بررسی فرضیه‌ی ۷
فرض یک(H1): به نظر می‌رسد میزان سرمایه‌ی اجتماعی در بین دختران و پسران دانش آموز متفاوت است.
فرض صفر(H0): به نظر می‌رسد میزان سرمایه‌ی اجتماعی در بین دختران و پسران دانش آموز متفاوت نیست.
جدول شماره ی۱۱-۴: آزمون مقایسه سرمایه‌ی اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر

متغیر

مقدار آزمون t

سطح معنی داری

جنسیت

۰۸۲/۰

۸۷/۰

طبق اطلاعات به دست آمده فوق می‌بینیم که بین دختران و پسران دانش اموز در زمینه‌ی میزان سرمایه‌ی اجتماعی تفاوت معناداری وجود ندارد
فصل پنجم
(نتیجه گیری و پیشنهادات)
۵-۱- مقدمه
انسان به طور ذاتی در تعامل و تقابل با دیگران نیازهای خود را بر طرف ساخته و گذران امور می‌کند. اثرات این کنشها و متقابل و نقش آن‌ها تا حدی است که حذف آن، زندگی را غیر ممکن می‌سازد. اما در این میان دانشمندان علوم اجتماعی با نگرشی کنجکاوانه در جوامع، به شناسایی این کنش‌ها پرداخته و به مجموع عواملی پی برده‌اند که آن را سرمایه‌ی اجتماعی نامیده‌اند. مفهوم سرمایه‌ی اجتماعی در برگیرنده مفاهیمی همچون اعتماد، همکاری و همیاری میان اعضای یک گروه یا یک جامعه است که نظام هدفمندی را شکل می‌دهند و آن‌ها بسوی دستیابی به هدف ارزشمند هدایت می‌کند.
در جامعه امروزین بدون سرمایه‌ی اجتماعی، دستیابی به توسعه امکان پذیر نخواهد بود زیرا بدون این سرمایه‌ی، استفاده از دیگر سرمایه‌ی‌ها به طور بهینه انجام نخواهد شد. تلاش جوامع در جهت افزایش اعتماد، مشارکت مدنی و مشارکت اجتماعی، باعث بهبود روابط اجتماعی و اعتماد بین افراد با سازمان‌ها و دولت‌ها خواهد شد و این وضعیت کمک می‌کند تا جوامع از حداکثر نیروی انسانی و مادی در جهت توسعه استفاده نمایند. منظور از باهم‌بودن، نهادهای اجتماعی‌ای است که کارکرد دیدار، شناخت و در نهایت اعتماد را میسر می‌کنند. البته حتما لازم نیست که ارتباط پیش‌گفته تنها در داخل نهادهای جامعه مدنی باشد بلکه بیشتر روش‌ها و فرم‌های اجتماعی را نیز که ارتباط مداوم و سازماندهی‌شده دارند، در برمی‌گیرد. اما نباید از یاد برد که اعتماد و حس همکاری با شیوه‌ای آسان‌تر در داخل نهادهای جامعه مدنی درست می‌شوند، به این دلیل که اعضای آن نهادها به دلخواه و بدون هیچ چشم داشتی به عضویت آن نهادها درمی‌آیند.
به این ترتیب سرمایه‌ی اجتماعی عبارت است از مجموع آن دسته از ارتباطات و شبکه‌های ارتباط اجتماعی که در جامعه موجودند و نیز میزان اعتماد و همکاری میان روابط موجود. در اینجا می‌توان گفت اگر در جامعه‌ای میزان سرمایه‌ی اجتماعی پایین باشد خطر افتادن آن جامعه به وضعیت تله اجتماعی بسیار بالاست. تله اجتماعی یعنی سرمایه‌ی اجتماعی‌ پایین، نبودن اعتماد و اطمینان به یکدیگر بین مردم، رواج فساد اداری- اقتصادی، ترس و… همه می‌دانیم که منافع‌مان ایجاب می‌کند که همه با هم همکاری کنیم. اما اگر تو به این باور نرسی که تمام افراد دیگر اجتماع هم همکاری می‌کنند، دیگر معنایی نخواهد داشت که تو به تنهایی همکاری کنی. نتیجه این اعتقاد این است که همکاری و تلاش برای منافع جمعی تنها زمانی میسر می‌شود که انسان به این باور برسد که همه افراد دیگر نیز همکاری خواهند کرد و این به نوعی، نقش رسانه‌ها را در دنیای انفجار اطلاعات و مدرن امروزی برجسته می‌کند.

خلاصه پژوهش: سرمایه‌ی اجتماعی، شبکه‌ای از روابط اجتماعی است که با هنجارهایی مانند اعتماد و مشارکت مدنی و اجتماعی سنجش می‌شود. در تعریف دیگر سرمایه‌ی اجتماعی، رسانه‌ها منبع کنش‌های جمعی است که عامل پیوند دهنده‌ها عوامل اجتماعی خواهد بود و موجب استفاده حداکثری از منابع فیزیکی و انسانی در جهت رشد، توسعه و تعالی جامعه خواهد شد. سرمایه‌ی اجتماعی با شاخص‌هایی مانند مشارکت اجتماعی، حمایت اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی، مشارکت مدنی و اعتماد سنجش می‌شود و جامعه‌ای که هر یک از شاخص‌های یاد شده در آن، زیاد باشد از سرمایه‌ی اجتماعی بالایی برخوردار است. در این پزوهش سعی براین بوده است که تأثیر میزان سرمایه‌ی‌ اجتماعی بر گرایش به ارتکاب جرم را در بین دانش آموزان مورد آزمون قرار دهیم. جامعه‌ی آماری این تحقیق را کل دانش اموزان دبیرستانی شهر گمیشان تشکیل داده‌اند. که بخشی از انان پسر و بخشی دیگر را دختر شکل داده‌اند. در فصل اول کلیات تحقیق را بیان کردیم و در فصل دوم مبانی نظری تحقیق با نگاه ویژه به اندیشه صاحبنظرانی سرمایه‌ی اجتماعی و جرم و نیز پیشینه‌ تحقیق آورده شده است. درفصل سوم به مبانی روش شناسی پژوهش پرداخته‌ایم و از ابزار پرسشنامه برای گرد آوری داده‌ها بهره گرفته ایم. در فصل چهارم تحقیق به توصیف و تحلیل داده‌ها پرداخته ایم. در فصل پنجم نیز به ارائه نتایج و ارائه راهکارها و پیشنهادها پرداخته می‌شود.
۵-۲- یافته‌ها و نتایج کلی تحقیق
اولین فرضیه‌ای که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت این بود که بین میزان سرمایه‌ی‌ اجتماعی و ارتکاب جرم در بین دانش آموزان شهر گمیشان رابطه وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین این دو متغیر رابطه‌ی معکوس وجود دارد.
در رابطه با تأثیر متغیرهای مستقل تحقیق(سرمایه‌ی اجتماعی) برمتغیر گرایش به ارتکاب جرم، نکات زیر برای ما روشن می‌گردد.
بین دو متغیر میزان مشارکت اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان رابطه‌ی معنی دار ومعکوسی وجود دارد.این امر بیانگر این است که هر چه میزان مشارکت اجتماعی در دانش اموزان پایین باشد میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها افزایش می‌یابد.
بین دو متغیر میزان کنترل اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان رابطه‌ی معنی دار ومعکوسی وجود دارد. این امر بیانگر این است که هر چه میزان کنترل اجتماعی در دانش اموزان پایین باشد میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها افزایش می‌یابد.
بین دو متغیر میزان پیوند اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان رابطه‌ی معنی دار ومعکوسی وجود دارد.این امر بیانگر این است که هر چه میزان مشارکت اجتماعی در دانش اموزان پایین باشد میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها افزایش می‌یابد.
بین دو متغیر میزان رعایت هنجارهای اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان رابطه معنی دار و معکوسی وجود دارد.این امر بیانگر این است که هر چه میزان مشارکت اجتماعی در دانش اموزان پایین باشد میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها افزایش می‌یابد.
بین دو متغیر میزان اعتماد اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در دانش آموزان دبیرستانی شهر گمیشان رابطه‌ی معنی دار ومعکوسی وجود دارد.این امر بیانگر این است که هر چه میزان اعتماد اجتماعی در دانش اموزان پایین باشد میزان گرایش به ارتکاب جرم در آن‌ها افزایش می‌یابد.
بین دختران و پسران در زمینه میزان سرمایه‌ی اجتماعی آن‌ها تفاوت وجود ندارد.
۵-۳- بحث و نتیجه گیری
رابطه روابط اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم در این پژوهش منفی و معکوس می‌باشد و این نتایج به سرمایه‌ی اجتماعی جامعه، مقوله‌ای است که مستقیم یا غیر مستقیم، خواسته یا ناخواسته با نگرش­ها و دیدگاه های افراد جامعه ارتباط دارد. براین اساس مطالعه سرمایه‌ی های اجتماعی در یک جامعه براساس دیدگاه مختلف مردم جامعه می‌تواند در ثبات آینده نظام اجتماعی کشور مؤثر و مفید باشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که هر چقدر سرمایه‌ی اجتماعی فرد افزایش یابد، گرایش به ارتکاب جرم وجنایت کم می‌شود.
نتایج تحقیق نشان داد در شهر گمیشان رابطه‌ی منفی و معناداری بین سرمایه‌ی اجتماعی و ارتکاب جرم وجود دارد. به این معنی که هر چه سرمایه‌ی اجتماعی فرد بیشتر باشد، احتمال ارتکاب جرم در او کاهش می‌یابد. پژوهش‌های دیگر نظیر پژوهش کانگ جی (۲۰۰۹) هادون (۲۰۰۹) زونگ(۲۰۱۰) نیز در این رابطه تایید شده است. به طور کلی ارتکاب جرم یکی از مواردی است که در ادبیات نظری سرمایه‌ی اجتماعی متاثر از سرمایه‌ی اجتماعی دانسته شده است و اکثر تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته رابطه‌ی منفی و معکوس سرمایه‌ی‌ اجتماعی و جرم را تایید می‌نمایند. با بررسی ابعاد سرمایه‌ی‌ اجتماعی نیز به نتایج مشابهی رسیدیم.از سه مولفه سرمایه‌ی اجتماعی متغیر مشارکت اجتماعی بالاترین قدرت تبیین این رابطه را داشت. با توجه به نظریه‌ی فوکویاما با این مضمون که سرمایه‌ی اجتماعی بالا تأثیر به سزایی در کاهش جرم و جنایت دارد می‌توان اذعان داشت که سرمایه‌ی اجتماعی و مولفه‌های آن به طور خاص‌تر به عنوان متغیرتأثیر گذار در شهر گمیشان بوده است. اما این که چرا با وجود سرمایه‌ی اجتماعی بالا (طبق تحقیقات انجام گرفته) از نظر آماری نرخ جرم همجنان رو به افزایش است توجه به روی دیگر سرمایه‌ی اجتماعی یعنی سرمایه‌ی اجتماعی منفی را حایز اهمیت می‌سازد. درست است که نتایج تحقیق نشان داد که هر چه سرمایه‌ی اجتماعی بالا باشد افراد کمتر مرتکب جرم می‌شوند. اما نباید نادیده گرفت که سرمایه‌ی‌ اجتماعی افراد مجرم با غیر مجرم متفاوت است. یعنی ممکن است سرمایه‌ی اجتماعی درون گروهی مجرمین بالا باشد، اما در نهایت این سرمایه برای کل جامعه مفید نباشد. همان طور که هانگ جی (۲۰۰۹) در تحقیق خود نیز به این نتیجه رسید که سرمایه‌ی اجتماعی بالا در گروه مجرمینبه نفع گروه مجرم و به ضرر کل جامعه می‌باشد.زیرا به عنوان منبعی برای موفقیت مجرمین محسوب می‌شود. موفقیت مجرمین منجر به مخدوش نمودن امنیت و نظم جامعه می‌گردد. لذا شایسته است پیچیدگی و چند بعدی بودن ماهیت سرمایه‌ی اجتماعی در تحقیقات بعدی لحاظ شود.
در بررسی رابطه‌ی اعتماد اجتماعی و ارتکاب جرم نتایج نشان داد که اعتماد بین گروهی نقش موثری در تبیین جرم دارد به این صورت که هر چه قدر اعتماد بین گروهی افراد بیشتر باشد بر احتمال عدم ارتکاب جرم افراد افزوده می‌شود. به عبارتی اعتماد بین گروهی رابطه‌ی معکوسی با احتمال ارتکاب جرم دارد. از آنجایی که در جوامع سنتی گوههای سنتی با حد ومرز مشخصی وجود دارندمانن آنچه در شهر گمیشان بین طوایف وجود دارد، چرخه‌ی اعتماد کم است. به زعم فوکویاما در این جوامع شعاع اعتماد رخ می‌دهدزمانی که شعاع اعتماد رخ دهد اعتماد اجتماعی مثبت کمرنگ‌تر می‌شود و روابط درون گروهی اعتماد بیشتر می‌باشد. لذا متغیر اعتماد اجتماعی قادر به پیش بینی تغییرات جرم در سطح تعمیم یافته نمی‌باشد.
از دیگر فرضیه‌های معنی دار رابطه مشارکت اجتماعی و ارتکاب جرم بود که مورد بررسی قرار گرفت. همانطور که نتایج پژوهش نشان می‌دهد.مشارکت اجتماعی به دو بعد مشارکت اجتماعی افقی و مشارکت اجتماعی عمودی تقسیم شد که هم بعد مشارکت عمودی و هم بعد مشارکت افقی رابطه‌ی معناداری را نشان دادند.دراستدلال این نتیجه به زعم پوتنام و فوکویاما می‌توان بیان داشت مشارکت اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد اصلی سرمایه‌ی‌ اجتماعی می‌باشد. شبکه‌های مشارکت یکی از ابعاد اصلی سرمایه‌ی اجتماعی می‌باشدو هر چه این شبکه در جامعه‌ای متراکم‌تر باشد، احتمال همکاری شهروندان در جهت منافع متقابل بیشتر است و از طرفی دیگر ارتباطات را تسهیل می‌کند. بنابراین بدیهی است که مشارکت بتواند عدم گرایش به ارتکاب جرم را تبیین نمایدو رابطه‌ی معناداری را نشان دهد چنان چه بنی اسدی (۱۳۸۳) نیز تصریح کرده است. توکویل، برم و ران، خواندن روزنامه را عامل مؤثری در شکل گیری انجمن های داوطلبانه می‌دانند و از طریق روزنامه خواندن افراد با مسائل و ایده های مشترک آشنا شده و با دیگران مرتبط می‌شوند و خواندن روزنامه از طریق آگاهی دادن به مردم پیرامون اجتماع خود باعث افزایش اعتماد گردیده است. آن‌ها در این تحقیق به بررسی اعتماد بین فردی و عمومی و متغیرها و عناصر مرتبط بر آن را نیز بررسی کردند. مشارکت بالا باعث می‌شود فرد زمان بیکاری کمتری داشته باشدو کمتر به دنبال کارهای خلاف برودزیرا یکی از دلایل اصلی روی آوردن به انحرافات اجتماعی بیکاری افراد خصوصا دانش اموزان و جوانان می‌باشد.
از دیگر نتایج تحقیق حاضر معنادار شدن رابطه متغیرهای روابط متقابل اجتماعی و گرایش به ارتکاب جرم می‌باشد. همانطور که نتایج نشان داد این رابطه به طور کلی معنادار و مثبت می‌باشد از بین ابعاد فرعی متغیر روابط متقابل، بعد روابط دوستان و روابط همسایگی و ارتکاب جرم معنادار شده استبا این تفاوت که روابط دوستان قوی‌تر از روابط همسایگی می‌باشد این نتیجه در تحقیقی رمضانی(۱۳۸۶) و نیز مرادی شهباز (۱۳۹۰)ثابت شده استبه طور کل دلیل چند بعدی بودن روابط و پیچیدگی آن‌ها قابل تامل می‌باشد. معمولاً در تایج تحقیقاتی که در رابطه با جرم انجام شدهروابط دوستان دانشآموزان بیشتر سایر روابط تأثیر گذار بوده است.
عوامل متعددی بر پدیده‌های اجتماعی اثر گذار هستند و پیچیدگی خاصی در عوامل اجتماعی دیده می‌شود. از این رو نتایج هر تحقیق بنا به زمان و مکان تغییر پیدا می‌کند. آنچه می‌توان در نهایت بیان داشت این است که جرم بدون در نظر گرفتن عوامل اجتماعی دیگر و یا در کنار آنهاقابل تبیین با متغیر سرمایه‌ی اجتماعی می‌باشدو یافته‌های تجربی این پژوهش ادبیات نظری مورد مطالعه را تائید می کند.
پیامدهای مثبت افزایش و نیز پیامدهای منفی کاهش سرمایه‌ی اجتماعی توسط از سوی پژوهشگران و محققان مختلف به اثبات رسیده است.آنان سرمایه‌ی اجتماعی را اساس هویت شناسایی و اعتبار جامعه می‌دانند. افزایش سطح بی اعتمادی در جامعه کاهش سطح تعهد اجتماعی پایین آمدن میزان مشارکت‌های اجتماعی و افزایش آسیب‌های اجتماعی معلول کاهش سرمایه‌ی اجتماعی است (پوتنام،۱۹۹۰،کلمن ۱۹۹۸،فوکویاما ۱۹۹۷) با شناسایی عوامل رشد سرمایه‌ی اجتماعی در جامعه خصوصا در بین دانش اموزان گمیشان که دارای پتانسیل خوبی برا رشد سرمایه‌ی اجتماعی است، می‌توان در راه کاهش جرم و جنایت در در این شهر و نیز در نهاد اموزش و پرورش گامهای مهمی برداشتو یکی از مراحل اصلی رسیدن به توسعه پایدار را طی نمود ولی در عین حال نباید بحث سرمایه‌ی اجتماعی منفی را نادیده گرفت، چرا که وجوه منفی آن درنقطه‌ی مقابل توسعه قرار می‌گیرد.
۵-۴- ارائه‌ راهکارها