان در پیشبرد اهداف ملی و آرمانی.
۲) فراهم ساختن شرایط مشارکت فعال و مؤثر جوانان در صحنههای فرهنگی و اجتماعی.
۳) توسعه نقش جوانان در سازندگی کشور و استفاده بهینه از منابع انسانی جوانان برای تحقق توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور.
۴) پرورش روح خلاقیت و هدایت قوه ابتکار جوانان در مسیر سازندگی و رفع نیازمندیهای اساسی جامعه اسلامی.
۵) فراهم ساختن شرایط و امکانات لازم برای بهرهگیری از استعدادهای فطری و توانایی های انسانی در دوران جوانی.
۶) فراهم ساختن زمینه های جامعهپذیری و شیوه های وفاق و سازگاری جوانان با همسالان و محیط اجتماعی در جریان زندگی.
۷) فراهم ساختن شرایط مشارکت عمومی در فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی جوانان»^[۸]

۲-۲-۵-۱٫ ویژگی‌های سازمان‌های مردم نهاد جوانان

به طور کلی تمامی ویژگی هایی که بر سایر سازمان‌های مردم نهاد مترتب می باشد؛ بر سازمان‌های مردم نهاد جوانان نیز تطبیق می کند؛ بدین ترتیب که:

۲-۲-۵-۱-۱- سازمان‌های مردم نهاد جوانان غیر دولتی است.

سازمان‌های مردم نهاد جوانان دارای هویت و شخصیت حقوقی مستقل بوده و به دولت و نهادهای حکومتی وابستگی ندارند؛ این استقلال در سه مورد مشهود است:
۱- استقلال در مالکیت: موسسین سازمان‌های غیردولتی جوانان نباید به سازمان ها و نهادهای حکومتی و دولتی هیچگونه وابستگی داشته باشند.
۲- استقلال در مدیریت: هیچ یک از نمایندگان شخصیت‌های حقوقی نمی توانند به عضویت تشکل غیر دولتی جوانان درآمده و در نتیجه مدیریت تشکل را بر عهده داشته باشند.
۳- استقلال در بودجه و تأمین مالی: چنانچه تشکلی در یکی از نهادهای دولتی یا حکومتی دارای بودجه اختصاصی باشد به عنوان تشکل غیر دولتی جوانان شناخته نشده و دولتی محسوب می‌شود.

۲-۲-۵-۱-۲- سازمان‌های مردم نهاد جوانان غیرسیاسی است.

با توجه به اینکه براساس قانون احزاب مصوب ۷/۶/۱۳۶۰ مجلس شورای اسلامی هرگونه اعلام حمایت از اشخاص حقیقی و حقوقی یا اقدام در جهت عضویت یا فعالیت در نهادهای قدرت و حکومیت، فعالیت سیاسی محسوب می شود. لذا سازمان‌های مردم نهاد جوانان باید مبری از هر گونه فعالیت سیاسی باشند.

۲-۲-۵-۱-۳- سازمان‌های مردم نهاد جوانان غیرانتفاعی است.

اختصاص انحصاری درآمدها به توسعه و تقویت سازمان و ممنوعیت انجام هر گونه فعالیت با هدف توزیع سود حاصله میان اشخاص و اعضاء سمن‌های جوانان(شمس فلاورجانی، ۱۳۸۷: ۵).

۲-۲-۵-۲٫ کارکردهای سازمان‌های مردم نهاد جوانان

سازمان‌های غیر دولتی جوانان کارکردهای فردی و اجتماعی متنوعی دارند که بستگی به موضوع فعالیت آنها دارد. در بعضی از تشکل‌های غیر دولتی جوانان مشارکت جوانان بسیار گسترده می شود. به طور کلی نگاه جوانان به تشکل‌های غیر دولتی نگاه مثبت و سازنده است. فعالیت‌های جوانان در این تشکل ها با انگیزه کسب تجارب اجتماعی و سیاسی است و این بزرگترین نقطه قوت و موتور محرکه آنها قلمداد می شود. اگر این انگیزه با آگاهی از منافع گروه و کارگروهی همراه شود می توان امیدوار بود که این تشکل ها بتوانند زمینه مناسبی برای برانگیختن مشارکت‌های داوطلبانه جوانان در مسیر توسعه پایدار با حفظ سنن و ارج نهادن به فرهنگ والای ملی باشند.
به طور کلی موضوعاتی که سازمان‌های غیر دولتی جوانان جهت فعالیت انتخاب می کنند؛ عبارتند از: ۱-اعتقادی و مذهبی، ۲-امور زنان و دختران،۳- بهداشت و سلامت، ۴- تاریخی و حفظ آثار فرهنگی، ۵- حقوق جوانان، ۶- خدمات داوطلبانه و امدادی، ۷- درمان و توان بخشی، ۸- رسانه ایی و ارتباطی، ۹- علمی وپژوهشی،۱۰- عمران وآبادانی، ۱۱- فعالیت‌های بشردوستانه،۱۲-فناوری اطلاعات،۱۳-کارآفرینی و اشتغال، ۱۴- گردشگری، ۱۵-محیط زیست،۱۶- مواد مخدر و ایدز، ۱۷- نیکوکاری و امور خیریه، ۱۸- ورزشی،۱۹- هنری و ادبی،۲۰- احیای هویت دینی،۲۱- فرهنگ ایثار، ۲۲- ترویج فرهنگ ازدواج، ۲۳- فعالیت‌های جهادی،۲۴- فعالیت‌های علمی،۲۵- توسعه شهری، ۲۶- امام و انقلاب اسلامی و…(همان: ۷-۶).

۲-۲-۵-۳٫ وضعیت سازمان‌های مردم نهاد جوانان

جدول ۲-۱- تعداد سازمان‌های غیر دولتی جوانان را به تفکیک موضوع فعالیت در استان تهران

ردیف

موضوع فعالیت سمن‌های جوانان

تعداد

17
کیم(2002) و ویروماسون(1999)، توانمندسازی را همان مدیریت مشارکتی، یعنی مشارکت زیر دستان در تصمیم گیری ها و حداکثر ساختن درگیری آنها در سازمان می دانند.
توانمندسازی عبارت است از آموختن چیزهایی به دیگران که می توانند انجام دهند تا به شما تکیه کنند.(هیل هاک، 2004)
توانمندسازی کارکنان چیزی بیش از یک حالت ذهنی یا یک الگوی رفتار گروهی یا خط مشی‌های سازمانی است. توانمندسازی نمی تواند وجود داشته باشد مگر اینکه طرز تلقی فردی، رفتار گروهی و ارزش سازمانی، از آن حمایت کنند. بسیاری تلاش ها برای توانمندسازی با شکست مواجه می‌شود، زیرا آنها تغییر را فقط در یکی از این سه سطح ایجاد می کنند.(اسکات ژافه، 1375)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

توانمندسازی زمانی اتفاق می افتد که کارکنان به اندازه کافی آموزش دیده باشند، تمامی اطلاعات مربوز به کار فراهم شده باشد، ابزار ممکن در دسترس باشد، افراد کاملاً درگیر کار باشد، در تصمیم گیری شرکت داشته باشند و برای نتایج مطلوب پاداش مناسبی داده شود.(کریتنر،1996)
توانمندسازی منابع انسانی یعنی ایجاد مجموعه ظرفیتهای لازم در كاركنان برای قادر ساختن آنان به ایجاد ارزش افزوده در سازمان و ایفای نقش و مسئولیتی كه در سازمان به عهده دارند توأم با كارایی و اثربخشی. یقیناً تحقق چنین امری علاوه بر دانش و تجربه كاركنان با عنصر كارسازی به نام انگیزه در كاركنان میسرخواهد شد.(فخاریان،1381، 87 ).
هدف از توانمندسازی نیروی انسانی استفاده از ظرفیتهای بالقوه انسانها به منظور توسعه ارزش افزوده سازمانی، تقویت احساس اعتماد به نفس و چیرگی بر ناتوانیها و درماندگیهای خود به عبارت دیگر، هدف از توانمندسازی، ارائه بهترین منابع فكری مربوط به هر زمینه از عملكرد سازمان است.(ایران‌نژاد پاریزی، 1381).
برخي بر اين باورند که توانمندسازي، دادن قدرت به کارکنان است. برخي ديگر اين مفهوم را رد مي کنند و معتقدند با توجه به اين که کارکنان، سرمايه‌اي از دانش و انگيزه هستند، بنابراين به ‌خودي خود قدرت انجام کار به نحو عالي را دارا هستند و بر اين اساس توانمندسازي را فراهم کردن زمينه در جهت آزاد کردن اين قدرت بالقوه تعريف مي کنند(جعفري قوشچي1382).
18
توانمندسازي وضعيت جديدي در رسيدن به تعادل است. نيروي افراد را آزاد مي كند و به آنان امكان مي‌دهد به نتايج در خور توجهي دست يابند و در استفاده از دانش، تجربه و انگيزه ی خود اصلاحاتي را معمول دارند(رندولف،2000).
دو پژوهشگر به نامهاي مارري و تورلاکسون (1996) مي گويند: “توانمندسازي يعني، قبل از آن که به کارکنان بگوييد چه کار کنند، مي توانند به خوبي وظايف شان را درک کنند.”
توانمندسازي، قدرت اتخاذ تصميم گيري در چارچوب مرزهاي مشخص است. در توانمندسازي مدير، بخش از اختيارات يا قدرت تصميم گيري را به کارکنان واگذار مي‌کند(آقايار،1382).
پیتر رزو و دیگران(2002) در تعریفی جامع و کامل از توانمندی هفت بعد اساسی را مطرح نمود که عبارتند از :

• • اختیار

• • تصمیم گیری

• • اطلاعات

• • استقلال

• • خلاقیت و نوآوری

• • دانش

• • مهارت

• • مسئولیت

توانمندسازی دارای معنای عام و خاص و تعبیرهای بیشماری است و این تنوع تعریفها و رویکردها، انسجام و یکپارچگی را از این مفهوم با مشکل روبه رو ساخته است، به گونه ای که در تعریفها توانمندسازی عواملی، چون: انگیزش درونی، ادراک و تعهد، ساختار شغل، انتقال قدرت یا اختیار و تسهیم منابع و اطلاعات به کار رفته است(رابینز، 2002).
19
توانمندسازی کارکنان، عبارت است از مجموعه سیستمها، روشها و اقداماتی که از راه توسعه قابلیت و شایستگی افراد در جهت بهبود و افزایش بهره وری‌، بالندگی و رشد و شکوفایی سازمان و نیروی انسانی با توجه به هدفهای سازمان به کار گرفته می شوند(کارتر، 2001).
توانمندسازی عبارت است از تقویت عقاید افراد و ایجاد اعتماد له نفس در آنها نسبت به خودشان و تلاش در جهت اثر بخشی فعالیت های سازمان(گوردون 1933).
«آلفرد باندورا» توانمندسازی را ایجاد تطابق با شرایط محیط اطراف دانسته و برای آن چهار عامل اصلی را بر می شمارد( گوردون، 1993):
*حمایت عاطفی افراد زمانیکه درگیر انجام امور استرس زا هستند.
*تشویق نمودن و دادن بازخور مثبت به آنها.
*معرفی نمونه هایی از افراد موفق و اثربخش به آنها.
*کسب تجربه از طریق انجام موفقیت آمیز یک فعالیت.
توانمندسازي همچنين تشويق افراد به مشارکت بيشتر در اتخاذ تصميم هايي که بر فعاليتهاي آنان تاثير گذار است. از اين طريق مي توانيم فرصتهایي را براي افراد فراهم آوريم تا نشان دهند که مي توانند ايده هاي خوبي آفريده و به آن جامه عمل بپوشانند( اسميت، 2000، 1).
توانمندسازي به اين معنا است که افراد را به طور ساده تشويق کنيم تا نقش فعالتري در کار خود ايفا کنند و تا آنجا پيش روند که مسئوليت بهبود فعاليتهاي خويش را بر عهده بگيرند و در نهايت به حدي از توان برسند که بدون مراجعه به مسئول بالاتر بتوانند تصميماتي کليدي اتخاذ نمايند(باقريان، 1381، 10).
توانمندسازي فراهم آوردن ابزار لازم براي افراد به گونه اي است که براي آنها قابل فهم باشد و بتوانند از آن در جهت مصالح خود استفاده کنند(نيکل، 1995، 155).
20
در فرهنگ لغت وبستر از توانمندسازي به عنوان تفويض اختيار يا اعطاي قدرت قانوني به سايرين تعبير شده است.
کانگر وکاننگو معتقدند هر گونه استراتژي يا تکنيک مديريتي که به افزايش حق تعيين سرنوشت و کفايت نفس کارکنان منجر شود توانمندسازي آنها را در پي خواهد داشت.
دنیس کین لا در کتاب توانمندسازی نیروی انسانی در تعریف توانمندسازی چنین می‌گوید: «توانمندسازی فرایند نیل به بهبود و بهسازی مستمر در عملکرد سازمان از طریق توسعه و گستزش نفوذ و قابلیت افراد و تیم ها، در همه جنبه ها و وظایف است که روی عمکرد کل سازمان و افراد اثر دارد. توانمندسازی به عنوان یک راهبرد توسعه سازمانی است. به عبارت دیگر توانمندسازی بعنوان توسعه و گسترش قابلیت و شایستگی افراد برای نیل به بهبود مستمر در عملکرد سازمان است.»
کین لا می گوید معنی متداول توانمندسازی در چنین عبارتهایی بیان می شود:
*دادن اختیاز تصمیم گیری به رده های پایین تر سازمان در حد امکان.
*واگذاری حل مشکل به افرادی که به آن نزدیکترند.
*افزایش احساس مالکیت افراد نسبت به کار و سازمانشان.
*واگذاری شغل به افراد و عدم ایجاد مانع به منظور اینکه بتوانند کارشان را انجام دهند.
*جلب اعتماد کارکنان به منظور انجام کارهای درست. (ایران نژاد سلیمان، 1378، 16 و 21)
پاترفیلد در تعریف توانمندسازی می گوید: «توانمندسازی عبارت است از توانایی کارکنان در استفاده بیشتر از قوه تشخیص و تحلیل، داشتن بصیرت در انجام کارهایشان و مشارکت کامل در تصمیم‌هایی که بر زندگی کاری آنها اثر می گذارد.»(پاترفیلد، 1995، 2).
فرهنگ لغت آکسفورد نيز فعل توانمندسازي را به عنوان توانا ساختن و به معناي ايجاد شرايط لازم براي بهبود انگيزش افراد در انجام وظايف خويش، از طريق پرورش احساس کفايت نفس تعريف کرده است.
21
همچنین تعاريف گوناگوني از واژه توانمندسازي توسط پژوهش گران و صاحب نظران دراين زمينه ارائه شده است. عبارت زير تقريباً همه مفاهيم موجود در تعاريف ارائه شده را در برمي‌گيرد: (امیدواری، 1386)
* توانمندسازي، واگذاري اختيارات رسمي و قدرت قانوني به کارکنان است.
* توانمندسازي فرايند توسعه است، باعث افزايش توان کارکنان براي حل مشکل، ارتقاي بينش سياسي و اجتماعي کارکنان شده و آنان قادرند عوامل محيطي را شناسايي و تحت کنترل بگيرند.
* توانمندسازي اعطاي اختيار تصميم گيري به کارکنان به منظور افزايش کارايي آنان و ايفاي نقش مفيد در سازمان است.
* توانمندسازي فقط دادن قدرت به کارکنان نيست، بلکه موجب مي شود کارکنان با فراگيري دانش، مهارت و انگيزه بتوانند عملکردشان را بهبود بخشند.

جدول( ۴-۳۶) بررسی اثر سابقه خدمت پاسخ دهندگان بر روی متغیرهای تحقیق

مدیریت و هدایت عملکردی

شفاف سازی و نظام حمایتی

شرایط حاکم بر جامعه

زمان و مکان برگزاری نمایشگاه

موفقیت نمایشگاههای بین المللی

Chi-Square

۱۳٫۵۹۵

۵٫۳۳۴

۱۵٫۳۶۳

۱۶٫۴۷۳

۱۶٫۹۴۴

Df

۲

۲

۲

۲

۲

Asymp. Sig. (2-tailed)

.۰۰۱

.۰۶۹

.۰۰۰

.۰۰۰

.۰۰۰

جدول( ۴-۳۷)درجه اهمیت پاسخ به متغیرهای تحقیق
با توجه به نتایج جداول ۴-۳۶ و ۴-۳۷ و بر اساس مقدار آماره آزمون در سطح معنا داری ۵ درصد چنین نتیجه گرفته می­ شود که سابقه کار و تجربه­ پاسخ دهندگان بر روی پاسخ آنها و در نتیجه متغیرهای مستقل به جز شفاف سازی و نظام حمایتی تأثیرگذار بوده است ( p<0.05). به عبارت دیگر افراد با سابقه­ بالاتر، تأثیر عوامل مورد بررسی در موفقیت نمایشگاه­های بین المللی در توسعه صادرات را بیشتر از دیگر گروه­ ها درک کرده اند.
۴-۵ نتایج آزمون فرضیه ها
با توجه به نتایج به دست آمده می­توان اینگونه بیان کرد که مدیریت و هدایت عملکردی و تبلیغات حرفه­ای و تخصصی ، شفاف سازی برای مشارکت کنندگان و نظام حمایتی و رعایت اصول بازرگانی، شرایط حاکم بر جامعه و همکاری عوامل درگیر در نمایشگاه و توجه به زمان و فضای برگزاری نمایشگاه در موفقیت نمایشگاه­های بین المللی در توسعه صادرات تأثیر گذارند و از این میان شفاف سازی و نظام حمایتی بیشترین تأثیر را دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فصل پنجم
نتیجه ­گیری و پیشنهادها
۵-۱- مقدمه
معمولاً تدوین گذارش تحقیق، آخرین مرحله فرایند پژوهش به­شمار نمی­رود. زیرا اغلب پژوهش­های علوم رفتاری به منظور هدف­های بنیادی و کاربردی در زمینه ­های مختلف انجام می­ شود. بنابراین اشاعه یافته­های پژوهش باید چنان باشد که استفاده کننده­گان بلقوه از این یافته­ ها نسبت به اطلاعات به دست آمده آگاهی یابند و از آن در زمینه ­های مختلف استفاده کنند. از این رو اطلاع­رسانی در پژوهش­های علوم رفتاری از اهمیت ویژه­ای برخوردار است.
اطلاع­رسانی را حوزه ­های تعریف کرده اند که به مناسب­سازی اشاعه اطلاعات می ­پردازد. با توجه به این تعریف، اطلاع­رسانی در تحقیقات فرآیندی است که به وسیله آن از یک طرف نهاده­های اجرایی بتوانند از نتایج تحقیقات انجام شده در زمینه ­های مختلف علوم رفتاری مطلع شده و از آنها استفاده کنند. از طرف دیگر پژوهش­گران بتوانند به موقعیت­های نامعین حوزه ­های علوم رفتاری پی­برده تا درباره آنها به تحقیق بپردازد. از آنجا که دسترسی به اطلاعات مربوط به پژوهش­های انجام شده قبلی برای انجام هر طرح پژوهشی ضرورت دارد، اشاعه نتایج هر طرح پژوهشی انجام شده نیز از اهمیت ویژه­ای برخوردار است.
برای پژوهش­های کاربردی در علوم رفتاری می­توان حلقه­های منظور داشت که هر یک از اجزای آن یکی از مراحل فرایند پژوهش است. این حلقه در شکل(۵-۱) نمایش داده شده است (سرمد و همکاران، ۱۳۸۸، ۳۱۴).
­شکل (۵-۱) حلقه پژوهش های علوم رفتاری(سرمد و همکاران، ۱۳۸۸، ۳۱۴)

۶۷/۰

۴۸

مقیاس تکانشی

۶۱/۰

۴۸

مقیاس ولخرجی

۳۴/۰

۴۸

مقیاس بی نظمی

۴۵/۰

۴۸

همانطور که در جدول ۳-۳ مشاهده می شود، پایایی مولفه نوجویی (۷۱/۰)، خرده مقیاس تکانه ای (۶۱/۰) و خرده مقیاس هیجان خواهی (۶۷/۰)رضایت بخش است و پایایی دو خرده مقیاس دیگر آن شامل ، بی نظمی (۴۵/۰) و ولخرجی (۳۴/۰) در حد مطلوبی نیست. شاید به این دلیل که تعداد آیتم های خرده مقیاس بی نظمی و ولخرجی کم است.
همچنین، سیاهه سرشت و منش از اعتبار لازم در شناسایی موارد اختلالات شخصیت در بیماران روانی بستری و سرپایی برخوردار است. بررسی‌ها نشان می‌دهند که هر خوشه اختلالات شخصیت در نظام طبقه‌بندی DSM_IV، با یکی از ابعاد مزاج در TCI ارتباط دارد (کلو نینجر و سوراکیک، ۲۰۰۰، به نقل از کاویانی، ۱۳۸۲). همچنین با توجه به نیمرخ‌های TCI، تفاوت‌های بالینی در نشانگان مرضی اختلال‌های اضطرابی، اختلالات خلقی و اختلالات مرتبط با خوردن و سوء مصرف دارویی قابل تشخیص هستند.
ساختار و ثبات ابعاد سرشت و ویژگی های روان سنجی آن در فرهنگ های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته است از جمله جمهوری چک (پریس، کاچارووا، نوواک و استپانکووا^[۲۴۶]، ۲۰۰۷)، یوگسلاوی (سوراکیک، پرزیبک^[۲۴۷] و کلونینجر، ۱۹۹۱، به نقل از کاویانی، ۱۳۸۲)، ژاپن (تاکیوچی، یوشینو، کاتو، اٌنو و کیتامارا^[۲۴۸]، ۱۹۹۳ )، نروژ (استرندبای گارد و جنسن^[۲۴۹]، ۱۹۹۲به نقل از کاویانی، ۱۳۸۲) و بلژیک (هانسن، دلهز و کلونینجر^[۲۵۰]، ۲۰۰۵) که نتایج همگون و معنی داری را مطرح ساخته اند.
کاویانی و پورناصح (۱۳۸۴) جهت اعتباریابی این پرسشنامه از روش مصاحبه نیمه ساخت یافته توسط دو روان شناس در بین ۱۰۰ نفر آزمودنی استفاده کرده و ضرایب روایی آن را برای مولفه نوجویی ۷۵/۰ گزارش کردند که در سطح ۰۰۱/۰ معنی دار بوده است.

در پژوهش حاضر اعتبار این مقیاس در نمونۀ جداگانه (۲۲ دختر و ۲۶ پسر) با بهره گرفتن از اعتبار همزمان از طریق همبسته کردن آن با پرسشنامه هیجان خواهی اهواز^[۲۵۱] (نجاریان، ۱۳۷۷)، ارزیابی شد. نتایج به دست آمده از اعتبار آن در جدول ۴-۳ ارائه شده است.
جدول ۴-۳٫ نتایج اعتبار سنجی همزمان مولفه نوجویی از سیاهه سرشت و منش کلونینجر در پژوهش حاضر

مقیاس

ضرایب

معنی داری

نوجویی

۳۳/۰

۰۰۵/۰

هیجان خواهی

۴۵/۰

۰۰۵/۰

تکانه ای

۱۷/۰

Y = β₀۳ + β۴X + β۳M₂ + β۶M₁ + є۳
در این معادلات، Y: متغیر وابسته، X : متغیر مستقل، M₁ و M₂ : دو متغیر میانجی،
در اولین معادله: β₁ رگرسیون M₁ روی X
در معادله دوم: β₂ رگرسیون M₂ روی M₁ و β۵ رگرسیون M₂ روی X
و در معادله سوم: β۳ رگرسیون Y روی M₂، β۴ رگرسیون Y روی X ، و β۶ رگرسیون Y روی M₁
عرض از مبدأ در معادله ها β₀₁ ، β₀₂ ، β₀۳ هستند.
جهت آزمون روابط میانجی با سه مسیر^[۲۸۲] یا میانجی های سلسله ای^[۲۸۳] از روش بوت استراپ صدک و بوت استراپ سوداری تصحیح شده استفاده شد زیرا که از توان آزمون بالایی برخوردار بوده و خطای نوع اول را کاهش می دهد (تیلور و همکاران، ۲۰۰۸).
در مطالعه مونت کارلو با توجه به خطای نوع اول، توان آزمون و هم پوشی^[۲۸۴] به معرفی چهار روش جهت آزمون مدل های با سه مسیر (دو متغیر میانجی یا سلسله ای) پرداخته شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، دو روش بوت استراپ صدک و سوداری تصحیح شده ارجحیت دارند. اینک به معرفی مختصر این چهار روش پرداخته می شود.
تیلور و همکاران (۲۰۰۸) روش های آزمودن متغیر میانجی را به چهار دسته طبقه بندی کرده اند:
آزمون گام های علی^[۲۸۵]
آزمون حاصلضرب ضرایب اثر^[۲۸۶]
آزمون تفاوت ضرایب اثر ^[۲۸۷]
روش های نمونه گیری مکرر^[۲۸۸]
روش کنی و همکاران (بارون و کنی، ۱۹۸۶؛ جود^[۲۸۹] و کنی، ۱۹۸۱؛ کنی و همکاران، ۱۹۹۸) و همچنین روش معنی داری مشترک^[۲۹۰] مک کینون و همکاران (۲۰۰۲، به نقل از تیلور و همکاران، ۲۰۰۸) تحت عنوان آزمون گام های علی طبقه بندی شده اند. روش کنی و همکاران (۱۹۸۶) مستلزم معنی داری آزمون اثرات کلی است، این مفروضه به دو دلیل مورد انتقاد قرار گرفته است. تیلور و همکاران (۲۰۰۸) ابراز می دارند که اولاً همان طورکه شرات و بالگر^[۲۹۱] (۲۰۰۲) متذکر شده اند، تحلیل میانجی نسبت به رگرسیون سادهای که در روش کنی و همکاران (۱۹۸۶) فراهم می شود، می تواند توان بیشتری را برای آزمون ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته فراهم کند. این بدین معنی است که آزمون اثرات کلی ممکن است معنی دار نباشد صرفاً به این دلیل که این آزمون به اندازه آزمون میانجی نیرومند نیست. دوماً علامت اثرات مستقیم و میانجی ممکن است متضاد باشند یعنی همان طور که مک کینون و همکاران (۲۰۰۲، به نقل از تیلور و همکاران، ۲۰۰۸) در مورد مدلهای با یک متغیر میانجی گزارش کرده اند، اگر علامت اثرات مستقیم و میانجی متضاد باشند اثرات کل ممکن است به صفر برسد هر چند که اثر میانجی به طور معنی داری صفر نباشد. شرایط سه مسیره پیچیده تر است، از آنجایی که علایم اثرات میانجی با دو مسیر β۶ β۱ وβ۳ β۵ ممکن است مثبت یا منفی باشند پس این نکته در مورد شرایط سه مسیره نیز اهمیت دارد. بنابراین این احتمال وجود دارد که اثرات کل حتی با وجود میانجی معنی دار، به طور معنی داری متفاوت از صفر نباشد که این به خاطر علایم متفاوت اثراتی است که آن را تشکیل می دهند. و اما در آزمون معنی داری مشترک، در صورتی که ضریب اثر هر کدام از سه مسیر در مدل واسطه ای به طور معنی داری صفر نباشد، این آزمون ثابت می شود. این مسیرها شامل β۱، β۲ وβ۳ در شکل یک می باشند. همان طور که توسط مک کینون و همکاران (۲۰۰۲، به نقل از تیلور و همکاران، ۲۰۰۸) مطرح شده است ضعف عمده آزمون معنی داری مشترک این است که برآوردی از اثر میانجی شده فراهم نمی کند و به آسانی نمی تواند برای تعیین فاصله اطمینان به کار برده شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

آزمون حاصلضرب ضرایب. مک کینون و همکاران (۲۰۰۲، به نقل از تیلور و همکاران) دستهای دیگر از روش های آزمون متغیر میانحی را آزمون حاصلضرب ضرایب نامیدند. همانند مدل های با یک متغیر میانجی، در آزمون حاصلضرب ضرایب برای اثرات میانجی شده، β۱, β۲, β۳ به خطای استاندارد برآورد شده تقسیم شده و با توزیع نرمال استاندارد مقایسه می شود (هرچند این احتمال وجود دارد که توزیع β۱, β۲, β۳ نرمال نباشد). خطای استاندارد توسط سه روش خطای استاندارد چند متغیری دلتا^[۲۹۲]، خطای استاندارد بدون سو گیری^[۲۹۳]، و خطای استاندارد دقیق^[۲۹۴] محاسبه می شود. فرمولها در ذیل نشان داده شده اند.
S multivariate delta= b²۱ b²۲ s²b3 +b²۱ b²۳ s²b2 +b² ۲b²۳ s² b2
فرمول اول (۱)
S unbiased = b²۱ b²۲ s²b3 ‏+ b²۱ b²۳ s²b2+ ‏ b²۲ b²۳ s²b1 – b²۱ s²b2 s²b3 – b²۲ s²b1 s²b3-b²۳ s²b1 s²b2+ s²b1 s²b2 s²b3
فرمول دوم (۲)
S exact = b²۱ b²۲ s²b3 ‏+ b²۱ b²۳ s²b2 ‏+ b²۲ b²۳ s²b1 +‏ b²۱ s²b2 s²b3 ‏+ b²۲ s²b1 s²b3+ ‏ b²۳ s²b1 s²b2 ‏+ s²b1 s²b2 s²b3
فرمول سوم (۳)
اولین فرمول گسترش کار سوبل از شرایط دو مسیره به سه مسیره است و دو فرمول دیگر بر اساس کار گودمن^[۲۹۵] (۱۹۶۰، به نقل از تیلور و همکاران، ۲۰۰۸) است. سپس فاصله اطمینان محاسبه
شده و در صورتی که فاصله اطمینان شامل صفر نباشد، فرض صفر رد می شود. اشکال عمده در استفاده از آزمون حاصلضرب ضریب اثر میانجی ها این است که توزیع حاصلضرب سه ضریب (β۱, β۲, β۳) آن گونه که در آزمون فرض شده است، نرمال نیست (کرایگ^[۲۹۶]، ۱۹۳۶؛ اسپرینگر و تامپسون^[۲۹۷]، ۱۹۷۰، به نقل از تیلور و همکاران، ۲۰۰۸) که این منجر به کارآمدی ضعیف آزمون حاصلضرب ضرایب اثرها می شود.
آزمون تفاوت ضرایب. در مواردی که یک متغیر میانجی وجود دارد، برآورد اثر میانجی می تواند با به دست آوردن تفاوت بین ضریب متغیر وابسته و مستقل قبل و بعد از انطباق برای متغیر میانجی به دست آید. با توجه به اینکه گسترش این آزمون با یک متغیر میانجی به مدل های پیچیده به صورت سه مسیره با دو متغیر میانجی مورد بحث است هیچ آزمون تفاوت ضرایب روشنی برای اثر میانجی گری شده با سه مسیر وجود ندارد. همچنین با توجه به اینکه استفاده از این آزمون در مورد مدل های سه مسیره مشکل و طاقت فرسا است، استفاده از این آزمون توصیه نمی شود.
روش های نمونه گیری مکرر. در چنین شرایطی که فرضیه های کلاسیک آماری دارای مشکلاتی هستند، روش نمونه گیری مکرر اغلب کارامدتر است زیرا این روش های کلاسیک قادر به حل فرضیه های پیچیده نیستند (منلی، ۱۹۹۷). همان طور که در بالا ذکر شد، بوت استراپ نیز یکی از روش های نمونه گیری مکرر است که به طور گسترده به کار برده شده است؛ از جمله، مک کینون و همـکاران (۲۰۰۴)؛ بالن و استیـن (۱۹۹۰) و شرات و بالگـر (۲۰۰۲).
یافته های مربوط به فرضیه های با دو متغیر میانجی یا سلسله ای
در ادامه نتایج آزمون فرضیه های مربوط به مسیرهای غیرمستقیم با دو متغیر میانجی با بهره گرفتن از روش بوت استراپ صدکی و سوداری تصحیح شده و فاصله اطمینان گزارش می شود.
فرضیه ۴۰. شیوه فرزندپروری مقتدر از طریق نوجویی و مشکلات رفتاری اثر منفی غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد (شکل ۵-۴).
نوجویی
مشکلات رفتاری
آمادگی اعتیاد
فرزندپروری مقتدر
شکل ۵-۴: مدل سه مسیره روابط شیوه فرزندپروری مقتدر، نوجویی، مشکلات رفتاری و آمادگی اعتیاد.
نتایج آزمون فرضیه ۴۰ در جدول ۱۱-۴ درج شده است.
جدول ۱۱-۴٫ نتایج تحلیل اثر غیرمستقیم PS به AP از طریق NS و BP

مسیر
روش بوت استراپ
b
β
حد پایین
حد بالا
معنی داری