المللی هر یک به نوعی در حمایت از مهاجران سهیم اند، با این حال هر یک در حوزه تخصصی خود عمل نموده است. در کنار سازمان ملل متحد (که در پاسخ به سوال اصلی بدان اشاره شد) از جمله می توان به سازمان بین المللی کار اشاره کرد که در جهت حمایت از کارگران مهاجر و خانواده های آنها فعالیت می کند. سازمان جهانی بهداشت نمونه دیگری است که به لحاظ ارتباطی که مهاجرت بر سلامت و بهداشت مهاجران دارد به بحث مهاجرت و بویژه سلامت روانی مهاجران پرداخته است. گذشته از فعالیت های مستقل هر یک از سازمان های بین المللی همکاری نهادها و سازمان های بین المللی نیز در این زمینه مورد توجه است. از جمله می توان به همکاری سایر سازمان های بین المللی با سازمان بین المللی مهاجرت اشاره نمود که در راستای بهره مندی از تجارب این سازمان صورت می گیرد. همچنین برخی سازمانهای منطقه ای نیز در زمینه حمایت از مهاجران اقدام می کنند، از جمله اتحادیه اروپا که روند خاص مهاجرتی خود را در چارچوب همکاری کشورهای اروپایی ارائه می دهد.
۴- در سطح بین الملل از مهاجران به شیوه های مختلف حمایت شده است، اما بیشتر در قالب سازمان ها و یا به شیوه ای محدود بوده است. از این جهت که تنها سازمان تخصصی در زمینه مهاجرت، سازمان بین المللی مهاجرت می باشد، فعالیتهای این سازمان در زمینه مهاجرت قابل توجه بوده است. با این وجود به برخی از جنبه های حقوق مهاجران کمتر توجه شده است. از این جهت ضرورت دارد که همکاری های گسترده تری میان دولتها و سازمانهای مربوطه صورت گیرد تا حقوق مهاجران به صورتی که شایسته و بایسته است در سطح جهان مورد توجه و رعایت قرار گیرند.
مراحل و روش تحقیق
روش اصلی پژوهش در این پایان نامه بر مبنای روش کتابخانه ای و فیش برداری می باشد. در این راستا تلاش می شود از تمام منابع موجود اعم از فارسی و لاتین استفاده شود. هر چند کتابها و مقالات فارسی در خصوص مسائل حقوقی مهاجرت محدود می باشند، سعی می گردد که از اطلاعات موجود در آنها تا حدی که به موضوع این پایان نامه مربوط می باشد، استفاده لازم به عمل آید. در ضمن از جمله سایر منابع فارسی در حوزه موضوع این پایان نامه اطلاعات موجود در روزنامه ها و مطبوعات می باشد که از آنها نیز استفاده خواهد شد. بدیهی است که بخش قابل توجهی از منابع این پایان نامه را منابع لاتین تشکیل می دهند که از آنها نیز بهره لازم برده خواهد شد. علاوه بر این موارد سعی می گردد که از سایر روش های ضروری که لازمه هر تحقیق و پژوهشی می باشد استفاده گردد. برای نمونه از جمله به سایت های اینترنتی ذیل برای دسترسی به داده ها و اطلاعات مربوط به این پایان نامه مراجعه خواهد شد:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱- سازمان بین المللی مهاجرت:
International Organization for Migration, www.iom.int.
۲- کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان:
The United Nations High Commissioner for Refugees – The UN Refugee Agency, www.unhcr.org.
۳- مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد:
The United Nations Information Centre in Iran, www.unic-ir.org.
لازم به ذکر است که پس از جمع آوری داده ها و اطلاعات لازم در راستای موضوع این پایان نامه به تحلیل آنها پرداخته خواهد شد. آنگاه به تدوین فصول این پایان نامه بر طبق زمان بندی لازم پرداخته شده و این فصول بطور جداگانه به اساتید محترم راهنما و مشاور جهت بررسی و اظهارنظر ارائه خواهد گردید. در نهایت نیز پس از انجام اصلاحات لازم متن نهایی پایان نامه جهت دفاع ارائه خواهد شد.
محتوای پایان نامه(پژوهش)
در راستای اهداف پایان نامه حاضر، این پایان نامه در پنج فصل به شرح ذیل تدوین شده است:
فصل اول: کلیات،
فصل دوم: نظام حقوقی بین المللی حاکم بر حمایت از مهاجران،
فصل سوم: مهاجران، مهاجرت بین المللی و حقوق بشر،
فصل چهارم: بررسی مواضع کشورها در خصوص مهاجران و تأثیر آن بر حمایت بین المللی از مهاجران، با تاکید بر نمونه های عینی،
فصل پنجم: جایگاه مهاجران و حمایت از حقوق آنها در ایران.
مهاجرت^[۳] امروزه به عنوان یک بحث بین المللی مورد توجه می باشد. هر چند بشر از بدو حیات خود به دلائل گوناگونی نقل مکان می نموده، امروزه مهاجرت از کشوری به کشور دیگر در سطحی گسترده تر، متنوع تر و پیچیده تر مطرح می باشد. تنوع در مهاجرت در دوران نوین سبب شده تا انواع گوناگونی از مهاجران شکل گرفته و توسعه یابد. از جمله عناوینی که ممکن است با مهاجران اشتباه گرفته شود مفهوم پناهندگان می باشد. هر چند پناهندگان به نوعی مهاجرت می نمایند، ولی مهاجرت آنها اجباری بوده و اختیاری نمی باشد. این مفاهیم هر یک ویژگی های خاص خود را دارند. بهر حال به نظر می رسد که وجه مشترک تمام آنها این باشد که به عنوان گروهی آسیب پذیر مورد توجه قرار می گیرند. مهاجرت از گذشته ای دور با انگیزه های مختلف انجام می شده است. اگر در گذشته مهاجرت ها گروهی و به منظور دستیابی به غذا و ایمن بودن بوده است، امروزه با متحول شدن جوامع، انگیزه ها نیز متحول گردیده است. امروزه با بحث از جهانی شدن یکی از مقولاتی که می تواند مطرح گردد و کشورها را تحت تأثیر قرار دهد مهاجرت می باشد، از این جهت که مهاجرت بحثی جهانی است و با جوانب مختلف جهان امروز سروکار دارد.
بنابراین مهاجرت نه تنها بر کشورهای مهاجرپذیر^[۴] و مهاجرفرست^[۵] تأثیرگذار است، بلکه عاملی است که در چارچوب بحث جهانی شدن بیشتر مطرح شده و مسأله ای مشترک میان کشورها گردیده است. کشورها (دولتها) به عنوان موضوعات اصلی حقوق بین الملل تابع قواعد و مقررات بین المللی می باشند. با این وجود دولتها نسبت به مسائلی که در چارچوب صلاحیت های داخلی آنها بوده و یا بر حاکمیت آنها تأثیرگذار می باشند، حساس اند. مهاجرت مسأله ای است که هم بعد داخلی داشته و هم بعد بین المللی. امروزه مهاجرت را نمی توان صرفاً یک مسأله داخلی کشورها در نظر گرفت که هیچگونه قواعد و مقررات بین المللی بر آن حاکم نمی باشد. (در واقع قواعد و مقررات گوناگون بین المللی، بویژه در چارچوب حقوق بشر در زمینه مهاجرت و مهاجران وجود دارد. در ضمن دولتها به دلائل گوناگون (از جمله دلائل امنیتی، اقتصادی) قواعد و مقرراتی را در زمینه مهاجرت تدوین نموده و چگونگی ورود مهاجران را در زمره حقوق صلاحیتی و حاکمیتی خود می دانند. بویژه با توجه به اینکه قلمرو سرزمینی یکی از اجزاء اساسی دولت می باشد، آنها ورود به چنین قلمرویی را تابع توافق قبلی خود می دانند. بر این اساس نظارت بر مرزها و پیشگیری از ورود اتباع دیگر را در حیطه امور حاکمیتی خود در نظر می گیرند، در ضمن یکی از مسائل عمده مربوط به مهاجران، قاچاق غیر قانونی آنها می باشد که بر امنیت داخلی و خارجی کشورها تأثیرگذار بوده و می تواند مسائلی را برای جامعه بین المللی به وجود آورد. در واقع مهاجرت و مسائل آن امروزه نه فقط بر کشورهای مبدأ و مقصد تأثیرگذار هستند، بلکه می توانند سایر کشورها را نیز تحت تأثیر قرار دهند.
امروزه مهاجرت مسائل حقوقی را در سطحی گسترده در جامعه بین المللی به وجود آورده که قواعد و مقرراتی در سطح بین الملل در حال شکل گیری و توسعه می باشد که در کنار قواعد و مقررات از پیش موجود در حوزه تنظیم مهاجرت و حمایت از مهاجران زمینه را برای شکل گیری حقوق جدید در سطح بین المللی با عنوان “حقوق بین الملل مهاجرت”^[۶] فراهم آورده اند. هر چند دولتها هنوز بنحو کامل آماده پذیرش این نظام حقوقی جدید نمی باشند، به نظر می رسد که در آینده ای نزدیک ضرورت چنین نظام حقوقی را مورد پذیرش قرار دهند.
در حال حاضر حقوق بین الملل بر حمایت از مهاجرت و حقوق مهاجران تمرکز نموده است. اسناد بین المللی گوناگونی وجود دارند که مربوط به مهاجران و حمایت از حقوق آنها می باشند. بویژه می توان به اسناد حقوق بشری و یا سایر اسناد خاصی که مختص به مهاجران می باشند اشاره نمود. در ضمن سازمان های بین المللی در زمینه حمایت از مهاجران تلاش می نمایند. حمایت هایی که در چارچوب سازمان ها و نهادهای بین المللی می باشد، از نظر اقدامات و فعالیت هایی است که در خصوص حمایت از مهاجران صورت می گیرند. همچنین برخی سازمان های غیر دولتی وجود دارند که به مسأله مهاجرت و حمایت از حقوق مهاجران می پردازند. سازمان های بین المللی اعم از دولتی و یا غیر دولتی یا به طور کلی موضوع مهاجرت را در کنار سایر موضوعات مورد توجه قرار می دهند و یا به طور خاص در چارچوب این موضوع فعالیت می کنند که از جمله آنها سازمان بین المللی مهاجرت^[۷] و یا کمیساریای سازمان ملل متحد در امور پناهندگان ^[۸] می باشد.
مبحث اول: تعریف مهاجران، تاریخچه و علل مهاجرت
با توجه به اینکه مهاجران^[۹] موضوع اصلی حقوق بین الملل مهاجرت می باشند، لازم است که تعاریف گوناگونی را که از مهاجر ارائه می شود، مورد توجه قرار داد. با توجه به آثار مهاجرت و یا انگیزه های گوناگون می توان از هر گروه مهاجران تعاریف متمایزی نمود، اما آنچه ملاک عمل است، تعریف مشترک و واحدی است که از تمام انواع مهاجرت و با عنوان تعریف مهاجران ارائه می گردد.
همچنین شناخت کلی از مهاجرت نیازمند ارائه تاریخچه ای در خصوص مهاجرت می باشد. از آنجایی که مهاجرت از گذشته های دور وجود داشته است، بررسی روند مهاجرت در گذشته موجب می گردد درک عمیقتری از مهاجرت در دوران نوین به دست آید. در ضمن در گذشته و حال می تواند نقش مؤثری را در مدیریت مهاجرت و حل مشکلات آن ایفاء نماید. بر این اساس در ذیل به تشریح مسائل مزبور پرداخته می شود.
گفتار اول: تعریف مهاجران
مهاجر^[۱۰] در لغت عبارت است از کسی که از موطن خود به جای دیگر منتقل می گردد و یا کسی که از جایی به جای دیگر هجرت گزیده است.^[۱۱] در معنای وسیع کلمه مهاجر عبارت است از کسی که به صورت انفرادی و یا به همراه خانواده خود از جایی به جای دیگر نقل مکان می نماید، مشروط بر اینکه فاصله دوری را طی کرده باشد.^[۱۲] بعد از شکل گیری مرزهای بین المللی مهاجر معنای خاص تر و محدودتری پیدا نموده است. مهاجر به افراد تبعه یک کشور اطلاق می شود که به دلائل گوناگون به کشور دوم کوچ می کنند، چه قانونی و یا غیر قانونی.^[۱۳]
مهاجران گروهی آسیب پذیرند که شهروند کشوری که در آن زندگی می کنند نمی باشند. این آسیب پذیر بودن ناشی از وضعیت بیگانه بودن آنها در کشور مزبور می باشد، بویژه از این جهت که ممکن است با زبان، قوانین، عرف و رویه ملی آن کشور ناآشنا باشند و کمتر از سایر شهروندان بتوانند از حقوق خود دفاع کنند. از یک دیدگاه مهاجر^[۱۴] کسی است که به کشور پذیرنده می آید تا برای مدت طولانی مستقر شود و در طول زمان شهروندی را کسب نماید. مانند مهاجرانی که از اروپا به آمریکای شمالی مهاجرت نموده و در جریان قرن نوزدهم جمعیت آمریکای شمالی را تشکیل دادند. از دیدگاهی دیگر مهاجر کسی است که حتی با قصد اقامت یک روزه به محلی جدید مهاجرت می نماید، به شرطی که هدف وی استقرار در محل جدید به قصد مهاجرت باشد.^[۱۵] در این میان تعریفی که سازمان ملل متحد ارائه کرده است مورد توجه می باشد، بر این اساس که نظر اول را تأیید نموده است:
” کسانی که قصد اقامت در محل جدید برای بیش از ۱۲ ماه را دارند مهاجر تلقی می شوند.”^[۱۶]
اغلب کشورها تعریف سازمان ملل متحد از مهاجر را پذیرفته اند، اما تعریف مهاجر در چارچوب های حقوقی از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. در حقیقت تعریف مهاجر به دو عامل وابسته است. یک عامل، گذر از مرزهای سیاسی ملی و استقرار در سیستم سیاسی متفاوت است، این عامل جغرافیایی نامیده می شود و اما عامل دوم که از بعد انسانی مطرح می شود، به معنای داوطلبانه بودن^[۱۷] و شخصی بودن تصمیم در نقل مکان می باشد.^[۱۸] اما در حقیقت تعریف مهاجر و اینکه مهاجر کیست دشوار و پیچیده است. این واژه گروه عظیمی از انسان ها را با تنوعی از موقعیت ها و شرائط در بر دارد. در حال حاضر در نتیجه جهانی شدن انواع جدیدی از مهاجران با ویژگی های جدید وجود داشته و مورد توجه می باشند. بدین ترتیب تنوع اقسام مهاجرت تعاریف متفاوتی از آن را به همراه داشته است.
در تقسیم بندی مهاجران سه شیوه کلی وجود دارد.^[۱۹] براساس شیوه اول که متداول و معمول است، طبقه بندی مهاجران به مهاجران اختیاری و اجباری است. مهاجران اجباری مردمانی اند که به جهت درگیری، تعقیب و دلائل محیطی از جمله خشکسالی و قحطی مجبور به مهاجرت می شوند.( لازم به ذکر است که تحقق عنوان پناهنده مستلزم شرائطی است^[۲۰] و در نتیجه معنای خاصی داشته و شامل تمام مهاجران اجباری نمی شود.) مهاجران اختیاری نیز دسته ای از مهاجران اند که با اراده آزاد خود تصمیم به مهاجرت می گیرند و دلیل اجبار کننده ای برای آنان وجود ندارد. در تقسیم بندی دوم مهاجران یا کسانی اند که به دلائل سیاسی مهاجرت می کنند و یا کسانی که به دلائل اقتصادی نقل مکان می نمایند. گروه اول به طور معمول پناهندگان اند، مردمی که به جهت تعقیب سیاسی و یا جنگ مجبور به ترک کشور گردیده اند.^[۲۱] مورد دوم معمولاً به عنوان مهاجران کار شناخته می شوند که در جستجوی کار و یا شرائط و فرصت های بهتر کاری اند.
در تقسیم بندی آخر مهاجران قانونی و غیر قانونی می باشند. مهاجران غیر قانونی کسانی اند که بدون سند و یا با اسناد تقلبی وارد کشوری می شوند و یا کسانی که قانونی وارد شده، اما بعد از انقضای ویزا و یا کار خود در آن کشور می مانند. این تقسیم بندی ها بنحوی به یکدیگر مرتبط اند. از جمله اینکه مهاجران اختیاری که می توانند مهاجران کار باشند و به جهت و با انگیزه اقتصادی مهاجرت کنند و یا مهاجران اجباری که مهاجران سیاسی و پناهندگان را شامل گردند.^[۲۲]
گفتار دوم: تاریخچه مهاجرت
مهاجرت بشر برای مدت صدها هزار سال وجود داشته و دارد. تاریخ مهاجرت را می توان به دو مرحله مهاجرت های پیش مدرنیسم و مهاجرت های عصر مدرن تقسیم نمود. دوره پیش مدرنیسم دوره قبل از میلاد تا قرن هفدهم است و دوره مهاجرت های مدرن از قرن هجدهم آغاز می شود. اولین مهاجرت تاریخی حدود هفتصد هزار سال قبل از میلاد مسیح با حرکت قبائل homo erectus از آفریقا به سمت آسیا و اروپا آغاز شد.^[۲۳] ۱۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ سال پیش مهاجرت به آمریکا روی داد. حرکت جمعیتی بعدی بویژه شامل انقلاب نئولیتیک بود. توسعه هند و اروپایی و مهاجرت های قرون وسطایی در این برهه رخ داد. بیشتر جابجایی های جمعیتی شامل دوران نوسنگی، دوران آریایی ها و مهاجرت های بزرگ دوره قرون وسطایی بود. در برخی کشورها به دنبال مهاجرت جمعیت کوچکی از نخبگان تغییرات فرهنگی اساسی روی داد که از جمله می توان به ترکیه و آذربایجان اشاره کرد.
شواهد نشان می دهد که مردمان باستان از چین جنوبی به سمت تایوان پراکنده شدند و از همین جزیره بود که انسان ها بنحو دریابرد^[۲۴] مهاجرت نمودند. در میانه عهد برنز مهاجرت هند و آریایی از دره رود سند به سمت دشت رودخانه گنگ روی داد. بعد از آن یونانی ها شروع به توسعه و پیشروی نمودند و در بسیاری از مناطق از جمله سیسیل و مارسیل مستعمره ایجاد کردند. نیروهای استعمار خود سبب بومی گزینی اجباری می شدند و استخدام و انتقال مردم بنحوی اجباری صورت می گرفت. در اروپا دو جریان عظیم مهاجرتی روی داد که شامل مردم سلتی و دیگری مهاجرت از شمال به شرق اروپا بود. بین قرون ۶ و ۱۱ مردم ترکی از سرزمین اصلی خود در ترکستان به سمت اروپا و خاورمیانه نقل مکان نمودند. حدود۱۰۰۰ سال بعد از میلاد مهاجرت Bantu ها آغاز شد. اینها مجموعه ای از قبائل عرب بودند که بین قرون ۱۱ و ۱۳ به سمت مصر مهاجرت کردند. مهاجرت آنها در عربی و اسلامی کردن کشور مغرب تأثیر به سزایی داشت.^[۲۵]
عصر اکتشاف و استعمارگری اروپا منجر به مرحله جدیدی از مهاجرت ها گردید. با صنعتی شدن، مهاجرت به آمریکا تشویق شد و بعد از ۱۸۲۰ میلادی تجارت برده به شدت کاهش یافت و به مهاجرت کار قراردادی از اروپا و آسیا به سمت مزارع منجر گردید. همچنین توسعه تکنیک های حمل و نقل سبب بهبود و توسعه مهاجرت ها شد.
در قرن ۱۹ میلادی سه نوع مهاجرت اصلی مطرح بود: مهاجرت کار، مهاجرت پناهندگان و مهاجرت روستاییان به شهرها.^[۲۶] از اوائل قرن ۲۰ میلادی مهاجرت نیروی کار افزایش یافت. این جریانات عظیم مهاجرتی دولتهای ملی را تحت تأثیر قرار داد و به همین جهت محدودیت هایی بر مهاجرت وارد نمودند. در قرن ۲۰ میلادی جهان شاهد جریان فزاینده مهاجرتی بواسطه جنگ و سیاست بود. در جنگ جهانی اول مسلمانان از بالکان به ترکیه مهاجرت کردند. همچنین جنگ جهانی دوم سبب دیگری برای مهاجرت بود. جوامع یهودی از اروپا و خاورمیانه مهاجران این دوره را تشکیل می دادند. توافقنامه پوتسدام^[۲۷] که از ۱۹۴۵ میلادی توسط نیروهای غربی و شوروی تنظیم و امضاء گردید، منجر به یکی از مهاجرت های بزرگ اروپا شد و ۵/۱۶ میلیون نفر آلمانی از اروپای شرقی به اروپای غربی مهاجرت کردند. سرانجام اینکه صدهاهزار یهودی در اروپای شرقی باقی مانده که بعدها به خارج از اروپا و به اسرائیل و آمریکا مهاجرت نمودند.^[۲۸]
گفتار سوم: علل مهاجرت
در آغاز انسان برای تأمین معیشت خود و جهت ایمن ماندن از حوادث طبیعی ناگزیر از حرکت از مکانی به مکان دیگر بود. بعد از آن عده ای به دلیل زندگی شبانی کوچروی را ادامه دادند. امروزه در علل مهاجرت تردید است. علت ها متفاوت بوده و هر یک می تواند مکمل دیگری باشد. به طور کلی می توان عوامل جاذبه و دافعه در مبدأ و مقصد را علل اصلی مهاجرت محسوب نمود.
تئوری های سنتی مهاجرت بین “عوامل رانده شدن^[۲۹]” و “عوامل جذب و کشش^[۳۰]” تمایز قائل می شوند. عوامل رانده شدن در وهله اول باعث تحریک و انگیزش افراد برای مهاجرت از کشور مبدأ است. این موارد از جمله تفاوت های میزان و سطح دستمزد از عوامل مهم و تعیین کننده است. افراد فقیر از کشورهای کمتر توسعه یافته و یا در حال رشد می توانند از استانداردهای بالای زندگی در کشورهای توسعه یافته بیش از کشور خود بهره مند شوند. فرار از فقر و نداری از عوامل سنتی رانده شدن است. بلایای طبیعی نیز می تواند جریان مهاجرت را افزایش دهد. مهاجرت به جهت دور شدن از هر گونه شرائط و عوامل نامساعد از علل و عوامل دافعه است. گاه قوانین بد و ظالمانه، مالیات سنگین، عدم جاذبه های اقلیمی، شرائط اجتماعی نامساعد همگی می توانند از علل مهاجرت باشند. عوامل رانده شدن می تواند غیر اقتصادی نیز باشد. از جمله این عوامل عبارتند از: تعقیب (مسائل مذهبی یا موارد دیگر)، سوء استفاده، زورگویی وارعاب، تصفیه نژادی و حتی قتل عام، در خطر بودن غیر نظامیان در حین جنگ و یا حرکت های سیاسی پناهندگان برای فرار از دیکتاتوریسم.
در کنار عوامل دافعه عواملی نیز می تواند سبب جذب مهاجران شود. این علل از جاذبه های کشور مهاجرپذیر ناشی می شود. از جمله مهاجرت به سایر کشورها برای عده ای به شکل قرارداد استخدام است.^[۳۱] گاه نیز آموزش یک عامل جذب و کشش است. نوع جدیدی از مهاجرت های بین المللی مهاجرت بازنشستگان از کشورهای ثروتمند به کشورهای با هزینه کمتر اما آب و هوای بهتر است. از جمله می توان به شهروندان بازنشسته بریتانیایی انگلیسی اشاره نمود که به اسپانیا مهاجرت می نمایند. در حقیقت علل جاذبه در کشور پذیرنده به دنبال فراهم نمودن علایق و خواسته های مهاجران است. از این جهت برخی دیگر از مهاجران علائق خود را مربوط به فرهنگ یا بهداشت معرفی می نمایند. از جمله افراد جوان که برای ابراز علایق و عقاید خود و بیان آنها در مقابل مؤسسات یا به خاطر احتیاجات و نیازهای خود مستقیماً به محیط های فرهنگی دیگر مهاجرت می کنند.
بنابراین در جریان مهاجرت های بین المللی اعضایی از یک گروه قومی یا ملی، خواه به دلائل اقتصادی و یا به جهت تعقیب سیاسی، جلای وطن نموده و در سرزمین های دیگر سکنی می گزینند که به دنبال نظارت سیاسی بر آنها نباشند. انگیزه برخی از این گروه ها حفظ فرهنگ خود به عنوان سرمایه ای قابل اتکا که بتوانند از آن بهره برند می باشد. علاوه بر عوامل و انگیزه های فرهنگی عامل دیگر که می تواند سبب مهاجرت گردد عوامل سیاسی است، بدین نحو که شخص مهاجر برای یافتن پایگاهی جهت پیگیری نمودن منافع سیاسی خود نقل مکان می نماید. (منظور منافعی است که حکومت سرزمین مادری از حمایت آن ممانعت نموده است)
همچنین برخی مهاجرت ها به دلائل اجتماعی صورت می گیرد. از جمله زنانی که به همراه خانواده به همسران خود که به تازگی در خارج از کشور کار پیدا نموده و یا استخدام شده اند می پیوندند و این فرایند را اتحاد مجدد خانواده^[۳۲] می نامند. علاوه بر موارد مذکور گاهی نیز مهاجرت ها به دلائل شخصی صورت می گیرد. از جمله روابط بین اشخاص،(برای مثال بودن با خانواده و یا رسیدن به شخص مورد علاقه). در مواردی نیز مهاجرت به کشور جدیدی به شکل دوری و فرار از دادگاه کیفری (برای مثال اجتناب از بازداشت) انگیزه ای برای حرکت و اقدام شخصی است.^[۳۳]
مبحث دوم: مهاجرت از دیدگاه حقوق بین الملل و آثار بین المللی ناشی از آن
هر چند انواع مهاجرت به مفهومی تغییر مکان و جابجایی های انسان ها نامیده می شوند، اما از دیدگاه حقوق بین الملل بایستی با توجه به سایر شرائط به مهاجرت نگریست. همچنین این مسأله باید بررسی گردد که مهاجرت های بین المللی چه آثاری را به همراه خواهد داشت، در این راستا در ذیل به تعریف مهاجرت و ماهیت آن از دیدگاه حقوق بین الملل پرداخته می شود. باید توجه داشت که حقوق بین الملل فراتر از مرزهای ملی به مهاجرت می پردازد. به عبارت دیگر مهاجرت هر چند داخلی و در سطح یک کشور باشد نیز می تواند دارای آثار بین المللی باشد. در هر صورت آثاری که مهاجرت به همراه دارد می تواند از تمام جوانب کشورها را تحت تأثیر قرار داده و باعث واکنش در سطح بین المللی باشد.
گفتار اول: مهاجرت از دیدگاه حقوق بین الملل
مهاجرت انسانی به مفهوم حرکت فیزیکی انسان ها از یک منطقه به منطقه ای دیگر گاهی با مسافت های طولانی و یا در قالب گروه های بزرگ می باشد. مهاجرت جابجایی مردم از مکانی به مکان دیگر برای کار یا زندگی است. همچنین مهاجرت به طور ضمنی اقامت دراز مدت را در بردارد.^[۳۴] در مفهوم لغوی مهاجرت در معانی ذیل به کار رفته است:
۱- یک گروه که با یکدیگر مهاجرت می کنند،
۲- حرکت اشخاص به خارج از کشور،