نوع مرکاپتان
حلالیت در آب (مول بر لیتر)

اتیل‌مرکاپتان

۱۱۲۰۰/۰

نرمال‌پروپیل‌مرکاپتان

۰۲۵۰۰/۰

نرمال‌بوتیل‌مرکاپتان

۰۰۶۶۱/۰

ترت‌بوتیل‌مرکاپتان

۰۱۰۷۰/۰

نرمال‌آمیل (n-Amyl)

۰۰۱۵۰/۰

نرمال‌هپتیل (n-hepthyl)

۰۰۰۰۷/۰

در شکل (۲-۵)، Kp و K_E مرکاپتان‌های مختلف برای سیستم ایزواکتان و محلول سود ۵/۰ نرمال و همچنین حلالیت در آب، برای نرمال‌مرکاپتان‌های مختلف نشان داده‌شده است. در این شکل آشکار است که حلالیت مرکاپتان‌ها در آب با افزایش وزن موکولی به‌سرعت کاهش می‌یابد (منحنی ۱ در شکل (۲-۵)). ضریب تقسیم (K_P) مطابق منحنی (۳) کاهش می‌یابد که متناظر با آن ضریب استخراج (K_E) کاهش پیدا می‌کند (منحنی۲). موازی و نزدیک بودن منحنی‌های (۳ و ۲) در شکل (۲-۵) نشان می‌دهد که ثابت یونیزاسیون نرمال‌مرکاپتان‌ها به مقدار خیلی کم متأثر از جرم موکولی آن‌ها است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

حلالیت مرکاپتان شاخه‌دار در آب بیشتر از مرکاپتان‌های مستقیم با همان تعداد کربن می‌باشد ولی K_E مرکاپتان‌های شاخه‌دار کمتر از K_E مرکاپتان‌های مستقیم است که این نشان می‌دهد ثابت یونیزاسیون مرکاپتان‌های شاخه‌دار کمتر از ثابت یونیزاسیون مرکاپتان‌های مستقیم می‌باشد و کارهای Ellis نیز این امر را تأیید می‌کند [۲۱].

تعداد اتم‌های کربن در نرمال‌مرکاپتان‌ها
۱- حلالیت نرمال‌مرکاپتان‌ها در آب (مول بر لیتر)
۲- ضریب توزیع مرکاپتان‌ها بین فاز هیدروکربنی ایزواکتان و فاز آبی محلول سود ۵/۰ نرمال (K_E)
۳- توزیع مرکاپتان‌ها بین فاز هیدروکربنی ایزواکتان و آب (K_P)
شکل ۲-۵- حلالیت نرمال‌مرکاپتان‌ها در آب و توزیع مرکاپتان‌ها بین فاز هیدروکربنی ایزواکتان و فاز آبی محلول سود ۵/۰ نرمال [۲۱].
۲-۵-۳- تأثیر غلظت محلول هیدروکسید بر فرایند استخراج و واکنش تبدیل مرکاپتان‌ها به مرکاپتایدهای‌سدیم
با افزایش غلظت محلول هیدروکسید، ضریب استخراج (K_E) افزایش می‌یابد. در مورد پروپیل و بویتل مرکاپتان‌ها این افزایش برای محلول سود تا غلظت حدود ۳ مولار قابل‌توجه می‌باشد و از این غلظت به بعد با افزایش غلظت، ضریب استخراج در حد انتظار افزایش پیدا نمی‌کند که علت این امر همان‌طور که قبلاً توضیح داده شد مربوط به پدیده Salting–out می‌باشد که سبب کاهش K_P و درنتیجه افزایش کم در مقدار K_E با افزایش غلظت هیدروکسید می‌شود.
Setschenow اثر پدیده Salting–out را به‌صورت معادله زیر بیان کرده است [۲۱].
(۲-۱۲)
حلالیت در آب So:
حلالیت در محلول نمک Sc:
غلظت نمک در محلول آبی C:
ثابت پدیده K: Salting-out
K = 0/075for Ethyl Mercaptan
K = 0/181for n-Buthyl Mercaptan
شکل (۲-۶) نیز اثر غلظت و مقدار عامل استخراج‌کننده را در حذف مرکاپتان‌ها نشان می‌دهد. با افزایش غلظت عامل استخراج‌کننده اگرچه عملیات استخراج بهبود می‌یابد ولی این افزایش غلظت تا حدی مجاز می‌باشد، زیرا اگر غلظت عامل استخراج‌کننده بیشتر از مقدار معینی ازدیاد پیدا کند ویسکوزیته آن افزایش پیداکرده و در این وضعیت جداسازی فاز آبی و هیدروکربن خیلی مشکل می‌شود.

شکل ۲-۶- اثر مقدار و غلظت محلول سود در استخراج مرکاپتان‌ها
شکل (۲-۷) تغییرات ویسکوزیته محلول هیدروکسیدسدیم را با غلظت آن نشان می‌دهد. در دمای ^۰C 25 اگر غلظت محلول از ۱۰% به ۵۰% برسد ویسکوزیته آن ۴۰ برابر می‌گردد.

شکل ۲-۷- تغییرات ویسکوزیته محلول سود با غلظت آن [۲۱].
پس از استخراج مرکاپتان‌ها از فاز هیدروکربن توسط محلول سود، واکنش مرکاپتان‌ها با سود و تشکیل مرکاپتایدهای‌سدیم مطابق واکنش زیر صورت می‌گیرد: