این برنامه از اصطلاح برنامه گذار اولیه پدید می آید و پس از اخذ تائیدات لازم، در اختیار متولیان و دست اندرکاران مختلف قرار می گیرد.

1. 1. اقدامات اصلاحی

مجموعه فعالیت های مطابقت هر چه بیشتر فعالیت های اجرایی با برنامه گذار پروژه در آینده می باشد. اقدامات اصلاحی شامل خروجی فرایند های مختلف کنترلی هستند. ایجاد حلقه بازخورد و دریافت اطلاعات از عملکرد اقدامات اصلاحی،‌موجب اطمینان از مدیریت موثر در پروژه خواهد بود.

1. 1. مستندسازی تجربیات

علل و عوامل انحرافات برنامه و نحوه عملکرد، چگونگی انتخاب اقدامات اصلاحی و سایر ملاحظات اجرایی که در طول اجرای پروژه صورت گرفته است. باید مستند و مدون شوند این اسناد و مدارک به عنوان بخشی از بانک اطلاعات سوابق اجرایی، در طول اجرای پروژه و یا سایر پروژه های مشابه، مورد استفاده سازمان مجری قرار می گیرد. بانک های اطلاعاتی و پایگاه داده ها از مهمترین مبانی و مأخذ دانش مدیریت پروژه بشمار می آیند.
۲-۴- فرایند ارزیابی و اختتام کار
فرایند ارزیابی و اختتام کار، فرایند پایان بخشیدن به پروژه یا یک مرحله پروژه، پس از تحقق اهداف و نتایج پیش بینی شده و یا حتی به دلایل دیگر می باشد. این فرایند شامل بازرسی نتایج پروژه، توسط متولیان و دست اندرکاران کلیدی صاحبان و حتی مشتریان و همچنین مستند سازی می باشد.
۲-۴-۱ ورودی های لازم برای ارزیابی و اختتام کار

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

1. 1. مستندات اندازه گیری عملکرد

کلیه مستندات و مدارک مربوط به تجزیه و تحلیل عملکرد پروژه، باید برای فرایند ارزیابی و اختتام کار در دسترس باشند.

1. 1. مستندات نتایج کار

کلیه مستندات و مدارک تشریح کننده نتایج پروژه، باید برای فرایند ارزیابی و اختتام کار در دسترس باشند.

1. 1. سایر مستندات پروژه

شامل کلیه اطلاعات و ارتباطات انجام شده،‌اعم از مکاتبات، یادداشتها، احکام،‌گزارشات و مستندات فنی پروژه نیز باید برای فرایند ارزیابی اختتام کار در دسترس باشد.
۲-۴-۲ ابزار و تکینک های لازم برای ارزیابی و اختتام کار

1. 1. ممیزی نتایج

هدف از ممیزی نتایج، شناسائی و تعیین موفقیت ها و شکست های احتمالی و جلوگیری از تکرار شکستها و تقویت موفقیت را در ادامه کار و همچنین استفاده از این تجربیات در پروژه های آتی می باشد.

1. 1. ارزیابی عملکرد

۲-۴-۳ نتایج ارزیابی و اختتام کار

1. 1. بایگانی پروژه

مجموعه کاملی از مدارک و مستندات نهایی پروژه، باید برای بایگانی در محل مناسبی تهیه و تنظیم گردد.

1. 1. صدور تائیدات

شامل تائیدات مربوط به بخشی از کار یا کل پروژه می باشد که می تواند به صورت مرحله به مرحله انجام پذیرد. لیکن صدور تائید نهایی برای اعلام اختتام کار ضروری است.
شکل ۳-۲ – مدیریت پروژه
۲-۵ – فلوچارت مدیریت پروژه های فناوری اطلاعات طبق استاندارد PMBOK :
ورودی ها
ابزار ها و تکنیک ها
مرحله اول
خروجی ها
ورودی ها
ابزار ها و تکنیک ها
مرحله دوم
خروجی ها

حالت احتضار برای هر فرد، اول قدم ورود به عالم مجردات است، فلذا با احاطه حالت احتضار بر عبد، باید اولین تشعشعات آن عالم را مشهاده کرده و باطنش بر می نمایان شود و حقایق امور آشکار گردد. این اولین تجلی قیامت است بر نفس عبد و به واسطه آن مقدمات ورود به عالم دیگر برایش محیا و وی برای رهایی از دنیا آماده می‌گردد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

یکی از اموری که باید تکلیف آن روشن شود برای ورود به جایگاه ابدی، امتیاز بندی عبد است به لحاظ خیر و شر. خوبی و بدی و الهامات ربانیه و خواطر شیطانیه در افراد آمیخته است. چون این دنیا محدود است و انسان فقط می‌تواند ظاهر را ادراک کند، ولیکن باطن ها و نیت ها و سرائر مخفی است. در هنگام ارتحال و احتضار که انسان آماده کوچ کردن است، او را محک می زنند که خوبی ها از بدی ها جدا شود. همینکه به نقطه مرگ رسید و اختیار و اراده دنیویه را از دست داد، در آن جا مواجه می شود با یک عالم که خیر محض یا شر محض است و دیگر تردید و اختلاط بعد از عالم مرگ معنی ندارد.^[۶۵]
همان‌طور که در سوره مبارکه انفال می فرماید: «لِیَمِیزَ اللَّهُ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ وَ یجَْعَلَ الْخَبِیثَ بَعْضَهُ عَلىَ‏ بَعْضٍ فَیرَْکُمَهُ جَمِیعًا فَیَجْعَلَهُ فىِ جَهَنَّمَ أُوْلَئکَ هُمُ الْخَسِرُون»^[۶۶] از آنطرف نیز بالملازمه، ماده طیب و پاک را روی هم انباشته می کند و چون همگی یکجا مجتمع شدند، یکمرتبه همه وارد بهشت می شوند و همینطور است آیاتی که بر بیرون کردن و کندن هر کمی کاستی و شری است از دل و جان مؤمنان در آنجایی که می فرماید: «وَ نَزَعْنا ما فی‏ صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْری مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهار»^[۶۷] و همچنین «وَ نَزَعْنا ما فی‏ صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْواناً عَلى‏ سُرُرٍ مُتَقابِلین»^[۶۸] و البته در این آیات نیز در طرق مقابل که کافران و گنهکاران قرار دارند، هرگونه خیر و خوبی که در جان هایشان به هر دلیل باقی مانده، خارج می‌گردد و در عذاب الهی مشترک می شوند.
ذره ذره کاندرین ارض و سماست جنس خود را همچو کاه و کهرباست
ناریان مر ناریان را جاذبند نوریان مر نوریان را طالبند
در این آیات به روشنی پیداست که آنچه در این دنیا باعث پرده پوشی و اختلاط خیر و شر بوده است، در جهان دیگر از بین می رود و نفس عبد صالح و عاصی پس از انقطاع از دنیا به جایگاه اصلی خود متصل می شود. بر همین اساس به میزان وجود خوبی و بدی در نفوس محتضرین و دارا بودن فضائل و رذائل توسط فرد نفوس از یکدیگر متمایز می شوند و به تبع، لذت و ألم ایشان در مواجه با مرگ نیز متفاوت خواهد بود.
۲-۲-۲-۱ بیان حضرت امام در اقسام نفوس محتضرین
انسان در وقت احتضار و معاینه، آثار و صور اعمال خود را مشاهده مى‏کند و بشارت جنّت و نار را از ملک الموت (علیه السلام) مى‏شنود. و چنانچه این آثار بر او تا اندازه‏اى کشف مى‏شود، آثارى که از اعمال و افعال در قلب حاصل شده، از نورانیت و شرح صدر و وسعت، و اضداد این‏ها، مثل کدورت و ضیق صدر و ظلمت و فشار، را نیز معاینه مى‏کند.
پس، در نزد معاینه برزخ قلب مستعد شود براى معاینه نفحات لطیفه لطفیه و جمالیه، و در آن، آثار تجلیات لطف و جمال بروز کند، اگر از اهل سعادت و ایمان باشد.
پس، قلب حبّ لقاء اللَّه پیدا کند و آتش اشتیاق جمال محبوب در قلبش افروخته گردد، اگر از اهل سابقه حسنى و حبّ و جذبه ربوبى بوده. و جز خداوند کسى نداند که در این تجلى و شوق چه لذاتى و کراماتى است.
و اگر اهل ایمان و عمل صالح بوده، از کرامات حق تعالى به او به اندازه ایمان و اعمالش عنایت شود، و آنها را بالعیان در دم احتضار ببیند. پس، اشتیاق موت و لقاء کرامات حق در او حاصل شود و با روح و راحت و بهجت و سرور از این عالم منتقل شود. و لذت این بهجت و سرور را و طاقت رؤیت این کرامات را چشمهاى ملکى و ذایقه‏هاى دنیایى ندارد.
و اگر از اهل شقاوت و جحود و کفر و نفاق و اعمال قبیحه و افعال سیّئه باشد، هر کس به اندازه حظ و بهره خود و آنچه در دار دنیا کسب نموده، از آثار غضب و قهر الهى و دار اشقیا براى او نمونه کشف شود، و چنان وحشت و انقلابى در او پیدا شود که هیچ چیز پیش او مبغوضتر از تجلیات جلالیه و قهریه حق نباشد. و در اثر این بغض و عداوت چنان سختى و فشار و ظلمت و عذابى براى او حاصل شود که جز ذات مقدّس حق کسى نمى‏تواند اندازه آن را بفهمد. و این براى اشخاصى است که در این عالم جاحد و منافق و دشمن خدا و اولیاى او بودند. و براى اهل معاصى و کبائر به اندازه کسبى که کردند نمونه‏اى از جهنم خودشان براى آنها ظاهر شود، و در این حال هیچ چیز پیش آنها مبغوضتر از انتقال از این عالم نیست. ^[۶۹]
۲-۲-۲-۲ بیان گروهی دیگر از محتضرین در کلام امیرالمومنین (علیه السلام)
اما در اینجا باید عنوان داشت که علاوه بر دو گروه بندگانی که در نعیم دائم و آن ها که در عذاب ابدی قرار می گیرند. گروه سومی نیز وجود دارند که عبور از مرگ و سکرات آن برای آنها معین کننده سرنوشت نهاییشان نبوده است. این ها کسانی هستند که در سوره اعراف بدان ها اشاره‌شده است. گروهی که در یک سو دوزخیان را می بینند و بیم و ترسشان از گرفتار و عذاب شدن با ایشان است و در سوی دیگر اصحاب اعراف را نظاره می کنند و امید به رحمت خداوند در گشایش کارشان دارند. تا اینکه بالاخره مشمول شفاعت و رحمت پروردگار می گردند.
در معانی الاخبار از حضرت سیدالشهدا به نقل از پدر بزرگوارشان امیرالمؤمنین (علیهم آلاف تحیه و الثنا) در بیان این سه گروه در مواجه با مرگ اینگونه آمده است که فرمود: شخصى به امیر المؤمنین عرض کرد: مرگ را برایم وصف کن. حضرت فرمود: با مرد آگاهى رو برو شده‏اید. مرگ یکى از سه أمرى است که بر آدمى وارد مى‏شود: یا نوید به نعمتهاى جاودان است و یا خبرى است به عذاب همیشگى؛ و یا اندوهگین نمودن و ترسانیدن است، و کار شخص «محتضر» مبهم مى‏باشد، زیرا نمى‏داند جزو کدامیک از این سه گروه خواهد بود؛
اما انسانى که دوستدار و مطیع ما باشد، به نعمتهاى جاودان نوید داده شده، و دشمنانى که با ما سر ستیز دارند، عذاب ابدى در پیش خواهند داشت و اما آن کس که وضعش معلوم نیست و نمى‏داند سرانجامش چه خواهد شد، مؤمنى است که به زیان خود زیاده روى نموده و مشخص نیست سرانجامش به کجا خواهد کشید، خبر مبهم و ترسناکى به او مى‏رسد، ولى خداوند هرگز او را با دشمنان ما برابر نخواهد کرد، و به شفاعت ما او را از جهنّم بیرون مى‏آورد، پس کار نیک انجام دهید و از خدا اطاعت کنید. مطمئن نباشید و سزاى گناه را از طرف خدا ناچیز مشمارید! زیرا شفاعت شامل حال «مسرفین» نخواهد شد، مگر بعد از سیصد هزار سال.^[۷۰]
این بحث بطور مفصل در بخش چهارم بررسی خواهده شد.^[۷۱] –إن شاءالله-
۲-۲-۲ خوشی ها و ناخوشی های محتضر
۲-۲-۲-۱ خاستگاه خوشی ها و ناخوشی های محتضر
همان‌طور که ذکر گردید آنچه در لحظه احتضار اتفاق می افتد، جدا کردن و تمییز حق از باطل و خیر از شر است و بدین سبب جان ها، به جایگاه حقیقیشان رهنمون می شوند. در حقیقت آنچه در اثنای زندگی دنیایی، عبد باید بدان التفاط داشته باشد، عاقبت سفر و نهایت امر اوست. اصولا عبد کاری جز اشتغال به امر مولا ندارد و البته به گفته پروردگار عالم، فلسفه خلقت انسان و همه موجودات همینگونه بیان شده است. «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُون»^[۷۲].
به عبارت دیگر هر آنچه انسان در این عالم انجام می دهد، اگر رنگ و بوی عبودیت داشت رو به سوی کمال دارد و الا ضلالت محض است و مسیرش آتش. نکته این جاست که حالتی میان این دو وجود ندارد. بر اساس قاعده حرکت جوهری ملاصدرا سکون وجود ندارد و همه هستی رو به سوی مبدأ نهایی عالم در حرکتند. پس اگر کسی به سوی نور در حرکت نبود، ضرورتا مسیرش به ظلمت است. حال انسان که اختیار بر اعمال و نیات خود دارد با هر عمل و نیت قدمی بر می دارد، درحالیکه این فعل، از دو حال خارج نیست، یا او را سمت نور رهنمون ساخته و یا به نار کشانده است.
آنچه مسلم و محقق است، اینکه به گفته پرورگار عالم ذره ای از اعمال بندگان از دیدگان او دور نیست و ذات واجب الوجود او از همه موجودات مطلع و به وجود تمامی آن ها احاطه دارد و البته افعال بندگان و نیاتشان نیز در زمره موجوددات هستند، «ِوَ ما یَعْزُبُ عَنْ رَبِّکَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّهٍ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْبَرَ إِلاَّ فی‏ کِتابٍ مُبین»^[۷۳]. ایمان به حساب و کتاب برای بندگان یکی از قوی ترین عوامل بازدارنده است، «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ خَیْراً یَرَهُ* وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرهُ»^[۷۴] و شخصی که ایمان به حساب دارد، خویش را در مراقبه دائم حفظ می کند.
هدف از این کلام این است که، اتفاقات و حوادث عالم احتضار همه در راستای غایت خلقت و احقاق حق بندگان و رسیدن هر کس به جزای خویش است. چراکه پروردگار عالم انسان را خلق کرد تا در سیر حرکتی که به سوی آخرت دارد آزموده شود و استعدادات و قوای درونی خویش را بروز دهد، درحالیکه عالم شهادت بستر مناسبی برای نمود کامل خواسته ها و استعدادات انسان نیست و هرآنچه در این عالم به وی می رسد تنها آزمونی است که در لحظه مرگ و نزع نفس، نتیجه آن آشکار خواهد شد.
به دلیل آمیختگی خوبی و بدی در عالم شهادت و عدم ظهور باطن انسان ها و منویات درونی آن ها باید دانست که هر آنچه به بندگان می رسد امتحان است. این امتحان برای مؤمنان عامل رشد و برای کافران وسیله سقوط و شدت عذاب اخروی می باشد. سختی های دنیا و امتحانات و فتنه هایی که بر سر اره مومن قرار می گیرد به استناد آیات و روایات و بیان بزرگان، برای پاک و طاهر شدن نفس مومن و در جهت اتصالش با معدن رحمت و نورانیت پروردگار است «ِوَ لِیُبْلِیَ الْمُؤْمِنینَ مِنْهُ بَلاءً حَسَنا»^[۷۵]. و البته راحتی ها و آسایش و مهلتی که به جباران و کافران و منافقن می دهد برای جبران اندک اعمال حسنه ایشان در دنیا و یا زیاد شدن کفرشان و به تبع آن شدید شدن عذابشان در آخرت می باشد «إِنَّما نُمْلی‏ لَهُمْ لِیَزْدادُوا إِثْماً»^[۷۶].
بدین سبب آنچه در طول زندگانی دنیا و حیات مادی از عبد سر میزند، و البته هرآنچه از خیر و شر به صورت نعمت و نقمت به وی می رسد، همه و همه بدون ذره ای تخلف در جریده اعمالش ثبت و ضبط می‌گردد و همین امر، تنها عامل تعیین کننده چگونگی جان دادن و احتضار اوست. به عبارت دیگر آنچه در لحظه احتضار اتفاق می افتد، نمود نفس اعمال و حقیقت نیات است و مواجهه با این مسأله باعث راحتی و ناراحتی محتضر می شود.
۲-۲-۲-۲ خوشی ها و ناخوشی های محتضر از اعمال خویش
همان‌طور که گفتیم عالم احتضار، برزخی است میان دنیا و عقبی و در این حالت عبد در فشار شدایدی قرار می گیرد که چون هنوز از عالم ماده منقطع نشده و به مجردات ملحق نگشته است این سختی و عذاب، یاخاصیت پاک کنندگی و بشارت بر عاقبتی نورانی دارد و یا ترس و دلهره عظیم است از آنچه در پیش رو است از منازل بعد و عذاب جهنم. به همین جهت سکرات مرگ هم از همان شداید و سختی هایی است که مومن را احاطه می کند «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَهُ الْمَوْتِ وَ نَبْلُوکُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیْرِ فِتْنَهً وَ إِلَیْنا تُرْجَعُونَ»^[۷۷] و این امر نه به دلیل عاقبت شر وی، بلکه برای نزع ناپاکی ها و پلیدی های بجامانده در روحش است. همان‌طور که خداوند می فرماید: «وَ نَزَعْنا ما فی‏ صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْواناً عَلى‏ سُرُرٍ مُتَقابِلین».^[۷۸] و در سوی دیگر در آنچه برای فرد کافر و منافق اتفاق می افتد، جز مقدمه ای بر عذاب عظیمی که در انتظارش است نخواهد بود و وی با گفتار دیدن خود در چنگال مرگ، از خداوند و ملک موکل او متنفر گشته و با حالت بدتری از دنیا می رود.
در حدیثی شریف از امام جعفر بن محمد صادق (علیهما السلام) در ارتباط با سختی های لحظات احتضار چنین آمده است: «آن مؤمنى که به آسانى جان تسلیم مى‏نماید براى آنست که خداوند هر چه سریعتر او را به پاداش آن سراى نائل مى‏گرداند، و آن مؤمنى که سکرات مرگ را به دشوارى پشت سر مى‏گذارد، بدان جهت است که جبران گناهانى که در دنیا مرتکب شده بنماید، تا پاک و پاکیزه به آن جهان وارد گردد، و بدون هیچ مانعى مستحقّ پاداش أبدى گردد.
و آن کافرى که به آسانى جان مى‏دهد، به پاداش کارهاى خیرى است که در دنیا انجام داده تا آنگاه که از دنیا برود او را پاداشى نباشد و براى وى عملى باقى نماند مگر آنچه موجب عقاب است، و آن کافرى که با سختى، سکرات مرگ را مى‏گذارند؛ از همان لحظه نخست، عذاب و شکنجه او شروع مى‏گردد، و چون خدا دادگر است، به هیچ یک از أفراد ستم نمى‏کند.^[۷۹]
لحظه احتضار بسیار لحظه حساسی است، در آن دم است که منویات درونی انسان آشکار می‌گردد و برایش روشن می شود، هرآنچه در باطنش نگاه می داشته. انسان موجودی است که عشق می ورزد و بر اساس محبت و علاقه اش حرکت می کند. همین که مرگ آمد و توجه نفس از بدن سلب شد، تمام امراض جسمانیه و خلل های مادیه از او مرتفع می شود و در این حال اگر خدای نخواسته دارای امراض روحیه و خلل های نفسیه باشد، اول سلب توجه نفس از بدن و حصول توجه به ملکوت خویش پیدایش همین امراض و اسقام است و این امراض مثل آتشی بوده که در زیر خاکستر پنهان مانده است و اکنون هویدا گشته.^[۸۰]
پس باید دانست که در این عالم محبت به حق تعالی و اولیای او پیدا کنیم و طوق اطاعت آن ذات مقدس را بر گردن نهیم و وجهه قلب را الهی و ربانی کنیم و آگاه و هشیار باشیم نسبت به خطراطی که درپیش است که بزرگترین آن انکار حق و روی گرداندن به یکباره از اولیاءالله در هنگامه احتضار و در سختی و شداید سکرات مرگ است.
در حقیقت آنچه بر محتضر در حال نزع روح می گذرد، حاصل اعمال و کردار و نیات اوست در زندگی دنیا. حالت جان کندن، لحظه باز شدن دریچه های عالم احتضار و نمود اولین تجلیات عوالم مجردات است بر نفس. شخص محتضر با قرار گرفتن در چنین حالتی، متوجه می شود که دستش از دنیا کوتاه شده و توانایی تکلم از وی سلب گردیده (چراکه اولین حالتی که بر انسان در حال جان دادن عارض می شود، عدم تکلم است) در این حال تمام زندگی دنیا و داشته ها و علاقه مندی های دنیایی اش به طرفه العینی در پیش رویش عبور می کند و اولین تجلیات عالم مجردات و فرشتگان و بعضا عاقبت خیر و شر خویش را نیز مشاهده می کند.
این حال، حالتی عظیم و سنگین است که دهشت و دلهره ناشی از آن تنها بخشی از سختی هایی است که شخص محتضر متحمل می شود. در این حالت هر چه علاقه به دنیا کمتر باشد رها کردن آن نیز آسان تر خواهد بود. عمده سختی سکرات موت و نزع روح و شدت آن در اثر همین لذات و علاقه به دنیاست^[۸۱]. ممکن است در آن فشار ها و سکرات که برای غیر مؤمنین و مخلصین می باشد، انسان از دهشت و وحشت علی بن ابی طالب را فراموش کند. ^[۸۲]
۲-۲-۲-۳ خوشی ها و ناخوشی های محتضر از عوامل محیطی
شاید یکی از مهمترین ویژگی ها و البته عامل متمایز کننده عالم احتضار نسبت به دیگر عوالم این باشد که در عالم احتضار علاوه بر شهود مجردات و اشراف به عالم بالا، نفس هنوز اندک اتصالی با عالم ماده دارد که این امر نشان دهنده باقی بودن تأثیر و تأثر –هرچند ضعیف- بین عالم ماده و فرد محتضر و عدم اتمام حرکت جوهری نفسانی اش و شاید حتی تغییر سرنوشت و عاقبت اوست.
و بلکه به همین جهت در روایات به کرّات به مسأله تلقین محتضر و حضور پاکان و نیکان بر بالین وی اشاره‌شده است. حضرت امام (رحمه الله علیه) در کتاب شریف آداب الصلاه این مسأله به خوبی شرح می دهند. آن جا که می‌فرمایند:
اگر قوا و اعضاى مملکت خود را در تصرف ربّ العالمین داد و مربّا به تربیت او شد، کم کم قلب، که سلطان این مملکت است، تسلیم او شود؛ و دل که مربوب ربّ العالمین شد، سایر جنود به او اقتداء کنند و مملکت یکسره مربوب او گردد. و در این هنگام لسان غیبى او، که ظل قلب است، مى‏تواند بگوید: اللَّه جَلَّ جَلالُهُ رَبِّی در جواب ملائکه عالم قبر که گویند: مَنْ رَبُّکَ؟ و چون چنین شخصى لا بدّ اطاعت رسول خدا و اقتداء به ائمّه هدى و عمل به کتاب الهى نموده، زبانش گویا شود به این که محمّدٌ صلّى اللَّه علیه و آله نبیّی، و عَلِىٌّ و اولادُهُ المَعْصُومینَ ائِمَّتی، وَ الْقُرآنُ کِتابی.
و اگر دل را الهى و ربوبى ننموده و نقش لا إله الّا اللَّه، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّه، عَلىٌّ وَلِىُّ اللَّه در لوح دل منتقش نشده و صورتِ باطنِ نفسْ نشده باشد و به عمل به قرآن شریف و تفکّر و تذکّر و تدبّر در آن، قرآن به او منسوب و او به قرآن ارتباط روحى معنوى پیدا نکرده باشد، پس در سکرات و سختى‏هاى مرض موت و خود موت، که داهیه عظیمه است، تمام معارف از خاطر او محو شود.
عزیزم، انسان با یک مرض حصبه و ضعف قواى دماغیّه تمام معلوماتش را فراموش مى‏کند مگر چیزهایى را که با شدّت تذکّر و انس با آنها جزءِ فطریّات ثانویّه او شده باشد، و اگر یک حادثه بزرگى و هائله سهمناکى پیش آید انسان از بسیارى از امور خود غفلت کند و خط نسیان به روى معلومات او کشیده مى‏شود، پس در آن اهوال و شدائد و سکرات موت چه خواهد شد؟
و اگر سمع قلب باز نشده باشد و دل سمیع نباشد، تلقین عقاید حین موت و بعد از موت به حال او نتیجه‏اى ندارد. تلقین براى کسانى مفید است که دل آنها از عقاید حقّه با خبر است و سمع قلب آنها باز است، و در این سکرات و شدائد فى الجمله غفلتى حاصل شده باشد، این وسیله شود که ملائکه اللَّه به گوش او برسانند؛ ولى اگر انسان کر باشد و گوش عالم برزخ و قبر نداشته باشد، هر گز تلقین را نمى‏شنود و به حال او اثر نکند.^[۸۳]
بر این اساس شاید بتوان اینگونه عنوان داشت که آنچه در لحظه احتضار به داد انسان می رسد، قلب اوست. چراکه این قلب است که -در صورت تلقینات صحیح- اگر قابلیت پذیرش انوار داشته باشد، صورت نورانی تلقینات را می پذیرد و در خود منعکس می گرداند و اگر قلب چرکین و آلوده باشد هرچه هم تلقین به او بخورانند، جز کثرت انکار و عناد چیزی بدست نمی آید.
طبق روایات وارده در هنگام احتضار، محتضر متأثر از عوامل و افراد اطرافش بسط و قبضی به او دست می دهد، که این امور باعث آسانی و یا خدای نخواسته سختی جان دادن می شود. در ادامه به چند نمونه از این موارد اشاره کوتاهی می نماییم.
۲-۲-۲-۳- ۱ تلقین
طبق آیات قرآن و روایات رسیده آنچه در هنگام احتضار از بزگترین خطرات بشمار می رود، خطورات شیطانی و حضور شیاطین بر بالین محتضر و القای شیطانیات به محتضر است. در این حال فردی که حصنی در برابر ایشان نداشته باشد، در خطر بزرگی قرار می گیرد و آن کفر ورزیدن به خدای جلّ و اعلی و منکر وحدانیت پروردگار و نبوت رسول و ولایت امیرالمؤمنین (علیهم صلوات الله) است. به همین جهت در روایات و سیره معصومین (علیهم السلام) تلقین محتضر از مهمترین وظایف خویشان و اطرافیان او ذکر گردیده و تأکید فراوان به آن می نمایند.
این تلقینات سه دسته اند، که حضرت امام (رحمه الله علیه) در رساله عملیه خویش به آن ها اینگونه اشاره می نمایند: «مستحب است به کسى که در حال جان دادن است، شهادتین و اقرار به دوازده امام علیهم السلام و کلمات فرَج تلقین شود»^[۸۴]

• اعمال مشوق های لازم برای تولید کیفی مواد شیمیایی و … که مواد اولیه آن در ایران موجود است،

• کاهش تعرفه های گمرکی مربوط به ماشین آلات، مواد شیمیایی و مواد متفرقه صنعت چرم،

• توسعه تولید صادرات مصنوعات مختلف چرمی،

• تشویق به تهیه البسه چرمی که از پوستهای داخلی تهیه شده باشد،

• تشویق به تهیه انواع مختلف کالاهای پوستی گرانبها در ایران.

۷-۲ مسایل قانون کار

۱-۷-۲ در نظر نگرفتن تفاوت میان بخش های مختلف تولیدی و نیز بنگاه های مختلف در قانون کار
تولیدی از آن جا که برای هر بخش ملاحظات و شرایط خاصی حاکم است، تسری یک قانون واحد برای بخش های تولید، کشاورزی و خدمات، منطقی به نظر نمی رسد. همچنین عدم توجه کافی به تفاوت های میان بنگاه های مختلف از حیث اندازه بنگاه، میزان تولید و سرمایه در گردش، تعداد کارکنان و… به خصوص برای صنایع کوچک و متوسط مشکلاتی را ایجاد می کند(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۲-۷-۲ عدم توجه به بهره وری کار در قانون کار
در قانون کار فعلی هیچ الزامی در خصوص کیفیت کار و بهره وری نیروی کار تعیین نشده است و صِرف حضور کارگر در محل کار در ساعتهای معین، او را مستحق دریافت دستمزد کامل می کند(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۳-۷-۲ وجود دیدگاه تضاد منافع میان نیروی کار و کارفرما در قانون کار
نگاه حاکم بر قانون فعلی تضاد منافع میان نقش آفرینان است. این قانون فرض می کند که منافع کارفرمایان با منافع کارگران در تضاد کامل قرار دارد و کارفرمایان می خواهند تا حد امکان حق کارگران را پایمال کرده و از این راه به ثروت و درآمد برسند. در حالیکه اگر منافع آنها در یک راستا تعریف شود، یعنی هر دو طرف خود را مشارکت کننده در یک فرایند ببینند که در آن آنها با ایفای صحیح و با کیفیت نقش خود می تواند هم نیاز مشتری را تامین کنند و هم هر یک از منافع این فرایند برخوردار شوند. با این نگاه بسیاری از مشکلات موجود برای قانون گذاری و کنترل از بین می رود(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۴-۷-۲ قرار گرفتن مسئولیت تأمین شغل و تأمین اجتماعی نیروی کار بر عهده کارفرما در قانون کار
هم اکنون کارفرما در ایران به صورت مستقیم و غیر مستقیم مسئولیت حفظ شغل نیروی کار کشور و نیز تأمین شغل جدید برای نیروی کار را بر عهده دارد. همچنین مسئولیت بی کار شدن نیروی کار به عهده کارفرماست. در این شرایط کارفرما در عوض تمرکز بر مسایل تولید، فروش و مدیریت مجبور به پرداختن به مسایل حاشیه ای نیروی کار می شود. همین موضوع خود سبب سوء استفاده نیروی کار از کارفرما و از طرفی سخت گیری های کارفرما در جذب نیروی انسانی می گردد.
۵-۷-۲ عدم توجه به شرایط اقتصادی کشور و جهان در قانون کار
این قانون به خصوص در شرایط خاص اقتصادی به علت کم کردن انعطاف کارفرمایان، ممکن است باعث از بین رفتن بنگاه شود که هم به ضرر کارگر و هم کارفرماست. در اجرای قانون کار اثرات تغییرات فناوری بر شرایط کار و کارگران نادیده گرفته شده است و این موضوع امکان ایجاد این تغییرات را برای کارفرمایان دشوار می نماید. از جمله ماده ۲۶ که تغییر عمده در شرایط کار را منوط به تایید کتبی اداره کار محل می نماید. برای مثال ممکن است با ظهور یک فناوری جدید بتوان تولید را به روش متفاوت و با هزینه کمتری انجام داد، اما هزینه های ناشی از اخراج کارکنان و یا تغییر کار آنان کارفرما را با مشکل مواجه می کند(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۶-۷-۲ گستردگی و شمول قانون کار
حیطه قانون کار بسیار گسترده و وسیع دیده شده و برای همه بخش های اقتصاد مقررات یکسان و واحدی پیش بینی شده است و حال آنکه شرایط این بخشها با یکدیگر متفاوت بوده و مقررات خاصی باید بر حاکم باشد و همین مساله تا کنون مشکلاتی برای کار فرمایان ایجاد کرده است(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۷-۷-۲ الزامات یک سویه برای کارفرمایان
بررسی مفاد قانون کار نشان می دهد که اکثر مواد قانون الزامات و تکالیفی را برای کارفرمایان و مدیران در قانون پیش بینی کرده ولی کمتر وظیفه ای برای گارگران محلوظ گردیده است. همین مساله سبب گردیده که کارگران تکلیف و الزامی برای خود قائل نبوده و تنها حضور به موقع در سر کار و کارگاه را به عنوان مهم ترین تکلیف خود بشناسد(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۸-۷-۲ محدودیت در اعمال مدیریت
به دلیل ماهیت مواد ذیل محدودیت ها متعددی در اعمال مدیریت بوجود می آید: تغییر حقوقی در وضع مالکیت موضوع ماده ۱۴ قانون کار، عدم امکان تغییر شرایط کار موضوع ماده ۳۶ قانون کار، عدم امکان فسخ قرارداد کار موضوع ماده ۲۷ قانون کار، تعلیق قرارداد کار موضوع مواد ۱۴ تا ۲۰، طرح خاتمه قراداد موضوع ماده ۲۱ و ۲۲ و افزایش هزینه های تولید در اثر پرداخت های مضاعف به صورت های مختلف(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۹-۷-۲ کاهش مدت کار
بر اساس افزایش تعطیلات و مرخصی ها و مرخصی های استعلاجی، بارداری زنان کارگر و تعطیلات رسمی که جمع آنها بالغ بر ۱۲۰ روز می شود(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۱۰-۷-۲ تشکل های کارگری
بویژه شوراهای اسلامی کار که به عنوان کمک در برنامه ریزی و همکاری با مدیریت در کلیه امور دخالت می نماید و در بسیاری موارد مانع اعمال مدیریت می شوند(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۱۱-۷-۲ مجازات مدیران
فصل یازدهم قانون کار به مجازات مدیران و کارفرمایان اشاره دارد و در این فصل مجازات های مختلفی برای تخلف از برخی موارد قانونی پیش بینی گردیده است. این مجازات ها به عنوان ضمانت اجرایی مقررات پیش بینی شده شده در قانون کار می باشد. ولی در فصل مذکور هیچ بخشی در مورد کارگران نیست. حال آنکه تجربه ثابت کرده است که ضرورت ایجاب می کند که برای هر دو طرف مجازات هایی به طور یکسان در نظر گرفته شود تا به وظایف و تعهدات خود عمل نمایند. به عنوان مثال در ماده ۱۸۴ قانون کار مسئولیت جزای صدمه به کارگران متوجه مدیر عامل است و در بسیاری از کارخانجات مدیر عامل سهامدار شرکت نبوده و برای مدتی مسئولیت به او محول می شود(مدیریت علم،۱۳۹۰).

۸-۲ فناوری

این مبحث از دو جنبه فناوریهای نرم و سخت قابل بررسی می باشد، که در حال حاضر صنعت چرم از هر دو حیث دارای ضعفهایی است(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۱-۸-۲فناوریهای نرم
عدم استفاده از نرم افزارهای مختلف در مرحله طراحی محصول، طراحی فرایند، استفاده از نرم افزارها در خطوط تولید (بویژه نرم افزارهای شبیه سازی فرایندهای تولید به منظور کاهش ضایعات، کنترل عوامل تولید، مصرف انرژی و…)، نرم افزارهای مدیریتی و… موجب شده این صنعت از هوشمندی لازم در کنترل کمی و کیفی تولید برخوردار نبوده و بسیاری از عوامل مؤثر در افزایش توان رقابت پذیری به عنوان عوامل بی تاثیر و کم تاثیر تلقی نماید(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۲-۸-۲ فناوریهای سخت
عدم استفاده از فناوریهای جدید و نوسازی تجهیزات و ماشین آلات این صنعت باعث شده که بهره وری تولید و کیفیت محصولات در این بخش کاهش یابند(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۹-۲ بهره وری
کاهش بهره وری تولید در این بخش به عوامل گوناگونی ارتباط دارد که برخی از آنها به شرح زیر می باشد:
– پائین بودن بهره وری نیروی انسانی
– فرسودگی ماشین آلات
– بی توجهی نسبت به تحقیق و توسعه
– ناکارامدی زنجیره تأمین و ارزش در تهیه مواد اولیه
– مواد اولیه
یکی از مسائل مهم در این صنعت، پائین بودن کیفیت برخی از مواد اولیه و همچنین کمبود تنوع در مواد اولیه است. عوامل مختلفی در بروز این مشکلات تاثیرگذار هستند که از آن جمله می توان به صنایع مرتبط با صنعت چرم مانند پتروشیمی، دامپروری ودامپزشکی و برخی از عوامل کنترلی و نظارتی در بخش بازرگانی و تولید اشاره نمود. به عنوان مثال عدم توجه جهاد سازندگی و دامپزشکی در امور مربوط به پوست و فقدان برنامه مدون جهت نگهداری پوست با کیفیت و استاندارد منجر به عدم کفایت حجم بسیار زیاد پوست نامرغوب شده و در نتیجه کاهش کیفیت محصولات نهایی چرمی شده است(مدیریت علم،۱۳۹۰).
۱-۹-۲ بازار
بسیاری از محصولات صنعت چرم در ایران بدون توجه به بازارهای هدف(داخلی و خارجی) و عدم توجه به نیازها و سلایق مصرف کننده تولید می شوند که این امر باعث عدم موفقیت شرکتها در حفظ بازارهای فعلی و ناکامی در ورود به بازارهای جدید می شود. برخی از مسائل مهم در حوزه بازار این صنعت به شرح زیر می باشد:

در خصوص اجرای حکم به عرض می رسد همانگونه که در پرونده اجرای احکام موجود است حکم در خصوص قلع و قمع اجرا نشده و تنها خلع ید صورت گرفته بنابراین نمی توان حکم را اجرا شده تلقی کرد و فرمایشات ایشان صحیح نمی باشد ضمن اینکه مدارک محکمه سند قطعا می تواند در ضمن رسیدگی نیز ارائه شود و همانگونه جهت اثبات ادعای خویش حسب ماده ۲۱۲ تقاضای استعلام از اوقاف را کرده ایم .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بنابراین اعتراض ایشان در این خصوص نیز وارد نمی باشد .
در خصوص رأی دادگاه استنادی مبنی بر این اثبات وقفیت چون در دادنامه صادره اشاره کلی شده است بر اینکه کل موقوفه رضوی موقوفه است مورد استفاده قرار گرفته و این وضعیت در خصوص کل موقوفه بوده است و مربوط پلاکهای مخصوص نمی باشد. که قید شود لیکن برابر اسناد موجود در اداره اوقاف خراسان این مورد مشخص شده است .
پیرامون اینکه دادخواست ابطال اسناد رسمی می بایست حتما اداره ثبت و منابع طبیعی نیز خوانده قرار می گرفته اند. به عرض می رسد بنده هیچ قانونی ملاحظه نکرده ام که این امر تکلیف شده باشد و دادخواست ابطال سند رسمی اداره ثبت نیز مکلف باشد خوانده دعوی قرار گیرد . بنابراین ایراد ایشان وارد نمی باشد .
از جهت تقدیم خواسته در دادخواست ابطال اسناد بوسیله خواسته را به ۰۰۰/۰۰۱/۲۰ ریال بیست میلیون ریال افزایش می دهند تا از باب فرجام مشکلاتی پیش نیاید.
آقای زنده دل در پاسخ می گوید بنا به اختیار حاصل از مفهوم ۸۴ قانون آئین دادرسی مدنی و تکلیف دادگاه محترم از باب تعیین و تکلیف نسبت به ایرادات مطروحه و لزوم تصمیم آن در دادگاه محترم در این خصوص طبق مواد ۸۷- ۸۸ و ۸۹ همان قانون فعلا از پاسخ در ماهیت دعوی معذورم .
و حاضرین از استماع تصمیم دادگاه اسقاط حق حضور نموده اند.
تصمیم دادگاه:
نظر به اینکه نماینده خوانده در دعوی اعتراض ثالث به اینکه دادخواست به طرفیت اصحاب دعوی اصلی اقامه نشده ایراد نمود این ایراد وارد است و لذا بدواً از تصمیم قبلی به رسیدگی توامان پرونده اعتراض ثالث به کلاسه ۸۵/۱۸۲۴ عدول و از یکدیگر تفکیک می گردد به هر یک علیحده رسیدگی و اتخاذ تصمیم می گیرد.
رأی دادگاه
در خصوص دادخواست آقای مهدی باقر پور به وکالت از ناحیه آقای سید جواد م. توکیلا از ناحیه آقای سید طاهر ش. بطرفیت شرکت تعاونی مسکن امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی و بخواسته اعتراض ثالث نسبت به دادنامه شماره ۱۳۷۹/۵۴ – ۱۲/۱۰/۸۴ نظر به اینکه به استناد ماده ۴۲۰ ق . آ . د . دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی دادخواست اعتراض ثالث باید به طرفیت بین دعوی اصلی اقامه شود و در ما نحن فی درخواست به نحو صحیح اقامه نشده است مستنداً به ماده همان قانون قرار عدم استماع به کیفیت مطروحه صادر می گردد رای صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر استان می باشد .
نقد و نظریه کارآموز:
م۴۲۰ ق . آ. د . م مقرر می دارد اعتراض اصلی باید به موجب دادخواست و به طرفیت محکوم له محکوم علیه رای مورد اعتراض باشد.
این دادخواست به دادگاهی تقدیم می شود که رای قطعی معترض عنه را صادر کرده است و ترتیب دادرسی مانند دادرسی نخستین خواهد بود .
مجتمع قضائی شهید مطهری شعبه ۲۷ دادگاه عمومی حقوق مشهد
کلاسه پرونده:
خواهان : محمد رضا ف دبا وکالت ناصر گزاران طوسی
خوانده: امیر، الف
خواسته: فسخ ، مبایعه نامه
دلائل و منضمات : ۱- مبایعه نامه مورخ ۴/۴/۸۵
۲- تصویر یک فقره چک برگشت شده بانک مسکن شعبه مرکزی به شماره ۲۷۷۶۵۳
۳- وکالتنامه شماره ۸۳۰۲۶

هاتیرلی^[۱۷] و همکاران (۲۰۰۶) در تحقیقی رابطه انرژی ورودی و عملکرد محصول در تولید گوجه­ فرنگی گلخانه­ای را مورد بررسی قرار دادند. این تحقیق الگوهای استفاده انرژی و ارتباط بین انرژی ورودی و عملکرد برای تولید گوجه­ فرنگی در آنتالیای ترکیه را ارزیابی می­ کند. نتایج نشان داد که سوخت ۳۵/۳۴ درصد، کودهای شیمیایی ۵۹/۲۷ درصد، الکتریسیته ۰۱/ ۱۶درصد، سموم ۱۹/ ۱۰درصد و نیروی انسانی ۶۴/۸ درصد بخش عمده انرژی مصرف شده هستند. در این تحقیق میانگین عملکرد و انرژی مصرفی به ترتیب در حدود ۱۶۰ تن و ۷۱۶/۱۰۶ گیگاژول بر هکتار بدست آمدند، همچنین نسبت خروجی به ورودی، انرژی ویژه و بهره­وری انرژی به ترتیب ۲/۱، ۳/۱۲۳۸۰ مگاژول بر تن و ۰۹/۰ کیلوگرم بر مگاژول برآورد شدند. این محققین مدل­های اقتصادی برای تخمین تأثیر انرژی ورودی بر عملکرد را نیز توسعه یافتند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

استراپانسا^[۱۸] و همکاران (۲۰۰۶) در تحقیقی برای انرژی مصرفی در باغات سیب یونان بین سال­های ۲۰۰۰-۱۹۹۹ به این نتایج رسیدند که در عملیات باغداری بیشترین انرژی مصرفی به کنترل آفات ۴۰ درصد، برداشت و حمل و نقل ۶/۲۱ درصد و کوددهی ۸/۱۶ درصد اختصاص داشته و همچنین برای نهاده­های مصرفی سوخت ۳۳ درصد، ماشین­ها ۲۵ درصد و کودها به ویژه ازته ۱۵ درصد بیشترین سهم انرژی مصرفی را به خود اختصاص داده بودند. با وجودی که هم ارز انرژی کارگری ۲/۲ مگاژول بر ساعت در نظر گرفته شده بود، سهم کارگر فقط ۷/۲ درصد محاسبه شد. کارایی انرژی و شدت آن به ترتیب یک و ۵/۲ مگاژول بر کیلوگرم به دست آمد (بدون در نظر گرفتن محصول فرعی). در این تحقیق در سال یک یا دو بار باغات سیب را آبیاری می­کردند.
کاناکچی و آکینچی^[۱۹] (۲۰۰۶) در تحقیقی بر روی محصولات گلخانه­ای در ترکیه الگوی مصرف انرژی در تولید سبزی­های گلخانه­ای را برای تعیین نسبت انرژی خروجی به ورودی و روابط حاکم بر آن­ها مورد بررسی قرار دادند. ضرورت توان ماشین­های مورد استفاده در عملیات گلخانه با بهره گرفتن از رایانه بر اساس سامانه فراگیری اطلاعات اندازه ­گیری شد. شاخص­ های اقتصادی و انرژی (نسبت خروجی به ورودی، انرژی ویژه، هزینه تولید، درآمد خالص و غیره) محاسبه شد. در نتیجه انرژی قابل استفاده و پیش نیازهای منبع انرژی تولید سبزی­های گلخانه­ای به ترتیب بین ۷/۲۸۰۳۴-۵/۲۳۸۸۸۳ و ۸/۴۹۹۷۸-۳/۴۵۷۶۳ مگاژول بر هزار مترمربع به دست آمد. نسبت انرژی چهار سبزی مهم گلخانه­ای شامل گوجه­ فرنگی، فلفل، خیار و بادمجان، به ترتیب ۳۲/۰، ۱۹/۰، ۳۱/۰ و ۲۳/۰ محاسبه شد. درآمد عملکرد محصول از تولید سبزی­ها ۳/۲۷۷۵-۶/۵۹۵ دلار بر هزار مترمربع بود. در بین سبزی­های گلخانه­ای نتیجه کشت گوجه­ فرنگی مفیدتر از بقیه بود.
گالوانی و اسکوبیدو^[۲۰] (۲۰۰۱) در تحقیق خود بر روی انرژی مصرفی در تولید خیار پارامترهای توازن تابشی خالص، جریان انتقال حرارت در خاک، جریان گرمای نهان تبخیر و جریان حرارتی به صورت روزانه در تمام دوره تولید محصول در خارج و داخل گلخانه را با هم مقایسه کردند. نتایج نشان داد که مقادیر زیادی از انرژی برای گرمای نهان تبخیر صرف شده است.
در یک جمع­بندی کلی مشخص گردید ­که تولید محصولات گلخانه­ای در مناطق خشک و نیمه­خشک بکار گرفته شده است. از آنجایی­که تحقیقات در برخی مناطق ایران و سایر کشورها نشان داده است، تولید محصولات از طریق کشت گلخانه­ای راه­حل مناسبی برای افزلیش عملکرد می­باشد، لذا در این مطالعه با توجه به اقلیم استان زنجان به بررسی اثر سطح زیر کشت، نوع محصول (توت­فرنگی، خیار و گوجه­ فرنگی) و نوع کشت (هیدروپونیک و خاکی) بر کارایی انرژی و اقتصادی در گلخانه­ ها پرداخته شده است.
۳-۱-مقدمه
برای انجام این تحقیق اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانه­ای جمع­آوری شد. در مورد جمع­آوری اطلاعات کتابخانه­ای از منابع نشریات داخلی و خارجی، بررسی طرح­های پژوهشی انجام شده و پایان نامه­ های مختلف در کشور و مطالعه منابع لاتین و طرح­های انجام شده در خارج از کشور استفاده شد. برای به­دست آوردن اطلاعات میدانی پرسشنامه توأم با مصاحبه تکمیل شده و همچنین اندازه ­گیری­های میدانی نیز صورت گرفت. در پرسشنامه تمام مراحل کشت در گلخانه­های هیدروپونیک و خاکی منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور سنجش میزان انرژی از شاخص­ های انرژی و از روابط اقتصادی برای محاسبه سهم هزینه­ های تولید، عملکرد اقتصادی و نسبت سود به هزینه استفاده شد. پس از محاسبه شاخص­ های انرژی و اقتصادی، تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره گرفتن از نرم­افزار SPSS و مقایسه بین دو نوع کشت گلخانه­ای از دیدگاه انرژی و اقتصادی توسط آزمون آماری دانکن انجام داده شده است.
به منظور تعیین میزان نهاده­های مصرفی در گلخانه­های خاکی و هیدروپونیک و تعیین هزینه­ های تولید و بررسی اثرات نوع محصول، نوع کشت و سطح زیر کشت بر انرژی مصرفی، عملکرد، هزینه­ها و بهره­وری اقتصادی و انرژی تعداد ۲۰ پرسشنامه تهیه شد.
۳-۲- اطلاعات مربوط به سطح زیر کشت، نوع کشت و نوع محصول گلخانه­های استان زنجان
طبق آمار سازمان جهاد کشاورزی، استان زنجان دارای ۴۸ گلخانه محصولات زراعی و باغی می­باشد که در سال ۱۳۹۲ تنها ۳۵ واحد از این مجموعه فعال است. سطح زیر کشت کل گلخانه­ ها در استان ۱۵۶۷۴۰ مترمربع است که ۱۳۷۰۰ مترمربع آن مربوط به گلخانه­های هیدروپونیک می­باشد (جهاد کشاورزی، ۱۳۹۲).
بر اساس مطالعات انجام شده در این تحقیق، مشخص گردید که از بین گلخانه­های فعال که مربوط به کشت محصولات خیار، گوجه­ فرنگی و توت­فرنگی می­باشد حدود ۲۵ درصد مربوط به گلخانه­های هیدروپونیک که تنها در این گلخانه­ ها توت­فرنگی کشت می­ شود. از ۷۵ درصد مابقی مربوط به کشت گلخانه­های خاکی می­باشد که در این گلخانه­ ها خیار و گوجه­ فرنگی کشت شده است. از ۷۵ درصد کشت خاکی، ۶۰ درصد را محصول خیار و ۱۵ درصد را محصول گوجه­ فرنگی به خود اختصاص داده­اند.
گلخانه­های استان زنجان از نظر سازه و سامانه­های به­کار برده شده مشابه بودند و پوشش همگی پلاستیک بوده و سامانه تهویه با فن یا پنجره­های سقفی و کناری و در برخی گلخانه­ ها از سامانه فن و پَد برای سرمایش استفاده می­ کنند و گرمایش هم با بهره گرفتن از گرمکن یا بخاری انجام می­ شود و تنها در سامانه­های مدیریتی و نوع کشت دارای تفاوت­هایی هستند. محصولات مورد تحقیق شامل توت­فرنگی، خیار و گوجه­ فرنگی است که در استان زنجان بیشتر کشت می­شوند. طبق جدول ۳-۱ دوره کشت و تعداد کشت در سال این محصولات با هم فرق می­ کنند.
جدول ۳-۱- دوره کشت محصولات مورد بررسی در استان زنجان

نوع محصول

دوره کشت (ماه)

تعداد کشت در سال

توت­فرنگی

۹

۱

خیار

۶

۲

گوجه­ فرنگی

۱۰

۱

۳-۳- موقعیت جغرافیایی استان زنجان
استان زنجان حدود ۲۱۷۷۳ کیلومتر مربع مساحت دارد و در شمال غربی ایران قرار گرفته است. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، استان زنجان به هفت شهرستان (آب­بر، ایجرود، خدابنده، خرمدره، زنجان، طارم و ماه­نشان)، ۱۶ شهر، ۱۶ بخش و ۴۶ دهستان تقسیم شده است. استان زنجان یکی از مناطق کوهستانی کشور است. آب و هوای استان معتدل تا معتدل ملایم به سرد می­باشد. زمستان­های سرد و تابستان­های معتدلی دارد. میزان متوسط بارش سالیانه استان ۶۶/۳۶۲ میلی­متر گزارش شده است.
استان زنجان بین مدار ۳۵ درجه و ۳۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۱۵ دقیقه عرض شمالی خط استوا و بین ۴۷ درجه و ۱۰ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۲۶ دقیقه طول شرقی از نصف­النهار گرینویچ قرار گرفته است. این استان در همسایگی استان­های گیلان (در شمال شرقی)، استان قزوین (در شرق)، استان همدان (در جنوب)، استان کردستان (در جنوب غربی)، استان آذربایجان غربی (در غرب)، استان آذربایجان شرقی (در شمال غربی) و استان اردبیل (در شمال) قرار دارد (۱۳۹۱(www.ostan-ag.gov.ir,.
۳-۱- سیمای استان زنجان
۳-۴- مراحل مطالعات انرژی
۱-اولین مرحله در مطالعات انرژی تعیین حد و مرز کمی کاربردی انرژی برای عملیات تولید بود
۲- مرحله دوم انجام عملیات، مشخص کردن و محاسبه میزان مصرف انرژی در هر یک از فعالیت­ها و نهاده­های تولید است.
۳-در مرحله سوم میزان انرژی مصرفی را در نهاده­های مصرفی ضرب کرده و کل انرژی به کار رفته در هر کدام از گلخانه­های خاکی و هیدروپونیک را به­دست آوردیم